Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Τρίτη 30 Σεπτεμβρίου 2014

Η Αθήνα από το διάστημα. Earth from Space: Athens on the radar

Greece’s Attica peninsula, with the capital and largest city of Athens appearing bright white near the centre, is captured in this radar image from Sentinel-1A on 22 April. Athens sits on the region’s central plain and is surrounded by four large mountains, the tallest being Mount Parnitha to the north standing over 1420 m. Much of the mountain is a national park, but suffered extensive damage during the 2007 wildfires that swept the country. In the left side of the image, bright radar reflections from ships speckle the Saronic Gulf near port cities, most notably Greece’s main port of Piraeus. On the right, the runways of the Athens airport are evident. Smooth surfaces like airport runways or water appear dark in radar images, making them easy to identify – such as the U-shaped Marathon Reservoir in the upper right. This makes radar especially suited for identifying water resources or to monitor flood extent – information useful for emergency response efforts. Credit: ESA

Στη δημοσιότητα έδωσε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (European Space Agency - ESA) ένα βίντεο που είναι αφιερωμένο στην Αθήνα και στο λεκανοπέδιο της Αττικής. Σε αυτό που έχει τίτλο «Η Αθήνα στα ραντάρ», γίνεται παρουσίαση της πρωτεύουσας της χώρας μας και των γύρω περιοχών της.

Τα πλάνα προβλήθηκαν στην εκπομπή «Η Γη από το Διάστημα» που παρουσιάζεται στο διαδικτυακό κανάλι του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος από την Kelsea Brennan-Wessels.

Earth from Space is presented by Kelsea Brennan-Wessels from the ESA Web-TV virtual studios. Explore this Sentinel-1 image of Greece’s Attica peninsula in the one-hundred-seventeenth edition.

Σύμφωνα με τα όσα ακούγονται στο βίντεο, η εικόνα λήφθηκε στις 22 Απριλίου σε λειτουργία «ευρείας λήψης με συμβαλομετρία, η οποία είναι και προεπιλεγμένη λειτουργία πάνω από ηπειρωτικές περιοχές, με εύρος λήψης 250 χλμ. Και χωρική ανάλυση εικονοστοιχείου 5 επί 20 μ.

Η παρουσιάστρια ενημερώνει τους θεατές πως η Αθήνα βρίσκεται στο κέντρο του λεκανοπεδίου και ότι περιβάλλεται από τέσσερα βουνά, με μεγαλύτερο αυτό της Πάρνηθας, που βρίσκεται στα βόρεια με μεγαλύτερο υψόμετρο τα 1420 μ. Ειδική αναφορά γίνεται και στο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας, τον Πειραιά, αλλά και στο αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος.

Θα ζούμε σε πόλεις που θα βρίσκονται σε τροχιά. Humans could live in 'space cities' that orbit Earth - and beyond - by 2100, claims expert

Σύμφωνα με επιστήμονα της NASA, έχουμε ήδη τη δυνατότητα να κατασκευάσουμε ολόκληρες πολιτείες στο Διάστημα - φθάνει να το θέλουμε. Dr Al Globus, a contractor for the Nasa Ames Research Centre in California, says humanity could soon begin to build space settlements. A space settlement (artist's illustration) would be a large structure like a town or city that would house hundreds or thousands of people.

Στην ταινία «Elysium» η Τζόντι Φόστερ διοικεί μια υπέροχη πόλη η οποία... κινείται σε τροχιά γύρω από τη Γη. Ένας επιστήμονας της NASA υποστηρίζει ότι η δημιουργία γιγάντιων διαστημικών συγκροτημάτων που θα προσομοιώνουν τις συνθήκες ζωής των αστικών περιοχών του πλανήτη είναι εφικτή.

Dr Globus (pictured) is a contract scientist at Nasa Ames research centre and over the years has worked on the Hubble Space Telescope, the ISS, the Space Shuttle and much more. He now also runs an annual competition called the Space Settlement Contest.

Ο Αλ Γκλόμπους του Ερευνητικού Κέντρου Ames της NASA στην Καλιφόρνια εκτιμά ότι ως το τέλος του 21ου αιώνα γύρω από τη Γη και πιθανώς και γύρω από άλλους πλανήτες (ή δορυφόρους) του ηλιακού μας συστήματος θα βρίσκονται σε τροχιά τέτοιες πόλεις.

Η γνώμη του Γκλόμπους έχει βαρύτητα και αποκτά δημοσιότητα αφού εργάζεται πολλά χρόνια στη NASA και έχει συμμετάσχει σε κορυφαία προγράμματα όπως εκείνα που αφορούσαν το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό κ.ά. Ο Γκλόμπους υποστηρίζει ότι η ανθρωπότητα διαθέτει ήδη τον τεχνικό εξοπλισμό αλλά και τους οικονομικούς πόρους για τη δημιουργία τροχιακών πόλεων και το μόνο που απαιτείται είναι η απόφαση για να ξεκινήσει η κατασκευή τους.

But what would that first space settlement look like? Many designs rely upon a central cylinder around which is a rotating habitat (artist's illustration shown). In the rotating section the force of rotation provides artificial gravity for the inhabitants, letting the move around like they would on Earth.

Ο ίδιος μάλιστα προτιμά τον όρο «διαστημικές αποικίες» επειδή θεωρεί ή καλύτερα οραματίζεται ότι η κατασκευή αυτών των αποικιών θα βοηθήσει ώστε ο άνθρωπος να ταξιδέψει και έξω από τα όρια του ηλιακού μας συστήματος και να εξερευνήσει και άλλες περιοχές του γαλαξία μας.

Για να συμβεί βέβαια αυτό θα πρέπει οι τροχιακές πόλεις να είναι ενεργειακά αυτάρκεις και να μπορούν να παράγουν την τροφή για την κάλυψη των αναγκών των κατοίκων τους.

Ο σταθμόςσκαλοπάτι»

SpaceX CEO Elon Musk (left) has been building and launching rockets with the goal of making access to space easier. He hopes that one day humans may be able to colonise Mars (right). Dr Globus says such a goal is achievable, after perhaps building a colony in Earth orbit.

Μπορεί στα άμεσα σχέδια της NASA να μην είναι η κατασκευή μιας τροχιακής πόλης, η εξερεύνηση όμως του ηλιακού μας συστήματος με τη φυσική παρουσία του ανθρώπου αποτελεί ζητούμενο για την αμερικανική υπηρεσία που επεξεργάζεται ένα φιλόδοξο σχέδιο. Πρόκειται για έναν νέο επανδρωμένο διαστημικό σταθμό που θα τοποθετηθεί στον διαστημικό χώρο ο οποίος βρίσκεται πίσω από την αθέατη πλευρά της Σελήνης. Βασικός ρόλος του σταθμού θα είναι να λειτουργεί ως σημείο εκκίνησης επανδρωμένων αποστολών στον Άρη.

Dr Globus says we need to progress through several hoops before settling in space can really be a viable option. One of these is space tourism. Several private companies such as Boeing and SpaceX are busy building manned spacecraft, while others like Bigelow Aerospace are planning to build ‘space hotels’ (concepts shown).

Επισήμως δεν έχει γίνει ακόμη κάποια ανακοίνωση από τη NASA αλλά έχουν αρχίσει να διαρρέουν λεπτομέρειες του σχεδίου. Ο εν λειτουργία Διεθνής Διαστημικός Σταθμός βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τη Γη σε απόσταση περίπου 400 χλμ. έξω από τον πλανήτη μας. Ο νέος σταθμός θα βρίσκεται σε απόσταση περίπου 400.000 χλμ. από τη Γη.

Once humans have settled in Earth orbit, Dr Globus says it is not a huge leap to imagine they will want to eventually travel further. This could begin with the solar system in a few millennia and, ultimately, expand further into the Milky Way.

Η αρχική ιδέα είναι ο σταθμός αυτός να βρίσκεται σε ένα σημείο όπου η εξισορρόπηση των βαρυτικών δυνάμεων Γης και Σελήνης θα του επιτρέπει να είναι μόνιμα «παρκαρισμένος» εκεί. Από το συγκεκριμένο σημείο θα μπορεί να λειτουργήσει ως ένα είδος «σκαλοπατιού» για επανδρωμένες αποστολές στον Άρη ή σε άλλες περιοχές του ηλιακού μας συστήματος.

Πηγή: Daily Mail Online

Σε 40 χρόνια ο άνθρωπος εξαφάνισε τα μισά άγρια ζώα του πλανήτη. Half of world's animals have disappeared since 1970

Στοιχεία που σοκάρουν σε νέα μελέτη που έγινε για λογαριασμό της WWF. A shocking report from the World Wildlife Fund (WWF) has found that 52 per cent of the world's animals have vanished in 40 years.

Η δράση του ανθρώπου επέφερε μέσα σε 40 χρόνια την εξαφάνιση περισσότερων από τα μισά άγρια ζώα του πλανήτη: αυτή η ζοφερή διαπίστωση αποτελεί το κεντρικό σημείο της έκθεσης «Ζωντανός Πλανήτης 2014» της μη κυβερνητικής οργάνωσης WWF (Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση), η οποία αποτελεί την πιο πρόσφατη αναφορά για την κατάσταση του πλανήτη.

Endangered: There are only around 3,200 tigers left in the wild - the predators' numbers have declined by a huge 97 per cent in the last 100 years.

«Οι διάφορες μορφές της ζωής είναι ταυτόχρονα η μήτρα των οικοσυστημάτων που επιτρέπει τη ζωή στη Γη και το βαρόμετρο αυτού που κάνουμε να ζει ο πλανήτης μας», γράφει ο γενικός διευθυντής του WWF Μάρκο Λαμπερτίνι. «Και αδιαφορώντας για την τύχη τους, τρέχουμε προς το χαμό μας», προειδοποιεί.

Οι μετρήσεις

WWF graphic showing decline in African elephants.

Από το 1970 ως το 2010, ο Δείκτης Ζωντανός Πλανήτης -που μετρά την εξέλιξη 10.380 πληθυσμών 3.038 ειδών θηλαστικών, πτηνών, ερπετών, αμφιβίων και ψαριών- σημείωσε πτώση κατά 52%.

Worldwide problem: Fewer than 100,000 forest elephants now remain, as their numbers have dropped by 60 per cent in just 12 years.

Και «αυτή η βαριά τάση δεν δίνει καμιά ένδειξη επιβράδυνσης», σύμφωνα με τη 10η έκδοση της έκθεσης, κατά την οποία είναι ακόμη δυνατό να δράσουμε για να ανατρέψουμε αυτή τη μείωση και να συνδυάσουμε ανάπτυξη και διαφύλαξη του περιβάλλοντος.

The western lowland gorilla is one of many new additions to the World Conservation Union (IUCN)'s 2007 Red List of Threatened Species. (National Geographic)

Η περισσότερο πληγείσα ζώνη είναι η Λατινική Αμερική (-83%), ακολουθούμενη από κοντά από την περιφέρεια Ασίας-Ειρηνικού, και το μεγαλύτερο τίμημα πλήρωσαν τα είδη του γλυκού νερού (-76%), όταν τα χερσαία και τα θαλάσσια είδη μειώθηκαν κατά 39%.

The baiji, or Chinese river dolphin deemed "functionally extinct" by a team of scientists —was downgraded from "endangered" to "critically endangered (possibly extinct)" on the IUCN's 2007 Red List. (National Geographic)

Η ανακοινωθείσα μείωση κατά 52% είναι πολύ πιο έντονη απ' ό,τι στις προηγούμενες εκθέσεις εξαιτίας αλλαγών στον τρόπο υπολογισμού οι οποίες προτείνουν μια πιο πιστή απεικόνιση της παγκόσμιας κατανομής των ειδών των σπονδυλωτών, διευκρινίζει η μη κυβερνητική οργάνωση που ειδικεύεται στην προστασία ειδών που κινδυνεύουν.

Οι εκθέσεις

According to the International Union for the Conservation of Nature and Natural Resources (IUCN), Pere David' deer is extinct in the wild. All present population live in captivity. (China.org)

Στην τελευταία από τις διετείς αυτές εκθέσεις της, η οποία χρονολογείται από το 2012, το WWF ανέφερε μια μείωση κατά 28% των άγριων ειδών από το 1970 ως το 2008. Ο δείκτης δεν κάλυπτε τότε παρά 2.699 είδη.

The blue whale is a marine mammal belonging to the baleen whales. At 30 metres in length and 170 tonnes or more in weight, it is the largest existing animal and the heaviest that ever existed. (Rocking Nature)

Οι αιτίες αυτής της μείωσης: η απώλεια και η υποβάθμιση των οικοσυστημάτων (εξαιτίας της γεωργίας, της δημιουργίας πόλεων, της αποδάσωσης, της άρδευσης, των υδροηλεκτρικών φραγμάτων...), το κυνήγι και η υπεραλιεία και η κλιματική αλλαγή. 

Έτσι πολυάριθμα ψάρια και ζώα των παραλίων έχουν εξαφανισθεί από το Κουρόνγκ, μια ζώνη της νότιας Αυστραλίας όπου η άντληση υδάτων για άρδευση έχει αυξήσει την αλμυρότητα. Ή επίσης στην Αφρική, οι περιοχές όπου ζει ο ελέφαντας δεν αντιπροσώπευαν πια το 1984 παρά μόνο περίπου το 7% της ιστορικής περιοχής του. Ακόμη και σ' αυτές τις συνθήκες, εξαιτίας της λαθροθηρίας, ο αριθμός των ελεφάντων μειώθηκε από το 2002 ως το 2011 κατά 60%.

The Cheetah was once widely distributed throughout Africa, the Arabian Peninsula, Asia Minor, and even East of India. Now the species can only be found scattered amongst Namibia, Kenya, Asia, as well as a handful of other small countries. (Endangered Species)

Η ανθρωπότητα υπερεκμεταλλεύεται τη Γη, καταναλώνει περισσότερους φυσικούς πόρους απ' όσους μπορεί να αποκαταστήσει ο πλανήτης: καταναλώνει περισσότερα ψάρια απ' όσα γεννιώνται, εκπέμπει περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα απ' όσο μπορούν να απορροφήσουν τα δάση και οι ωκεανοί... «Σήμερα χρειαζόμαστε τη δημιουργική δυνατότητα μιάμισης Γης για να έχουμε στη διάθεσή μας τις οικολογικές υπηρεσίες που απολαμβάνουμε κάθε χρόνο», υπενθυμίζει το WWF. Και η «βιο-ικανότητα», δηλαδή η διαθέσιμη επιφάνεια για να εξαφαλισθούν αυτά τα αγαθά και οι υπηρεσίες, δεν σταματάει να συρρικνώνεται με την παγκόσμια δημογραφική έκρηξη. Από το 1961 ως το 2010, ο πληθυσμός αυξήθηκε από 3,1 σε σχεδόν 7 δισ. κατοίκους και η διαθέσιμη κατά κεφαλήν βιο-ικανότητα από 32 σε 17 στρέμματα παγκοσμίως.

Polar bears are now listed as threatened under U.S. law. (All the Creatures)

«Καθώς ο παγκόσμιος πληθυσμός πρόκειται να φθάσει τα 9,6 δισεκ. κατοίκους το 2050 και τα 11 δισ. το 2100, η διαθέσιμη βιο-ικανότητα για καθέναν από εμάς θα συνεχίσει να μειώνεται (...) μέσα σ' ένα κόσμο που χαρακτηρίζεται από την υποβάθμιση των εδαφών, την έλλειψη γλυκού νερού και την άνοδο του κόστους της ενέργειας».

Ο πλούτος... καταστρέφει τον πλανήτη

2.7 billion people live in river basins that experience severe water shortages at least one month a year. (ALAMY)

Ποιός φταίει; Οι πλουσιότερες χώρες είναι συνολικά αυτές των οποίων το οικολογικό αποτύπωμα ανά κάτοικο είναι το πιο υψηλό.  Το 2010 το Κουβέιτ ερχόταν επικεφαλής και ακολουθούσαν το Κατάρ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Δανία, το Βέλγιο, το Τρινιντάντ και Τομπάγκο, η Σιγκαπούρη, οι ΗΠΑ, το Μπαχρέιν και η Σουηδία. Η Γαλλία βρισκόταν στην 23η θέση και στην προτελευταία θέση ήταν η Κίνα, η οποία κατέχει ωστόσο την πρώτη θέση για το συνολικό αποτύπωμά της, μπροστά από τις ΗΠΑ και την Ινδία.

«Η χρήση των φυσικών πόρων και των οικολογικών υπηρεσιών των χωρών με υψηλά εισοδήματα είναι πέντε φορές πιο αυξημένη κατά κεφαλήν απ' ό,τι στις χώρες με χαμηλά εισοδήματα» και συνεπώς για να διατηρήσουν το βιοτικό επίπεδό τους, οι πλούσιες χώρες καταφεύγουν ευρέως στην βιο-ικανότητα άλλων. Αν ζούσαμε όλοι όπως ζουν οι πολίτες του Κατάρ, θα χρειαζόμασταν 4,8 πλανήτες -3,9 αν ήμασταν όλοι Αμερικανοί και 1,4 αν ήμασταν όλοι Νοτιοαφρικανοί.

Κοσμικό CSI: Έκαναν «νεκροψία» στα πρώτα άστρα! Simulations reveal unusual death for ancient stars

Θυμίζει αξονική εγκεφάλου αλλά είναι μια εικόνα από το τι συνέβαινε στο εσωτερικό ενός άστρου με μάζα 55 χιλιάδες φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου καθώς εξελισσόταν η διαδικασία της αυτοκαταστροφής του. Οι διεργασίες στον πυρήνα του άστρου μετατρέπουν το ήλιο σε οξυγόνο υποχρεώνοντας τα υγρά στο εσωτερικό του άστρου να έχουν ασταθή συμπεριφορά και κίνηση. This image is a slice through the interior of a supermassive star of 55,500 solar masses along the axis of symmetry. It shows the inner helium core in which nuclear burning is converting helium to oxygen, powering various fluid instabilities (swirling lines). This snapshot shows a moment one day after the onset of the explosion, when the radius of the outer circle would be slightly larger than that of the orbit of the Earth around the sun. Credit: Ken Chen, UC Santa Cruz

Έχει διαπιστωθεί ότι η αυτοκαταστροφή των άστρων μέσα σε τρομερές εκρήξεις διοχετεύει στο Διάστημα «υλικά» με τα οποία δημιουργούνται εκ νέου κοσμικές δομές και αντικείμενα που ανανεώνουν και εξελίσσουν το Σύμπαν. Μια νέα μελέτη ρίχνει φως στην καταστροφή των πρώτων άστρων του Σύμπαντος τα οποία όπως αναφέρουν οι ερευνητές «έσπειραν» τα χημικά στοιχεία που ήταν απαραίτητα για να αρχίσει να αναπτύσσεται ο Κόσμος που βρισκόταν ακόμη σε εμβρυϊκή κατάσταση.

Διαφορετικό τέλος

A simulated primordial star forming region approximately 200 million years after the Big Bang with two pre-stellar cores of more than five times the mass of the sun each. These cores formed at a separation of 800 times the distance from the Earth to the Sun, and are expected to evolve into a binary star system. Certain primordial stars -- between 55,000 and 56,000 times the mass of our sun, or solar masses -- may have died unusually. In death, these objects -- among the universe's first generation of stars -- would have exploded as supernovae and burned completely, leaving no remnant black hole behind. Image © Science/AAAS

Ομάδα αστροφυσικών του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια και του Πανεπιστημίου της Μινεσότα πραγματοποίησαν σειρά προσομοιώσεων σε υπερυπολογιστές με τις οποίες κατάφεραν να αποκρυπτογραφήσουν το πώς καταστράφηκαν τα πρώτα άστρα του Σύμπαντος και τι επιπτώσεις είχε αυτή η καταστροφή. Όπως αναφέρουν οι ερευνητές τα πρώτα άστρα που έλαμψαν στο νεαρό Σύμπαν είχαν μάζα 55-56 χιλιάδες φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου. Οι προσομοιώσεις δείχνουν ότι τα πρώτα άστρα αυτοκαταστράφηκαν σε εκρήξεις σουπερνόβα που εξελίχτηκαν με εντελώς διαφορετικό τρόπο από ότι οι «συμβατικές» εκρήξεις σουπερνόβα.

Τα βαρέα στοιχεία

Images: Courtesy of University of Heidelberg/UT Austin/Texas Advanced Computing Center. 1) The birth of a primordial star (blue dot, center) in a supercomputer simulation. In the spiral pattern forming around the star, some perturbations are large enough to trigger the formation of other stars (red spot, left). 2) A computer simulation shows the birth of some of the universe’s first stars, some of which may still exist today. As star embryos form over time (white crosses), the mutual gravity of the densely packed infants may have ejected the lowest-mass member before it had a chance to grow into a massive, short-lived star.

Τα πρώτα άστρα «καίγονταν» ολοσχερώς και δεν άφηναν πίσω τους μια μελανή οπή κοσμικό φαινόμενο που όπως φαίνεται έκανε την εμφάνιση του στις επόμενες γενιές άστρων. Όμως η καύση των πρώτων άστρων παρήγαγε τις πρώτες ύλες για να αρχίσει το πρώιμο Σύμπαν να παράγει νέα κοσμικά αντικείμενα, να αλλάζει και να επεκτείνεται. Σύμφωνα με τους ερευνητές η καταστροφή των πρώτων άστρων παρήγαγε και τα πρώτα βαρέα χημικά στοιχεία του Σύμπαντος.

Αυτά τα βαρέα στοιχεία μαζί με το υδρογόνο και το ήλιο που είχαν ήδη κάνει την εμφάνιση τους με τη γέννηση του Σύμπαντος δημιούργησαν ένα κοσμικό κοκτέιλ που επέτρεψε τη δημιουργία μιας νέας γενιάς άστρων και άνοιξε τον δρόμο για τον σχηματισμό πλανητικών συστημάτων και γαλαξιών. Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο καταστράφηκαν τα πρώτα άστρα του Σύμπαντος θα προσφέρει νέα στοιχεία για την εξέλιξη του Σύμπαντος. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal».


Δευτέρα 29 Σεπτεμβρίου 2014

Το CERN έγινε 60 χρονών. CERN turns 60, celebrates peaceful collaboration for science

The ALICE-Detector is one of the largest cameras at the Large Hadron Collider.

Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πυρηνικής Έρευνας, περισσότερο γνωστό ως CERN, γιορτάζει τα 60 χρόνια από την ίδρυσή του τη Δευτέρα, λίγες μέρες μετά την απονομή ενός ακόμα Παγκόσμιου Ρεκόρ Guinness, του τέταρτου στην ιστορία του.

Το βραβείο

Τα πιστοποιητικά των τεσσάρων βραβείων Guinness στα κεντρικά γραφεία του CERN. The LHC world records include largest scientific instrument, most powerful particle accelerator, highest man-made temperature and now first proof of the existence of the Higgs boson (Image: Achintya Rao/CERN)

Εκπρόσωποι του οργανισμού Guinness World Records επισκέφθηκαν πρόσφατα το εργαστήριο και απένειμαν το βραβείο για «την πρώτη απόδειξη της ύπαρξης ενός μποζονίου Χιγκς» -του διάσημου πια σωματιδίου που αποτελεί μέρος του μηχανισμού μέσω του οποίου η ύλη αποκτά τη μάζα τους.

CERN, ATLAS and CMS representatives receive the certificate from Guinness World Records Editor-in-Chief (second from right). (Image: Achintya Rao/CERN)

Το βραβείο απονεμήθηκε από κοινού στους ερευνητές των ανιχνευτών ATLAS και CMS που επέτρεψαν την ανακάλυψη, η οποία βραβεύτηκε εξάλλου με το Νόμπελ Φυσικής 2013.

Ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων (LHC) του CERN έχει εξασφαλίσει στο ίδρυμα τρία ακόμα ρεκόρ Guinness: για το μεγαλύτερο επιστημονικό όργανο του κόσμου, για τον ισχυρότερο επιταχυντή σωματιδίων και την υψηλότερη θερμοκρασία που έχει πετύχει ποτέ ο άνθρωπος.

Βιογραφία

Το CERN γεννήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 1954, όταν η συνθήκη σύστασής του υπογράφηκε από τα 12 πρώτα ιδρυτικά μέλη, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.

Το παγκοσμίου φήμης εργαστήριο δημιουργήθηκε λίγα χρόνια μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και αποτέλεσε μία πρωτοβουλία για να αποκατασταθεί το ρήγμα που είχε διχάσει την Ευρώπη. Μεταξύ των επιστημόνων που είχαν την φιλόδοξη ιδέα της δημιουργίας του, ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του '40, βρίσκονταν κορυφαίοι φυσικοί και νομπελίστες όπως ο Νιλς Μπορ και ο Λουί ντε Μπρολί.  Η αρχή είχε ήδη γίνει τον Ιούλιο 1946, όταν, έπειτα από πρόσκληση της Φυσικής Εταιρείας του Λονδίνο,  φυσικοί από πολλές Δυτικές χώρες συναντήθηκαν στο ιστορικό εργαστήριο Κάβεντις του Πανεπιστημίου Κέμπριτζ για τη «Διεθνή Συνδιάσκεψη για τα Θεμελιώδη Σωματίδια και τις Χαμηλές Θερμοκρασίες».

Εξαρχής το CERN θεωρήθηκε η ιδανική ευκαιρία για να δημιουργηθεί ένα διεθνές επιστημονικό εργαστήριο θεμελιώδους έρευνας στη φυσική, το οποίο θα έφερνε ξανά κοντά μέσω της επιστημονικής συνεργασίας τις χώρες που πριν λίγα μόλις χρόνια βρίσκονταν σε εμπόλεμη κατάσταση, μεταξύ τους. Το Βέλγιο, η Γαλλία, η Δανία, η (δυτική) Γερμανία, η Ιταλία, η Βρετανία, η Ολλανδία, η Νορβηγία, η Σουηδία, η Ελβετία, η Γιουγκοσλαβία και η Ελλάδα αποτέλεσαν τον αρχικό πυρήνα.

Σήμερα πια το CERN έχει 21 χώρες-μέλη και περίπου άλλες 40 που συμμετέχουν ως παρατηρήτριες ή συνεργαζόμενες στο ερευνητικό πρόγραμμά του (ΗΠΑ, Ιαπωνία, Ινδία κ.α.). Πάνω από 10.000 άνθρωποι από όλο τον κόσμο, προερχόμενοι από σχεδόν 100 χώρες, εργάζονται ή επισκέπτονται τακτικά το CERN, το οποίο αποτελεί πλέον ένα από τα πιο διεθνιστικά περιβάλλοντα εργασίας στη Γη.

Τα επιτεύγματα


LHChamber Music: Ένα μουσικό βίντεο με βάση τα δεδομένα που καταγράφηκαν από τους 4 ανιχνευτές (ALICE, ATLAS, CMS και LHCb) κατά τη λειτουργία του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) στο χρονικό διάστημα 2011- 2013. LHChamber Music, an experimental piece and an "experimental" ensemble for the 60th CERN Anniversary, based on the sonification of the data recorded by the 4 detectors (+ALICE Experiment +ATLAS Experiment +CMS Experiment and +LHCb Experiment) during the Large Hadron Collider (LHC) run 2011-2013. Music by Domenico Vicinanza, performed in the four experimental caverns and in the CERN Control Centre (CCC) by physicists and engineers working at CERN.

Στις μεγάλες ανακαλύψεις του CERN περιλαμβάνεται η ανακάλυψη των μποζονίων W και Ζ το 1983, η δημιουργία του Παγκόσμιου Ιστού (Worldwide Web) από τον ερευνητή Τιμ Μπέρνερς Λι το 1989, η επιβεβαίωση του Καθιερωμένου Προτύπου της Σωματιδιακής Φυσικής, χάρη στις έρευνες στον προηγούμενο μικρότερο επιταχυντή (LEP) και, το 2012, η ανακάλυψη του μποζονίου Χιγκς από τον νέο πολύ μεγαλύτερο επιταχυντή αδρονίων (LHC), που έχει μήκος 27 χιλιομέτρων και βρίσκεται κάτω από τα γαλλοελβετικά σύνορα, κοντά στη Γενεύη.

Τον Φεβρουάριο του 2013 ο επιταχυντής έκλεισε για προγραμματισμένη και εκτεταμένη τεχνική συντήρηση και αναβάθμιση, κόστους 124 εκατ. ευρώ. Το θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία εντός του 2015, φθάνοντας πλέον στο μέγιστο επίπεδο ενέργειας στις συγκρούσεις υποατομικών σωματιδίων (στα 13 Tev από 7 Tev προτού κλείσει).

Μαγικός φακός κάνει τα αντικείμενα αόρατα. ‘Cloaking’ device uses ordinary lenses to hide objects across range of angles

Αποκρύπτει αντικείμενα από το μάτι του παρατηρητή, αφήνοντας μάλιστα το φόντο ανεπηρέαστο. Doctoral student Joseph Choi is pictured with a multidirectional `perfect paraxial’ cloak using 4 lenses.

Ακόμα κι αν δεν βρεθεί άλλη πρακτική εφαρμογή, αυτή η εφεύρεση σίγουρα θα ενδιαφέρει τους ταχυδακτυλουργούς: μια διάταξη φακών που αποκρύπτει αντικείμενα από το μάτι του παρατηρητή, αφήνοντας μάλιστα το φόντο ανεπηρέαστο.

Νέος «μανδύας»

H εικόνα του χεριού εξαφανίζεται, στο φόντο όμως οι γραμμές του πλέγματος μένουν ανεπηρέαστες. A multidirectional `perfect paraxial’ cloak using four lenses. From a continuous range of viewing angles, the hand remains cloaked, and the grids seen through the device match the background on the wall (about 2 m away), in color, spacing, shifts, and magnification. Credit: J. Adam Fenster / University of Rochester

Τα τελευταία χρόνια έχουν παρουσιαστεί διαφόρων ειδών «αόρατοι μανδύες», πειραματικές διατάξεις που αποκρύπτουν αντικείμενα από το οπτικό πεδίο των θεατών (ο όρος είναι εμπνευσμένος από την κάπα που κάνει αόρατο τον Χάρι Πότερ). Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι «μανδύες» αυτοί αποτελούνται από υλικά υψηλής τεχνολογίας, γνωστά ως «μεταϋλικά», σχεδιασμένα να εκτρέπουν την πορεία που ακολουθεί το φως, τουλάχιστον σε συγκεκριμένα μήκη κύματος.

Τώρα, ερευνητές του Πανεπιστημίου του Ρότσεστερ στη Νέα Υόρκη προτείνουν μια απλούστερη διάταξη, η οποία βασίζεται σε απλά και φθηνά υλικά και επιπλέον λειτουργεί σε όλα τα μήκη κύματος του ορατού φωτός: δύο ζευγάρια φακών τοποθετημένων σε συγκεκριμένες αποστάσεις μεταξύ τους.

«Από ό,τι γνωρίζουμε, είναι η πρώτη συσκευή απόκρυψης που προσφέρει συνεχή κάλυψη σε τρεις διαστάσεις και από πολλές διευθύνσεις» καμαρώνει ο μεταπτυχιακός φοιτητής Τζόζεφ Τσούι, μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Στις δοκιμές που πραγματοποίησαν, οι ερευνητές απέκρυψαν μεταξύ άλλων ένα χέρι, ένα πρόσωπο και έναν χάρακα, αφήνοντας παράλληλα ανεπηρέαστο το φόντο, δηλαδή τα αντικείμενα που βρίσκονται πίσω από το κρυμμένο αντικείμενο.

Αυτό συμβαίνει επειδή η περιοχή που παραμένει αόρατη έχει σχήμα ντόνατ και δεν παραμορφώνει τα είδωλα των αντικειμένων που βρίσκονται έξω από αυτή τη νοητή κουλούρα.

Απόκρυψη

Η πειραματική διάταξη αποτελείται από δύο ζεύγη φακών. Οι ακτίνες λέιζερ δείχνουν την πορεία του φωτός. Setup of the multidirectional `perfect paraxial’ cloak as seen from the side. Laser shows the paths that light rays travel through the system, showing regions that can be used for cloaking an object. Credit: J. Adam Fenster / University of Rochester

Η νέα μέθοδος απόκρυψης «φαντάζομαι πως θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να αποκρύψει ένα τροχόσπιτο που βρίσκεται πίσω από ένα αυτοκίνητο έτσι ώστε ο οδηγός να μπορεί να βλέπει [από τον καθρέπτη] τι βρίσκεται πίσω από το τροχόσπιτο» εκτιμά ο Τσούι. «Θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στο χειρουργείο, στο στρατό, στη διακόσμηση ή στην τέχνη» προσθέτει.

Η μαθηματική περιγραφή της νέας διάταξης απόκρυψης παρουσιάζεται σε μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Optics Express» και είναι διαθέσιμη στην υπηρεσία προδημοσίευσης arXiv

For their demonstration cloak, the researchers used 50mm achromatic doublets with focal lengths f1 = 200mm and f2 = 75mm.

Και, για όσους θέλουν να δοκιμάσουν την ιδέα στο σπίτι, οι ερευνητές δίνουν τις οδηγίες:
  • Χρειαζόμαστε ένα ζευγάρι φακών με εστιακή απόσταση f1 και ακόμα ένα ζευγάρι με διαφορετική εστιακή απόσταση f2
  • Οι δύο πρώτοι φακοί χωρίζονται από απόσταση ίση με το άθροισμα των εστιακών αποστάσεών τους (f1+f2).
  • Με τον ίδιο τρόπο υπολογίζεται η απόσταση μεταξύ των δύο επόμενων φακών
  • Η απόσταση ανάμεσα στο πρώτο και το δεύτερο ζευγάρι φακών (t2) ισούται με 2 f2(f1+ f2) / (f1— f2).

Ασυνήθιστο οργανικό μόριο ανιχνεύθηκε στο διαστρικό χώρο. Newfound Molecule in Space Dust Offers Clues to Life's Origins

Η συστοιχία ραδιοτηλεσκοπίων ALMA, στην έρημο Ατακάμα της Χιλής, ανίχνευσε τη φασματική υπογραφή της νέας οργανικής ουσίας. Hunting from a distance of 27,000 light years, astronomers have discovered an unusual carbon-based molecule contained within a giant gas cloud in interstellar space. The discovery suggests that the complex molecules needed for life may have their origins in interstellar space. The vibrant, starry stream of the Milky Way frames radio telescopes of the Atacama Large Millimeter/submillimeter Array - known as the ALMA Observatory - in Chile’s Atacama Desert. Credit: Y. Beletsky/ESO

Η ιδέα ότι τα βασικά συστατικά της ζωής προήλθαν από το Διάστημα κερδίζει στήριξη από την ανακάλυψη ενός ασυνήθιστου οργανικού μορίου σε ένα σύννεφο διαστρικής σκόνης.

Η ανακάλυψη

Ο εντοπισμός του ενισχύει τη θεωρία ότι τα βασικά συστατικά της ζωής προήλθαν από το Διάστημα. The organic molecule iso-propyl cyanide has a branched carbon backbone (i-C3H7CN, left), unlike its straight-chain isomer normal-propyl cyanide (n-C3H7CN, right). Both molecules were detected with ALMA in Sagittarius B2. Credit: MPIfR/A. Weiss, University of Cologne/M. Koerber, MPIfR/A. Belloche

Τα οργανικά μόρια που είχαν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα στο διαστρικό κενό αποτελούνταν όλα από άτομα άνθρακα που συνδέονται στη σειρά και σχηματίζουν μια απλή αλυσίδα. Τώρα, ερευνητές στις ΗΠΑ και τη Γερμανία αναφέρουν στην επιθεώρηση «Science» ότι ανίχνευσαν στο διαστρικό χώρο την ουσία ισοβουτυρονιτρίλιο (i-C3H7CN), στην οποία τα άτομα άνθρακα σχηματίζουν διακλάδωση.

Είναι η πρώτη τέτοια οργανική ουσία που ανακαλύπτεται σε σύννεφο διαστρικού αερίου, επισημαίνει ο Ρομπ Γκάροντ, μέλος της ερευνητικής ομάδας, σε ανακοίνωση του Πανεπιστημίου Cornell. Το ίδιο το ισοβουτυρονιτρίλιο δεν είναι συστατικό της ζωής όπως την γνωρίζουμε, ωστόσο η ίδια διακλάδωση της αλυσίδας άνθρακα είναι κοινό χαρακτηριστικό πολλών βιομορίων όπως τα αμινοξέα.

Η φασματική υπογραφή της ουσίας ανιχνεύθηκε από τη συστοιχία ραδιοτηλεσκοπίων ALMA σε ένα γιγάντιο διαστρικό σύννεφο αερίου, σε απόσταση 27.000 ετών φωτός. Δεδομένου ότι τα διαστρικά σύννεφα αερίου αποτελούν την πρώτη ύλη για το σχηματισμό νέων άστρων, η ανακάλυψη του ισοβουτυρονιτριλίου «προσφέρει στήριξη στην ιδέα ότι βασικά μόρια της ζωής, όπως τα αμινοξέα που ανιχνεύονται συχνά σε μετεωρίτες, σχηματίζονται νωρίς στη διαδικασία της αστρογένεσης, πριν ακόμα σχηματιστούν πλανήτες σαν τη Γη», λένε οι ερευνητές.