Καλλιτεχνική
απεικόνιση του άστρου LkCa
15, του δίσκου κοσμικής ύλης και του πλανήτη που βρίσκεται σε διαδικασία
σχηματισμού. Artist's illustration of planets forming in a
circumstellar disk like the one surrounding the star LkCa 15. The planets
within the disk's gap sweep up material that would have otherwise fallen onto
the star. Credit: NASA/JPL-Caltech
Για
πρώτη φορά οι αστρονόμοι κατάφεραν να παρατηρήσουν άμεσα έναν εξωπλανήτη στη
διαδικασία σχηματισμού του. Πρόκειται για έναν αέριο γίγαντα γύρω από νεαρό
άστρο, με την ονομασία LkCa
15, που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 450 ετών φωτός από τη Γη, στην κατεύθυνση
του αστερισμού του Ταύρου.
Οι
πρώτες εικόνες
Adaptive optics
observations from the Large Binocular Telescope and the Magellan Adaptive
Optics System (color scale) show multiple sources in the cleared region of the
LkCa 15 transition disk (gray scale). Credit: by Steph Sallum. Gray-scale image
generated from submillimeter data published in Isella et al., 2014.
Το
σύστημα του LkCa
15 εντοπίστηκε πριν από τέσσερα χρόνια και περιλαμβάνει έναν τεράστιο δακτύλιο
σκόνης και αερίων σε σχήμα ντόνατ, που περιβάλλει ένα άστρο ηλικίας μόλις δύο
εκατομμυρίων ετών, το οποίο μοιάζει με τον Ήλιο μας. Οι επιστήμονες
υποπτεύονταν ότι στο εσωτερικό του δίσκου εξελισσόταν η «κυοφορία» ενός
πλανήτη. Ερευνητές, με επικεφαλής τη Στεφανί Σάλουμ του Πανεπιστημίου της
Αριζόνα εντόπισαν αυτόν τον πλανήτη και τράβηξαν τις πρώτες υπέρυθρες
φωτογραφίες του.
Τρία
σλάιντς από το «υπερηχογράφημα» που έκαναν οι ερευνητές στο αστρικό σύστημα που
κυοφορεί ένα πλανήτη. Στην πρώτη και τη δεύτερη εικόνα με τον σταυρό
σημειώνεται η θέση του άστρου επειδή έχει αφαιρεθεί το φως του. Στην τρίτη
εικόνα απεικονίζεται και πάλι η θέση του άστρου αλλά με το βέλος σημειώνεται
και η θέση του πρωτο-πλανήτη. Credit: (Kate Follette)
Όπως
είναι ευνόητο ο πλανήτης αυτός που έλαβε την ονομασία LkCa 15b θα αποτελέσει πλέον μόνιμο στόχο
παρατήρησης από τους αστρονόμους ώστε να κατανοήσουν σε βάθος πώς γεννιούνται
οι πλανήτες - κάτι που αφορά και τον δικό μας πλανήτη. Από τους περίπου 2.000
βεβαιωμένους εξωπλανήτες που έχουν ανακαλυφθεί έως σήμερα, κανείς δεν βρίσκεται
σε αρχικό (πρωτο-πλανητικό) στάδιο. Οι νέες παρατηρήσεις παρουσιάζουν ενδείξεις
και για άλλους εξωπλανήτες εν τη γενέσει τους, δηλαδή ενός μεγάλου αστρικού
συστήματος υπό δημιουργία. Το επίτευγμα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature».