Αριστερά
το όρος «Κθούλου» στον Πλούτωνα και δεξιά οι Άλπεις στην Γη. Δυο παρόμοια τοπία
που δημιουργούνται με εντελώς διαφορετικές διαδικασίες. At left, the “Cthulhu” region near Pluto’s equator, at right the Alps on Earth. Two
identical landscapes created by highly different processes. © NASA/Johns
Hopkins University Applied Physics Laboratory/Southwest Research Institute ©
Thomas Pesquet/ESA
Το
2015 το διαστημόπλοιο New Horizons ανακάλυψε εντυπωσιακά χιονισμένα βουνά στον
Πλούτωνα, τα οποία θυμίζουν πολύ βουνά στη Γη- ένα τοπίο που είχε ποτέ ξανά
παρατηρηθεί αλλού στο ηλιακό μας σύστημα. Ωστόσο, στον πλανήτη μας οι
ατμοσφαιρικές θερμοκρασίες μειώνονται όσο αυξάνεται το ύψος, ενώ στον Πλούτωνα
αυξάνονται, λόγω της ηλιακής ακτινοβολίας- οπότε και τίθεται το ερώτημα: Από
πού προερχόταν ο πάγος;
Στην
Γη το χιόνι συμπυκνώνονται σε υψόμετρο επειδή μάζες αέρα διαστέλλονται
αδιαβατικά κατά την διάρκεια της ανόδου τους στην ατμόσφαιρα και έτσι ψύχονται
(με ρυθμό περίπου 1°C ανά 100 m). Στον Πλούτωνα ο πάγος μεθανίου σχηματίζεται
στις κορυφές των βουνών όταν είναι αρκετά ψηλά διότι εκεί η ατμόσφαιρά του
είναι πλούσια σε μεθάνιο ευνοώντας την συμπύκνωσή του. On Earth snow
condenses at altitude because air dilates during ascending movements, and thus
cools (at the rate of 1°C approximately every 100 m). On Pluto,
methane ice forms on the peaks of mountains when they are high enough to reach upper
atmospheric levels, which are hotter and rich in methane. © Tanguy Bertrand et
al.
Διεθνής
ομάδα της οποίας ηγήθηκαν επιστήμονες του CNRS (Γαλλία) πραγματοποίησαν σχετική
έρευνα, και στο πλαίσιό της διαπίστωσαν πρώτα πως το «χιόνι» στα όρη του
Πλούτωνα αποτελείται από παγωμένο μεθάνιο. Μετά, για να κατανοήσουν πώς θα
μπορούσε να δημιουργηθεί ένα τέτοιο τοπίο υπό τόσο διαφορετικές συνθήκες,
χρησιμοποίησαν ένα κλιματικό μοντέλο για τον πλανήτη- νάνο, που αποκάλυψε ότι,
λόγω της ιδιαίτερης δυναμικής της, η ατμόσφαιρα του Πλούτωνα είναι πλούσια σε
αέριο μεθάνιο στα ύψη. Ως αποτέλεσμα, οι κορυφές των βουνών φτάνουν αυτή την
«εμπλουτισμένη» ζώνη που υπάρχει αρκετό μεθάνιο για να συμπυκνώνεται, ενώ σε
χαμηλότερα ύψη η περιεκτικότητα είναι πολύ μικρή.
Πηγές:
https://www.cnrs.fr/en/mountains-pluto-are-snowcapped-not-same-reasons-earth
- https://www.naftemporiki.gr/story/1646427/to-mustiko-ton-xionismenon-bounon-tou-ploutona
