Σταύρος Βαβούρης, «Η Κλυταιμνήστρα στην Αυλίδα»

Λεπτομέρεια από την υδρία του ζωγράφου του Μειδία. Μία από τις αδελφές της Ελένης, ενδεχομένως η Κλυταιμνήστρα. Τέλος του 5ου αιώνα π.Χ.

Η θάλασσα θα ’χει δεχτεί

να πάρει τα καράβια στο ταξίδι τους

έπειτα απ’ το θρίαμβο της πληρωμένης Νύχτας

και τη φρίκη της Αυγής.

Επευφημίες.

Αδιάντροπες αφυπνισμένες άγκυρες.

Το αίμα. Το δέος. Σιωπή.

Μετά θ’ ανοίξουν τις κουρτίνες

κι ανέφικτη θα κατεβώ λίγα σκαλιά.

Βλέμμα οριζόντιο, λύπη οριζόντια.

Θα ’χω ανέβει στο τελευταίο δάκρυ,

το δάκρυ που πετρώνει,

και γίνεται

αυτό που λεν οι ανήξεροι: φαρμακερή καρδιά.

Οι ακόλουθοι δε θαν το δουν,

θα βουλιάζουνε τα μάτια τους στις τύψεις·

θα βουλιάζουνε στη λίμνη των στιγμών,

όπως σε κάθε πίκρα τους

στηρίζουν κάτω απ’ το θαμμένο τους πιγούνι την παλάμη

και με την εγκαρτέρηση νομίζουν πως θα στήσουνε

ό, τι ούτε ο θεός δεν μπόρεσε να φέρει δεξιά.

Έτσι, να εξευμενίσουνε τα βήματα της Μοίρας.

Μα το νόημα της ζωής μας δεν αλλάζει.

Το ύπουλο αυτό νόημα που προχωρεί

ατσάλινη στιγμή μες στους αιώνες,

και δεν το μαλακώνει ο πόνος μας

που διαφεύγει μες απ’ τις κινήσεις μας,

που τις προετοιμάζει,

το σκοτεινό αυτό νόημα

που προχωρεί ακατάλυτο, αδιάφθορο και ριγηλό

μες απ’ τις επικλήσεις μας κι από τις προσευχές μας

δε θαν το δουν.

Θα βουλιάζουν στην ελπίδα του καιρού.

Μα εγώ, πέρα απ’ αυτούς, χωρίς αυτούς

δεν θα ’μαι πια αχιβάδα στην τρεχάλα της συρμής του.

Στο ’να πλευρό μου πάντοτε η Φωτιά

μα στ’ άλλο η φρίκη μου βουβή

θα ’χουμε δει στο ματωμένο σου κεφάλι

τη λιμασμένη Μοίρα μου χορτάτη.

Δε θ’ απομένει πόνος πια.

δε θα ’ναι πια μελωδικό τραγούδι κύκνου που πεθαίνει

δε θα ’ναι πια κλυδωνισμός τραυματισμένης νύχτας

κάτω από ρομαντικό φεγγάρι.

Θα μένει

μόνο αυτό το τραγικό άρωμα,

η ανείπωτα πικρή εκείνη γεύση,

αυτή η στεγνή εντύπωση

που αν θες, την κάνεις σιδερένιο τραγούδι

–τσεκούρι, φωτιά–

Αν θες την κάνεις λόγχη

–τσεκούρι, φωτιά–

που λησμονιά

ή μνήμη μουσική δεν γίνεται μονάχα.

Κι εδώ, δεν θα ’ρθει η θάλασσα να παίξει

με τις γυμνές νεράιδες του κρυφού μου κήπου,

δεν θα ’ρθει η θάλασσα να βρει φεγγάρι,

δεν θα ’ρθει μπάτης πια.

Στα ματωμένα βότσαλα τα βράδια

η αγρύπνια μου θα τριγυρνάει

αγέλαστη και μοναχή στους μόλους

με τη φωνή του πυρετού

για τα περαστικά θαλασσινά πουλιά

που αμέριμνα θα ’ρθουν

να φέρουν άνοιξη στο χώμα

που το στοίχειωσε η θυσία σου.

Θα ’χω μια λύπη που θ’ αγγίζει τ’ άστρα,

ψηλή, και κατακόρυφη.

Δε θ’ απομένει πόνος πια.

Αυτοί, μετά καθώς θ’ ανοίξουν τις κουρτίνες

θα βουλιάξουνε στη λήθη του καιρού.

Κι έπειτα

θα ’ρθουνε φαύλοι χρόνοι που θα πουν

ότι ήσουν τάχα ιέρεια στους Ταύρους,

θα ’ρθει να με λογχίσει η Ηλέκτρα.

Μ’ αν ήταν στο ’να μου πλευρό πάντα η φωτιά,

αυτό το μέτωπο

δεν ήταν πάντοτε φωλιά

πικρών πουλιών που δεν λαλούν,

δεν ήταν πάντοτε κυψέλη

για στείρες μέλισσες σιωπής και συμφοράς.

…Ότι σε πήραν σύννεφα,

ότι είσαι τάχα ιέρεια στους Ταύρους.

Καρδιά οριζόντια. Λύπη οριζόντια,

για πάντα.

Ευθεία γραμμή, ατέλειωτη, χωρίς υποτροπή

ως την καρδιά του Χρόνου.

Εγώ

που κράτησα στα χέρια μου

το ματωμένο σου κεφάλι

μονάχα εγώ

μπορώ να ξέρω την αλήθεια.

Mark Rothko, Η θυσία της Ιφιγένειας, 1942

Σταύρος Βαβούρης. 1998. Πού πήγε, ώς πού πήγε αυτό το ποίημα. Αθήνα: Ερμής.

Ο Τυραννόσαυρος των ουρανών. Fossils of giant pterosaurs found in Transylvania

Τρομερό πτηνό μπορούσε να καταπιεί ολόκληρο άνθρωπο! Two giant, long-necked azhdarchids—the Maastrichtian species Arambourgiania philadelphiae—argue over a small theropod. Credit: PeerJ (2017). DOI: 10.7717/peerj.2908

Εντοπίστηκαν σε μια περιοχή της Ρουμανίας καλοδιατηρημένα απολιθώματα ενός γιγάντιου πτηνού που ζούσε πριν από περίπου 70 εκ. έτη και διέθετε πελώριο ράμφος. Σύμφωνα με τους παλαιοντολόγους το πτηνό αυτό θα μπορούσε να καταπιεί με άνεση ένα ολόκληρο άνθρωπο!

Πελώριο

O Hatzegopteryx ήταν σίγουρα ο φόβος και τρόμος των αιθέρων και όχι μόνο αφού σίγουρα στην εμφάνιση του πολλά ζώα θα κρύβονταν. The similarly sized but more powerful Maastrichtian, Transylvanian giant azhdarchid pterosaur Hatzegopteryx sp. preys on the rhabdodontid iguanodontian Zalmoxes. Because large predatory theropods are unknown on Late Cretaceous Haţeg Island, giant azhdarchids may have played a key role as terrestrial predators in this community. Credit: PeerJ (2017). DOI: 10.7717/peerj.2908

Το πτηνό ονομάζεται Hatzegopteryx αλλά πολλοί ειδικοί και μη τον αναφέρουν ως τον… Τυραννόσαυρο των αιθέρων. Έχουν εντοπιστεί στο παρελθόν απολιθώματα του πτηνού αλλά η νέα ανακάλυψη αναμένεται να προσφέρει νέα στοιχεία για αυτό το εντυπωσιακό ον. Ο Hatzegopteryx είχε άνοιγμα φτερών 10-12 μέτρα, είχε βάρος 250 κιλά και ένα τεράστιο κρανίο που μαζί με το ράμφος είχε μήκος τρία μέτρα! Την ανακάλυψη έκαναν ερευνητές των πανεπιστημίων του Πόρτσμουθ και του Σαουθάμπτον σε μια περιοχή που κάποτε ήταν νησί στην πελώρια θάλασσα της Τηθύος η οποία εκτεινόταν ανάμεσα στην Ευρασιατική ήπειρο και την αφρικανική. Οι ερευνητές που δημοσιεύουν την ανακάλυψη τους στην επιθεώρηση «Peer J».

Πηγές: Darren Naish et al. Neck biomechanics indicate that giant Transylvanian azhdarchid pterosaurs were short-necked arch predators, PeerJ (2017). DOI: 10.7717/peerj.2908, http://www.tovima.gr/science/medicine-biology/article/?aid=859349