Ανακοίνωση-έκπληξη της NASA για την Ευρώπη. NASA to Hold Media Call on Evidence of Surprising Activity on Europa

Εδώ και δεκαετίες, οι επιστήμονες υποπτεύονταν ότι κάτω από το έδαφος του δορυφόρου του Δία κρύβεται ένας μεγάλος ωκεανός. NASA will host a teleconference at 2 p.m. EDT Monday, Sept. 26, to present new findings from images captured by the agency’s Hubble Space Telescope of Jupiter’s icy moon, Europa. Astronomers will present results from a unique Europa observing campaign that resulted in surprising evidence of activity that may be related to the presence of a subsurface ocean on Europa. Surface of Jupiter's icy moon Europa. Image Credit: NASA

Συνέντευξη Τύπου για την επόμενη Δευτέρα ανακοίνωσε η NASA, με θέμα τον δορυφόρο του Δία Ευρώπη και ειδικότερα τις «απροσδόκητες ενδείξεις δραστηριότητας που φαίνεται να σχετίζονται με την ύπαρξη ενός ωκεανού στο υπέδαφος».

Η ανακοίνωση της αμερικανικής υπηρεσίας διαστήματος δεν δίνει άλλες πληροφορίες για τα ευρήματα που θα δημοσιοποιήσει, πέρα το ότι προέκυψαν από εικόνες του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble.

Εδώ και δεκαετίες, οι επιστήμονες υποπτεύονταν ότι κάτω από το έδαφος του δορυφόρου του Δία κρύβεται ένας μεγάλος ωκεανός. Ωστόσο, με δεδομένο πως δεν έχει σταλεί κάποιο ρομποτικό όχημα, το οποίο να εξερευνήσει επιτόπου την Ευρώπη, μέχρι σήμερα αυτή η υπόθεση δεν μπορούσε να επιβεβαιωθεί.

Αυτό που κάνει πάντως ακόμη πιο συναρπαστική την προοπτική επιβεβαίωσης της ύπαρξης ενός ωκεανού στο υπέδαφος είναι μία μελέτη τον περασμένο Μάιο ερευνητών από το Εργαστήριο Αεριοπροώθησης (JPL) της NASA, οι οποίοι προσδιόρισαν τη χημική σύσταση που θα πρέπει να έχουν αυτές οι ποσότητες ύδατος, αν υπάρχουν.

Έτσι, όπως βρήκαν, η χημική ισορροπία του αλμυρού νερού στην Ευρώπη θα είναι παρόμοια με αυτήν των γήινων ωκεανών. Κάτι που σημαίνει πως οι ποσότητες υδρογόνου και οξυγόνου θα πρέπει να είναι αρκετές για την ανάπτυξη ζωής, παρόλο που ο δορυφόρος δεν παρουσιάζει ηφαιστειακή δραστηριότητα.

This enhanced-color view from NASA's Galileo spacecraft shows an intricate pattern of linear fractures on the icy surface of Jupiter's moon Europa. Credits: NASA/JPL-Caltech/ SETI Institute

Παρόλο που τέτοιες μελέτες παραμένουν σε εντελώς θεωρητικό επίπεδο μέχρι να επιβεβαιωθεί τελεσίδικα η ύπαρξη του ωκεανού, αυτό δεν σημαίνει πως οι επιστήμονες δεν έχουν στοιχεία τα οποία να συνηγορούν σε αυτό το ενδεχόμενο. Πρώτα καλύτερα, το γεγονός ότι το ανάγλυφο του δορυφόρου είναι ασυνήθιστα ομοιογενές.

An artist’s impression of a plume of water erupting out of Europa’s surface. A mission in the mid-2020s could fly through these such a plume to determine the composition of the interior of the Jovian moon. Image Credit: NASA

Επιπλέον, υπάρχουν μετρήσεις που υποδεικνύουν πως από την Ευρώπη εκτινάσσονται πίδακες  νερού, ενώ πέρυσι επιστήμονες ανακοίνωσαν πως ορισμένες περιοχές της φαίνεται να καλύπτονται από αλμυρό νερό φαίνεται να καλύπτει ορισμένες  η έλλειψη ασυνήθιστα.

Με δεδομένη την απόστασή της από τον ήλιο, η μεγαλύτερη ποσότητα αυτού του νερού θα πρέπει να είναι σε κατάσταση πάγου. Ωστόσο, οι ερευνητές πιστεύουν πως οι ισχυρές παλιρροϊκές δυνάμει από τον Δία διατηρούν σε υγρή μορφή τον ωκεανό στο υπέδαφος.

Παράλληλα, υπάρχουν ενδείξεις πως αυτές οι παλιρροϊκές δυνάμεις προκαλούν γεωλογικά φαινόμενα που μοιάζουν με τις κινήσεις τεκτονικών πλακών, τα οποία με τη σειρά τους ενδεχομένως έχουν οδηγήσει στη δημιουργία υδροθερμικών πηγών, όπου το νερό έχει πολύ υψηλή θερμοκρασία.

Could a liquid water ocean beneath the surface of Jupiter’s moon Europa have the ingredients to support life? Here's how NASA's mission to Europa would find out.

Μάλιστα, παρατηρήσεις με τηλεσκόπιο δείχνουν πως ίσως στην Ευρώπη υπάρχει διπλάσια ή και τριπλάσια ποσότητα νερού απ’ ό,τι στη Γη. Επομένως, αν τη Δευτέρα επιβεβαιωθεί η ύπαρξη αυτής της υγρής έκτασης, πιθανότατα θα επιταχύνει η NASA τη μη επανδρωμένη αποστολή στον δορυφόρο του Δία, τη μελέτη της οποίας χρηματοδότησε φέτος. Μπορείτε να παρακολουθήσετε την συνέντευξη ΕΔΩ: http://www.nasa.gov/live

Πηγή: http://www.nasa.gov/press-release/nasa-to-hold-media-call-on-evidence-of-surprising-activity-on-europa

Η μαρμάρινη Γυμνή Γυναίκα του Çatalhöyük αποκαλύπτεται μετά από 9 χιλιετίες. Incredible discovery of intact female figurine from neolithic era in Turkey

Είναι ασυνήθιστο ότι αυτό το γυναικείο γλυπτό βρέθηκε σε άριστη κατάσταση κάτω από μια έδρα, δίπλα από ένα κομμάτι οψιανού που μάλλον είχε τοποθετηθεί εκεί για τελετουργικούς λόγους. This figurine was discovered at the neolithic site of Çatalhöyük in Turkey. It was carefully buried beneath a platform in a house, along with a valuable piece of obsidian. Made of marble, it's nearly 7 inches long. Credit: Çatalhöyük Research Project

Το ειδώλιο μιας γυναίκας σε αισθησιακή πόζα, το οποίο μάλιστα είναι σε άριστη κατάσταση, αποκάλυψε η αρχαιολογική σκαπάνη στον αστικό οικισμό Çatalhöyük της κεντρικής Τουρκίας, περιοχή όπου ανασκαφές φέρνουν στο φως απομεινάρια της νεολιθικής περιόδου. Συγκεκριμένα, έχουν βρεθεί περισσότερα από 2.000 γυναικεία γλυπτά, αλλά ανέπαφο, όπως το συγκεκριμένο, δεν ήταν κανένα μέχρι σήμερα. Επίσης, τα περισσότερα από αυτά αποτελούσαν φόρο τιμής στη Μητέρα, ενώ αυτό είναι το μοναδικό που φέρει λεπτομέρειες μιας πιο ντελικάτης τέχνης. 

Διακοσμητικά κέρατα βοοειδών στο Çatalhöyük. Φωτο: Verity Cridland 

Επίσης ασυνήθιστο, όπως παρατηρούν οι αρχαιολόγοι, είναι ότι αυτό το γυναικείο γλυπτό βρέθηκε σε άριστη κατάσταση κάτω από μια έδρα, δίπλα από ένα κομμάτι οψιανού που μάλλον είχε τοποθετηθεί εκεί για τελετουργικούς λόγους, ενώ τα περισσότερα ευρήματα των ειδικών στο ίδιο σημείο ήταν απομεινάρια γλυπτών φτιαγμένων από πηλό.

Το ειδώλιο χρονολογείται ανάμεσα στο 7100 και το 6000 π.Χ., γεγονός που το καθιστά το παλαιότερο της κατηγορίας του, περίπου 8.000 ετών δηλαδή. This female figure, though it resembles many others from the region, is unique because it's so well preserved and detailed. Its position dates it to the late classical phase of occupation, roughly 8,500-8,000 years ago. Credit: Çatalhöyük Research Projec

Για παράδειγμα, η Όμορφη Καθιστή Γυναίκα του Çatalhöyük, η οποία αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα θηλυκής αρχετυπικής μορφής, που κάθεται σε έναν θρόνο ενώ γεννάει, βρέθηκε χωρίς κεφάλι και χωρίς το δεξί της χέρι, που ακουμπούσε σε κάτι που έμοιαζε με κεφάλι αιλουροειδούς, πάνθηρα ή λεοπάρδαλης, εικάζουν οι αρχαιολόγοι. Επιπροσθέτως, το ειδώλιο της γυμνής γυναίκας ίσως είναι το μεγαλύτερο που βρέθηκε στο Çatalhöyük: έχει μήκος 17 εκατοστά, πλάτος 11 εκατοστά και ζυγίζει ένα κιλό. Ξεπερνά σαφώς την καθιστή γυναίκα των 12 εκατοστών. Τα χέρια και τα πόδια του ειδωλίου είναι μικρά εν συγκρίσει με τις αναλογίες του στήθους, της κοιλιάς και των γλουτών. Εξαιτίας ακριβώς αυτών των αναλογιών και των μικρών ποδιών, οι ειδικοί εκτιμούν ότι το ειδώλιο δεν κατασκευάστηκε για να στέκεται όρθιο. 

Σκίτσο του ειδωλίου από την Kathryn Killackey. A detailed illustration of the figurine by Kathryn Killackey, who works with the Çatalhöyük Research Project.

Επίσης, είναι φτιαγμένο από μάρμαρο –άλλη μια ένδειξη σπανιότητας– το οποίο έχει λειανθεί με επιμονή στις λεπτομέρειες, όπως τα σχιστά μάτια, η επίπεδη μύτη που θυμίζει Μοντιλιάνι, το στόμα, ο αφαλός κ.λπ.  Το ειδώλιο χρονολογείται ανάμεσα στο 7100 και το 6000 π.Χ., γεγονός που το καθιστά το παλαιότερο της κατηγορίας του, περίπου 8.000 ετών δηλαδή. Τα υπερβολικά τονισμένα γυναικεία χαρακτηριστικά –τα μεγάλα στήθη, οι γοφοί, οι μηροί–, μια τεχνοτροπία που χρησιμοποιούσαν οι πρωτόγονοι καλλιτέχνες της νεολιθικής περιόδου, κάνουν τους αρχαιολόγους να πιστεύουν ότι πρόκειται για απεικόνιση κάποιας αρχαίας θεότητας της γονιμότητας και της μητρότητας. Ωστόσο, νεότερες μελέτες αποκαλύπτουν ότι πιθανόν τέτοια ειδώλια αναπαριστούν γυναίκες με ισχύ και σεβαστή θέση στις κοινωνίες εκείνης της εποχής.

Ανασκαφές διαρκείας στον οικισμό της νεολιθικής περιόδου

Artist's reconstruction of the east and west mounds at Catalhoyuk. In the foreground, you can see the newer west mound, with the older east mound decaying in the background. The figurine was found in the east mound, from a layer that indicates it was late in the occupation period for the site. Credit: Çatalhöyük Research Project

Το Çatalhöyük θεωρείται ένας συναρπαστικός οικισμός της νεολιθικής περιόδου, καθώς τα αρχαιολογικά ευρήματα μαρτυρούν κινητικότητα από κυνηγούς και αγροτικές κοινότητες.

Co-mingled skeletons found buried under a platform in a house. This treatment is typical of how people buried their dead, though usually there were fewer skeletons than you see here. Often city dwellers would dig up skulls and rebury them in other houses. Archaeologists believe this ritual had spiritual and historical elements, and it was a way of remembering the past. Credit: Jason Quin- lan, Çatalhöyük Research Project

Οι ανασκαφές ξεκίνησαν το 1993, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχουν βρεθεί δημόσια κτίρια, παρά μόνο αγροτικές κατοικίες που συνδέονταν μεταξύ τους από τη στέγη ή μέσω σκάλας. Οι κάτοικοι εικάζεται ότι είχαν αναπτύξει ένας είδος κτηνοτροφικών και αγροτικών κοινωνιών, απολύτως πρωτόγονων: στον οικισμό δεν έχουν βρεθεί ούτε νεκροταφεία –οι νεκροί θάβονταν κάτω από τα σπίτια–, ενώ οι κάτοικοι είχαν αναπτύξει λατρευτικούς δεσμούς προς βοοειδή, καθώς τα σπίτια ήταν διακοσμημένα με κεφαλές και κέρατα, δείγμα αφοσίωσης και λατρείας στα ζώα που τους προμήθευαν με γάλα και κρέας.  

The figurine was found in the TPC area, in the southern part of the east mound of Catalhoyuk. The city's remains have formed two mounds, a newer west mound and an older east mound, with farms and a river in between. Most of the current excavations focus on this east mound, which was larger and occupied for a longer time. Credit: Camilla Mazzucato, Çatalhöyük Research Project

Το αρχαιολογικό πρότζεκτ, που δεν περιορίζεται στις εργασίες ανασκαφής, αλλά εκτείνεται και στη συντήρηση των σπάνιων ευρημάτων του οικισμού, αναμένεται να παρουσιάσει το σύνολο των ανακαλύψεών του στο πλαίσιο πλήρους μελέτης που θα δημοσιευθεί μέσα στο 2016.

Πηγή: http://www.lifo.gr/articles/archaeology_articles/114609