Κ.Π. Καβάφης, Στου Kαφενείου την Eίσοδο. C.P. Cavafy, At the Café Door

Jean Béraud, Au Bistro, At the Bistro. Oil on canvas, 33 × 41 cm, Private collection.

Την προσοχή μου κάτι που είπαν πλάγι μου

διεύθυνε στου καφενείου την είσοδο.

Κ’ είδα τ’ ωραίο σώμα που έμοιαζε

σαν απ’ την άκρα πείρα του να τώκαμεν ο Έρως —

πλάττοντας τα συμμετρικά του μέλη με χαρά·

υψώνοντας γλυπτό το ανάστημα·

πλάττοντας με συγκίνησι το πρόσωπο

κι αφίνοντας απ’ των χεριών του το άγγιγμα

ένα αίσθημα στο μέτωπο, στα μάτια, και στα χείλη.

L'Ephèbe d'Agde, trouvé dans l'Hérault, Bronze, H. 1.33 m.

(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984)

At the Café Door

Pierre-Auguste Renoir, Au café, In the Café, circa 1877. Oil on canvas, 39.3 × 34.3 cm, Kröller-Müller Museum.

Something they said beside me

made me look toward the café door,

and I saw that lovely body which seemed

as though Eros in his mastery had fashioned it,

joyfully shaping its well-formed limbs,

molding its tall build,

shaping its face tenderly,

and leaving, with a touch of the fingers,

a particular nuance on the brow, the eyes, the lips.

Tête de l'Aurige, Bronze, H. 1.80 m.

Translated by Edmund Keeley/Philip Sherrard.

Νέα κατηγορία φαρμάκων «επιβραδύνει θεαματικά» τη γήρανση. A 'big first step' toward slowing the aging process with new class of drugs

Lucian Freud, Large Interior, 1973. H εξόντωση των κυττάρων που έχουν σταματήσει να διαιρούνται δεν αποκλείεται να επαναφέρει τα χαμένα νιάτα. The results of a new study have pushed researchers one step closer to developing drugs that slow the human aging process. Scientists from The Scripps Research Institute in Jupiter, FL, the Mayo Clinic in Rochester, MN, and colleagues have identified a new class of drugs that dramatically improved cardiac function, reduced symptoms of frailty and prolonged the healthy lifespan of mice.

Φάρμακα που σπρώχνουν στην αυτοκτονία τα γερασμένα κύτταρα του οργανισμού οδήγησαν σε «θεαματική» επιβράδυνση της γήρανσης σε ποντίκια, αναφέρουν ερευνητές της Mayo Clinic και άλλων ερευνητικών ιδρυμάτων.

Στο μέλλον εφικτή η επιβράδυνση, η πρόληψη, η αντιστροφή των χρόνιων παθήσεων

Rembrandt Harmenszoon van Rijn (July 15, 1606 – October 4, 1669) was probably the most famous and best painter and etcher of The Netherlands.. He was born was born on July 15, 1606 in Leiden. He became quite old for those days, he died at age 63 while the average life expectancy in those days was 44. Nevertheless several investigators have diagnosed him with several illnesses. These diagnoses were based on the minor physical aberrations seen in his self portraits or stylistic style changes.

Τα εντυπωσιακά αποτελέσματα του πειράματος δείχνουν ότι «ίσως μια μέρα γίνει εφικτό το να επιβραδύνουμε, να προλαμβάνουμε, να μετριάζουμε, ή ακόμα και να αντιστρέφουμε πολλαπλές χρόνιες παθήσεις, αντί για μία κάθε φορά» δηλώνει ο Τζέιμς Κέρκλαντ, ερευνητής της διάσημης κλινικής και επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Aging Cell.

Τα κύτταρα που έχουν ολοκληρώσει τον μέγιστο αριθμό διαιρέσεων συσσωρεύονται στον οργανισμό με την πάροδο του χρόνου και πιστεύεται ότι επιταχύνουν τις διαδικασίες της γήρανσης. Η έρευνα διαπιστώνει ότι, όπως συμβαίνει και στην περίπτωση του καρκίνου, τα γερασμένα αυτά κύτταρα εκφράζουν γονίδια που τους επιτρέπουν να αντιστέκονται στη διαδικασία προγραμματισμένου κυτταρικού θανάτου, γνωστή ως απόπτωση.

Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι η εισαγωγή ενός γονιδίου που αναγκάζει τα γερασμένα κύτταρα να αυτοκτονήσουν αυξάνει τη διάρκεια υγιούς ζωής στα ποντίκια. Ωστόσο η μέθοδος αυτή δεν μπορεί να εφαρμοστεί στον άνθρωπο, κυρίως για λόγους ηθικής, οπότε η ερευνητική ομάδα αναζήτησε φάρμακα που θα προσέφεραν τα ίδια οφέλη.

Δύο υποσχόμενες ουσίες

Lucian Freud, Two Irishmen, 1985. The researchers say senolytics "could keep the effects of aging at bay and significantly extend the healthspan of patients."

Και όπως φαίνεται, τα βρήκαν. Το πρώτο από τα φάρμακα που χρησιμοποίησαν ήταν το αντικαρκινικό φάρμακο ντασατινίμπη (dasatinib), ενώ η δεύτερη ουσία είναι η κερκετίνη ή βαλανοκετόνη, μια φυσική ουσία με αντιισταμινική και αντιφλεγμονώδη δράση.

Εργαστηριακές δοκιμές έδειξαν ότι η ντασατινίμπη στοχεύει επιλεκτικά τα γερασμένα πρόδρομα κύτταρα του λιπώδους ιστού, ενώ η βαλανοκετόνη τα γερασμένα κύτταρα του ενδοθηλίου και τα βλαστικά κύτταρα του μυελού των οστών.

Σε συνδυασμό, τα δύο φάρμακα προσέφεραν τη μεγαλύτερη παράταση της υγιούς ζωής σε ποντίκια που γερνούν ταχύτερα από το κανονικό λόγω εσκεμμένης ακτινοβόλησης.

Οφέλη με μια μόνο δόση

Μία μόνο δόση ήταν αρκετή για να βελτιώσει την καρδιαγγειακή λειτουργία και την αντοχή στην άσκηση, ενώ παράλληλα περιόρισε την οστεοπόρωση και τη γεροντική αδυναμία, αναφέρουν οι ερευνητές. Τα οφέλη διήρκεσαν τουλάχιστον επτά μήνες, ενώ η επαναλαμβανόμενη χορήγηση του κοκτέιλ έδειξε να επιβραδύνει ακόμα περισσότερο τη γήρανση.

Οι ερευνητές τονίζουν ότι απαιτούνται περαιτέρω μελέτες προτού εφαρμοστεί στον άνθρωπο αυτή η αντιγηραντική θεραπεία. Επισημαίνουν ακόμα ότι και τα δύο φάρμακα ενδέχεται να έχουν παρενέργειες.

Δεδομένου όμως ότι ακόμα και μία μόνο δόση δείχνει να προσφέρει αποτέλεσμα, τα ευρήματα της μελέτης θα μπορούσαν ενδεχομένως να αξιοποιηθούν στην καταπολέμηση μιας ποικιλίας ασθενειών που σχετίζονται με το γήρας.

Ανακαλύφθηκαν 9 νάνοι γαλαξίες στη γειτονιά μας. New dwarf galaxies discovered in orbit around the Milky Way

The Magellanic Clouds and the Auxiliary Telescopes at the Paranal Observatory in the Atacama Desert in Chile. Only 6 of the 9 newly discovered satellites are present in this image. The other three are just outside the field of view. The insets show images of the three most visible objects (Eridanus 1, Horologium 1 and Pictoris 1) and are 13x13 arcminutes on the sky (or 3000x3000 DECam pixels). Credit: V. Belokurov, S. Koposov (IoA, Cambridge). Photo: Y. Beletsky (Carnegie Observatories)

Βρετανοί αστρονόμοι ανακάλυψαν εννέα άγνωστους έως τώρα νάνους γαλαξίες, που αποτελούν δορυφόρους του δικού μας γαλαξία, εμπλουτίζοντας έτσι την εικόνα της «γειτονιάς» μας. Πρόκειται για τον μεγαλύτερο αριθμό γειτονικών γαλαξιών που έχει ποτέ ανακαλυφθεί. Είναι επίσης η πρώτη ανακάλυψη νάνων γαλαξιών εδώ και μια δεκαετία.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, με επικεφαλής τον δρ. Σεργκέι Κοπόζοφ του Ινστιτούτου Αστρονομίας, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστροφυσικής «The Astrophysical Journal», ανέφεραν ότι τα ευρήματα, μεταξύ άλλων, θα βοηθήσουν στην καλύτερη κατανόηση της σκοτεινής ύλης, της μυστηριώδους ουσίας που συγκρατεί βαρυτικά τον γαλαξία μας και τους άλλους γαλαξίες του σύμπαντος, για να μη διαλυθούν.

The Magellanic Clouds and the stream of neutral hydrogen. The insets show the image of the largest satellite discovered (Eridanus 2) as well as the smallest one (Indus 1). The insets are 13x13 arcminutes on the sky (or 3000x3000 DECam pixels) for Eridanus 2 and 6.5x6.5 arcminutes (or 1500x1500 DECam pixels) for Indus 1. Credit: V. Belokurov, S. Koposov (IoA, Cambridge). HI image: M. Putman (Columbia)

Οι νέοι νάνοι γαλαξίες ανακαλύφθηκαν στο νότιο ημισφαίριο της Γης, κοντά στο Μεγάλο και στο Μικρό Μαγγελανικό Νέφος, τους έως σήμερα μεγαλύτερους και πιο γνωστούς νάνους γαλαξίες σε τροχιά γύρω από τον δικό μας μεγάλο γαλαξία.

Οι νέοι νάνοι γαλαξίες είναι περίπου ένα δισεκατομμύριο φορές πιο αχνοί από τον δικό μας και έχουν μάζα ένα εκατομμύριο φορές μικρότερη. Ο πιο κοντινός από τους εννέα απέχει γύρω στα 97.000 έτη φωτός (στον αστερισμό του Διχτυού), ενώ ο πιο μακρινός 1,2 εκατομμύρια έτη φωτός (στον αστερισμό του Ποταμού). Μερικοί από τους εννέα νάνους μπορεί να μην είναι γαλαξίες, αλλά σφαιρικά σμήνη άστρων.

Η ανακάλυψη εξέπληξε τους επιστήμονες. «Δεν μπορούσα να πιστέψω στα μάτια μου. Η ανακάλυψη τόσων πολλών γαλαξιών σε μια τόσο μικρή περιοχή του ουρανού ήταν τελείως απρόσμενη» δήλωσε ο Κοπόζοφ.

Distribution of the Galactic satellites on the sky. The underlying background image is the Infrared Map produced by the 2MASS survey Credit: S. Koposov, V. Belokurov (IoA, Cambridge). Background: 2MASS

Οι νάνοι γαλαξίες είναι οι μικρότερες γαλαξιακές δομές στο σύμπαν και οι μικρότεροι και πιο αχνοί από αυτούς περιέχουν μόνο 5.000 άστρα. Ο δικός μας γαλαξίας, αντίθετα, περιέχει εκατοντάδες δισεκατομμύρια άστρα. Αν και εκτιμάται ότι υπάρχουν εκατοντάδες νάνοι γαλαξίες γύρω από τον γαλαξία μας, η πολύ αμυδρή λάμψη τους και το μικρό μέγεθός τους καθιστά απίστευτα δύσκολο να εντοπιστούν, ακόμη κι αν βρίσκονται πολύ κοντά μας.

Επειδή οι νάνοι γαλαξίες περιέχουν μόνο 1% ορατή ύλη και 99% σκοτεινή ύλη, θεωρούνται ιδανικοί για τη μελέτη της τελευταίας, η οποία αποτελεί περίπου το 25% όλης της ύλης και ενέργειας του σύμπαντος. Αν και αόρατη, η σκοτεινή ύλη κάνει αισθητή την παρουσία και δράση της, μέσω της βαρυτικής έλξης που ασκεί.

Από πού κρατάει η σκούφια των σκύλων; Where did dogs first appear?

Pierre Bonnard, La Convoitise de Black, 1910. Τη... σκούφια του σκύλου αναζητούν με επιμονή οι επιστήμονες συγκεντρώνοντας πλήθος δεδομένων. The origins of dog domestication have been difficult to unravel.

Σε... σκυλοκαβγά εξελίσσεται η επιστημονική έρευνα σχετικά με την καταγωγή του σκύλου. Έχει διαπιστωθεί ότι ο σκύλος προέρχεται από την εξημέρωση λύκων αλλά όλες οι τελευταίες μελέτες υποδεικνύουν διαφορετικές χρονικές περιόδους για το πότε συνέβη αυτό αλλά και διαφορετικές περιοχές σχετικά με το πού συνέβη. Κάποιοι ειδικοί τοποθετούν την εξημέρωση πριν από περίπου 20 χιλιάδες έτη ενώ άλλοι μιλούν για ενδείξεις εξημέρωσης πριν από περίπου 70 χιλιάδες έτη. Κάποιες μελέτες υποδεικνύουν ως τόπο καταγωγής των σκύλων την Ευρώπη, κάποιες άλλες τη Μέση Ανατολή και άλλες τη Νοτιοανατολική Ασία.

Ευρωπαίοι;

Skull of a Palaeolithic dog from the Goyet cave (Belgium), calibrated age of 36,000 years Before the Present. Thalmann et al. believe the species represented by this fossil to be an ancient sister-group to all modern dogs and wolves, rather than a direct ancestor. Credit: Image courtesy of Royal Belgian Institute of Natural Sciences

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Τούρκου στη Φινλανδία πραγματοποίησαν μεγάλη γενετική ανάλυση σε δείγματα σύγχρονων και αρχαίων σκύλων και λύκων. Η ανάλυσή τους αποκάλυψε ότι οι σύγχρονοι σκύλοι έχουν συγγένεια με τους αρχαίους ή σύγχρονους ευρωπαϊκούς λύκους, όχι όμως και με λύκους εκτός Ευρώπης.

Τα δείγματα των αρχαίων σκύλων που χρησιμοποιήθηκαν στην ανάλυση χρονολογούνται πριν από περισσότερο από 18.000 χρόνια. Αν τα πράγματα έχουν πράγματι έτσι, αυτό σημαίνει ότι οι σκύλοι άρχισαν να διαχωρίζονται από τους λύκους όταν οι άνθρωποι βρίσκονταν ακόμη στη φάση του κυνηγού-τροφοσυλλέκτη.

Είναι πιθανό κάποιοι λύκοι να ακολουθούσαν τους κυνηγούς, αρχικώς από απόσταση, προκειμένου να τραφούν από τα απομεινάρια μεγάλων ζώων που οι κυνηγοί άφηναν πίσω τους. Τελικώς όμως οι λύκοι ενσωματώθηκαν σε αυτές τις ομάδες καθώς εξοικειώθηκαν με τον άνθρωπο. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Science».

Μέση Ανατολή ή Ασία;

Researchers at Sweden’s KTH Royal Institute of Technology say their genetic studies provide “very strong evidence” that wolves were first domesticated in southern East Asia. Credit: © Ya-Ping Zhang

Σειρά μελετών που δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση «Nature» προσέφεραν αρχαιολογικές και γενετικές ενδείξεις σύμφωνα με τις οποίες ο σκύλος εμφανίστηκε στη Μέση Ανατολή.

Αυτό όμως δεν βρίσκει σύμφωνο τον δρα Πέτερ Σαβολάινεν του σουηδικού Βασιλικού Ινστιτούτου Τεχνολογίας. «Καμία από αυτές τις μελέτες δεν συμπεριέλαβε δείγματα από την περιοχή της Ασίας που βρίσκεται νότια του ποταμού Γιανγκτσέ» επισημαίνει.

Ο Σαβολάινεν συνεργάστηκε με κινέζους συναδέλφους του για να πραγματοποιήσει γενετικές αναλύσεις σε αρσενικούς σκύλους από όλο τον κόσμο. Συγκεκριμένα, η μελέτη εξέτασε το χρωμόσωμα Υ, το οποίο κληροδοτείται αποκλειστικά από τον πατέρα στους άρρενες απογόνους.

«Τα αποτελέσματά μας επιβεβαιώνουν ότι η περιοχή της Ασίας νότια του Γιανγκτσέ ήταν η σημαντικότερη - και πιθανότατα η μόνη - περιοχή όπου εξημερώθηκε ο σκύλος» είπε ο δρ Σαβολάινεν.

Η ανάλυση έδειξε ότι η γενετική ποικιλότητα των σκύλων ήταν υψηλότερη σε αυτή την περιοχή της Ασίας από ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη περιοχή. Μάλιστα, αυτή η περιοχή κάλυπτε το σύνολο της γονιδιακής δεξαμενής των σκύλων που εξετάστηκαν, ενώ μόλις το μισό της γονιδιακής δεξαμενής ήταν κοινό σε όλες τις περιοχές που εξετάστηκαν.

Η μελέτη του Σαβολάινεν για το σκυλίσιο χρωμόσωμα Υ δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Heredity». Η έρευνα μάλιστα προστίθεται σε προηγούμενη μελέτη της ίδιας ομάδας, η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Ecology and Evolution». Σε αυτή την περίπτωση, η ομάδα του Σαβολάινεν εξέτασε το μιτοχονδριακό DNA, το οποίο κληροδοτείται σε όλους τους απογόνους αποκλειστικά από τη μητέρα. Παρ' όλο που η μελέτη εστιάστηκε στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, προς την οποία έδειχναν άλλες έρευνες, το συμπέρασμα ήταν και σε αυτή την περίπτωση ότι ο λύκος εξημερώθηκε στην Ασία.

Πότε;

Το μόνο βέβαιο είναι ότι οι σκύλοι είναι προϊόν της εξημέρωσης των γκρίζων λύκων. New analysis suggests that domestic dogs evolved from European wolves that interacted with human hunter-gatherers. Gray wolf. WIKIMEDIA, MARTIN MECNAROWSKI

Κρανίο σκύλου που ανακάλυψαν οι επιστήμονες στα όρη Αλτάι στη Σιβηρία συγγενεύει περισσότερο με αυτό του οικόσιτου σκύλου παρά με εκείνο του λύκου, σύμφωνα με γενετικές αναλύσεις. Όπως εξηγούν οι ερευνητές της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, με δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «PLοS ONE», τα νέα ευρήματα μαρτυρούν ότι ο σκύλος εξημερώθηκε για πρώτη φορά πριν από περίπου 33.000 χρόνια. Το καλοδιατηρημένο κρανίο του Αλτάι αποτελεί ένα από τα δύο παλαιότερα ευρήματα που αφορούν πιθανότατα εξημερωμένους σκύλους. Το δεύτερο είναι ένα απολίθωμα που ενδεχομένως ανήκει σε σκύλο ο οποίος είχε ζήσει πριν από 31.700 έτη - βρέθηκε στη σπηλιά Γκογέ, στο Βέλγιο. Από ανατομικές αναλύσεις φάνηκε ότι τα ευρήματα αυτά πλησιάζουν περισσότερο στον σκύλο παρά στον λύκο.

Την πιο πρόσφατη άποψη για την ημερομηνία της εξημέρωσης του σκύλου αλλά και την τοποθεσία που αυτό συνέβη διατυπώνει η αμερικανίδα ανθρωπολόγος Πατ Σίπμαν του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια σε βιβλίο της που θα κυκλοφορήσει σε λίγες εβδομάδες. Η Σίπμαν πιστεύει ότι οι λύκοι έμαθαν να τρέφονται από τους ανθρώπους ήδη πριν από 70.000 χρόνια, μόλις οι πρόγονοί μας άρχισαν να μεταναστεύουν από την Αφρική προς την Ευρώπη, όπου έφθασαν τελικά πριν από περίπου 45.000 χρόνια, γεγονός που σταδιακά οδήγησε στην εμφάνιση των σκύλων. Μάλιστα, η Σίπμαν προχώρησε ένα βήμα παρακάτω υποστηρίζοντας ότι οι σκύλοι που συντρόφευαν τον σύγχρονο άνθρωπο στην Ευρώπη ήταν ο καθοριστικός παράγοντας για τη μυστηριώδη εξαφάνιση των Νεάντερταλ. Η Σίπμαν εκτιμά ότι τα πρώτα λυκόσκυλα μαζί με τα ανώτερα όπλα και τις μεγαλύτερες κυνηγετικές δεξιότητες επέτρεψαν στους ανθρώπους να «σβήσουν» τους Νεάντερταλ από τον χάρτη και να γίνουν αυτοί οι κυρίαρχοι στην Ευρώπη.

Τα λυκόσκυλα θα εντόπιζαν και μετά θα κυνηγούσαν τα μεγάλα ζώα (π.χ. ελάφια, βίσονες κ.ά.) έως ότου αυτά εξαντλούνταν από την κούραση. Τελικά οι άνθρωποι θα έδιναν με τα δόρατα και τα βέλη τους τη χαριστική - και σχετικά ξεκούραστη - βολή στα θηράματά τους. Ήταν μια παραγωγική συνέργεια και κατανομή δραστηριοτήτων, καθώς τα μεν λυκόσκυλα δεν χρειαζόταν να κάνουν το δύσκολο μέρος της «δουλειάς», δηλαδή να πλησιάσουν πολύ κοντά τα μεγάλα ζώα-θηράματα, για να τα σκοτώσουν, ενώ οι άνθρωποι δεν χρειαζόταν να χαλούν άσκοπα την ενέργειά τους στο κυνήγι.