Η θαυμαστή διδασκαλία της φιλοσοφίας στα λύκεια της Γαλλίας. Why does France insist school pupils master philosophy?

Η «Σχολή των Αθηνών», η περίφημη τοιχογραφία του Ραφαήλ στο Βατικανό (1511) που απεικονίζει αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους. Στο κέντρο δεσπόζουν ο Πλάτωνας (αριστερά) και ο Αριστοτέλης (δεξιά).

Για ποιο λόγο το εκπαιδευτικό σύστημα της Γαλλίας επιμένει τόσο πολύ στο να διδάσκονται οι μαθητές λυκείου τις βασικές αρχές της φιλοσοφίας; Αυτό το ερώτημα διατυπώνει ο Βρετανός ανταποκριτής του BBC στο Παρίσι, Χιού Σκόφιλντ.

Όπως σημειώνει ο δημοσιογράφος, η 17χρονη κόρη του, στα πλαίσια της μελέτης για το Baccalaureat (το δικό μας αντίστοιχο απολυτήριο Λυκείου), έχει επιλέξει το Bac Litteraire, δηλαδή την «φιλολογική» κατεύθυνση που δίνει έμφαση σε μαθήματα όπως η Φιλολογία και η Φιλοσοφία.

"I am awe-inspired by the change that has come over my daughter".

«Την έβλεπα με θαυμασμό να κάνει μία τελευταία διανοητική πρόβα καθώς μελετούσε για ένα δύσκολο τεστ φιλοσοφίας». Η πρώτη μου σκέψη ήταν: «Δόξα τω Θεώ που εγώ δεν έζησα αυτό το μαρτύριο». Μπορείτε να φανταστείτε ότι θα περάσετε ένα πρωινό του Ιουνίου, τέσσερις ολόκληρες ώρες, αναπτύσσοντας μία εξαντλητική επιχειρηματολογία για το θέμα: «Είναι η αλήθεια προτιμότερη από την ειρήνη;». 'Η «Υπάρχει εξουσία χωρίς βία;». Ή «Μπορεί κάποιος να έχει δίκιο και όταν τα γεγονότα τον διαψεύδουν;» γράφει ο Σκόφιλντ.

Και τονίζει: «Ίσως να προτιμούσατε την δεύτερη επιλογή. Δηλαδή μία άσκηση που ζητάει να σχολιάσετε γραπτώς ένα κείμενο. Σ' αυτή την περίπτωση, έχετε να διαλέξετε ανάμεσα σ' ένα απόσπασμα από το έργο «Tractatus Theologiko-Politico» που έγραψε το Σπινόζα το 1670, και σε μία άποψη του Σενέκα για τον αλτρουισμό».  

Baruch Spinoza (left) and Plato (right, with Aristotle) are among the philosophers the students study.     

Στη φιλολογική κατεύθυνση μαθητές και μαθήτριες διδάσκονται, επί οκτώ σχολικές ώρες την εβδομάδα, πάρα πολλά στοιχεία για το έργο κορυφαίων στοχαστών όπως ο Πλάτωνας, ο Καντ, ο Σοπενχάουερ, ο Χάιντεγκερ και ο Σαρτρ. Μερικά από τα θέματα που διαπραγματεύονται στην τάξη, στη μελέτη και στις εξετάσεις είναι: η συνείδηση, ο άλλος, η τέχνη, η ύπαρξη και ο χρόνος, η ύλη και το πνεύμα, η κοινωνία, ο νόμος, το καθήκον, η ευτυχία. 

«Υπάρχουν κι άλλες γενικές κατευθύνσεις που μπορεί να επιλέξει ένας μαθητής Λυκείου στη Γαλλία, όπως η επιστημονική. Αλλά ακόμη κι εκεί υπάρχει η φιλοσοφία ως διδασκόμενο μάθημα, αναπόσπαστο τμήμα της διδακτέας ύλης» διαπιστώνει ο Βρετανός ανταποκριτής που ζει οικογενειακώς στο Παρίσι.

“There’s nothing good or bad but thinking makes it so”. Shakespeare, Hamlet. The Thinker, by Auguste Rodin, at the California Palace of the Legion of Honor.

Προς τί λοιπόν τόση προσκόλληση στη φιλοσοφία; Ο ίδιος δίνει μία απάντηση. Θεωρεί ότι στόχος του γαλλικού εκπαιδευτικού συστήματος είναι οι μαθητές όχι απλώς «να καταλάβουν» τις πιο σημαντικές φιλοσοφικές ιδέες, αλλά κυρίως «να μπορούν να τις χρησιμοποιήσουν στην ενήλικη ζωή τους, στην περίπτωση μιας συνομιλίας».

Κι αυτό, κατά την άποψή του, συμβαίνει μόνο στη Γαλλία, όπου οι ρίζες της διδασκαλίας της φιλοσοφίας στη μέση εκπαίδευση είναι παμπάλαιες. Το μπακαλορεά της Γαλλίας εισήχθη το 1809 από τον ίδιο τον αυτοκράτορα Ναπολέοντα Βοναπάρτη με τη φιλοσοφία να αποτελεί ένα από τα κύρια μαθήματα. 

 Luca Giordano, A Cynical Philosopher, c. 1660.

«Η χρησιμότητα της διδασκαλίας της φιλοσοφίας ήταν και παραμένει η εξής: να ολοκληρωθεί η μάθηση ενός παιδιού με στόχο αυτό με τη σειρά του να μάθει να σκέφτεται», καταλήγει ο Σκόφιλντ.

Πηγή: Why does France insist school pupils master philosophy?

Διαβάστε για τη διδασκαλία της φιλοσοφίας στο Ηνωμένο Βασίλειο: Teaching philosophy to children? It's a great idea.

Η διδασκαλία της Φιλοσοφίας στο Ελληνικό Λύκειο

Η θέση της ομάδας φιλοσοφίας της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων για το μάθημα της φιλοσοφίας και την Τράπεζα Θεμάτων:

Η διδασκαλία της Φιλοσοφίας στο Λύκειο, έτσι όπως διαμορφώνεται σήμερα με το βιβλίο της Β΄ τάξης  και τον καθορισμό της διδακτέας-εξεταστέας ύλης από το ΥΠΕΠΘ, διαλύει και καταστρέφει κάθε ίχνος δημιουργικής ανησυχίας και αναζήτησης του μαθητή μπροστά στα φιλοσοφικά προβλήματα.

Το βιβλίο Φιλοσοφίας δεν ορίζει ιστορικά, γενετικά, εξελικτικά, πώς συγκροτούνται τα ερωτήματα για την αρχή, την ουσία και τη δομή του κόσμου, τη γένεση του ανθρώπου, της νόησης και της συνείδησης, των θεμελιωδών εννοιών προσέγγισης του κόσμου, τη σχέση με τη φύση και τις τεχνικές και επιστημονικές ανακαλύψεις. Δεν παρουσιάζει τις απαντήσεις που δόθηκαν από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα  (βλ. σχετικά, πρόταση της Ομάδας Φιλοσοφίας της Π.Ε.Φ., περ. Φιλολογική, τεύχ. 102 και 107).

Το βιβλίο Φιλοσοφίας περιορίζεται σε μια επιλεκτική προβληματική, που βασίζεται   στα ερωτήματα της Αναλυτικής Φιλοσοφίας για την αμφιβολία της ύπαρξης και γνώσης του εξωτερικού κόσμου, μονόπλευρα, υποθέσεις ‘προχωρημένες’ για τους μαθητές. Τα ερωτήματα είναι αυθαίρετα επιλεγμένα, αποσπασματικά, χωρίς συστηματική προσέγγιση. Ταιριάζουν  περισσότερο σε μια  «θεματική» φιλοσοφία.  Οι επιλογές αυτές οδηγούν σε αναπαραγωγή και απομνημόνευση του περιεχομένου.

Μεγαλύτερο πρόβλημα προκύπτει με την εφαρμογή της τράπεζας θεμάτων, η οποία, στην πραγματικότητα είναι ένα όργανο το οποίο καθορίζει τη μεθοδολογία και ερμηνευτική του περιεχομένου και της εξέτασης ενός μαθήματος. Η παιδαγωγική και διδακτική ελευθερία περιορίζεται αφάνταστα. Υπάρχει ο κίνδυνος να διαμορφώνονται οι ερωτήσεις  στις εξετάσεις τυπικά κατά 50% από την τράπεζα θεμάτων, αλλά 100% στο ίδιο πνεύμα και την ίδια μέθοδο.

Rembrandt, Deux philosophes en conversation, Two philosophers in conversation, 1628, 72,5x59,5 cm. Melbourne National Gallery of Victoria.

Κατά την άποψή μας, οι ερωτήσεις πρέπει να διαμορφώνονται από τους διδάσκοντες ως αποτέλεσμα της δημιουργικής διαδικασίας μέσα στην τάξη, όπου έχουν λάβει μέρος και οι μαθητές.

Αυτή η Ιστορία της Αρχαίας Φιλοσοφίας δεν είναι μια ακόμη ιστορία της αρχαίας φιλοσοφίας, λιγότερο ή περισσότερο συνοπτική ή αναλυτική, φιλικά ή εχθρικά διακείμενη προς το τάδε ή το δείνα φιλοσοφικό ρεύμα κλπ. Σκοπός της είναι να αναδείξει τους στενούς δεσμούς των κύριων χαρακτηριστικών (θέματα, επεξεργασίες, απαντήσεις) των φιλοσοφιών που εμφανίστηκαν κατά τις διάφορες φάσεις της αρχαίας ελληνικής και ρωμαϊκής κοινωνικής ιστορίας με τα βασικά γνωρίσματα (πολιτική πραγματικότητα, εκπαιδευτικοί θεσμοί, ιδεολογικά ζητούμενα) αυτών των φάσεων και να δείξει με τρόπο ανάγλυφο το ρίζωμα της αρχαίας φιλοσοφίας και επιστήμης στην κοινωνικο-πολιτική ιστορία της εποχής της. Οι φιλοσοφίες παρουσιάζονται, όπως θα έλεγε ο Χέγκελ, ως "παιδιά της εποχής τους", αλλά με ταυτόχρονη ανάδειξη των θεμελιωδών οντολογικών, κοσμολογικών, ανθρωπολογικών, γνωσιολογικών και ηθικών γραμμών τους, καθώς και με έμφαση στην καθαρά θεωρητική συμβολή τους στην ανάδυση και στην αντιμετώπιση των μεγάλων φιλοσοφικών και πολιτικών προβλημάτων κάθε περιόδου. Η απολύτως κατανοητή, και στον αμύητο αναγνώστη, ανάδειξη των τρόπων που η φιλοσοφία διαπλέκεται με τη ζωή αποτελεί το μεγάλο προτέρημα αυτού του κειμένου και αυτό που πάρα πολύ συχνά λείπει από τη σχετική βιβλιογραφία. Αυτό και μόνο θα αρκούσε για να καταστήσει το βιβλίο του Mario Vegetti κείμενο με ειδικό βάρος. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).

Ειδικά στο συγκεκριμένο μάθημα πρέπει να διδάσκεται Ιστορία της Φιλοσοφίας, η οποία περιλαμβάνει τη γέννηση και την εξέλιξη των φιλοσοφικών ρευμάτων από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, στο πλαίσιο της οικονομικής, κοινωνικής, πολιτικής και επιστημονικοτεχνικής διαδικασίας. Η ερμηνευτική αυτή προσέγγιση βοηθάει το μαθητή να αντιληφθεί ποια ερωτήματα απαντήθηκαν στη διαδρομή της ιστορίας και ποια μένουν ανοιχτά  μέχρι σήμερα.  

ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΕΝΩΣΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΩΝ: Βατούγιου  Στέλλα, Δουλκέρης  Μιχάλης, Κύρκος  Χρήστος, Μανοπούλου  Εύη, Σπυράλατος  Γιάννης,Τουλιάτος Σπύρος.

Πηγή: Alfa Vita

Βρήκαν πώς η αγριόγατα έγινε... ψιψίνα. The cat’s meow: Genome reveals clues to domestication

Pierre-Auguste Renoir, Woman with a Cat, c.1875. Επιστήμονες «διάβασαν» το DNA της γάτας που εξημερώθηκε πριν από 9.500 χρόνια. Researchers at Washington University School of Medicine in St. Louis led an international team that sequenced and analyzed the cat genome to better understand the animal's domestication. Cats and humans have shared the same households for at least 9,000 years, but we still know very little about how our feline friends became domesticated. An analysis of the cat genome by researchers at Washington University School of Medicine in St. Louis reveals some surprising clues.

Διεθνής ερευνητική ομάδα αποκωδικοποίησε το γονιδίωμα της γάτας, ρίχνοντας έτσι φως στον τρόπο που η αγριόγατα έγινε οικόσιτο ζώο και ένα από τα πιο αγαπημένα κατοικίδια. Οι άνθρωποι έχουν στα σπίτια τους γάτες εδώ και περίπου 9.500 χρόνια, περίπου παράλληλα με την εμφάνιση της γεωργίας στην Εγγύς και Μέση Ανατολή, όμως λίγα πράγματα ήσαν έως τώρα γνωστά για το πώς ξεκίνησε αυτή η συμβιωτική σχέση.

Πολύ μετά τους σκύλους

Οι γάτες άργησαν να εξημερωθούν και ακόμη και τώρα διατηρούν κάποια χαρακτηριστικά του... άγριου παρελθόντος τους. Researchers at Washington University School of Medicine in St. Louis led an international team that sequenced and analyzed the cat genome to better understand the animal's domestication. Pictured is a blue Abyssinian. (Photo Credit: Wikimedia Commons)

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Γουέσλι Γουόρεν, αναπληρωτή καθηγητή γενετικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ουάσιγκτον - Σεντ Λιούις, ανέφεραν ότι οι γάτες (μισο)εξημερώθηκαν πολύ πιο πρόσφατα από τους σκύλους, οι οποίοι προήλθαν από τους λύκους πριν από περίπου 30.000 χρόνια.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, οι πρώτες γάτες εξημερώθηκαν πριν από 9.000 έως 10.000 χρόνια στην Εγγύς Ανατολή από μοναχικές αγριόγατες που ακόμη τριγυρνούν σήμερα στη Μέση Ανατολή. Έχουν ανακαλυφθεί αρχαιολογικά στοιχεία για εξημέρωση γατών στην Κύπρο προ 9.000 ετών, ενώ στην Κίνα τα αρχαιότερα ανάλογα στοιχεία χρονολογούνται πριν από 5.000 χρόνια. Οι ερευνητές ανέλυσαν γενετικό υλικό από 22 εξημερωμένες γάτες από όλο τον κόσμο, καθώς και από ευρωπαϊκές και μεσανατολικές αγριόγατες. Έτσι, συνέκριναν το DNA της αγριόγατας και της οικιακής γάτας, εντοπίζοντας διαφορές και ομοιότητες.

Μικρές μεταβολές

Cats and humans have shared the same households for at least 9,000 years, but we still know very little about how our feline friends became domesticated. Credit: © Alta Oosthuizen / Fotolia

Το DNA της εξημερωμένης γάτας έχει αλλάξει σχετικά λίγο από τότε που διαχωρίστηκε από την αγριόγατα (γι’ αυτό, άλλωστε, οι σπιτικές γάτες συνεχίζουν να σκοτώνουν ποντίκια και πουλιά, παρόλο που έχουν εξασφαλισμένη άφθονη τροφή από τα αφεντικά τους). Οι κυριότερες διαφορές αφορούν 13 γονίδια, κυρίως στον εγκέφαλο, που σχετίζονται με την μνήμη, τον φόβο και την αναζήτηση των ανταμοιβών.

Όπως είπε ο Γουέσλι Γουόρεν, «κατά πάσα πιθανότητα οι άνθρωποι ήθελαν τις γάτες τριγύρω τους για να ελέγχουν τα τρωκτικά που κατέστρεφαν τις καλλιέργειες των σιτηρών τους. Έτσι, μάλλον άρχισαν να δίνουν στις γάτες φαγητά για να τις δελεάσουν προκειμένου να μείνουν κοντά τους». Αυτό αντανακλάται στο γονιδίωμά τους από ένα σημείο και μετά, καθώς χάρη στις γενετικές αλλαγές οι έως τότε άγριες γάτες φοβούνταν λιγότερο και ανταποκρίνονταν με μεγαλύτερη ευχαρίστηση στις περιποιήσεις των ανθρώπων.

Pierre Carrier-Belleuse, Young Ballerina Holding A Black Cat, 1895. 

Σταδιακά, χάρη αρχικά στα φαγητά και μετά στα χάδια των ανθρώπων, μερικές γάτες προτίμησαν να εγκαταλείψουν την άγρια και μοναχική ζωή, ενώ οι άνθρωποι προτιμούσαν να κρατούν κοντά τους όσες γάτες ήσαν πιο ήμερες και φιλικές. Σιγά σιγά οι ήμερες γάτες μίκρυναν ελαφρώς σε μέγεθος σε σχέση με τις αγριόγατες και απέκτησαν μια ποικιλία από χρωματισμούς και τριχώματα. Αρκετές από τις σημερινές ράτσες των γατών έχουν προέλθει από διασταυρώσεις που σκόπιμα έκαναν οι πρόγονοί μας για να προωθήσουν διάφορα επιθυμητά χαρακτηριστικά στα ζώα τους.

Το DNA

The Birman breed has characteristic white paws. Comparing the Birman to other breeds' genomes reveals that humans likely bred cats for this quality. (Photo Credit: Wikimedia Commons)

Η αλληλούχιση του γονιδιώματος της γάτας ξεκίνησε το 2007 με αρχικό στόχο να μελετηθούν καλύτερα ορισμένες γενετικές παθήσεις των γατών που μοιάζουν με αυτές των ανθρώπων, όπως κάποιες νευρολογικές διαταραχές, λοιμώδεις και μεταβολικές νόσοι.

Οι ερευνητές συνέκριναν επίσης το γονιδίωμα της γάτας με αυτό άλλων ζώων (τίγρης, αγελάδας, σκύλου). Μεταξύ άλλων, διαπιστώθηκε ότι οι γάτες έχουν λιγότερα γονίδια όσφρησης (γύρω στα 700) από ό,τι οι σκύλοι (πάνω από 800), πράγμα που εξηγεί γιατί οι τελευταίοι βασίζονται περισσότερο στη μύτη τους για να βρουν την τροφή τους.

Από την άλλη, οι γάτες έχουν περισσότερα γονίδια από ό,τι οι σκύλοι για τις χημικές ουσίες φερομόνες, πράγμα που τους επιτρέπει να βρίσκουν καλύτερα με την μύτη το ταίρι τους για να ζευγαρώσουν. Αυτό δικαιολογείται από το γεγονός ότι οι γάτες είναι μοναχικά ζώα και δυσκολεύονται πιο πολύ να βρουν σύντροφο, ενώ οι σκύλοι ζουν συχνά σε κοπάδια, οπότε δεν έχουν ανάγκη τόσο «γερή» όσφρηση στο θέμα του ζευγαρώματος.

Ακόμη, οι γάτες έχουν καλύτερη ακοή από τα περισσότερα άλλα σαρκοβόρα ζώα, καθώς είναι ικανές να ακούνε ακόμη και στη συχνότητα των υπερήχων. Επίσης είναι εντυπωσιακά καλές στο να βλέπουν σχεδόν στο σκοτάδι, πράγμα που εξηγεί γιατί είναι ιδιαίτερα δραστήριες μόλις έχει φέξει και λίγο πριν δύσει. Για όλες αυτές τις ικανότητες, οι επιστήμονες ανακάλυψαν τις μεταλλάξεις των σχετικών γονιδίων. Η νέα μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «PNAS».

«Μοναχικός και επικίνδυνος πλανήτης η Γη». Humans are turning the Earth into a 'lonely and very dangerous planet', ecologist warns

Αμερικανός επιστήμονας προειδοποιεί ότι ο αφανισμός ειδών θα οδηγήσει τον πλανήτη μας σε μια κατάσταση χωρίς επιστροφή. Mankind is wiping out species so fast it could put the world into an irreversible 'downward spiral'.

Οι άνθρωποι μετατρέπουν τη Γη σε «μοναχικό πλανήτη», γυμνό από την πλούσια βιοποικιλότητα, υποστηρίζει ο καθηγητής Εντ Γουίλσον από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Ο ίδιος επισημαίνει ότι ο ρυθμός εξαφάνισης των ειδών «καλπάζει» περίπου 100-1.000 φορές ταχύτερα από ό,τι προτού περπατήσει στη Γη ο άνθρωπος. Μέχρι το τέλος του αιώνα που διανύουμε μάλιστα, ο δρ Γουίλσον εκτιμά ότι ενδεχομένως να έχουν εξαφανιστεί τα μισά είδη ζώων και φυτών του πλανήτη. 

Harbour Seal. Where: Orkney Islands. What: Between 2001-2006, numbers in Orkney declined by 40 per cent. Why: epidemics of the phocine distemper virus are thought to have caused major declines, but the killing of seals in the Moray Firth to protect salmon farms may have an impact.

«Δημιουργούμε έναν μοναχικό πλανήτη. Αν συνεχίσουμε μάλιστα να καταστρέφουμε τη βιόσφαιρα της Γης, ενδεχομένως να καταλήξουμε – μεταξύ άλλων - με έναν πολύ επικίνδυνο πλανήτη» αναφέρει ο ειδικός σε θέματα βιοποικιλότητας. «Αν για παράδειγμα, σβήσουμε από τον χάρτη π.χ. όλα τα ήδη της Νότιας Αμερικής, τότε κάτι τέτοιο θα μπορούσε να προκαλέσει ανεπανόρθωτα προβλήματα σε παγκόσμιο επίπεδο, ξεκινώντας μια καθοδική πορεία χωρίς επιστροφή».

African lion (Panthera leo). Where: Ghana. What: In Ghana’s Mole National Park, lion numbers have declined by more than 90 per cent in 40 years. Why: local conflicts are thought to have contributed to the slaughter of lions and are a worrying example of the status of the animal in Western and Central Africa.

«Ένα κατεστραμμένο περιβάλλον μπορεί να “κατοικηθεί” εκ νέου ως έναν βαθμό, αλλά αυτό δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί σε περίπτωση που έχουμε ξεφορτωθεί όλα τα είδη. Θα τα χάναμε για πάντα και πιστεύω ότι αυτή θα είναι και η κόψη του ξυραφιού και για την ανθρώπινη ύπαρξη επάνω στον πλανήτη» προσθέτει.

Το μνημείο των χαμένων ειδών

Swordfish (Xiphias gladius). Where: found worldwide in tropical, subtropical and temperate seas. Why: at risk from overfishing and as a target in recreational fishing. A significant number of swordfish are also caught by illegal driftnet fisheries in the Mediterranean.

Ο δρ Γουίλσον, σε πρόσφατη επίσκεψή του στη Βρετανία, εγκαινίασε το πολλά υποσχόμενο πρόγραμμα γύρω από το παρατηρητήριο της μαζικής εξαφάνισης των ειδών, γνωστό ως Mass Extinction Monitoring Obervatory (MEMO) το οποίο θα κατασκευαστεί στο νησί του Πόρτλαντ, στα νότια παράλια της Βρετανίας.

Leatherback turtle (Dermochelys coriacea). Where: Indonesia, Malaysia, Mexico, Costa Rica. What: Numbers are down in both the Atlantic and Pacific. It declined by 95 per cent between 1989-2002 in Costa Rica. Why: mainly due to them being caught as bycatch, but they’ve also been affected by local developments. Alamy

Πρόκειται για ένα μνημείο αφιερωμένο στα 460 είδη που έχουν εξαφανιστεί από τον πλανήτη μας κατά την τελευταία 500ετία – από το ντόντο μέχρι τον διάβολο της Τασμανίας -, το οποίο θα έχει ως στόχο την ενημέρωση του κοινού αλλά και των επιστημόνων.

Saiga Antelope (Saiga tatarica). Where: Kazakhstan, Mongolia, Russia, Turkmenistan, Uzbekistan. What: fall in populations has been dramatic. In the early 1990s numbers were over a million, but are now estimated to be around 50,000. Why: the break up of the former USSR led to uncontrolled hunting. Increased rural poverty means the species is hunted for its meat.

«Πρέπει να λάβουμε ηθικές αποφάσεις ώστε να σταματήσει ο αφανισμός των ειδών. Σε αυτό θα πρέπει να συμπεριληφθεί και η προστασία της βιόσφαιρας» τονίζει ο δρ Γουίλσον, ο οποίος αφιέρωσε τη ζωή του στη μελέτη της βιοποικιλότητας τροπικών δασών και άλλων άγριων βιοτόπων.

Πηγή: The Independent

Eίδαν την καρδιά ενός σουπερνόβα. Astronomers dissect the aftermath of a supernova

Στην καρδιά του υπερκαινοφανούς αστέρα 1987Α βρίσκεται πιθανότατα ένα άστρο νετρονίου. This artist's illustration of Supernova 1987A is based on real data and reveals the cold, inner regions of the exploded star's remnants (in red) where tremendous amounts of dust were detected and imaged by ALMA. This inner region is contrasted with the outer ring (lacy white and blue circles), where the blast wave from the supernova is colliding with the envelope of gas ejected from the star prior to its powerful detonation. This ring was initially lit up by the ultraviolet flash from the original explosion, but over the past few years the ring material has brightened considerably as it collides with the expanding shockwave. Credits: ALMA (ESO/NAOJ/NRAO)/Alexandra Angelich (NRAO/AUI/NSF)

Το φως του έφτασε στη Γη το 1987Α από το Μεγάλο Μαγγελανικό Νέφος και οι επιστήμονες του έδωσαν το όνομα 1987Α. Πρόκειται για έναν από τους πιο ενδιαφέροντες υπερκαινοφανείς αστέρες που αποτελεί μόνιμο στόχο έρευνας των επιστημόνων. Ομάδα αστρονόμων χρησιμοποιώντας επίγεια ραδιοτηλεσκόπια κατάφεραν να διεισδύσουν βαθιά στο εσωτερικό του συγκεκριμένου υπερκαινοφανούς και να κάνουν πολύ ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τις συστοιχίες τηλεσκοπίων ATCA και ALMA και εντόπισαν τα ίχνη της παρουσίας ενός αστέρα νετρονίου στην καρδιά του υπερκαινοφανούς. Η παρουσία ενός αστέρα νετρονίου (ή πάλσαρ) σε ένα υπερκαινοφανή αστέρα έχει διατυπωθεί εδώ και καιρό από τους ειδικούς αλλά μέχρι σήμερα δεν είχαν υπάρξει αποδείξεις ή έστω κάποιες ενδείξεις που να την επιβεβαιώνουν. Οι ερευνητές εντόπισαν κάτι που είτε είναι ένα νεφέλωμα που έχει σχηματιστεί στο εσωτερικό του 1987Α από την δραστηριότητα ενός πάλσαρ είτε είναι το ίδιο το πάλσαρ. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal».

Εργοστάσιο σκόνης

Εντυπωσιακές παρατηρήσεις στο εσωτερικό ενός «δημοφιλούς» υπερκαινοφανούς αστέρα. Astronomers have used radio telescopes in Australia and Chile to see inside the remains of a supernova. The supernova, known as SN1987A, was first seen by observers in the Southern Hemisphere in 1987 when a giant star suddenly exploded at the edge of a nearby dwarf galaxy called the Large Magellanic Cloud. In the two and a half decades since then the remnant of Supernova 1987A has continued to be a focus for researchers the world over, providing a wealth of information about one of the Universe's most extreme events. An outline of the equatorial ring and inner debris, as seen with the Hubble Space Telescope (green/blue contours), on top of ALMA observations of the remnant at 345 GHz (red/orange, with rendering). Credit: G. Zanardo, ICRAR-UWA

Προηγούμενες παρατηρήσεις έχουν δείξει ότι στο εσωτερικό του 1987Α βρίσκονται τεράστιες ποσότητες κοσμικής σκόνης. Οι επιστήμονες υποψιάζονταν ότι η έκρηξη σουπερνόβα παράγει κοσμική σκόνη. Όμως δεν ήταν βέβαιοι αν παράγονται πολύ μεγάλες ποσότητες, ικανές για παράδειγμα να γεμίσουν με κοσμική σκόνη το Σύμπαν, όταν αυτό ήταν σε βρεφική ηλικία, και να ξεκινήσει ο σχηματισμός γαλαξιών.

Image Above: Left Panel: SNR1987A as seen by the Hubble Space Telescope in 2010. Middle Panel: SNR1987A as seen by the Australia Telescope Compact Array (ATCA) in New South Wales and the Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) in Chile. Right Panel: A computer generated visualization of the remnant showing the possible location of a Pulsar. Credit: ATCA & ALMA Observations & data – G. Zanardo et al. / HST Image: NASA, ESA, K. France (University of Colorado, Boulder), P. Challis and R. Kirshner (Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics).

Μελετώντας δεδομένα από τα διαστημικά τηλεσκόπια Hubble και Chandra και τα ραδιοτηλεσκόπια του αστεροσκοπείου ALMA στη Χιλή ερευνητές από τις ΗΠΑ διαπίστωσαν ότι ο 1987Α αποτέλεσε ένα πραγματικό εργοστάσιο παραγωγής κοσμικής σκόνης, μεγάλο μέρος της οποίας εξακολουθεί να βρίσκεται εγκλωβισμένο στο εσωτερικό του. Η ανακάλυψη έρχεται να στηρίξει τη θεωρία για τον κρίσιμο ρόλο των υπερκαινοφανών αστέρων στη λειτουργία και εξέλιξη του Σύμπαντος.

Βρεφικός κλώνος του ηλιακού μας συστήματος. Baby photos of a scaled-up solar system

Στο νεαρό άστρο υπάρχουν δύο δίσκοι κοσμικής ύλης, ένα φωτοστέφανο σκόνης και δημιουργείται ένα πλανητικό σύστημα παρόμοιο με το δικό μας. An artist's impression of a young star surrounded by debris rings and a vast dust halo. Credit: NASA/JPL-Caltech

Αμερικανοί ερευνητές εντόπισαν ένα νεαρό άστρο γύρω από το οποίο έχουν αρχίσει να δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για τη δημιουργία και πλανητών εκεί. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι το σύστημα αυτό έχει κοινά χαρακτηριστικά με το δικό μας ηλιακό μας σύστημα.

Εντυπωσιακό

A schematic view of the HD 95086 system. Astronomers have discovered two dust belts surrounded by a large dust halo around young star HD 95086. The findings provide a look back at what our solar system may have resembled in its infancy. Credit: NASA/JPL-Caltech

Την ανακάλυψη έκαναν ερευνητές του Πανεπιστημίου της Αριζόνα οι οποίοι εντόπισαν το άστρο HD 95086 που βρίσκεται σε απόσταση 295 έτη φωτός από εμάς στον αστερισμό της Τρόπιδος. Χρησιμοποιώντας τα διαστημικά τηλεσκόπια Spitzer και Herschel οι ερευνητές συνέλεξαν μια σειρά από δεδομένα που μαζί με προσομοιώσεις που πραγματοποίησαν έδειξαν ότι γύρω από το άστρο έχουν σχηματιστεί δύο δίσκοι κοσμικής ύλης (σκόνης, αερίων). Επιπλέον το άστρο και οι δίσκοι περιβάλλονται από ένα τεράστιο «φωτοστέφανο» σκόνης.

This artist's concept depicts giant planets circling between belts of dust. Scientists think the star system HD 95068 may have a planetary architecture similar to this. While the star system's two dust belts are known, along with one massive planet, more giant planets may lurk unseen. Image Credit: NASA/JPL-Caltech

Δεν είναι η πρώτη φορά που εντοπίζεται ένα υπό διαμόρφωση πλανητικό σύστημα όμως αυτό που κάνει ξεχωριστό το συγκεκριμένο είναι ότι σύμφωνα με τους ερευνητές έχει κοινά χαρακτηριστικά με το ηλιακό μας σύστημα. «Πιστεύουμε ότι στο HD 95086 βλέπουμε την εικόνα του ηλιακού μας συστήματος όταν αυτό ήταν μόλις 10-20 εκ. έτη» αναφέρει η Κέιτ Σου, επικεφαλής της έρευνας.

Possible planet masses and locations along with debris belts in HD 95086 compared to a scaled-up version of our outer solar system. Black points indicate known planets; red points show where additional planets are likely to be if they have a certain mass (the unit 'M Jupiter' equals the mass of Jupiter); and gray regions show the possible locations the planets can inhabit. One AU is the average Earth-sun distance. Credit: Sarah Morrison

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι έχει ήδη σχηματιστεί (τουλάχιστον) ένας πλανήτης στο νεαρό σύστημα και κάνουν λόγο για ένα γίγαντα αερίου πέντε φορές μεγαλύτερο από τον Δία. Πιστεύουν επίσης ότι στο σύστημα έχει σχηματιστεί μια ζώνη αστεροειδών παρόμοια με τη ζώνη Κούιπερ στο δικό μας ηλιακό σύστημα. Όπως είναι ευνόητο η ανακάλυψη είναι σημαντική επειδή η παρατήρηση του συστήματος θα βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση του σχηματισμού και εξέλιξης των πλανητικών συστημάτων γενικότερα και του δικού μας ειδικότερα. Η ανακάλυψη παρουσιάστηκε σε συνέδριο της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας που διεξάγεται στην Αριζόνα.