Ήταν
γνωστό από εικόνες της επιφάνειας του Άρη ότι στον γειτονικό πλανήτη κάποτε
υπήρχαν άφθονα τρεχούμενα νερά, αλλά τώρα Ευρωπαίοι επιστήμονες ανακοίνωσαν πως
βρήκαν πιο χειροπιαστές ενδείξεις για ένα μεγάλο ποταμό που κυλούσε επί
τουλάχιστον 100.000 χρόνια πριν 3,7 δισεκατομμύρια χρόνια. It was
already known that there must have been water on Mars, but now the first
evidence of rivers in long-term action preserved in exposed cliff-faces has
been found. “Rivers that continuously shifted their gullies, creating
sandbanks, similar to the Rhine or the rivers that you can find in Northern
Italy.” Using high-resolution orbital imagery of the Martian surface, an international
team of scientists discovered the stratigraphic product of multiple extensive
fluvial-channel belts in an exposed vertical section at Izola Mensa in the
northwestern rim of the Hellas Basin. Channel-forms preserved in sedimentary
strata in the Hellas Basin on Mars. These well-exposed channels are archived
evidence of long-lived rivers active on the Martian surface over 3.7 billion
yrs ago. Credit: NASA JPL-Caltech UoA Matt Balme & William McMahon
Οι
ερευνητές, με επικεφαλής τον γεωλόγο Φραντσέσκο Σαλέζε της Σχολής Γεωεπιστημών
του ολλανδικού Πανεπιστημίου της Ουτρέχτης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση
στο περιοδικό «Nature Communications», ανέλυσαν δορυφορικές εικόνες από την
κάμερα υψηλής ανάλυσης (25 εκατοστά ανά πίξελ) του σκάφους Mars Reconnaissance
Orbiter (MRO) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA), το οποίο βρίσκεται
σε τροχιά γύρω από τον «κόκκινο» πλανήτη.
3D model of the
Martian valley (Izola Mensa in the northwestern rim of the Hellas Basin) where
first evidence of rivers in long-term action has been found. Credit: UUGeosciences
Οι
εικόνες επέτρεψαν στους επιστήμονες να «διαβάσουν» τα υποκείμενα πετρώματα και
να κάνουν τρισδιάστατες αναπαραστάσεις τους, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι
μια βαθιά χαράδρα στη βορειοανατολική άκρη της μεγάλης λεκάνης Hellas (Ελλάς)
σχηματίστηκε βαθμιαία από τη ροή ενός αρχαίου ποταμού. Καθώς ο ποταμός κυλούσε,
εναπόθετε ιζήματα σε διαδοχικά στρώματα.
Το
φαράγγι που δημιουργήθηκε, έχει ύψος περίπου 200 μέτρων και πλάτος ενάμισι
χιλιομέτρου, ενώ τα πετρώματά του εκτιμάται ότι έχουν ηλικία 3,7
δισεκατομμυρίων ετών, σύμφωνα με το «New Scientist» και την «Independent». Το
νερό εκτιμάται ότι κυλούσε καθ’ όλο το έτος, συνεπώς ο Άρης πρέπει να είχε ένα
υδρολογικό κύκλο όπως η Γη, τροφοδοτούμενο από συνεχείς βροχές.
It was already
known that there must have been water on Mars, but now the first evidence of
rivers in long-term action preserved in exposed cliff-faces has been found.
Using high-resolution orbital imagery of the Martian surface, an international
team of scientists discovered the stratigraphic product of multiple extensive
fluvial-channel belts in an exposed vertical section at Izola Mensa in the
northwestern rim of the Hellas Basin. Credit: UUGeosciences
Η
λεκάνη Ελλάς στο νότιο ημισφαίριο του Άρη πιστεύεται ότι κάποτε φιλοξενούσε μια
μεγάλη λίμνη και ένα δίκτυο από ποτάμια, δέλτα ποταμών και μικρότερα κανάλια.
Το ρομποτικό ρόβερ Perseverance της NASA που θα εκτοξευθεί φέτος το καλοκαίρι
για τον Άρη, θα μελετήσει παρόμοιες εναποθέσεις αρχαίων ιζημάτων σε άλλες
περιοχές του πλανήτη.
Πηγές: Francesco
Salese et al. Sustained fluvial deposition recorded in Mars' Noachian
stratigraphic record, Nature Communications (2020). DOI: 10.1038/s41467-020-15622-0 - https://www.uu.nl/en/news/reading-the-rocks-to-find-ancient-water-on-mars - https://www.amna.gr/home/article/455232/Endeixeis-oti-archaios-potamos-kulouse-ston-Ari–epi-100000-chronia
