Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Τετάρτη 22 Οκτωβρίου 2014

Το μενού των μονομάχων είχε σιτηρά και... στάχτη. Roman Gladiators ate a mostly vegetarian diet and drank a tonic of ashes after training

Pollice Verso ("With a Turned Thumb"), an 1872 painting by Jean-Léon Gérôme. Απρόσμενες διατροφικές συνήθειες είχαν όπως φαίνεται οι μονομάχοι. Roman gladiators ate a mostly vegetarian diet and drank ashes after training as a tonic. These are the findings of anthropological investigations carried out on bones of warriors found during excavations in the ancient city of Ephesos.

Οι περίφημοι μονομάχοι της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ήταν χορτοφάγοι και έπιναν ένα ρόφημα με στάχτη μετά την προπόνηση, αποκαλύπτουν αναλύσεις σε οστά που βρέθηκαν στην αρχαία Έφεσο.

H ανάλυση

Το νεκροταφείο των μονομάχων τη Εφέσου αποκαλύφθηκε το 1993. Researchers from the MedUni Vienna examined bones from a 2nd century gladiator cemetery (pictured) in Turkey. Using spectroscopy, stable isotope ratios were investigated in the collagen of the bones, and results show that gladiators mostly ate a vegetarian diet and drank a 'tonic of ashes' as a form of sports drink. Credit: OEAI, Pietsch

Ερευνητές του Ιατρικού Πανεπιστημίου της Βιέννης και του Πανεπιστημίου της Βέρνης εξέτασαν οστά από ένα νεκροταφείο μονομάχων που ανακαλύφθηκε το 1993 και χρονολογείται στον 2ο με 3ο αιώνα π.Χ. H Έφεσος, μια ελληνική πόλη στα τουρκικά παράλια, ήταν τότε η πρωτεύουσα της ασιατικής επαρχίας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, με πληθυσμό 200.000 κατοίκων.

Εφαρμόζοντας μεθόδους φασματοσκοπίας, μέτρησαν τις αναλογίες διαφόρων σταθερών ισοτόπων (άνθρακα, υδρογόνου και θείου) στο κολλαγόνο των οστών, και επιπλέον υπολόγισαν την αναλογία στρόντιου-ασβεστίου στα ανόργανα άλατα των οστών. Η ανάλυση έδειξε ότι η δίαιτα των μονομάχων ήταν χορτοφαγική και δεν διέφερε σε τίποτα από το διατροφολόγιο του «γενικού πληθυσμού». Τα γεύματά τους αποτελούνταν κυρίως από σιτηρά και σπάνια περιλάμβαναν κρέας.

Επιβεβαίωση

Historic sources and ancient texts report that gladiators had their own diet, comprising of beans and grains, and they have been referred to as ‘hordearii’, or ‘barley eaters’. Their diet also featured oatmeal and dried fruit, and it is believed that they may have been larger than modern-day athletes to protect their bodies. Part of the Zliten mosaic from Libya (Leptis Magna), about 2nd century CE. It shows (left to right) a thraex fighting a murmillo, a hoplomachus standing with another murmillo (who is signaling his defeat to the referee), and one of a matched pair.

Επιπλέον, η αναλογία στροντίου-ασβεστίου δείχνει να επιβεβαιώνει τις ιστορικές αναφορές για την κατανάλωση τέφρας. Τα οστά των μονομάχων διέφεραν σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό και περιείχαν περισσότερα ιχνοστοιχεία από κάποια πηγή ασβεστίου πλούσια σε στρόντιο.

In total, 53 individuals, including 22 gladiators, were analysed. This images shows a gladiator tombstone excavated in the Turkish cemetery. A further research project is looking at the migration of gladiators, who often came from different parts of the Roman Empire to Ephesos.

Αυτό σημαίνει ότι το ρόφημα στάχτης μάλλον υπήρχε και στην πραγματικότητα. «Υπάρχουν ενδείξεις ότι κατανάλωναν στάχτη από φυτικά υλικά για να ενισχύσουν τον οργανισμό έπειτα από σωματική καταπόνηση και να προάγουν την επούλωση των οστών» λέει ο Φαμπιάν Κανζ του Ιατρικού Πανεπιστημίου της Βιέννης, επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «PLoS ONE». Η ομάδα του σχεδιάζει τώρα περαιτέρω ισοτοπικές αναλύσεις για να διαπιστώσει αν οι μονομάχοι της Εφέσου ήταν ντόπιοι ή ξενόφερτοι.

«Περπατήστε χαρούμενα» για καλύτερη διάθεση. Change your walking style, change your mood

Gustave Caillebotte, La Place Saint-Augustin, 1878. Huile sur Toile, 54x65 cm, Collection Particulière. Ο τρόπος με τον οποίο βαδίζουμε αλλάζει όταν είμαστε λυπημένοι. Ισχύει όμως και το αντίστροφο. Our mood can affect how we walk -- slump-shouldered if we're sad, bouncing along if we're happy. Now researchers have shown it works the other way too -- making people imitate a happy or sad way of walking actually affects their mood.

Ο τρόπος με τον οποίο βαδίζουμε αλλάζει όταν είμαστε λυπημένοι, αφού οι ώμοι πέφτουν προς τα εμπρός και τα χέρια κινούνται λιγότερο. Φαίνεται όμως ότι ισχύει και το αντίστροφο: το χαρούμενο περπάτημα ίσως προσφέρει χαρούμενη διάθεση.

Τα ευρήματα

Gustave Caillebotte, Homme en blouse, dit Le Père Magloire sur le chemin de Saint-Clair à Etratat, 1884. Huile sur Toile, 65x54 cm, Collection Particulière. People prompted to walk in a depressed style remembered more negative words than those prompted to walk in a happy way.

«Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η διάθεσή μας, το πώς νιώθουμε, επηρεάζει το πώς περπατάμε. Θέλαμε όμως να ελέγξουμε το εάν ο τρόπος με τον οποίο κινούμαστε επηρεάζει το πώς νιώθουμε» αναφέρει ο Νικολάους Τρόγιε του Queen's University στον Καναδά, επικεφαλής της μελέτης.

Τα ευρήματα έρχονται να προστεθούν σε προηγούμενες έρευνες που έδειχναν ότι οι εκφράσεις του προσώπου όχι μόνο εκφράζουν το συναίσθημα, αλλά μπορούν επίσης να το επηρεάσουν. Σύμφωνα με τη θεωρία της «προσωπικής ανάδρασης», για την οποία υπάρχουν αρκετές ερευνητικές ενδείξεις, το χαμόγελο μπορεί να βελτιώσει τη διάθεσή μας ενώ οι εκφράσεις λύπης να την επιδεινώσουν.

Η νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry», διαπιστώνει ότι το ίδιο ισχύει για το περπάτημα. Οι ερευνητές ζήτησαν από 47 εθελοντές να κοιτάξουν μια λίστα με θετικές και αρνητικές λέξεις, όπως «όμορφος», «φοβισμένος» και «αγχωμένος», και στη συνέχεια να περπατήσουν με σταθερή ταχύτητα σε έναν κυλιόμενο περπάτημα.

Το σύστημα

Οι εθελοντές που βάδισαν με θλιμμένο τρόπο έτειναν να θυμούνται περισσότερα αρνητικά ερεθίσματα. Credit: © connel_design / Fotolia

Ένα σύστημα με 17 κάμερες παρακολουθούσε τη στάση του σώματος και το βάδισμα των εθελοντών, ενώ ένας δείκτης που εμφανιζόταν σε μια οθόνη γύριζε προς τα δεξιά ή προς τα αριστερά ανάλογα με το εάν ο τρόπος βάδισης ήταν καταθλιπτικός ή χαρούμενος. Οι εθελοντές δεν γνώριζαν τι ακριβώς μετρούσε ο δείκτης, κλήθηκαν όμως να κάνουν το δείκτη να γυρίσει είτε προς τα δεξιά είτε προς τα αριστερά αλλάζοντας το βηματισμό τους. «Έμαθαν πολύ γρήγορα να περπατούν όπως τους λέγαμε να περπατούν» λέει ο Τρόγιε.

Μετά το τέλος του περίπατου, οι εθελοντές του πειράματος κλήθηκαν να θυμηθούν τις θετικές και αρνητικές λέξεις που είχαν δει νωρίτερα. Όσοι είχαν περπατήσει με θλιμμένο τρόπο θυμούνταν περισσότερες αρνητικές λέξεις από ό,τι θετικές. Όπως εξηγεί η ερευνητική ομάδα, οι ασθενείς με κλινική κατάθλιψη είναι γνωστό ότι έχουν την τάση να θυμούνται τα αρνητικά γεγονότα πολύ περισσότερο από τα θετικά. Επομένως το γεγονός ότι όσοι είχαν περπατήσει με θλιμμένο τρόπο θυμούνταν περισσότερες αρνητικές λέξεις σημαίνει ότι ο θλιμμένος βηματισμός ουσιαστικά χαλάει τη διάθεση.

Είναι βέβαια απίθανο να μπορεί κανείς να ξεπεράσει την κατάθλιψη απλά βαδίζοντας «χαρούμενα», με το σώμα ευθυτενές, τους ώμους γυρισμένους προς τα πίσω και τα χέρια να κινούνται ελεύθερα. Οι ερευνητές πιστεύουν πάντως ότι η αλλαγή του τρόπου με τον οποίο βαδίζουμε είναι ένας εύκολος τρόπος να βελτιώσουμε τη διάθεσή μας. Όπως λέει ο Δρ Τρόγιε, «αν κανείς μπορεί να σπάσει τον φαύλο κύκλο [των δυσάρεστων αναμνήσεων που επιδεινώνουν τη διάθεση] θα μπορούσε να έχει ένα ισχυρό θεραπευτικό εργαλείο για τους καταθλιπτικούς ασθενείς».

Αστρικά γεννητούρια πίσω από τιρκουάζ «κουρτίνα». Hubble Sees Turquoise-Tinted Plumes in Large Magellanic Cloud

Η εντυπωσιακή νέα φωτογραφία του Hubble από το νεφέλωμα της Ταραντούλας. The brightly glowing plumes seen in this image are reminiscent of an underwater scene, with turquoise-tinted currents and nebulous strands reaching out into the surroundings. However, this is no ocean. This image actually shows part of the Large Magellanic Cloud (LMC), a small nearby galaxy that orbits our galaxy, the Milky Way, and appears as a blurred blob in our skies. Image Credit: ESA/Hubble & NASA: acknowledgement: Josh Barrington

Το νεφέλωμα της Ταραντούλας βρίσκεται στο Μεγάλο Μαγγελανικό Νέφος, έναν μικρό γειτονικό μας γαλαξία που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 170 χιλιάδων ετών φωτός από εμάς και θεωρείται γαλαξίας-δορυφόρος του δικού μας. Το νεφέλωμα της Ταραντούλας αποτελεί μόνιμο στόχο των αστρονόμων αφού πρόκειται για ένα τεράστιο εργοστάσιο παραγωγής άστρων. Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble έστειλε μια νέα εντυπωσιακή εικόνα του νεφελώματος. Το Hubble στόχευσε σε μια από τις εξωτερικές περιοχές του νεφελώματος στην οποία απεικονίζονται αέρια που η αλληλεπίδραση τους με το περιβάλλον στο οποίο βρίσκονται δημιούργησε ένα εντυπωσιακό πίνακα όπου τα άστρα κρύβονται πίσω από ένα τιρκουάζ κοσμικό πέπλο.

Το μεγαλύτερο αστρικό μαιευτήριο

This new Hubble image is the best-ever view of a cosmic creepy-crawly known as the Tarantula Nebula, a region full of star clusters, glowing gas, and dark dust. Astronomers are exploring and mapping this nebula as part of the Hubble Tarantula Treasury Project, in a bid to try to understand its starry anatomy. This region is an example of an HII region — a large cloud of partially ionised hydrogen within which new stars are being born. Visible to the left of centre is a sparkling star cluster known as R136. It was initially identified as a star, but astronomers puzzled over how one single monstrous star could ionise a giant HII region. However, astronomers later realised it was actually a cluster of stars: a super star cluster. Image credit: NASA, ESA, E. Sabbi (STScI)

Το νεφέλωμα της Ταραντούλας έχει διάμετρο περίπου χίλια έτη φωτός. Χρωστά το όνομά του στο γεγονός ότι οι  επιστήμονες που το βάφτισαν θεώρησαν ότι το σχήμα του και ειδικά οι πιο λαμπρές περιοχές του θυμίζουν (πολύ αμυδρά είναι η αλήθεια) τη γνωστή αράχνη.

Το νεφέλωμα που ονομάζεται επίσης 30 Δοράδος αποτελεί ένα γιγάντιο κοσμικό μαιευτήριο μέσα στο οποίο γεννιούνται κατά εκατομμύρια νέα άστρα. Είναι δε τόσο λαμπρό που οι ειδικοί λένε πως αν ήταν κοντά μας σε απόσταση ίση με αυτή του νεφελώματος του Ωρίωνα, θα κάλυπτε τον μισό ουρανό μας και το φως του θα μετέτρεπε τη νύχτα σε ημέρα. Το νεφέλωμα είναι σύμφωνα με τους επιστήμονες η πιο γόνιμη αλλά και λαμπρή περιοχή όχι μόνο στο Μεγάλο Μαγγελανικό Νέφος αλλά σε ολόκληρο το γαλαξιακό σμήνος στο οποίο ανήκει ο γαλαξίας μας. Δεν εντυπωσιάζει όμως μόνο ο αριθμός αλλά και το μέγεθος των άστρων που «γεννά» η συγκεκριμένη περιοχή. Είναι χαρακτηριστικό ότι ορισμένα από αυτά έχουν μάζα 100 φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου. Τα γιγάντια άστρα παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον καθώς το μέγεθός τους οδηγεί γρήγορα ένα ποσοστό από αυτά στο θάνατο με εκρήξεις σουπερνόβα.