Νέα
μελέτη σκελετού ενός ηλικιωμένου Νεάντερταλ που είχε βρεθεί στη Γαλλία
αποδεικνύει ότι οι μακρινοί «εξάδελφοί» μας είχαν σπονδυλική στήλη με την
καμπυλότητα της δικής μας και περπατούσαν όρθιοι. Εικονική αναπαράσταση του
σκελετού του Νεάντερταλ που είχε έλθει στο φως στο Λα Σαπέλ-ο-Σεν και η οποία
βασίστηκε σε τρισδιάστατες «σαρώσεις» της σπονδυλικής χώρας και της πυέλου του.
Neanderthals are often depicted as having straight spines and poor
posture. However, these prehistoric humans were more similar to us than many
assume. Researchers have shown that Neanderthals walked upright just like
modern humans -- thanks to a virtual reconstruction of the pelvis and spine of
a very well-preserved Neanderthal skeleton found in France. Virtual
reconstruction of the skeleton found in La Chapelle-aux-Saints, based on
high-resolution 3D surface scans of the spine and pelvis. Credit: Martin
Häusler, UZH
Συχνά
αναφέρεται ότι οι Νεάντερταλ είχαν ίσια σπονδυλική στήλη και κακή στάση
σώματος. Ωστόσο ολοένα και περισσότερα στοιχεία αποδεικνύουν πως αυτοί οι
προϊστορικοί άνθρωποι μας έμοιαζαν πολύ περισσότερο από ό,τι νομίζουμε.
Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης στην Ελβετία έδειξαν χάρη στην εικονική
«ανακατασκευή» της πυέλου και της σπονδυλικής στήλης ενός πολύ καλά διατηρημένου
σκελετού Νεάντερταλ που είχε βρεθεί στη Γαλλία ότι περπατούσαν όρθιοι όπως οι
σύγχρονοι άνθρωποι.
Όρθια
στάση: καθοριστικό χαρακτηριστικό
'Our study supports
the idea that Neanderthals were not so different from us' (Image: via pixabay /
CC0 1.0)
Η
όρθια, καλά ισορροπημένη στάση του σώματος είναι ένα από τα καθοριστικά
χαρακτηριστικά του Homo
sapiens. Αντιθέτως, οι πρώτες αναπαραστάσεις των
Νεάντερταλ που είχαν γίνει στις αρχές του 20ού αιώνα οδηγούσαν στο συμπέρασμα
ότι οι μακρινοί αυτοί «εξάδελφοί» μας είχαν μερικώς όρθια στάση. Εκείνες οι
αναπαραστάσεις είχαν βασιστεί σε έναν καλά διατηρημένο σκελετό ενός ηλικιωμένου
αρσενικού Νεάντερταλ που είχε έρθει στο φως στο Λα Σαπέλ-ο-Σεν (La Chapelle-aux-Saints)
της Γαλλίας.
Ήδη
από τη δεκαετία του 1950 οι επιστήμονες γνώριζαν ότι η εικόνα του Νεάντερταλ ως
καμπούρη ανθρώπου των σπηλαίων δεν είναι ακριβής. Οι ομοιότητες των Νεάντερταλ
με τους σύγχρονους ανθρώπους – τόσο σε εξελικτικό όσο και σε συμπεριφορικό
επίπεδο – είναι επίσης γνωστές επί μακρόν, ωστόσο τα τελευταία χρόνια η
επιστήμη φαίνεται να στρέφεται προς την εντελώς αντίθετη κατεύθυνση. «Είναι πάλι στη μόδα να επικεντρωνόμαστε
στις διαφορές μας παρά στις ομοιότητές μας με τους Νεάντερταλ» ανέφερε ο
Μάρτιν Οϊσλερ, ειδικός στην Εξελικτική Ιατρική του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης.
Για παράδειγμα, πρόσφατες μελέτες βασίστηκαν σε ανάλυση μερικών μόνο
απομονωμένων σπονδύλων για να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι οι Νεάντερταλ δεν
διέθεταν μια καλά ανεπτυγμένη σπονδυλική στήλη με σχήμα S.
Η
ανατρεπτική εικονική αναπαράσταση
The previous (left)
and new reconstructions of the Neanderthal spine (Image: M. Häusler UZH, left
side: adapted by permission from Springer Nature, Been et al., 3D
reconstruction of spinal posture of the Kebara 2 Neanderthal, in: Human
Paleontology and Prehistory © 2017.)
Τώρα
όμως η εικονική αναπάρασταση του σκελετού από το Λα Σαπέλ-ο-Σεν η οποία
δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Proceedings
of
the
National
Academy
of
Sciences (PNAS) απέδειξε το αντίθετο. Το ανατομικό μοντέλο που «γεννήθηκε»
στον υπολογιστή δημιουργήθηκε από την ερευνητική ομάδα του δρος Οϊσλερ σε
συνεργασία με τον Έρικ Τρίνκαους του Πανεπιστημίου Ουάσιγκτον στο Σεντ Λούις.
Οι ερευνητές έδειξαν ότι ο αρσενικός Νεάντερταλ της Γαλλίας διέθετε μια
καμπυλωτή οσφυϊκή μοίρα καθώς και καμπυλωτή αυχενική μοίρα, όπως ακριβώς οι
σύγχρονοι άνθρωποι.
Όταν
αναπαρήγαγαν την πύελο του Νεάντερταλ, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι το ιερό οστό
ήταν τοποθετημένο με τον ίδιο τρόπο όπως στους σύγχρονους ανθρώπους. Αυτό τούς
οδήγησε στο συμπέρασμα ότι οι Νεάντερταλ διέθεταν οσφυϊκή μοίρα με καλά
ανεπτυγμένη καμπυλότητα. Συγχρόνως ενώνοντας τους ξεχωριστούς οσφυϊκούς και
τραχηλικούς σπονδύλους ήταν σε θέση να δουν ότι η καμπυλότητα της σπονδυλικής
στήλης ήταν ακόμα πιο έντονη. Η πολύ στενή επαφή ανάμεσα στις ακανθώδεις
αποφύσεις – πρόκειται για τις οστέινες προεκτάσεις στο πίσω μέρος του κάθε
σπονδύλου που είναι αυτές που πιάνουμε όταν ψηλαφούμε τη σπονδυλική στήλη –
γινόταν σαφής, όπως και τα σημάδια φθοράς τα οποία είχαν εν μέρει προκληθεί
εξαιτίας της καμπυλότητας σπονδυλικής στήλης.
Δεν υπάρχουν
θεμελιώδεις ανατομικές διαφορές
Και
τα σημάδια της φθοράς στην άρθρωση του ισχίου του σκελετού από το Λα
Σαπέλ-ο-Σεν οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι οι Νεάντερταλ είχαν όρθια στάση όπως
και οι σύγχρονοι άνθρωποι. «Η πίεση στην
άρθρωση του ισχίου καθώς και η θέση της πυέλου δεν ήταν διαφορετικές από τη
δική μας» είπε ο δρ Οϊσλερ και προσέθεσε ότι το εύρημα της ομάδας του
ενισχύεται από αναλύσεις οι οποίες έχουν γίνει και σε άλλους σκελετούς
Νεάντερταλ. «Συνολικά δεν υπάρχουν
στοιχεία που να δείχνουν ότι οι Νεάντερταλ διέθεταν μια θεμελιωδώς διαφορετική
ανατομία από τον σύγχρονο άνθρωπο» εξήγησε ο επικεφαλής της μελέτης και
κατέληξε τονίζοντας ότι «τώρα είναι η ώρα
να αναγνωρίσουμε τις βασικές ομοιότητες μεταξύ Νεάντερταλ και σύγχρονων
ανθρώπων και να στρέψουμε το ενδιαφέρον μας προς τις λεπτές βιολογικές και
συμπεριφορικές αλλαγές που έλαβαν χώρα στους ανθρώπους κατά την ύστερη
Πλειστόκαινο».
Πηγές: Martin
Haeusler el al., "Morphology, pathology, and the vertebral posture of the
La Chapelle-aux-Saints Neandertal," PNAS (2019). www.pnas.org/cgi/doi/10.1073/pnas.1820745116 - https://www.media.uzh.ch/en/Press-Releases/2019/Neanderthals.html
- https://www.tovima.gr/2019/03/16/science/oi-neantertal-lfperpatousan-opos-lfoi-sygxronoi-anthropoi/
