Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Τετάρτη 19 Μαρτίου 2014

Επισκεφτείτε τον Βόρειο Πόλο της Σελήνης. Visit the North Pole of the Moon

To εντυπωσαϊκό μωσαϊκό του Βόρειου Πόλου της Σελήνης. Spectacular LROC Northern Polar Mosaic (LNPM) allows exploration from 60°N up to the pole at the astounding pixel scale of 2 meters [NASA/GSFC/Arizona State University].

Επιστήμονες της NASA χρησιμοποιώντας δεδομένα του δορυφόρου LRO που εξερευνά και χαρτογραφεί τη Σελήνη δημιούργησαν ένα υψηλής ανάλυσης μωσαϊκό του Βόρειου Πόλου του φυσικού μας δορυφόρου. Το μωσαϊκό δημιουργήθηκε από 10.581 εικόνες και καλύπτει μια περιοχή έκτασης παρόμοιας με το 25% των ΗΠΑ.

Two types of orbit that LRO experiences through a six-month cycle. Images acquired during terminator orbits have long shadows from the equator to the pole. For noon-midnight orbits the Sun is overhead (no shadows) at the equator and shadows, though still large, are minimized at the poles.

Για να δείτε σε πλήρη ανάλυση το μωσαΐκό και να περιηγηθείτε στον Βόρειο Πόλο επισκεφτείτε τον ιστότοπο http://lroc.sese.asu.edu/gigapan. Μια εφαρμογή στον ιστότοπο αυτό επιτρέπει στους χρήστες να ζουμάρουν σε κάθε σημείο του Βόρειου Πόλου της Σελήνης και τους προσφέρει την αίσθηση ότι σχεδόν... ακουμπούν το έδαφός της.


Η εξέλιξη της ανασκαφής του μνημειακού περιβόλου στην αρχαία Αμφίπολη, The excavations in Kasta at ancient Amphipolis

Άποψη του ταφικού περιβόλου που ανασκάπτεται στο λόφο Καστά, στην αρχαία Αμφίπολη (φωτ. ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΚΗ’ ΕΠΚΑ).

Την εξέλιξη της ανασκαφής του μνημειακού περιβόλου του Τύμβου Καστά, στην αρχαία Αμφίπολη, και τη σχέση του με το μνημείο του Λέοντα της Αμφίπολης, παρουσίασε, στην 27η επιστημονική συνάντηση με θέμα «Αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη» που διεξήχθη στην αίθουσα τελετών του παλαιού κτιρίου της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, η προϊσταμένη της ΚΗ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, Κατερίνα Περιστέρη.

View of the excavations at the Amphipolis mound. The survey brought to light an extremely significant circular enclosure, dated to the end of the 4th century BC. It is of a remarkable structure, built with bases, jambs, superstructure and crowning of white Thasian marble. The enclosure surrounds a mound. The enclosure is It is of 3 m. height and a diameter of 1,6 m. Its perimeter is estimated to be c. 500 m., of which 405 m. have been excavated until now. The monument had been destructed in the past, which is why several architectural members are not in situ. Surveys of the 28th EPCA have located architectural members of the monument scattered at the area of the Amphipolis Lion, while many of them had been walled in its base. It is due to this fact, that archaeologists believe that the impressive enclosure is probably linked to the Amphipolis Lion which, as some of them believe, was placed at the highest point of the mound.

Η κα Περιστέρη αναφέρθηκε στην εξέλιξη των ανασκαφών, τα δύο τελευταία έτη, στο λόφο Καστά που αποκαλύπτουν ένα μοναδικό ταφικό περίβολο, στον κόσμο, λόγω του μεγέθους του που αγγίζει τα πεντακόσια περίπου μέτρα, με ακριβείς αναλογίες ύψους τριών μέτρων και συνολικού μήκους 497 μέτρων, από τα οποία μέχρι στιγμής έχουν ανασκαφεί τα 457 μ. Σύμφωνα με εμπεριστατωμένες επιστημονικά ενδείξεις ο ταφικός περίβολος χρονολογείται στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αι. π.Χ.

Stater of Kassander. 316-297 BC. Struck 306-297 BC. Head of Herakles right, wearing lion's skin headdress / ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΚΑΣΣΑΝΔΡΟΥ, horseman right, monograms to right and below.

Όπως επεσήμανε η κα Περιστέρη, «κατά την περίοδο που χρονολογείται ο ταφικός περίβολος, μετά τον θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου μέχρι το τέλος του 4ου π.Χ. αιώνα, διαδραματίζονται σπουδαία ιστορικά γεγονότα στην περιοχή της Αμφίπολης. Σημαντικοί στρατηγοί και ναύαρχοι του Μ. Αλεξάνδρου σχετίζονται με την περιοχή, εδώ ο Κάσσανδρος εξορίζει και θανατώνει το 311 π.Χ. τη νόμιμη σύζυγο του Μ. Αλεξάνδρου Ρωξάνη και το γιο του Αλέξανδρο Δ’».

Part of the excavated enclosure at Kasta, Amphipolis. The excavations at the Kasta site of Amphipolis have started in the 1960s by archaeologist Dimitris Lazaridis. Over the last two years, excavations at the site have been headed by director of the 28th Ephorate of Prehistoric and Classical Antiquities Aikaterini Peristeri.

Ο ταφικός περίβολος χρονολογείται γύρω στο 325-300 π.Χ. και σύμφωνα με την κα Περιστέρη φέρεται πως έχει την υπογραφή του φημισμένου της εποχής εκείνης, αρχιτέκτονα, Δεινοκράτη, που σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία ήταν και στενός φίλος του Μ. Αλεξάνδρου.

Ο περίβολος στον Τύμβο του Καστά, σύμφωνα με την έρευνα του τμήματος τοπογραφίας του ΤΕΙ Αθηνών, αποτελεί έναν τέλειο κύκλο με διάμετρο 158,40 μ.

«Ο κύκλος του ταφικού περιβόλου σύμφωνα με την έρευνα του τμήματος τοπογραφίας του ΤΕΙ Αθηνών αποτελεί έναν τέλειο κύκλο με διάμετρο 158,40 μ. Οικοδομήθηκε από θασίτικο μάρμαρο που μεταφέρθηκε στη περιοχή με ειδικά πλοιάρια, ενώ οι μαρμάρινοι δόμοι από την Αλυκή της Θάσου, τοποθετήθηκαν με ειδικούς γερανούς, κατασκευασμένους, από ξύλο, σίδηρο και μολύβι, ίχνη των οποίων βρέθηκαν κατά την αρχαιολογική ανασκαφή.

Αεροφωτογραφία του ταφικού περιβόλου που ανασκάπτεται στο λόφο Καστά, στην αρχαία Αμφίπολη (φωτ. ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΚΗ’ ΕΠΚΑ).

«Η μοναδικότητα της κατασκευής του ταφικού περιβόλου με τη χρήση αρχιτεκτονικών μελών από θασίτικο μάρμαρο καθώς και η σημαντική χρονική περίοδος που δημιουργείται οδηγούν την σκέψη μας στην ύπαρξη σημαντικών τάφων στο εσωτερικό του περιβόλου που μόνο η συνέχεια της ανασκαφικής έρευνας θα αποκαλύψει», επεσήμανε η κα Περιστέρη.

Σύμφωνα με τις αρχαιολογικές έρευνες, ένα μεγάλο μέρος του περιβόλου έχει αποξηλωθεί κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους με αποτέλεσμα αρκετά μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη του, να μη βρίσκονται στη θέση τους. Μια ευρύτερη έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην περιοχή της Αμφίπολης, στην προσπάθεια να εντοπιστούν τα χαμένα αρχιτεκτονικά μέλη, οδήγησε την Κατερίνα Περιστέρη και τους συνεργάτες της στην περιοχή του χώρου του μνημείου του Λέοντα της Αμφίπολης όπου τα χαμένη μέλη του περιβόλου βρέθηκαν είτε διάσπαρτα, είτε εντοιχισμένα στη βάση του Λέοντος. Η χρονολόγηση τόσο του ταφικού περιβόλου όσο και του Λέοντα συμπίπτει και ανήκει στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ. αιώνα.

Η μέχρι τώρα έρευνα συνδέει τον Λέοντα της Αμφίπολης με τον τύμβο στο λόφο Καστά της αρχαίας Αμφίπολης (φωτ. ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΚΗ’ ΕΠΚΑ).

«Μετά την ανακάλυψη του ταφικού περιβόλου του τύμβου Καστά, όπως απέδειξε η έρευνά μας, το ταφικό μνημείο του Λεόντα συνδέεται με το ταφικό σήμα του τύμβου που στην πραγματικότητα είναι το θεμέλιό του και τοποθετείται στην κορυφή του τύμβου βάσει και της γεωμετρίας που μας δίνει ο ταφικός περίβολος», είπε κατά την παρουσίαση των ανασκαφών της η προϊσταμένη της ΚΗ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.

Παρουσιάζοντας τα νέα ανασκαφικά δεδομένα, με αρχιτεκτονική τεκμηρίωση, για τον τρόπο και τον τόπο κατασκευής του μνημείου του Λέοντα της Αμφίπολης, ο διεθνώς αναγνωρισμένος αρχιτέκτονας Μιχάλης Λεφαζάνης, τόνισε ότι τα χαμένα μέλη του ταφικού περιβόλου αποτελούν σήμερα τη βάση του Λέοντα της Αμφίπολης, ενώ η κλίση των μαρμάρινων δόμων αποδεικνύει την κυκλική τους φορά και ότι είναι αναπόσπαστο κομμάτι του μεγάλου ταφικού περιβόλου.

The "Amphipolis Lion".

Την ίδια ώρα ο περήφανος Λέοντας της Αμφίπολης, με ύψος 5, 20 μέτρων αποδεικνύεται πως ήταν στην κορυφή του ταφικού μνημείου του Καστά, πάνω σε ένα μαρμάρινο βάθρο τα κομμάτια του οποίου μεταφέρθηκαν από τα λατομεία της Θάσου, με ειδικές σχεδίες και ξύλινα κάρα που τραβούσαν βόδια εργασίας. Ο Λέοντας της Αμφίπολης σύμφωνα με τον κ. Λεφαζάνη φέρεται ότι φιλοτεχνήθηκε στο συγκεκριμένο σημείο, χωρίς να είναι γνωστό, ακόμη, το όνομα του μεγάλου γλύπτη της εποχής.

Οι ανασκαφές στο λόφο Καστά της αρχαίας Αμφίπολης αναμένεται να ξεκινήσουν σύντομα, μετά τη διακοπή που έγινε λόγω χειμερινής περιόδου, ενώ το Υπουργείο Πολιτισμού φέρεται πως πρόκειται να χρηματοδοτήσει τη συνέχεια των ανασκαφών με νέα επιχορήγηση ύψους 100.000 ευρώ.

«Υπάρχουν πολλά που δεν έχουν βγει ακόμη στο φως, ας περιμένουμε λοιπόν…» είπε κλείνοντας την παρουσίαση του για τη σχέση του Λέοντα της Αμφίπολης με το μνημειακό περίβολο του Τύμβου Καστά ο αρχιτέκτονας Μιχάλης Λεφαζάνης.



Η έλλειψη ύπνου προκαλεί απώλεια εγκεφαλικών κυττάρων. Lost sleep leads to loss of brain cells, study suggests

Felix Vallotton, The Sleep, 1908. Η χρόνια ανεπάρκεια ύπνου οδηγεί σε μείωση του 25% νευρώνων που συνδέονται με την εγρήγορση του εγκεφάλου. In mice, prolonged lack of sleep led to 25% of certain brain cells dying, according to a study in The Journal of Neuroscience.

Η χρόνια ανεπάρκεια ύπνου ενδεχομένως να έχει σοβαρότερες επιπτώσεις στην υγεία, απ' ότι πίστευαν μέχρι σήμερα οι επιστήμονες, καθώς μελέτη που διεξήχθη σε πειραματόζωα απέδειξε ότι προκαλεί μόνιμη απώλεια εγκεφαλικών κυττάρων.

Απώλεια του 25% των εγκεφαλικών κυττάρων 

Sleep loss is bad for mood and mental processing.

Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό έντυπο Journal of Neuroscience, ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια, με επικεφαλής τη δρα Ζίγκριντ Βίζεϊ του Κέντρου Ύπνου και Κιρκαδιανής Νευροβιολογίας, διαπίστωσαν ότι η παρατεταμένη έλλειψη ύπνου στα ποντίκια είχε ως συνέπεια την απώλεια του 25% περίπου συγκεκριμένων εγκεφαλικών κυττάρων.

Shift work may have permanent health implications.

Στο πλαίσιο του πειράματος, οι επιστήμονες δημιούργησαν για τα τρωκτικά συνθήκες που μοιάζουν με την ανθρώπινη καθημερινότητα. Και όντως, τα ποντίκια μετά από αρκετές ημέρες αϋπνίας (δηλαδή όπως συμβαίνει στους ανθρώπους που εργάζονται σε νυχτερινή βάρδια) είχαν χάσει περίπου το ένα τέταρτο μιας κατηγορίας νευρώνων που σχετίζονται με τη διατήρηση του εγκεφάλου σε εγρήγορση.

Επόμενος στόχος της δρος Βίζεϊ είναι να εξετάσει μετά θάνατον τους εγκεφάλους ατόμων που εργάζονται σε νυχτερινές βάρδιες, για να διαπιστωθεί αν παρατηρείται κάτι ανάλογο και σε αυτούς.

Πρώτη διαπίστωση της καταστροφής εγκεφαλικού ιστού

Dorothea Tanning, Insomnia, 1978. Αν τα αποτελέσματα από τα πειραματόζωα ισχύουν και για τους ανθρώπους τότε μάλλον μάταια προσπαθούμε να αναπληρώσουμε τον χαμένο ύπνο, αφού η απώλεια εγκεφαλικών κυττάρων είναι μη αναστρέψιμη. If the same is true in humans, it may be futile to try to catch up on missed sleep, say US scientists.

Πρόκειται για την πρώτη φορά που μια μελέτη διαπιστώνει άμεσα ότι η ανεπάρκεια ύπνου μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφή εγκεφαλικού ιστού. Το ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί πλέον, είναι κατά πόσο η βλάβη αυτή είναι όντως μη ανατρέψιμη και στους ανθρώπους.

Αν πάντως η παρατηρούμενη αλλαγή στα πειραματόζωα ισχύει και για τους ανθρώπους, τότε ίσως, σύμφωνα με τους ερευνητές, να είναι τελικά μάταιο να προσπαθεί κανείς να αναπληρώσει τον χαμένο ύπνο -αφού η ζημιά είναι μη αναστρέψιμη.

Οι επιστήμονες ελπίζουν πάντως ότι κάποια ημέρα θα είναι δυνατόν να αναπτυχθεί ένα φάρμακο που θα προστατεύει τον εγκέφαλο από τις παρενέργειες της ανεπάρκειας ύπνου.

Το Πολυσύμπαν κερδίζει… έδαφος. Multiverse Theory Gaining Ground

Το Πολυσύμπαν ίσως τελικά δεν είναι απλά μια «τρελή» επιστημονική ιδέα. An artist's rendering of the multiverse.

Παγκόσμιο ενδιαφέρον έχει προκαλέσει η ανακοίνωση της ανακάλυψης των περίφημων βαρυτικών κυμάτων, ρυτιδώσεων στον χωροχρόνο που εμφανίστηκαν μια στιγμή μετά τη Μεγάλη Έκρηξη από την οποία προέκυψε το Σύμπαν. Η ανακάλυψη αυτών των κυμάτων προσφέρει στήριξη στη λεγόμενη θεωρία του πληθωρισμού, σύμφωνα με την οποία το νεογέννητο Σύμπαν πέρασε από μια φάση απότομης διόγκωσης.

Κεντρική ιδέα αυτής της θεωρίας είναι  ότι το Σύμπαν μας είναι μόνο μία «μονάδα» μέσα σε ένα άπειρο και συνεχώς επεκτεινόμενο σύνολο ασύνδετων μεταξύ τους παράλληλων συμπάντων που αποτελούν το Πολυσύμπαν. 

Την ύπαρξη του Πολυσύμπαντος προτείνουν και άλλες θεωρίες όπως η Θεωρία των Χορδών και τομείς της θεωρητικής φυσικής όπως η κβαντομηχανική.

Big Bang theorist Andrei Linde super happy his life work on cosmic inflation is true.

«Αν υπάρχει πληθωρισμός υπάρχει και Πολυσύμπαν. Κάθε παρατήρηση που πιστοποιεί τον πληθωρισμό φέρνει πιο κοντά στην επαλήθευση την ύπαρξη του Πολυσύμπαντος» αναφέρει Αντρέι Λίντε, καθηγητής Φυσικής του Πανεπιστημίου Στάνφορντ στις ΗΠΑ που δεν ήταν μέλος της ερευνητικής ομάδας που έκανε την ανακάλυψη.