Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Παρασκευή 13 Οκτωβρίου 2017

Το μυστήριο της Νήσου του Πάσχα μόλις έγινε ακόμη πιο βαθύ. Paleogenomic analysis sheds light on Easter Island mysteries

Easter Island is known for these iconic Moai statues, as well as mysteries surrounding the inhabitants of the island. Credit: Terry Hunt

Το ποιοι ήταν οι πρώτοι κάτοικοι της, απομονωμένης στον Ειρηνικό ωκεανό, Νήσου του Πάσχα με τα εντυπωσιακά πέτρινα αγάλματα, αποτελεί εδώ και χρόνια ένα μυστήριο. Αλλά, μία ανάλυση του DNA των κατοίκων της κάνει το μυστήριο μάλλον ακόμη μεγαλύτερο. Οι πρώτοι Ευρωπαίοι έφθασαν στη Νήσο του Πάσχα το 1722. Η νέα γενετική έρευνα από μια διεθνή ομάδα επιστημόνων αποκλείει την πιθανότητα ότι πριν από αυτή την άφιξη οι κάτοικοι του νησιού είχαν έλθει σε επαφή και επιμιξία με κατοίκους της Νότιας Αμερικής. Συνεπώς παραμένει το αίνιγμα από πού, πώς και πότε είχαν φθάσει στο νησί οι πρώτοι άνθρωποι.

Lars Fehren-Schmitz, associate professor of anthropology at the University of California, Santa Cruz. Credit: Carolyn Lagattuta

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή βιολογικής ανθρωπολογίας Λαρς Φέρεν-Σμιτς του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια-Σάντα Κρουζ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό βιολογίας "Current Biology", ανέλυσαν DNA από οστά πέντε αρχαίων σκελετών, που είχαν έλθει στο φως στη διάρκεια ανασκαφών στη δεκαετία του 1980 και σήμερα βρίσκονται στο Μουσείο Κον-Τίκι του Όσλο. Τρία από τα πέντε άτομα είχαν ζήσει πριν από την άφιξη των πρώτων Ευρωπαίων και δύο μετά από αυτήν, οπότε ήταν δυνατό να γίνουν γενετικές συγκρίσεις.

«Δεν βρήκαμε κανένα ίχνος ανταλλαγής γονιδίων ανάμεσα στους κατοίκους τη Νήσου του Πάσχα και τη Νότια Αμερική. Πραγματικά εκπλαγήκαμε από αυτή την ανακάλυψη. Πιστεύαμε ότι θα βρούμε άμεσες ενδείξεις για προ-ευρωπαϊκές επαφές του νησιού με τη Νότια Αμερική, αλλά δεν βρήκαμε καμία» δήλωσε ο Φέρεν-Σμιτς.

Η νέα μελέτη δείχνει ότι οι επαφές Νότιας Αμερικής-Νήσου Πάσχα άρχισαν μετά το 1722 και αφού είχαν φθάσει οι Ευρωπαίοι στο νησί. Ακολούθησαν τα...γνωστά: μαζικές εκτοπίσεις αυτοχθόνων κατοίκων, μεταφορά τους ως σκλάβων σε άλλα μέρη και, βεβαίως, επιμιξία με ντόπιες, που είχαν ως αποτέλεσμα οι ξένοι να αφήσουν το γενετικό αποτύπωμά τους στον τοπικό πληθυσμό.

Moai at Ahu Nau Nau, Anakena, the site from which the samples derive. Credit: Terry Hunt

Η Νήσος του Πάσχα -γνωστή και ως Ράπα Νούι- απέχει σχεδόν 2.000 χιλιόμετρα από το κοντινότερο νησί και 3.700 χιλιόμετρα από τη Χιλή. Η πιο πιθανή θεωρία που έχει προταθεί για τους πρώτους κατοίκους της -με βάση τα αρχαιολογικά ευρήματα- είναι ότι ήλθαν από την Πολυνησία, διασχίζοντας τον ανοιχτό ωκεανό γύρω στο 1.200 μ.Χ.. Αυτό θεωρείται πιθανότερο πια, μετά και την ανακάλυψη ότι δεν είχαν υπάρξει επαφές με την ηπειρωτική Νότια Αμερική πριν την άφιξη των Ευρωπαίων.

Πηγές: Current Biology, Fehren-Schmitz and Jarman et al.: "Genetic Ancestry of Rapanui before and after European Contact" DOI: 10.1016/j.cub.2017.09.029, www.cell.com/current-biology/f … 0960-9822(17)31194-6 - http://www.amna.gr/home/article/195805/-To-mustirio-tis-Nisou-tou-Pascha-molis-egine-akomi-pio-bathu

Θέλεις να υπάρχει το όνομα σου πάνω στον Άρη; Send your name to Mars

Όποιος το επιθυμεί μπορεί να στείλει το όνομα του στον Κόκκινο Πλανήτη με την επόμενη αποστολή της NASA.

Αν όλα πάνε καλά τον Μάρτιο του 2018 θα προσεδαφιστεί στον Άρη ο ρομποτικός εξερευνητής InSight. Ανάμεσα στα διάφορα όργανα που θα διαθέτει το ρομπότ θα φέρει πάνω του και ένα μικροτσίπ στο οποίο θα υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες ονόματα απλών ανθρώπων που θέλουν με αυτόν τον τρόπο να δηλώσουν την παρουσία τους στον Κόκκινο Πλανήτη. Η διαδικασία συλλογής ονομάτων είχε γίνει το 2015 και περίπου 830 χιλιάδες άνθρωποι είχαν βάλει το όνομα τους στην σχετική λίστα. Τώρα η NASA ανακοίνωσε ότι ανοίγει εκ νέου την διαδικασία και στην διεύθυνση https://mars.nasa.gov/syn/insight μπορεί όποιος το επιθυμεί να δηλώσει το όνομα του για να ταξιδέψει με το ρομπότ στον Άρη. Η διαδικασία θα διαρκέσει μέχρι την 1η Νοεμβρίου. 

Η αποστολή

Artist rendition of the InSight (Interior exploration using Seismic Investigations, Geodesy and Heat Transport) Lander. InSight is based on the proven Phoenix Mars spacecraft and lander design with state-of-the-art avionics from the Mars Reconnaissance Orbiter and Gravity Recovery and Interior Laboratory missions. Image credit: JPL/NASA

Το InSight (Ιnterior Exploration using Seismic Investigations Geodesy and Heat Transport), που κατασκευάσθηκε από την εταιρεία Lockheed Martin, θα «καθήσει» στην επιφάνεια του Κόκκινου Πλανήτη και θα πραγματοποιήσει αναλύσεις στο υπεδάφος του. Το βασικό του όργανο θα μελετήσει την ταχύτητα διάδοσης σεισμικών κυμάτων στο υπέδαφος προκειμένου να αποκαλύψει την εσωτερική δομή του πλανήτη.

Δείτε ένα βίντεο για την πρωτοβουλία της NASA να στείλει τα ονόματα των φίλων του Διαστήματος στον Άρη.

Κάτι τέτοιο αποτελεί διακαή πόθο των επιστημόνων, προκειμένου να ανακαλύψουν τα γεωλογικά μυστικά του γειτονικού πλανήτη, αλλά επίσης για να εξάγουν γενικότερα συμπεράσματα σχετικά με τον σχηματισμό των βραχωδών πλανητών στο ηλιακό μας σύστημα.