New research
released this week suggests that diamond rain may be possible on Jupiter and
Saturn. (Photo via Getty) | Getty
Αν
ταξιδέψετε στον Δία ή τον Κρόνο, καλύτερα να πάρετε μαζί σας απόχη αντί για
ομπρέλα: Σωματίδια κάπνας που σχηματίζονται ψηλά στις ατμόσφαιρες των δύο
γιγάντιων πλανητών δεν αποκλείεται να μετατρέπονται σε διαμάντια, τα οποία
πέφτουν ως βροχή, εκτιμούν Αμερικανοί ερευνητές. Άλλοι συνάδελφοί τους, όμως,
δεν φαίνονται θαμπωμένοι από την υποθετική χλιδή.
Κοσμικά
διαμάντια
One day, humans
could send probes to mind the diamonds of Saturn. Credit: Michael Carroll/Alien
Seas
Ο
άνθρακας είναι γνωστό ότι μετατρέπεται σε διαμάντι σε συνθήκες ακραίας πίεσης
και υψηλής θερμοκρασίας, όπως για παράδειγμα στο εσωτερικό της Γης.
Σύμφωνα
μάλιστα με προηγούμενες θεωρητικές μελέτες, γιγάντια διαμάντια ίσως κρύβονται
στις καρδιές μακρινών πλανητών ή ακόμα και στους πυρήνες νεκρών άστρων.
Τέτοια
κοσμικά διαμάντια δεν αποκλείεται όμως να κρύβονται και στο Ηλιακό Σύστημα, και
συγκεκριμένα στις παχιές ατμόσφαιρες του Ποσειδώνα και του Ουρανού, όπως έχουν
προτείνει ορισμένοι ερευνητές.
Carbon may be
crushed and melted to form diamond oceans on Jupiter Photo: AP
Η
νέα μελέτη αφήνει τώρα ανοιχτό το ενδεχόμενο να βρέχει διαμάντια και στον Άρη
και τον Δία, τους δύο μεγαλύτερους πλανήτες της γειτονιάς μας. Ερευνητές της
αμερικανικής εταιρείας California Specialty Engineering και του Πανεπιστημίου
του Ουισκόνσιν στο Μάντισον παρουσίασαν τις εκτιμήσεις τους σε συνέδριο της
Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας στο Ντένβερ του Κολοράντο.
Συνδυάζοντας
τα νεότερα δεδομένα για τη συμπεριφορά του άνθρακα σε συνθήκες υψηλής πίεσης
και θερμοκρασίας με τα τελευταία μοντέλα για τις ατμόσφαιρες των γιγάντιων
πλανητών, η ερευνητική ομάδα παρουσίασε ένα σαφές σενάριο για τη βροχή
διαμαντιών.
Πολύτιμη
βροχή
An artist's
conception of a multitude of tiny diamonds next to a hot star.
(NASA/JPL-CALTECH)
Όλα
αρχίζουν όταν μόρια μεθανίου ψηλά στην ατμόσφαιρα διασπώνται από κεραυνούς και
δίνουν άτομα άνθρακα, τα οποία ενώνονται και δίνουν σωματίδια αιθάλης
(καπνιάς). Η αιθάλη βυθίζεται σε κατώτερα, θερμότερα στρώματα της ατμόσφαιρας
όπου συμπιέζεται και μετατρέπεται πρώτα σε γραφίτη και τελικά σε διαμάντια.
Τα
διαμάντια συνεχίζουν το ταξίδι τους όλο και πιο βαθιά στην ατμόσφαιρα, μέχρι
που η θερμοκρασία φτάνει τους 8.000 βαθμούς Κελσίου και κυριολεκτικά τα λιώνει.
Ο
Κρόνος δεν αποκλείεται να κρύβει έναν πλούσιο εσωτερικό κόσμο. High
pressures on Saturn could be squeezing soot into diamonds, which then falls as
rain. NASA/JPL/SPACE SCIENCE INSTITUTE
Στην
περίπτωση του Κρόνου, τα διαμάντια εκτιμάται ότι σχηματίζονται σε βάθος 6.000
χιλιομέτρων μέσα στην ατμόσφαιρα και πέφτουν ως βροχή για ακόμα 30.000
χιλιόμετρα.
Η
ερευνητική ομάδα εκτιμά ότι ο πλανήτης διαθέτει γύρω στους 10 εκατομμύρια
τόνους διαμαντιών σε διάφορα μεγέθη, από ένα χιλιοστό μέχρι 10 εκατοστά.
Οι
αντιρρήσεις
By using robotic
probes, in the future, humans might be able to mine diamonds from Jupiter and
Saturn. Credit: Michael
Carroll/Alien Seas
Οι
εκτιμήσεις, όμως, δεν βρίσκουν σύμφωνους άλλους επιστήμονες. Το γεγονός ότι τα
διαμάντια μπορούν θεωρητικά να σχηματίζονται στις ατμόσφαιρες του Δία και του
Κρόνου δεν σημαίνει απαραίτητα ότι αυτό συμβαίνει στην πραγματικότητα, σχολίασε
στο «New Scientist» ο Λούκα Γκιρινγκέλι του Ινστιτούτου «Φριτς Χάμπερ» στη Γερμανία,
ο οποίος έχει επίσης αμφισβητήσει τα διαμάντια του Ουρανού και του Ποσειδώνα.
Εξίσου
επιφυλακτικός είναι ο Ντέιβιντ Στίβενσον του Ινστιτούτου Τεχνολογίας στην
Καλιφόρνια, ο οποίος επισήμανε στο Nature.com ότι το μεθάνιο αντιστοιχεί μόλις
στο 0,2 έως 0,5% των ατμοσφαιρών του Δία και του Κρόνου αντίστοιχα. Και, επειδή
ο άνθρακας της ατμόσφαιρας είναι πολύ αραιός, τα σωματίδια αιθάλης θα
διαλύονταν αμέσως μετά τον σχηματισμό τους, πριν μετατραπούν σε διαμάντια.