Καρχαρίες εναντίον… Πάρκινσον. Parkinson's could be treated with shark compound, study suggests

Μια ουσία που ανακαλύφθηκε σε καρχαρία δοκιμάζεται σε θεραπεία εναντίον της εκφυλιστικής νόσου. Researchers suggest that the dogfish shark compound squalamine could help to treat Parkinson's. Spiny dogfish. Credit: Doug Costa, NOAA/SBNMS

Η σκουαλαμίνη, μια φυσική ουσία που ανακαλύφθηκε στη δεκαετία του ΄90 σε ένα είδος καρχαρία, άρχισε να δοκιμάζεται για τη νόσο Πάρκινσον και άφησε πολλές υποσχέσεις, καθώς μπορεί να μπλοκάρει το σχηματισμό των τοξινών στον εγκέφαλο.

Το φρένο

The compound targets proteins that build up in the brain and trigger the tremor-causing disease. GETTY IMAGES

Η εν λόγω ουσία, η οποία έχει μέχρι στιγμής δοκιμασθεί ευρέως κατά του καρκίνου και των λοιμώξεων, «φρενάρει» μια μοριακή διαδικασία που δημιουργεί τοξικά προϊόντα στον εγκέφαλο των ασθενών με Πάρκινσον. Η σκουαλαμίνη είναι ένα στεροειδές και οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν ένα ασφαλέστερο συνθετικό ανάλογό της.

Αν και τα ευρήματα είναι ακόμη προκαταρκτικά, οι ερευνητές από διάφορες χώρες (Βρετανία, ΗΠΑ, Ολλανδία, Ιταλία, Ισπανία), με επικεφαλής τον καθηγητή Κρίστοφερ Ντόμπσον του Τμήματος Χημείας του Πανεπιστημίου Κέμπριτζ δήλωσαν αισιόδοξοι ότι η συγκεκριμένη ουσία θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση μιας νέας θεραπείας για τη νευροεκφυλιστική πάθηση.

Διαπιστώθηκε ότι η σκουαλαμίνη καταστέλλει δραστικά τον σχηματισμό και την τοξικότητα της πρωτεΐνης άλφα-συνουκλεΐνης. Η πρωτεΐνη αυτή πυροδοτεί μια αλυσίδα χημικών εξελίξεων στον εγκέφαλο, με κατάληξη τη δημιουργία τοξικών σωματιδίων που καταστρέφουν τα εγκεφαλικά κύτταρα και προκαλούν Πάρκινσον.

«Προς μεγάλη μας έκπληξη, βρήκαμε ότι η σκουαλαμίνη όχι μόνο επιβραδύνει τον σχηματισμό των τοξινών που σχετίζονται με τη νόσο Πάρκινσον, αλλά επίσης τις καθιστά λιγότερο τοξικές», δήλωσε ο Ντόμπσον. «Αν τα επόμενα τεστ αποδειχθούν επιτυχή, τότε είναι δυνατό να δημιουργηθεί ένα φάρμακο που θα θεραπεύει τουλάχιστον μερικά από τα συμπτώματα του Πάρκινσον. Στη συνέχεια θα μπορούσαμε να βελτιώναμε σταδιακά αυτό το φάρμακο», πρόσθεσε.

Τα πειράματα

Στην ερευνητική ομάδα συμμετέχει ο Αμερικανός καθηγητής Μάικλ Ζάσλοφ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Τζορτζτάουν, ο οποίος ανακάλυψε τη σκουαλαμίνη το 1993 και από τότε μελετά τις αντικαρκινικές και άλλες ιδιότητές της.

Σε πρώτη φάση οι επιστήμονες έκαναν πειράματα με ζώα και με κυτταρικές καλλιέργειες στο εργαστήριο. Μετά τα πρώτα ενθαρρυντικά αποτελέσματα, ο δρ Ζάσλοφ σχεδιάζει την πρώτη κλινική δοκιμή της σκουαλαμίνης σε ασθενείς με Πάρκινσον στις ΗΠΑ. Είναι πάντως πρόωρο να προβλέψει κανείς κατά πόσο η εν λόγω ουσία τελικά όντως θα εμπλουτίσει το «οπλοστάσιο» των γιατρών κατά μίας νόσου, η οποία έχει πολλά διαφορετικά συμπτώματα. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Proceedings of The National Academy of Sciences».

Πηγή: A natural product inhibits the initiation of α-synuclein aggregation and suppresses its toxicity, PNAS, www.pnas.org/cgi/doi/10.1073/pnas.1610586114

Γιγάντιο «τσουνάμι» στην Αφροδίτη. Scientists Are Decoding Venus' Mysterious Smile

Μια από τις εικόνες του μυστηριώδους κύματος που σχηματίστηκε στην ατμόσφαιρα της Αφροδίτης. A bow-shape feature stretched across much of Venus’s atmosphere in December 2015. Scientists from Japan’s Akatsuki spacecraft mission called it a gravity wave. Credit: Planet-C

Ένα γιγάντιο «κύμα» που παρατηρήθηκε στην ατμόσφαιρα της Αφροδίτης, είναι πιθανότατα το μεγαλύτερο του είδους του που έχει ποτέ γίνει αντιληπτό στο ηλιακό σύστημά μας.

Μυστηριώδες

A sequence of images showing the stationary nature of the bow-shape wave above Venus when it was observed in December 2015. Credit: Planet-C

Το κύμα φωτογραφήθηκε από τις υπέρυθρες και υπεριώδεις κάμερες του ιαπωνικού διαστημικού σκάφους «Ακατσούκι» της Ιαπωνικής Υπηρεσίας Εξερεύνησης του Διαστήματος (JAXA), το οποίο τέθηκε σε τροχιά γύρω από τον γειτονικό πλανήτη το Δεκέμβριο του 2015.

Το περίεργο φωτεινό κύμα σε σχήμα τεράστιου τόξου είχε έκταση τουλάχιστον 10.000 χιλιομέτρων, απλωμένο από το βόρειο έως το νότιο πόλο της Αφροδίτης. Το κύμα παρέμεινε ακίνητο επί περίπου τέσσερις μέρες στο ανώτερο στρώμα της ατμόσφαιρας του πλανήτη, πάνω από τα πυκνά νέφη, σε ύψος 65 χιλιομέτρων από την επιφάνεια.

Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον Μακότο Ταγκούτσι του Πανεπιστημίου του Τόκιο δεν είναι σίγουροι πώς και γιατί σχηματίσθηκε το κύμα, το οποίο ήταν πιο ζεστό από τη γύρω ατμόσφαιρα. Τελικά κάποια στιγμή το κύμα εξαφανίσθηκε.

Η βαρύτητα

Chart shows brightness temperature and UV brightness of the Venus disk, captured by the Akatsuki probe. IMAGE SUPPLIED BY JAXA, © PLANET-C

Μια πιθανότητα είναι ότι το φαινόμενο προκύπτει από ένα κύμα βαρύτητας που γεννιέται, καθώς οι άνεμοι της κατώτερης ατμόσφαιρας περνάνε πάνω από τα όρη της Αφροδίτης, τα οποία που έχουν υψόμετρο 4.500 μέτρων. Στη συνέχεια, το κύμα ανεβαίνει προς την ανώτερη ατμόσφαιρα.

Η Αφροδίτη είναι ο πιο κοντινός στη Γη πλανήτης και το τρίτο φωτεινότερο σώμα στον ουρανό, μετά τον Ήλιο και τη Σελήνη. Είναι λίγο μικρότερη από τον πλανήτη μας και «ψήνεται» με θερμοκρασίες που φθάνουν τους 467 βαθμούς Κελσίου. Η ατμόσφαιρά της αποτελείται κυρίως από διοξείδιο του άνθρακα και η πίεση στην επιφάνειά της είναι 93 φορές πιο πυκνή από την αντίστοιχη γήινη. Ο πλανήτης-κόλαση εξερευνήθηκε αρχικά από τη Σοβιετική Ένωση. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature Geoscience».