Επιβεβαίωση ότι τα Χόμπιτ της Ινδονησίας ήταν ξεχωριστό είδος. Scientists confirm: Mystery ‘hobbits’ were not human

Μια νέα μελέτη δείχνει ότι ο μικρόσωμος άνθρωπος που ζούσε στο νησί Φλόρες της Ινδονησίας ήταν ξεχωριστό είδος. Homo floresiensis 'were not Homo sapiens' according to researchers. From left, models representing a Flores Man, a Homo Sapiens and a Neanderthal in Lyon, France.  Photo: AP

Τα απολιθώματα ενός μικροσκοπικού ανθρώπου που ζούσε ως και πριν από περίπου 17.000 χρόνια στο νησί Φλόρες της Ινδονησίας προβληματίζουν εδώ και μία δεκαετία τους επιστήμονες. Οι ειδικοί δεν μπορούν να συμφωνήσουν αν το «Χόμπιτ», όπως το έχουν ονομάσει, αποτελεί ένα άγνωστο ως τώρα ανθρώπινο είδος ή αν ήταν απλώς ένας Homo sapiens με σοβαρές παθολογικές διαταραχές. Μια νέα μελέτη στηρίζει την άποψη που έχουν διατυπώσει πολλοί ειδικοί ότι δηλαδή ο Homo floresiensis ήταν ένας ξεχωριστός μικρόσωμος συγγενής μας.

Μικροσκοπικός και μυστηριώδης

A Homo floresiensis' skull, centre, next to that of a homoserectus from Java, left, and a human skull. Photo: AFP

Ο μυστηριώδης Άνθρωπος του Φλόρες ήρθε για πρώτη φορά στο φως της δημοσιότητας όταν ολόκληρο το κρανίο και τμήματα του σκελετού ενός εκπροσώπου του ανασκάφηκαν στο ομώνυμο νησί της Ινδονησίας το 2003 (εκτός από αυτό έχουν βρεθεί επίσης στην περιοχή κατάλοιπα από εννέα σκελετούς - τα ευρήματα πιστεύεται ότι είναι ηλικίας 74.000 - 17.000 ετών). Αρχικά οι επιστήμονες νόμισαν ότι το μικροσκοπικό κρανίο που είχαν μπροστά τους ήταν παιδικό, γρήγορα όμως κατέστη σαφές ότι ήταν γυναικείο και ανήκε σε έναν εξαιρετικά μικρόσωμο άνθρωπο - γι' αυτό και τον ονόμασαν «Χόμπιτ», από τη μικροσκοπική φυλή του «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών».

Το πολύ μικρού μεγέθους αυτό ενήλικο κρανίο - το οποίο φιλοξενούσε έναν επίσης πολύ μικρού μεγέθους εγκέφαλο - πυροδότησε διάφορες εικασίες, οδηγώντας σε μια διαμάχη μεταξύ των ειδικών σχετικά με την καταγωγή του «κατόχου» του, ο οποίος συνυπήρξε χρονικά με τον σύγχρονο άνθρωπο.

Μια μερίδα επιστημόνων θεωρεί ότι ο Homo floresiensis, όπως ονομάστηκε, αποτελεί ένα ξεχωριστό είδος το οποίο εξελίχθηκε στο Φλόρες μέσω του νησιωτικού νανισμού - ενός εξελικτικού φαινομένου που κάνει τα είδη που εξελίσσονται σε απομονωμένα νησιά να «μικραίνουν» σε μέγεθος για να προσαρμοστούν στους περιορισμένους πόρους του φυσικού περιβάλλοντός τους. Μια άλλη σχολή ωστόσο υποστηρίζει ότι τα ανθρώπινα κατάλοιπα που έχουν βρεθεί στο νησί ανήκουν σε Homo sapiens οι οποίοι αντιμετώπιζαν κάποια διαταραχή που οδήγησε σε σμίκρυνση του κρανίου τους - ως πιθανές ερμηνείες έχουν προταθεί η μικροκεφαλία, το σύνδρομο Λαρόν και ο ενδημικός υποθυρεοειδισμός (κρετινισμός).

Η ανάλυση σε 3D

Distribution de l'épaisseur crânienne de LB1 en vue de dessus. © Antoine Balzeau-CNRS/MNHN

Μια διεθνής ομάδα ειδικών από το Πανεπιστήμιο του Τύμπινγκεν στη Γερμανία, το Πανεπιστήμιο Στόνι Μπρουκ της Νέας Υόρκης και από το Πανεπιστήμιο της Μινεσότας στις Ηνωμένες Πολιτείες αποφάσισε να διερευνήσει το ζήτημα διεξοδικά. Στην πιο εκτεταμένη μελέτη που έχει γίνει ως σήμερα, οι ειδικοί εφάρμοσαν την τεχνική της τρισδιάστατης μορφομετρίας για να συγκρίνουν το κρανίο του Φλόρες (γνωστό ως LB1) με πολλά απολιθώματα ανθρώπινων κρανίων, καθώς και με μεγάλο αριθμό κρανίων σύγχρονων ανθρώπων με μικροκεφαλία και άλλες διαταραχές.

Τα αποτελέσματά τους, τα οποία δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση «PLoS OΝΕ», συγκλίνουν υπέρ της θεωρίας που θέλει τον Homo floresiensis να αποτελεί ξεχωριστό ανθρώπινο είδος, αφού οι ομοιότητες που εντόπισαν ανάμεσα στο κρανίο του και στα κρανία των σύγχρονων ανθρώπων με παθολογικές διαταραχές ήταν ελάχιστες και επιφανειακές, ενώ εκείνες με τα απολιθώματα των Homo ήταν περισσότερες και πιο ουσιαστικές.

Η νέα μελέτη

Revision of some internal features of Liang Bua 1 on cranial thickness, internal structure. Photo: Antoine Balzeau-CNRS/MNHN

Ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον παλαιοπαθολόγο Αντουάν Μπαλζό του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Γαλλίας μελέτησε υψηλής ανάλυσης εικόνες του κρανίου του Φλόρες και κατέληξαν στο ίδιο συμπέρασμα με την τρισδιάστατη ανάλυση. Θεωρούν ότι ο Homo floresiensis δεν έχει σχέση με τον Homo sapiens αλλά αποτελεί ξεχωριστό είδος. «Υπάρχουν πολλές πληροφορίες στα οστά του κρανίου και τα αποτελέσματα της έρευνας που κάναμε δεν δείχνουν ότι το κρανίο του Φλόρες έχει κάποια κοινά χαρακτηριστικά με εκείνα των δικών μας κρανίων» αναφέρει ο Μπαλζό. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Journal of Human Evolution».

Πηγή: hominides.com

Η πρώτη ατμοσφαιρική ανάλυση εξωπλανήτη. First Detection of Super-Earth Atmosphere

Στον πλανήτη 55 Cancri e υπάρχει υδρογόνο και ήλιο αλλά όχι νερό. This artist’s impression shows the super-Earth 55 Cancri e in front of its parent star. Using observations made with the NASA/ESA Hubble Space Telescope and new analytic software scientists were able to analyse the composition of its atmosphere. It was the first time this was possible for a super-Earth. 55 Cancri e is about 40 light-years away and orbits a star slightly smaller, cooler and less bright than our Sun. As the planet is so close to its parent star, one year lasts only 18 hours and temperatures on the surface are thought to reach around 2000 degrees Celsius. Credit: ESA/Hubble, M. Kornmesser

Βρετανοί επιστήμονες ανέλυσαν την ατμόσφαιρα ενός εξωπλανήτη επίτευγμα που πραγματοποιείται για πρώτη φορά.

Ο εξωπλανήτης

Σε απόσταση 41 ετών φωτός από τη Γη βρίσκεται το δυαδικό σύστημα 55 Cancri με το ένα εκ των δύο άστρων του συστήματος να ανήκει στην ίδια κατηγορία άστρων με τον Ήλιο. Το 2004 οι αστρονόμοι άρχισαν να εντοπίζουν πλανήτες στο εν λόγω σύστημα και μέχρι σήμερα έχουν ανακαλυφθεί πέντε πλανήτες.

Ένας από αυτούς είναι ο 55 Cancri e. Πρόκειται για ένα βραχώδη πλανήτη που έχει μάζα περίπου 8 φορές μεγαλύτερη από αυτή της Γης και διάμετρο περίπου δύο φορές μεγαλύτερη από εκείνη του πλανήτη μας και ανήκει στην κατηγορία των υπερ-Γαιών. Ο πλανήτης περιφέρεται ταχύτατα γύρω από το άστρο του αφού υπολογίζεται ότι ολοκληρώνει μια πλήρη περιφορά σε μόλις 18 ώρες. Ο 55 Cancri e είναι «κλειδωμένος» από άποψη περιφοράς, δηλαδή έχει στραμμένη μόνιμα την ίδια πλευρά στο άστρο του, συνεπώς δεν εμφανίζει εναλλαγή φωτός και σκότους.

Καυτός

This artist’s impression shows the exoplanet 55 Cancri e as close-up. Due to its proximity to its parent star, the temperatures on the surface of the planet are thought to reach about 2000 degrees Celsius. Scientists were able to analyze the atmosphere of 55 Cancri e. It was the first time this was possible for a super-Earth exoplanet. Credit: ESA/Hubble, M. Kornmesser

Πριν από ένα χρόνο ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον δρ. Μπράις-Ολιβιέ Ντεμορί του ιστορικού Εργαστηρίου Κάβεντις του Πανεπιστημίου Κέμπριτζ χρησιμοποίησε το υπέρυθρο διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer της NASA για να ανιχνεύσει θερμικές εκπομπές από τον πλανήτη 55 Cancri e. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η θερμοκρασία στον πλανήτη μεταβάλλεται εντυπωσιακά και κυμαίνεται από τους χίλιους ως τους 2.700 βαθμούς Κελσίου.

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι αν «το θερμόμετρο τρελαίνεται» στον συγκεκριμένο εξωπλανήτη, αυτό οφείλεται στο ότι παράγονται τεράστιες στήλες αερίων και σκόνης, οι οποίες περιοδικά σκεπάζουν την επιφάνειά του. Ίσως μάλιστα -λόγω της πολύ υψηλής θερμοκρασίας- η επιφάνεια του πλανήτη κατά διαστήματα να λιώνει και μετά να στερεοποιείται πάλι. Πιθανώς, η γεωλογική αυτή δραστηριότητα έχει ηφαιστειακή προέλευση, πολύ μεγαλύτερη μάλιστα από εκείνη στην Ιώ, τον δορυφόρο του Δία, που είναι το πιο ενεργό γεωλογικό ουράνιο σώμα στο δικό μας ηλιακό σύστημα.

Η ατμόσφαιρα

This video shows an artist's impression of the super-Earth 55 Cancri e moving in front of its parent star. During these transits astronomers were able to gather information about the atmosphere of the exoplanet. The Scientists were able to retrieve the spectrum of 55 Cancri e embedded in the light of its parent star. The analysis showed that the atmosphere of 55 Cancri e consists mainly of helium and hydrogen with hints of hydrogen cyanide. Credit: ESA/Hubble, M. Kornmesser

Ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής τον Άγγελο Τσιάρα διδακτορικό φοιτητή του τμήματος Φυσικής και Αστρονομίας του University College London κατάφερε να αναλύσει την ατμόσφαιρα του 55 Cancri e. «Είναι συναρπαστικά τα αποτελέσματα της έρευνας μας επειδή για πρώτη φορά εντοπίζονται τα αέρια που υπάρχουν σε μια υπερ-Γαία. Η ανάλυση που κάναμε δείχνει ότι ο 55 Cancri e περιέχει μεγάλες ποσότητες υδρογόνου και ήλιου τα οποία πιστεύουμε ότι προέρχονται από το νεφέλωμα από το οποίο σχηματίστηκε ο πλανήτης» αναφέρει ο κ.Τσιάρας στο άρθρο της μελέτης που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal».

Links

• Images of Hubble
• Link to science paper
• Release on the Europlanet Media Centre website