Το βιολογικό ρολόι «μετράει» τον… θάνατο μας. Epigenetic clock predicts life expectancy

Edvard Munch, Agony, 1895. Όπως φαίνεται το εσωτερικό μας ρολόι είναι αυτό που καθορίζει την διάρκεια της ζωής μας και όχι ο τρόπος που ζούμε. Why do some people lead a perfectly healthy lifestyle yet still die young? A new international study suggests that the answer lies in our DNA.

Η ζωή δεν είναι δίκαιη για όλους. Ένα εσωτερικό «ρολόι» κάνει μερικούς ανθρώπους να γερνάνε πρόωρα και να πεθαίνουν πριν την ώρα τους, άσχετα με το αν στη ζωή τους ακολουθούν υγιεινό ή όχι τρόπο ζωής. Αυτό συμπέρανε μια νέα διεθνής επιστημονική μελέτη, που έρχεται να επιβεβαιώσει προηγούμενα σχετικά ευρήματα. Μάλιστα, δείχνει ότι το βιολογικό ρολόι συστηματικά τρέχει πιο αργά στις γυναίκες από ό,τι στους άνδρες, γι' αυτό οι πρώτες τείνουν να ζουν περισσότερο.

Η μελέτη

Exercise and eating right are beneficial to one's health, of course, but life expectancy is also tied to our DNA, UCLA research suggests. Credit: © zinkevych / Fotolia

Ομάδα ερευνητών, με επικεφαλής τον ειδικό στη βιοστατιστική Στιβ Χόρβαθ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια-Λος Άντζελες (UCLA ανέλυσαν δείγματα αίματος από περίπου 13.000 ανθρώπους. Η ανάλυση έδειξε ότι ο οργανισμός ορισμένων ανθρώπων εμφανίζει πρόωρη βιολογική γήρανση, άσχετα με το στιλ ζωής.

«Υπάρχουν άνθρωποι που ακολουθούν φυτοφαγική διατροφή, κοιμούνται δέκα ώρες τη μέρα, κάνουν δουλειά με μικρό στρες και παρόλα αυτά πεθαίνουν νέοι. Δείξαμε ότι μερικοί άνθρωποι έχουν ένα πιο γρήγορο εσωτερικό ρυθμό γήρανσης», ανέφερε ο Χόρβαθ. «Βλέπουμε ανθρώπους στα 20 τους που γερνάνε γρήγορα και, 20 χρόνια μετά, συνεχίζουν να γερνάνε γρήγορα. Προφανώς πρόκειται για μια εγγενή διαδικασία», πρόσθεσε.

Όσο πιο γρήγορα «χτυπάει» αυτό το βιολογικό ρολόι -άσχετα με την πραγματική χρονολογική ηλικία κάποιου- τόσο αυξάνεται η πιθανότητα πρόωρου θανάτου. Για το 5% του πληθυσμού που το εσωτερικό ρολόι «τρέχει» πιο γρήγορα από τους υπόλοιπους ανθρώπους, ο μέσος κίνδυνος θανάτου αυξάνεται κατά 50% περίπου.

Οι δείκτες

Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι το πόσο γρήγορα κινούνται οι δείκτες του βιολογικού ρολογιού, επιβαρύνουν ένα ανθυγιεινό τρόπο ζωής. Έτσι, ένας 60χρονος με γρήγορο βιολογικό ρολόι, ο οποίος επιπλέον καπνίζει και κάνει δουλειά που προξενεί στρες, έχει πιθανότητα 75% να πεθάνει μέσα στην επόμενη δεκαετία. Ενώ ένας συνομήλικός του 60 χρονος με αργό ρολόι, που επίσης έχει άγχος στη δουλειά του και καπνίζει, έχει κατά 45% αυξημένο κίνδυνο για πρόωρο θάνατο.

Το βιολογικό ρολόι φαίνεται να τρέχει πιο γρήγορα στους άνδρες από ό,τι στις γυναίκες. Σύμφωνα με τους ερευνητές, ήδη από την ηλικία των πέντε ετών είναι φανερή η διαφορά ταχύτητας στα «ρολόγια» των δύο φύλων, ενώ στα 40 η «ψαλίδα» της βιολογικής ηλικίας σε βάρος των ανδρών φθάνει κατά μέσο όρο τα ένα έως δύο έτη.

«Οι γυναίκες πάντα γερνάνε λίγο πιο αργά από τους άνδρες. Δεν πρόκειται για τον τρόπο ζωής τους, αλλά γι' αυτή την εσωτερική διαδικασία γήρανσης, που ευνοεί τις γυναίκες», δήλωσε ο Χόρβαθ. Οι επιστήμονες ελπίζουν πάντως ότι όχι μόνο θα βρουν τρόπους να αναστρέψουν το βιολογικό ρολόι όταν αυτό τρέχει γρήγορα, αλλά τελικά θα αξιοποιήσουν αυτή τη γνώση για να επεκτείνουν τη μέση διάρκεια ζωής των ανθρώπων. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Aging».

Συμμαχία για την προστασία της τεχνητής νοημοσύνης. Tech Giants Team Up To Tackle The Ethics Of Artificial Intelligence

Η τεχνητή νοημοσύνη φοβίζει αρκετούς ακόμη και μέσα στην επιστημονική κοινότητα και μεγάλες εταιρείες προσπαθούν να τους καθησυχάσουν. Two big Silicon Valley names are missing from the alliance, which aims to set societal and ethical best practice for artificial intelligence research. Partnership on Artificial Intelligence hopes to invite ‘academics, non-profits and specialists in policy and ethics’ to join. Photograph: Alamy

Πέντε από τις μεγαλύτερες αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας αποφάσισαν να δημιουργήσουν μια «Συνεργασία για την Τεχνητή Νοημοσύνη», σε μια προσπάθεια να μετριάσουν τους φόβους της κοινής γνώμης παγκοσμίως ότι τα ρομπότ θα κλέψουν τις θέσεις εργασίας των ανθρώπων, θα διευρύνουν τις οικονομικές ανισότητες, ενώ, στην πορεία, μπορεί επίσης να μας σκοτώσουν και να θέσουν υπό τον έλεγχό τους όλη την ανθρωπότητα.

Στη σύμπραξη συμμετέχουν η Googe, η Microsoft, η ΙΒΜ, η Amazon και το Facebook αλλά -προς το παρόν τουλάχιστον- όχι η Apple.

Οι φόβοι

From job automation to fears of a robot uprising, the growth of artificial intelligence has spurred numerous concerns over the future of humanity, many of which have long been stoked by science fiction. A scene from Terminator Genisys is pictured.

Στόχος των εταιρειών είναι να καταστήσουν την τεχνητή νοημοσύνη πιο προσιτή και αποδεκτή στον μέσο άνθρωπο, αλλά και στις κυβερνήσεις που δυσκολεύονται να παρακολουθήσουν τις καταιγιστικές τεχνολογικές εξελίξεις. Πιθανώς οι εταιρείες φοβούνται ότι είναι θέμα χρόνου να βρεθούν ενώπιον κρατικών ρυθμίσεων και ελέγχων, γι' αυτό θέλουν να προλάβουν κάτι τέτοιο, αναλαμβάνοντας αυτές την πρωτοβουλία των κινήσεων.

Είναι πάντως μια από τις σπάνιες φορές που ανταγωνιστικές μεταξύ τους πολυεθνικές εταιρείες συνεργάζονται για να διαμορφώσουν το μέλλον -ή έστω το «ίματζ»- μιας νέας τεχνολογίας, η οποία αναμένεται να έχει καθοριστική επίδραση στο μέλλον των ανθρώπων.

«Η τεχνητή νοημοσύνη είναι έτοιμη να μεταμορφώσει την κοινωνία και οι συνέπειες αυτής της εξέλιξης πρέπει να μελετηθούν ανοιχτά», δήλωσε ο Γιαν ΛεΚάν, επικεφαλής του τομέα τεχνητής νοημοσύνης του Facebook  και εκ των πρωτοπόρων της «βαθιάς μάθησης» των υπολογιστών. «Η τεχνητή νοημοσύνη θα μεταμορφώσει τον τρόπο που συνδεόμαστε μεταξύ μας, που παίρνουμε πληροφορίες, που ασκούμε την ιατρική, που μετακινούμαστε, που οι πόλεις οργανώνονται», πρόσθεσε.

Η συμμαχία

Google DeepMind CEO Demis Hassabis at the AlphaGo challenge match between human champion Lee Sedol, and Deepmind’s computer Photograph: Lee Jin-man/AP

Η συνεργασία («Partnership on Artificial Intelligence to Benefit People and Society») θα πάρει τη μορφή οργανισμού μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, ο οποίος, μεταξύ άλλων, θα διεξάγει έρευνες για τις κοινωνι-οικονομικές επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης, ενώ θα αναπτύξει νέους τρόπους ώστε οι αναδυόμενες «έξυπνες» τεχνολογίες να είναι πιο διαφανείς και κατανοητές.

Ήδη οι εκπρόσωποι των πέντε εταιρειών έδωσαν στη δημοσιότητα ένα κείμενο αρχών, που θυμίζουν λίγο τους «Τρεις νόμους της Ρομποτικής», που είχε γράψει ο Ισαάκ Ασίμοφ το 1942. Μεταξύ άλλων, το κείμενο των πέντε αναφέρει ότι «θα προσπαθήσουμε να διασφαλίσουμε πως οι τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης θα ωφελήσουν και θα αυξήσουν τις δυνατότητες όσων περισσότερων ανθρώπων είναι δυνατό». Καλεί επίσης τους μηχανικούς των υπολογιστών να αντιτεθούν στη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης σε οπλικά συστήματα και σε άλλα συστήματα που θα μπορούσαν να παραβιάσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Οι αλγόριθμοι

Executives from four of the five founding members of the Partnership on AI (from left): Eric Horvitz of Microsoft, Francesca Rossi of IBM, Yann LeCun of Facebook and Mustafa Suleyman of Google's DeepMind. Credit: Jon Simon/Feature Photo Service for IBM

Ο ερευνητής τεχνητής νοημοσύνης Έρικ Χόρβιτς της Microsoft επεσήμανε ότι οι χρησιμοποιούμενοι σήμερα αλγόριθμοι έχουν ενσωματωμένες «κρυμμένες μεροληψίες», που πρέπει να επανεξετασθούν, καθώς αφορούν ζητήματα ασφάλειας και αξιοπιστίας των ρομποτικών και άλλων συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης, όπως των αυτόνομων οχημάτων χωρίς οδηγό. Πολύ περισσότερο που στο μέλλον τα συστήματα αυτά θα παίρνουν όλο και συχνότερα τις δικές τους αποφάσεις χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση.

Παραμένει ασαφές αν στη συνεργασία θα συμμετάσχουν ως πλήρη μέλη και μη αμερικανικές τεχνολογικές εταιρείες, ενώ όσον αφορά την Apple, βρίσκονται σε εξέλιξη συζητήσεις για να συμμετάσχει τελικά και αυτή.