Αρχαία, Τσιζ-Μπιζ και άλλες Ιστορίες…

ΗΛΙΚΙΕΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

Εσείς πόλεις του Ευφράτη!

Της Παλμύρας δρόμοι εσείς!

Κι εσείς δάση από κολόνες στην απλωσιά της ερήμου,

Τί είστε αλήθεια;

Καθώς ξεπεράσατε τα όρια

Των θνητών που αναπνέουν

Τις κορφές σας

Πήραν

Των Ουρανίων ο καπνός και η φωτιά·

Τώρα κάτω απ’ τα σύννεφα κάθομαι (όπου

Το καθετί μέσα του έχει την ησυχία) κάτω

Από βαλανιδιές με τάξη φυτεμένες, στα μέρη

Όπου βόσκουν ελάφια, και ξένα

Μου φαίνονται κι αποθαμένα

Των Μακαρίων τα πνεύματα.

 Μετάφραση: Θανάσης Λάμπρου

Από το βιβλίο: Φρήντριχ Χαίλντερλιν, «Ύμνοι, ελεγεία και αποσπάσματα», μετάφραση: Θανάσης Λάμπρου, Εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα 2006, σελ. 107.

ΠΕΡΙ ΠΟΙΗΤΩΝ ΓΝΩΜΗ

Τους πίστευα,

με κάποιο δισταγμό, βεβαίως,

όπως πιστεύουμε όσους μίλησαν με τους Θεούς, στα όρη τους,

και διηγούνται μετά το μυστικό·

μια μέρα όμως

αναιρέθηκε από τα στόματά τους που ήσαν πουλιά ψευδόμενα·

ύστερα τους είδα να πεθαίνουν

μέσα σ’ ένα βρωμοκάλυβο,

τυφλοί και μπαμπαλίζοντας λέξεις άνευ νοήματος.

Κατόπιν άρχισα να τους πιστεύω και πάλι,

να πιστεύω τη σπασμένη σοφία τους,

όμως χωρίς καμμία πλέον υποψία λογικής.

Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής

ALEJANDRO NICOTRA (1931)

ΑΝΤΙΜΕΤΡΗΜΑ

Σαν τεντωμένο, όσο δεν παίρνει κι άλλο,

τόξο η καρδιά μου, απά στον τοξεμό,

σ’ ένα στερνό αντιμέτρημα μεγάλο

να σπάσει, ενώ γενναία θα πολεμώ.

Οι ορμές, οι ανησυχίες της να κροτήσουν

την αγανάκτησή μου στο κενό

μια λάμψη, ένας καπνός και να σκορπίσουν

ερωτηματικά στον ουρανό.

Από το βιβλίο: «Μίνως Ζώτος – Μια παρουσίαση από τον Τάκη Καρβέλη», Εκδόσεις Γαβριηλίδης, Αθήνα 2000, σελ. 67.

Η ΑΛΛΟΤΙΝΗ ΖΩΗ

Κάτω από ευρύχωρους, καιρό εκατοίκησα , πυλώνες,

Που οι ήλιοι τούς χρωμάτιζαν με χίλιες δυό βαφές,

Και που με τις μεγάλες τους ίσιες, αδρές κολόνες,

Από γρανίτη έμοιαζαν, όταν βράδιαζε, σπηλιές.

Οι ανεμοζάλες, τ’ ουρανού κυλώντας τις εικόνες,

Εσμίγαν μ’ έναν τρόπο επίσημο και μυστικό

Τις συγχορδίες τους τις πλούσιες και τις μεγαλοφώνες

Με του ηλιοβασιλέματος το φέγγος το λαμπρό.

Μέσα στις ήρεμες χαρές καιρό έζησα εκεί πέρα,

Μέσα στο κύμα, μες στο φώς, μες στο λαμπρόν αιθέρα,

Μέσα σε σκλάβους, με γυμνά ολοεύωδα κορμιά,

Που με δροσάτ’ ανέμιζαν κλαδιά το μέτωπό μου,

Και που να προσπαθούν να βρουν, μονάχη έγνοια είχαν,

Τ’ οδυνηρό, που μ’ έκαμνε να λυώνω, μυστικό μου.

Μετάφραση: Κλέων Παράσχος

Από το βιβλίο: Charles Baudelaire, «Εικοσιοκτώ ποιήματα», επιλογή – μετάφραση Κλέων Παράσχος , Εκδόσεις Γαβριηλίδης, Αθήνα 1999, σελ. 47.

ΠΑΝΩ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΣΙΩΠΗ ΤΗΝ ΠΡΑΣΙΝΗ

Πάνω μέσα στη σιωπή την πράσινη

σιωπή με μια άσπρη γη μέσα της

θα (φίλησέ με) φύγεις

Έξω μες στο πρωινό το νέο

πρωινό μ’ ένα ζεστό κόσμο μέσα του

(φίλησέ με) θα φύγεις

κοντά μες στο ηλιόφως το ωραίο

ηλιόφως με μια αμετακίνητη μέρα μέσα του

θα φύγεις (φίλησέ με

μέσα βαθιά στη μνήμη σου και

μια μνήμη και μνήμη

εγώ) φίλησέ με (θα φύγω).

Μετάφραση: Mανώλης Χαιρετάκης

Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Λέξη», τχ. 6, Ιούλιος-Αύγουστος 1981, σελ. 457. E.E. CUMMINGS

 Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΗΣ ΠΕΤΕΝΕΡΑΣ

Στο άσπρο το σπιτάκι μέσα

ξεψυχά η αντροχαλάστρα.

Εκατό φοράδες κάνουν σούζα.

Πεθαμένους έχουν αναβάτες.

Αναβοσβήνουν τ’ αστεράκια

των λαμπαδοκεριών τριγύρω,

κι η μουαρέ της φούστα τρέμει

στους μπρούντζινους μηρούς της πάνω.

Εκατό φοράδες κάνουν σούζα.

Πεθαμένους έχουν αναβάτες.

Ίσκιοι μακριοί κι ακονισμένοι

απ’ ορίζοντες θαμπούς θα μπούνε

και η μπάσα της κιθάρας κόρδα

τινάζεται μεμιάς και σπάει.

Εκατό φοράδες κάνουν σούζα.

Πεθαμένους έχουν αναβάτες.

Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής

FEDERICO GARCÍA LORCA

ΑΛΗΘΕΙΑ

Έτσι ως το θάνατο, πρόσωπα ενωμένα,

Αδέξιες κινήσεις της καρδιάς στο ξανακερδισμένο σώμα.

Και πάνω του να πεθαίνεις, άκρα αλήθεια,,

Σ’ αυτό το σώμα παρατημένο στ’ αδυνατισμένα χέρια σου.

Η οσμή του αίματος θά ’ναι το αγαθό που ζητούσες,

Τόσον ελάχιστον, αχτιδοβολώντας σε μια σέρα από πορτοκαλιές.

Ο ήλιος θα στριφογυρίζει, με τη ζωηρή αγωνία του

Φωτίζοντας τον τόπο όπου όλα φανερώθηκαν.

Μετάφραση: Μηνάς Δημάκης & Χριστόφορος Λιοντάκης

Από το βιβλίο: Υβ Μπονφουά, «Ποιήματα», μετάφραση: Μηνάς Δημάκης & Χριστόφορος Λιοντάκης, Εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα 1985, σελ. 55.

Φωτογραφίες: © Κωνσταντίνος Βακουφτσής

Ποίηση: Φρήντριχ Χαίλντερλιν, ALEJANDRO NICOTRA, Μίνως Ζώτος, Charles Baudelaire, E.E. CUMMINGS, YVES BONNEFOY, FEDERICO GARCÍA LORCA.

Ο πραγματικός Άρχοντας των Δαχτυλιδιών. This planet’s rings make Saturn look puny

Οι δακτύλιοι είναι τόσο μεγάλοι που σχεδόν κρύβουν το μητρικό άστρο του πλανήτη στα αριστερά της εικόνας. Artist's conception of the extrasolar ring system circling the young giant planet or brown dwarf J1407b is shown. The rings are shown eclipsing the young sun-like star J1407, as they would have appeared in early 2007. The best fit model is consistent with a system of at least 30 rings, and there are gaps where satellites ("exomoons") may have already formed. Credit: Ron Miller

Αν οι δακτύλιοι του Κρόνου ήταν τόσο μεγάλοι, θα φαίνονταν μεγαλύτεροι και από τη Σελήνη στον ουρανό της Γης. Είναι οι δακτύλιοι ενός γιγάντιου πλανήτη σε απόσταση 434 ετών φωτός, οι πρώτοι που ανακαλύπτονται εκτός του Ηλιακού Συστήματος.

Σούπερ Κρόνος

Γιγάντιος πλανήτης με 30 δακτύλιους θα έκανε τον Κρόνο να... ντρέπεται. Saturn in natural light. Image Credit: NASA/ESA

«Ο πλανήτης αυτός είναι πολύ μεγαλύτερος από τον Κρόνο και τον Δία, και το σύστημα των δακτυλίων του είναι περίπου 200 φορές μεγαλύτερο από τους δακτυλίους του Κρόνου» λέει ο Ερικ Μάμαγιεκ του Πανεπιστημίου του Ρότσεστερ στις ΗΠΑ, μέλος της ερευνητικής ομάδας που περιέγραψε τους δακτυλίους.

Ο πλανήτης περιφέρεται γύρω από το μικρό άστρο J1407 και έχει πάρει την ονομασία J1407b. Πρέπει να είναι ένας γίγαντας από αέριο, 40 φορές μεγαλύτερος από τον Κρόνο, και περιβάλλεται από τουλάχιστον 30 δακτυλίους, καθένας από τους οποίους εκτείνεται σε απόσταση δεκάδων εκατομμυρίων χιλιομέτρων. Η ομάδα του Μάμαγιεκ κατάλαβε ότι κάτι περίεργο συμβαίνει όταν ανέλυσε δεδομένα του ερευνητικού προγράμματος SuperWASP, σχεδιασμένου να ανιχνεύει μεγάλους πλανήτες την ώρα που περνούν μπροστά από τα μητρικά άστρα τους.

Κρυβόταν

This animation shows the large exorings around sun-like star J1407, which are markedly larger and heavier than Saturn's. (Matthew Kenworthy, Eric Mamajek/Leiden Observatory and University of Rochester)

Το περίεργο ήταν ότι κάποιο γιγάντιο, μυστηριώδες αντικείμενο έκρυψε το άστρο για ολόκληρους μήνες. Και η ανάλυση υπέδειξε ότι επρόκειτο για έναν γιγάντιο δίσκο σκόνης. «Οι λεπτομέρειες που βλέπουμε στην καμπύλη του φωτός είναι απίστευτες» σχολιάζει ο Μάθιου Κένγουορθι, συνεργάτης του Μάμαγιεκ στο Αστεροσκοπείο του Λάιντεν στην Ολλανδία.

«Η έκλειψη [του άστρου] διήρκεσε αρκετές εβδομάδες, είδαμε όμως ταχύτατες μεταβολές, σε χρονικές κλίμακες των μερικών δεκάδων λεπτών, ως αποτέλεσμα της λεπτής δομής των δακτυλίων», δηλαδή των κενών ανάμεσα στους δακτύλιους. «Το άστρο J1407 βρίσκεται υπερβολικά μακριά για να μπορούμε να το παρατηρήσουμε άμεσα, μπορέσαμε όμως να δημιουργήσουμε ένα ακριβές μοντέλο [των δακτυλίων] βασιζόμενοι στις ταχείες μεταβολές της φωτεινότητας καθώς το φως του άστρου περνούσε μέσα από το σύστημα δακτυλίων» εξηγεί ο ερευνητής.

Τα χαρακτηριστικά

The rings around J1407b are so large that if they were put around Saturn, we could see the rings at dusk with our own eyes and camera phones. Here the rings as they would be seen in the skies of Leiden, above the Old Observatory. (Credit: M. Kenworthy/Leiden)

Σύμφωνα με τη νέα μελέτη των δύο ερευνητών, η οποία έχει γίνει δεκτή για δημοσίευση στο έγκριτο Astrophysical Journal, το σύστημα δακτυλίων έχει διάμετρο 120 εκατομμύρια χιλιόμετρα, πάνω από 200 φορές μεγαλύτερο σε σχέση με τους δακτλίους του Κρόνου.

Το υλικό που περιέχει εκτιμάται ότι έχει μάζα συγκρίσιμη με τη μάζα της Γης και αποτελείται από μικρά σωματίδια σκόνης και πάγου.Οι ερευνητές εντόπισαν τουλάχιστον ένα κενό στη δομή των δακτυλίων, και πιστεύουν ότι δημιουργήθηκε από έναν νεογέννητο δορυφόρο που συσσωρεύει νέο υλικό καθώς κινείται στην τροχιά του.

Καθώς το υλικό των δακτυλίων συμπυκνώνεται και σχηματίζει νέα φεγγάρια, οι δακτύλιοι θα γίνονται πιθανότατα όλο και λεπτότεροι και τελικά θα εξαφανιστούν σε μερικά εκατομμύρια χρόνια. Αυτό πιστεύεται εξάλλου ότι συνέβη και στον Δία, ο οποίος ίσως περιβαλλόταν στα αρχικά στάδια της ζωής του από έναν παρόμοιο δίσκο σκόνης. Ακόμα και οι δακτύλιοι του Κρόνου πρέπει να ήταν μεγαλύτεροι και πυκνότεροι στο μακρινό παρελθόν, πριν ακόμα σχηματιστούν οι δορυφόροι του πλανήτη.

Το παρελθόν

Another illustration by Ron Miller imagining the ring system for the companion to J1407.

Με άλλα λόγια, το σύστημα του J1407b προσφέρει μια εικόνα για το παρελθόν του Ηλιακού Συστήματος, έστω κι αν είναι μια εικόνα σε μεγέθυνση. «Η κοινότητα της πλανητικής επιστήμης υποθέτει εδώ και δεκαετίες ότι οι πλανήτες σαν τον Δία και τον Κρόνο πρέπει να περιβάλλονταν στα αρχικά τους στάδια από δίσκους σκόνης που οδήγησαν αργότερα στον σχηματισμό δορυφόρων» λέει ο Μάμαγιεκ. «Μέχρι όμως να ανακαλύψουμε αυτό το αντικείμενο το 2012, κανείς δεν είχε δει ένα τέτοιο σύστημα δακτυλίων» επισημαίνει. Αυτό που έχουμε δει, όμως, είναι οι δίσκοι σκόνης που περιβάλλουν νεογέννητα άστρα και σχηματίζουν τελικά ολόκληρους πλανήτες αντί για φεγγάρια.

Η Γη στο υπέρυθρο. Planet Earth In Infrared

Σπάνιο βίντεο της Γης σε υπέρυθρη λήψη. Here's something you don't see every day: An ultra-HD time-lapse of Earth, as seen in infrared.

Η Γη μοιάζει με γυάλινη σφαίρα μέσα στην οποία κάποιος φύσηξε καπνό. Υπέρυθρες εικόνες από μετεωρολογικούς δορυφόρους συνενώθηκαν σε ένα εντυπωσιακό timelapse που δείχνει την ατμόσφαιρα να αναδεύεται και να πάλλεται.

A timelapse of planet Earth in infrared light, showing the fluid motion of water vapor in the atmosphere. This animation was produced from images taken by the geostationary GOES 13 and GOES 15 satellites. The images are from the IR3 channel, which is sensitive to wavelengths of 6.5 um. 700 frames with a resolution of 3600x3000 were downloaded from each satellite over a period from November 30th, 2014, to January 26th, 2015. The frames were processed to remove image artifacts, played at 7fps and interpolated by a factor of four. The resulting animation plays at a speed of 21 hours/second. The animations have been synchronized and are played side by side. Image credit: NASA. Processing: James Tyrwhitt-Drake

Το βίντεο αναρτήθηκε στο YouTube από τον Τζέιμς Τάιργουιτ-Ντρέικ, φοιτητή προηγμένης μικροσκοπίας που ασχολείται με το Διάστημα ως χόμπι.

Ο Τάιργουιτ-Ντρέικ συγκέντρωσε 700 εικόνες που μετέδωσαν οι αμερικανικοί δορυφόροι GOES 13 και 15 το διάστημα 30 Νοεμβρίου 2014 έως 26 Ιανουαρίου 2015.

Οι δύο δορυφόροι βρίσκονται σε γεωστατική τροχιά, παραμένουν δηλαδή διαρκώς πάνω από το ίδιο σημείο της Γης σε ύψος 35.800 χιλιομέτρων. Ο ένας έχει στο κέντρο του οπτικού πεδίου του τον Ειρηνικό Ωκεανό, ενώ ο δεύτερος κοιτά την Κεντρική Αμερική.

Δεδομένου ότι οι εικόνες από το υπέρυθρο κανάλι των δορυφόρων έχουν ανάλυση 3600 x 3000 εικονοστοιχεία, το timelapse είναι διαθέσιμο και σε ανάλυση 4K. Κάθε δευτερόλεπτο στο παραπάνω timelapse αντιστοιχεί σε χρονικό διάστημα 21 ημερών.

H υπέρυθρη ακτινοβολία που καταγράφουν οι δορυφόροι αντιστοιχούν στην εκπομπή θερμικής ακτινοβολίας από τη Γη στο Διάστημα.

Το αόρατο αυτό φως εκπέμπεται από το έδαφος και τους ωκεανούς, καθώς όμως ταξιδεύει προς τον ουρανό συναντά τα σύννεφα και τους υδρατμούς της ατμόσφαιρας που απορροφούν τα υπέρυθρα μήκη κύματος. Αυτό σημαίνει ότι το βίντεο δείχνει ουσιαστικά ένα καλειδοσκόπιο καταιγίδων και ανέμων που περιδινίζονται στην ατμόσφαιρα καλύπτοντας την επιφάνεια.