Tο εκρηκτικό τέλος ενός ερυθρού υπεργίγαντα…
λίγο πριν γίνει σουπερνόβα. For the first time ever, astronomers have imaged in
real time the dramatic end to a red supergiant’s life — watching the massive
star’s rapid self-destruction and final death throes before collapsing into a
type II supernova. An artist’s impression of a red supergiant star in the final
year of its life emitting a tumultuous cloud of gas. This suggests at least
some of these stars undergo significant internal changes before going
supernova. Credit: W.M. Keck Observatory/Adam Makarenko
Αμερικανοί αστρονόμοι παρατήρησαν για πρώτη φορά σε πραγματικό χρόνο το δραματικό εκρηκτικό τέλος της ζωής ενός άστρου ερυθρού γίγαντα, καταγράφοντας την αυτοκαταστροφή και τον τελικό θάνατό του, λίγο πριν αυτό καταρρεύσει βαρυτικά και δημιουργήσει έναν υπερκαινοφανή αστέρα (σουπερνόβα) τύπου ΙΙ, τον SN 2020tlf.
Το
σουπερνόβα SN 2020tlf στον ξενιστή γαλαξία NGC 5731.
Οι
επιστήμονες κατάφεραν να παρατηρήσουν το άστρο στη διάρκεια των τελευταίων 130
ημερών πριν την κατακλυσμική έκρηξή του. Το άστρο βρίσκεται στον γαλαξία NGC
5731 σε απόσταση περίπου 120 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη και έχει μάζα
δεκαπλάσια από τον Ήλιο μας.
An artist’s
rendition of a red supergiant star transitioning into a Type II supernova,
emitting a violent eruption of radiation and gas on its dying breath before
collapsing and exploding. Credit:
W. M. Keck Observatory/Adam Makarenko
Οι
ερευνητές των πανεπιστημίων Northwestern και Καλιφόρνιας-Μπέρκλεϊ, οι οποίοι
έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστροφυσικής «The Astrophysical
Journal», έκαναν τις παρατηρήσεις τους με δύο τηλεσκόπια της Χαβάης, το Keck
και το Pan-STARSS. Η ανακάλυψη επιφέρει αναθεώρηση στις προηγούμενες θεωρίες
για το πώς εξελίσσονται οι ερυθροί γίγαντες λίγο πριν εκραγούν. Υπήρχε η
αντίληψη ότι τα τεράστια αυτά άστρα παραμένουν σχετικά ήσυχα πριν τον θάνατό
τους, χωρίς βίαιες εκρήξεις ή φωτεινές αναλαμπές, αλλά οι νέες παρατηρήσεις
έδειξαν την εκπομπή μιας πολύ ισχυρής και φωτεινής ακτινοβολίας, λίγο πριν το
τέλος του συγκεκριμένου άστρου. Αυτό δείχνει ότι τουλάχιστον μερικά από αυτά τα
τεράστια και ασταθή άστρα υφίστανται σημαντικές αλλαγές στην εσωτερική δομή
τους λίγο πριν την κατάρρευσή τους.
«Πρόκειται
για μεγάλη πρόοδο στην κατανόησή μας σχετικά με το τι κάνουν τα υπερμεγέθη
άστρα μερικές στιγμές προτού πεθάνουν. Η άμεση ανίχνευση της προ-σουπερνόβα
δραστηριότητας σε έναν άστρο ερυθρό υπεργίγαντα δεν είχε ποτέ έως τώρα
παρατηρηθεί πριν μια κανονική έκρηξη σουπερνόβα τύπου ΙΙ. Για πρώτη φορά
παρακολουθήσαμε ένα άστρο ερυθρό υπεργίγαντα να εκρήγνυται», δήλωσε ο
επικεφαλής ερευνητής Γουίν Τζέικομπσον-Γκαλάν του Μπέρκλεϊ.
Aναπαράσταση
του προγεννήτορα του SN 2020tlf την στιγμή της έκρηξης.
«Είναι
σαν να παρακολουθείς μια ωρολογιακή βόμβα. Ποτέ έως τώρα δεν είχαμε
επιβεβαιώσει μια τέτοια βίαιη δραστηριότητα σε έναν θνήσκοντα ερυθρό
υπεργίγαντα, τον οποίο είδαμε να παράγει μια τόσο φωτεινή εκπομπή ακτινοβολίας,
μετά να καταρρέει και να εκρήγνυται», ανέφερε η αναπληρώτρια καθηγήτρια
αστρονομίας και αστροφυσικής Ραφαέλα Μαργκούτι του Northwestern.
Πηγές: “Final
Moments. I. Precursor Emission, Envelope Inflation, and Enhanced Mass Loss
Preceding the Luminous Type II Supernova 2020tlf” by W. V. Jacobson-Galán, L.
Dessart, D. O. Jones, R. Margutti, D. L. Coppejans, G. Dimitriadis, R. J.
Foley, C. D. Kilpatrick, D. J. Matthews, S. Rest, G. Terreran, P. D. Aleo, K.
Auchettl, P. K. Blanchard, D. A. Coulter, K. W. Davis, T. J. L. de Boer, L.
DeMarchi, M. R. Drout, N. Earl, A. Gagliano, C. Gall, J. Hjorth, M. E. Huber,
A. L. Ibik, D. Milisavljevic, Y.-C. Pan, A. Rest, R. Ridden-Harper, C.
Rojas-Bravo, M. R. Siebert, K. W. Smith, K. Taggart, S. Tinyanont, Q. Wang and
Y. Zenati, 6 January 2022, The Astrophysical Journal. DOI: 10.3847/1538-4357/ac3f3a - https://scitechdaily.com/astronomers-capture-red-supergiant-star-exploding-in-massive-supernova-for-the-very-first-time/
- https://www.amna.gr/home/article/613873/Gia-proti-fora-oi-astronomoi-eidan-to-ekriktiko-telos-enos-astrou-eruthrou-upergiganta%E2%80%93ligo-prin-ginei-soupernoba
- https://physicsgg.me/2022/01/07/
