Γενέθλια με άρωμα Σαμοθράκης στο Μουσείο Ακρόπολης. The Acropolis Museum celebrates its 6th birthday

Aπό την περιοδική έκθεση του Μουσείου Ακρόπολης «Σαμοθράκη. Τα μυστήρια των μεγάλων θεών» (φωτ. Μουσείο Ακρόπολης). On the occasion of its sixth birthday, the Acropolis Museum will commence a series of exhibitions from regional Greece so that exceptional archaeological finds in remote museums can be brought to Athens and presented to a large Greek and foreign audience. Sculpture shown in the exhibition “Samothrace. The mysteries of the great gods”. Credit: The Acropolis Museum.

Σειρά εκθέσεων με έργα από την ελληνική περιφέρεια ξεκινά το Μουσείο Ακρόπολης, με αφορμή τη συμπλήρωση του έκτου έτους λειτουργίας του. Στόχος είναι σπουδαία αρχαιολογικά ευρήματα απομακρυσμένων μουσείων να έρθουν στην Αθήνα και να παρουσιαστούν σε ένα πολυπληθές ελληνικό και ξένο κοινό.

Aπό την περιοδική έκθεση του Μουσείου Ακρόπολης «Σαμοθράκη. Τα μυστήρια των μεγάλων θεών» (φωτ. Μουσείο Ακρόπολης). The first exhibition titled ‘Samothrace. The mysteries of the great gods’ is organized in cooperation with the Ephorates of Rodopi and Evros and the expert on Samothracian antiquities, Mr. Dimitrios Matsas and will be inaugurated on Saturday 20 June 2015. The exhibition will open to the public on this day from 9 p.m. till midnight and it will last until 30 September 2015. Artifact included in the exhibition “Samothrace. The mysteries of the great gods”. Credit: The Acropolis Museum.

Το Σάββατο 20 Ιουνίου 2015, ημέρα των γενεθλίων του Μουσείου, θα εγκαινιαστεί η έκθεση «Σαμοθράκη. Τα μυστήρια των μεγάλων θεών» που αποτελεί προϊόν συνεργασίας του Μουσείου Ακρόπολης με τις Εφορείες Αρχαιοτήτων Ροδόπης και Έβρου και του ειδικού στις αρχαιότητες της Σαμοθράκης, Δημήτρη Μάτσα.

Aπό την περιοδική έκθεση του Μουσείου Ακρόπολης «Σαμοθράκη. Τα μυστήρια των μεγάλων θεών» (φωτ. Μουσείο Ακρόπολης). Sculpture shown in the exhibition “Samothrace. The mysteries of the great gods”. Credit: The Acropolis Museum.

Θα παρουσιαστούν ευρήματα από τις ανασκαφές του Ιερού των Μεγάλων Θεών, της Νεκρόπολης του οικισμού και της μινωικής εγκατάστασης στο Μικρό Βουνί, τα οποία για πρώτη φορά παρουσιάζονται έξω από τη Σαμοθράκη. Η περιοδική έκθεση θα ανοίξει για το κοινό την ίδια μέρα από τις 9 το βράδυ έως τα μεσάνυχτα και θα διαρκέσει έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2015.

Την ίδια μέρα, στις 9 μ.μ., η Φιλαρμονική Ορχήστρα Πνευστών και η Χορωδία του Δήμου Αθηναίων θα παρουσιάσουν στο προαύλιο του Μουσείου συναυλία με τίτλο «Άρωμα Παλιάς Αθήνας», με μελωδίες του μεσοπολέμου, του κινηματογράφου και της ελληνικής οπερέτας.

Την ημέρα των γενεθλίων του οι εκθεσιακοί χώροι και το εστιατόριο του Μουσείου θα παραμείνουν ανοιχτά από τις 8 το πρωί έως τα μεσάνυχτα και η είσοδος θα είναι μειωμένη (3 ευρώ) για όλους.

Τέλος, την Κυριακή 21 Ιουνίου 2015, στις 10 π.μ., θα πραγματοποιηθεί επιστημονική ημερίδα με ανακοινώσεις από τις πρόσφατες αρχαιολογικές έρευνες στη Σαμοθράκη.

Εξυπνότερα τα γουρούνια από τους σκύλους! IQ tests reveal pigs can outsmart dogs and chimpanzees

Paul Gauguin, Le gardien de porcs, 1888. Οι αμερικανοί επιστήμονες πιστεύουν ότι τα νέα ευρήματα γύρω από την υψηλή νοημοσύνη των γουρουνιών θα μπορούσαν να αλλάξουν τη σχέση μας με τα πανέξυπνα αυτά ζώα. Scientists have found that pigs are smarter than dogs and can solve problems just as well chimpanzees. The study’s authors are hoping the results will make people think differently about animals that are just seen as meat. 

Ζώα με υψηλή νοημοσύνη είναι τα γουρούνια, καθώς σύμφωνα με νέα μελέτη αμερικανών νευροεπιστημόνων από Πανεπιστήμιο του Έμορι, συγκεντρώνουν μεγαλύτερο δείκτη νοημοσύνης από τους σκύλους, ενώ είναι σε θέση να λύνουν προβλήματα και γρίφους όπως οι χιμπαντζήδες.

Οι ερευνητές ευελπιστούν ότι τα ευρήματά τους θα κάνουν τον κόσμο να αλλάξει γνώμη για τα πανέξυπνα ζώα, τα οποία εκτρέφονται κυρίως για το κρέας τους.

Διαθέτουν υψηλή νοημοσύνη, ισχυρή μακροπρόθεσμη μνήμη και έχουν «ταλέντο» ως προς την επίλυση γρίφων. 'We have shown that pigs share a number of cognitive capacities with other highly intelligent species such as dogs, chimpanzees, elephants, dolphins, and even humans,' said neuroscientist Lori Marino of Emory University.

«Μέσα από τη μελέτη μας διαπιστώσαμε ότι τα γουρούνια μοιράζονται μια σειρά από γνωστικές ικανότητες, με μερικά από τα εξυπνότερα είδη του ζωικού βασιλείου όπως π.χ. οι σκύλοι, οι χιμπαντζήδες, οι ελέφαντες, τα δελφίνια, ακόμα και οι άνθρωποι» εξηγεί η δρ Λόρι Μαρίνο, μια εκ των συγγραφέων της μελέτης.

«Υπάρχουν επιστημονικές αποδείξεις οι οποίες οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ίσως θα πρέπει να ξανασκεφτούμε την σχέση μας με τα ζώα αυτά» υπογραμμίζει η ειδικός.

Τα νέα ευρήματα

The study's authors say while we tend to place pigs in a lower category to animals such as dogs and cats, they are in fact, just as smart and empathic – and should be treated as such.

Οι ερευνητές προχώρησαν σε μετά-ανάλυση προηγούμενων μελετών οι οποίες αφορούσαν στη νοημοσύνη των γουρουνιών και άλλων ζώων και συνέκριναν τα αποτελέσματά τους. Είδαν λοιπόν, ότι τα γουρούνια διαθέτουν πολύ ισχυρή μακροπρόθεσμη μνήμη, ενώ έχουν «ταλέντο» ως προς την επίλυση γρίφων, λαβυρίνθων κ.ά., αλλά και ως προς την επίλυση τεστ που σχετίζονται με τον προσδιορισμό της θέσης διαφόρων αντικειμένων.

Τα γουρούνια, όπως φάνηκε, μπορούν ακόμα να κατανοήσουν μια απλή συμβολική γλώσσα και να μάθουν περίπλοκους συνδυασμούς συμβόλων που μεταφράζονται σε πράξεις και αντικείμενα.

Γουρουνάκια εν δράσει

Πριν από μερικούς μήνες, η γερμανίδα Νικόλ φον Έμπερκοπφ από το Βερολίνο, είχε αναρτήσει στο YouTube, ένα εντυπωσιακό βίντεο με πρωταγωνιστή τον Μόριτζ, το κατοικίδιο γουρουνάκι της το οποίο έλυνε με μεγάλη ευκολία γρίφους μπροστά στον φακό της κάμερας. Το βίντεο έκανε θραύση και ο Mόριτζ έγινε διαδικτυακός «αστέρας».

Κατά τη διάρκεια του βίντεο, η ιδιοκτήτρια του Μόριτζ του ζητάει να λύσει ένα παζλ, τοποθετώντας τα χρωματιστά ξύλινα γουρουνάκια στην αντίστοιχη χρωματιστή τους θέση επάνω σε μια ξύλινη βάση.

Το γουρουνάκι φαίνεται να εκτελεί την εντολή, τοποθετώντας τα κομμάτια με το στόμα του στη θέση τους, χωρίς καμία βοήθεια, ενώ στο τέλος της άσκησης καταβροχθίζει τη λιχουδιά της επιβράβευσής του με μεγάλη όρεξη και χαρά.

Σύμφωνα με τους αμερικανούς επιστήμονες, τα γουρούνια λατρεύουν τα παιχνίδια. Έχει παρατηρηθεί μάλιστα, ότι πολλές φορές για την ψυχαγωγία τους επιδίδονται σε «ψευτοκαυγάδες» υπό μορφή παιχνιδιού, όπως ακριβώς κάνουν και οι σκύλοι. Προηγούμενες μελέτες έχουν επίσης δείξει ότι τα γουρούνια έχουν αυξημένη ενσυναίσθηση – ικανότητα δηλαδή, να ταυτίζονται συναισθηματικά με τους γύρω τους.

Το διαστημικό σκάφος Philae «ξύπνησε»! Philae comet lander 'wakes up' from hibernation to resume Rosetta mission

Ξύπνησε το ρομπότ στον κομήτη 67P, έπειτα από το πολύμηνο κώμα του. Awake: The European Space Agency has revealed Philae has made contact for the first time in seven months.

Το πρώτο ρομπότ που κατάφερε να προσεδαφιστεί σε κομήτη συνήλθε από το πολύμηνο κώμα του, ανακοίνωσε την Κυριακή η ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία ESA.

Waking up: An artists impression of Rosettas lander Philae which has woken up after months in hibernation.

Το Philae επικοινώνησε με τη Γη για 85 δευτερόλεπτα αργά τη νύχτα του Σαββάτου, ανέφερε η ESA με ανακοίνωσή της. Η ανάλυση των δεδομένων δείχνει μάλιστα ότι το ρομπότ πρέπει να είχε ξυπνήσει από μέρες, αλλά δεν μπορούσε να έρθει σε επαφή νωρίτερα.

Stirring: European Space Agency scientists use its official Twitter page to reveal contact has been restored.

«Γεια σου Γη! Με ακούς;» έγραψε στο Twitter το Philae, το οποίο σταμάτησε να λειτουργεί όταν έπεσε στη βάση κάποιου σκοτεινού γκρεμού στον κομήτη, εκεί όπου δεν έφτανε αρκετό φως για τους ηλιακούς συλλέκτες που φορτίζουν τη μπαταρία του.

Πολύ σκληρό για να πεθάνει...

This is one of the first images returned by Philae from the surface of the comet. At the moment, the lander is lying dormant on the surface of comet 67P. Repeated attempts were made to wake it up, and scientists will now try to confirm its location on the comet.

Οι υπεύθυνοι της ευρωπαϊκής αποστολής πανηγύρισαν μια ιστορική επιτυχία στις 15 Νοεμβρίου, όταν το Philae αποδεσμεύτηκε από τη μητρικό σκάφος Rosetta και άγγιξε την επιφάνεια του κομήτη 67P/Churyumov-Gerasimenko. Δεν κατάφερε όμως να αγκιστρωθεί και αναπήδησε δύο φορές πριν καταλήξει στην τωρινή, άγνωστη θέση του. Πρόλαβε πάντως να μεταδώσει εικόνες και δεδομένα για περίπου 60 ώρες πριν εξαντληθεί η επαναφορτιζόμενη μπαταρία.

Philippe Lamy, a member of Rosetta's Osiris team at the Laboratoire d'Astrophysique de Marseille, said the latest images were 'a good candidate for the lander.' The ellipse is seen here on the comet, partly in shade. Philae is known to be partly in shade based on the images it returned.

Η ελπίδα ήταν ότι, καθώς ο 67P πλησιάζει τον Ήλιο, η αύξηση της ηλιακής ακτινοβολίας θα μπορούσε να ξυπνήσει το κοιμισμένο ρομπότ, το οποίο έχει περίπου το μέγεθος πλυντηρίου.

Taking an image on both 12 and 13 December ruled out the possibility that this was simply a naturally occurring phenomenon such as a glint of sunlight on a rock spotted by Rosetta.

Τo Philae επικοινωνεί με τη Γη χρησιμοποιώντας ως αναμεταδότη το Rosetta, το οποίο παραμένει σε τροχιά γύρω από τον κομήτη.

This image shows the five candidates for Philae on the comet, based on images taken in December 2014. All but the top left candidate, which is the new image released by Esa, have now been ruled out for a variety of reasons such as being in the wrong location or simply being a trick of the light.

Η ευρωπαϊκή αποστολή, ίσως το μεγαλύτερο επιστημονικό επίτευγμα του 2014, είναι η πρώτη που τίθεται σε τροχιά γύρω από κομήτη, η πρώτη που ακολουθεί κομήτη στο ταξίδι του γύρω από τον Ήλιο και η πρώτη που προσεδαφίζεται σε κομήτη.

Investigating the region, the science team found a candidate that can be seen in images taken by Rosetta on 12 and 13 December 2014, a month after the landing. But, crucially, the bright object does not appear in an image taken on 22 October - three weeks before the landing.

Οι κομήτες, σώματα που αποτελούνται από σκόνη και πάγους, πιστεύεται ότι διατηρούν αναλλοίωτα στο εσωτερικό τους τα συστατικά από τα οποία σχηματίστηκαν οι πλανήτες πριν από 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια.

Μια από τις σημαντικότερες ανακαλύψεις του Rosetta είναι ότι το νερό του 67P περιέχει διαφορετικές αναλογίες ισοτόπων του υδρογόνου από το θαλασσινό νερό, ένδειξη ότι οι κομήτες δεν έφεραν στη Γη το μεγαλύτερο μέρος του νερού της.

Rosetta (artist's impression shown) is continuing to orbit the comet but will not be able to get better images of Philae until it flies closer. However, Esa is reticent to do so, as last time they did the spacecraft became disoriented and temporarily lost contact with Earth owing to an increased amount of dust.

O 67P θα φτάσει στην ελάχιστη απόστασή του από τον Ήλιο τον Αύγουστο, ωστόσο το σκάφος Rosetta θα συνεχίσει να τον ακολουθεί μέχρι τις αρχές του 2016.

Ο Βασιλίσκος ή α του Λέοντα. Regulus is the Lion’s Heart

Ο Βασιλίσκος ή Regulus σε σύγκριση με τον Ήλιο και τον Δία. Regulus is a much larger star than our sun. Image via the Night Sky Guy.

Ο χειρότερος ουρανός όσον αφορά την παρατήρηση των αστεριών είναι ο ουρανός μιας μεγαλούπολης όπως η Αθήνα. Κι όμως υπάρχουν αρκετά άστρα που καταφέρνουν να λάμπουν στον ουρανό της νυχτερινής Αθήνας.

Έτσι, αν κοιτάξουμε στον ουρανό δυτικά μια δυο ώρες μετά τη δύση του ήλιου, είναι εύκολο να εντοπίσουμε την Αφροδίτη – πρόκειται για το λαμπερότερο ουράνιο σώμα μετά τον Ήλιο και τη Σελήνη. Κοντά στην Αφροδίτη φαίνεται ένα δεύτερο αρκετά λαμπερό άστρο – όχι όμως όσο η Αφροδίτη. Πρόκειται για τον πλανήτη Δία.

Σχετικές θέσεις Βασιλίσκου (α Λέοντα), Δία και Αφροδίτης (11 Ιουνίου, 10 μμ περίπου).

Αυτές τις μέρες (αρχές μέχρι μέσα Ιουνίου, κατά τις 10 μμ περίπου)  στη νοητή ευθεία που ορίζουν οι δυο πλανήτες φαίνεται ο Βασιλίσκος ή το άστρο α του Λέοντος.

Regulus and Leo I dwarf galaxy. Image Credit: Russell Croman.

Ο Βασιλίσκος, γνωστός διεθνώς με τη λατινική ονομασία Regulus, είναι ο φωτεινότερος αστέρας στον αστερισμό Λέοντα και ένας από τους φωτεινότερους στο βόρειο ημισφαίριο του ουρανού. Απέχει από τη Γη 77,5 έτη φωτός.

Βρείτε τη θέση του Βασιλίσκου σε σχέση με την Αφροδίτη και τον Δία χρησιμοποιώντας την εφαρμογή http://neave.com/planetarium/app/.

Ο Βασιλίσκος είναι τριπλός αστέρας, με αμυδρούς συνοδούς που σχηματίζουν διπλό σύστημα (B και C). Η απόσταση μεταξύ των B και C είναι 15 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα και περιφέρονται περί το κοινό τους κέντρο μάζας μία φορά κάθε 2.000 γήινα έτη. Η απόσταση μεταξύ του συστήματος αυτού και του κυρίως Βασιλίσκου (Regulus A) ανέρχεται σε 630 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα και το σύστημα BC περιφέρεται περί τον A μία φορά κάθε 130.000 και πλέον γήινα έτη.

Το πεπλατυσμένο σχήμα του Βασιλίσκου. Η διακεκομμένη γραμμή είναι ο άξονας περιστροφής του.

Ο Βασιλίσκος ή α Λέοντα ανήκει στον αστερισμό του Λέοντα, τον 5^ο αστερισμό του ζωδιακού κύκλου και οι αρχαίοι Έλληνες τον ονόμαζαν Καρδιά του Λέοντα. Ο Ίπαρχος το ονομάζει «μόνον ο εν τη καρδία», ενώ ο Πτολεμαίος, επειδή ήταν βασιλικό άστρο, το ονόμασε Βασιλίσκο (μετάφραση του οποίου είναι η ονομασία Regulus, που του δόθηκε από τον Κοπέρνικο).

Regulus photographed with digital camera via Wikimedia Commons.

Οι αρχαίοι Πέρσες θεωρούσαν τον Βασιλίσκο ως τον αρχηγό των 4 βασιλικών άστρων, των 4 δηλαδή φυλάκων του ουρανού, που καθένα κυβερνούσε το ¼ της ουράνιας σφαίρας. Αυτά ήταν: ο Βασιλίσκος (α Λέοντα), ο Λαμπαδίας (α Ταύρου), ο Αντάρης (α Σκορπιού) και η Φομαλχώ (α Νότιου Ιχθύος).

Για τους αρχαίους Αιγυπτίους ο αστερισμός του Λέοντα ήταν ιερός, γιατί οι ευεργετικές πλημμύρες του Νείλου συνέπιπταν με την είσοδο του Ήλιου στον αστερισμό αυτό. Ο Ήλιος διέρχεται από το ζώδιο του Λέοντα τον Ιούλιο. Γι’ αυτόν το λόγο το λιοντάρι θεωρείται το έμβλημα του καύσωνα.

The constellation Leo, with the star Regulus at its heart, as depicted on a set of constellation cards published in London c.1825. Image via Wikimedia Commons.

Ο ζωδιακός αστερισμός του Λέοντα αναφερόταν από τον Πτολεμαίο και βρίσκεται Δυτικά της Παρθένου και των Θηρευτικών Κυνών. Περιλαμβάνει 81 άστρα, από 1ο μέχρι 6ο μέγεθος (το λαμπρότερο άστρο του είναι ο α Λέοντα ή Βασιλίσκος). Από τους αρχαϊκούς χρόνους ο Λέοντας ήταν έμβλημα δύναμης και μεγαλείου. Από το γεγονός αυτό οι αρχαίοι αστρολόγοι θεωρούσαν ότι όσοι γεννιούνται κάτω από την επίδρασή του έχουν εξασφαλισμένη δόξα και δύναμη.

Πηγές: wikipedia – earthsky.org – «Τα άστρα και οι μύθοι τους – Εισαγωγή στην ουρανογραφία», Στράτος Θεοδοσίου – Μάνος Δανέζης, εκδόσεις Δίαυλος.