Τι βλέπουν οι αστροναύτες καθώς επιστρέφουν στη Γη. This Is What Astronauts Actually See on Reentry

Η κάψουλα Soyuz που τους μεταφέρει χτυπά την ατμόσφαιρα με ταχύτητα άνω των 27.000 χλμ/ώρα. Από το εσωτερικό του, το Soyuz μοιάζει να κινείται με ταχύτητα μέσα σε φλόγες. 

Όταν οι αστροναύτες επιστρέφουν από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, η κάψουλα Soyuz που τους μεταφέρει χτυπά την ατμόσφαιρα με ταχύτητα άνω των 27.000 χλμ/ώρα. Το ταξίδι, διάρκειας περίπου 25 λεπτών, μόνο άνετο δεν είναι.

Ever wondered what astronauts see when they return from the International Space Station at the end of their mission, tucked tightly into a Soyuz space capsule? Well, it's this.

Όταν κοιτούν έξω από το παράθυρο, το μόνο που βλέπουν οι επιβάτες είναι το σύννεφο υπέρθερμου πλάσματος -ιονισμένου αερίου- που τυλίγει την κάψουλα για αρκετά λεπτά.

Το παραπάνω αρχείο GIF, το οποίο δημιούργησε ο δικτυακός τόπος Gizmodo, είναι ένα μικρό απόσπασμα από μεγαλύτερο βίντεο της NASA για τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.

Οι «σπίθες» που διακρίνονται παράγονται από την ακραία θερμοκρασία που αναπτύσσεται λόγω της τριβής του σκάφους με την ατμόσφαιρα. Η θερμική ασπίδα στο κάτω τμήμα της κωνικής κάψουλας υποβάλλεται σε θερμοκρασία πάνω από 1.600 βαθμούς Κελσίου.

Λίγα λεπτά αργότερα, μια σειρά από αλεξίπτωτα επιβραδύνουν το Soyuz μέχρι τα πέντε χιλιόμετρα την ώρα. Ένα δευτερόλεπτο πριν η κάψουλα προσεδαφιστεί στη στέπα του Καζακστάν, δύο πυραυλοκινητήρες στο κάτω μέρος της ενεργοποιούνται για να επιβραδύνουν περαιτέρω την πτώση.

Σε όλη τη διάρκεια της καθόδου οι επιβάτες δέχονται ισχυρά τραντάγματα και υποβάλλονται σε επιταχύνσεις αρκετών g.

Μπορεί κανείς να παρακολουθήσει την περιπέτειά τους σε animated GIF που είχε παρουσιάσει παλαιότερα το Gizmodo, απόσπασμα ενός μεγαλύτερου εκπαιδευτικού βίντεο της ευρωπαϊκής διαστημικής υπηρεσίας ESA.

Οι σύγχρονες θρησκείες «είναι παιδιά του πλούτου». Affluence, not political complexity, explains the rise of moralizing world religions

Θεόδωρος Ράλλης, Το αντίδωρο ή Μετά τη λειτουργία. Η ευμάρεια άλλαξε την ψυχολογία των ανθρώπων και αυτό, με τη σειρά του, άλλαξε τη θρησκεία τους. Théodore Ralli, Le Pain Bénit (After the Mass), before 1895. Between roughly 500 BCE and 300 BCE, three distinct regions, the Yangtze and Yellow River Valleys, the Eastern Mediterranean, and the Ganges Valley, saw the emergence of highly similar religious traditions with an unprecedented emphasis on self-discipline and asceticism and with “otherworldly,” often moralizing, doctrines, including Buddhism, Jainism, Brahmanism, Daoism, Second Temple Judaism, and Stoicism, with later offshoots, such as Christianity, Manichaeism, and Islam. This cultural convergence, often called the “Axial Age,” presents a puzzle: why did this emerge at the same time as distinct moralizing religions, with highly similar features in different civilizations? The puzzle may be solved by quantitative historical evidence that demonstrates an exceptional uptake in energy capture (a proxy for general prosperity) just before the Axial Age in these three regions.

Για πολλές χιλιάδες χρόνια, η θρησκεία εστιαζόταν στην τελετουργία και τις βραχυπρόθεσμες ανταμοιβές. Αυτό άρχισε να αλλάξει γύρω στον 4ο αιώνα π.Χ., κατά τη λεγόμενη «Αξιακή Εποχή», όταν εμφανίστηκαν οι πρώτες θρησκείες που έδιναν έμφαση στο καλό και το κακό. Σύμφωνα με νέα μελέτη, το κλειδί για την εμφάνισή τους ήταν η αύξηση του πλούτου.

Θεόδωρος Ράλλης, Προσευχή πριν τη Θεία Μετάληψη στα Μέγαρα. Théodore Ralli, Praying before the Communion, Megara, 1890.

Το σκεπτικό των ερευνητών που υπογράφουν τη δημοσίευση στο έγκριτο Current Biology είναι ότι οι βασικές αξίες των σημερινών μεγάλων θρησκειών, όπως η αυτοσυγκράτηση, ο ασκητισμός και ο ηθικός βίος, ήταν άπιαστες πολυτέλειες για τις πρώτες, φτωχές κοινωνίες.

Ο πλούτος, αντίθετα, επέτρεψε στους ανθρώπους να σκέφτονται περισσότερο το μέλλον, ακόμα και να απαρνούνται την ίδια την επίγεια ζωή, για χάρη μεταθανάτιων επιβραβεύσεων.

Θεόδωρος Ράλλης, Προσευχή σε Ελληνική εκκλησία στον Παρνασσό. Théodore Ralli, Praying in a Greek church, Mount Parnassus, 1876.

«Πρέπει κανείς να έχει περισσότερα για να έχει τη δυνατότητα να επιθυμεί λιγότερα» σχολιάζει στο δικτυακό τόπο του Science ο Νικολά Μπομάρ, ψυχολόγος του École Normale Supérieure στο Παρίσι και πρώτος συγγραφέας της μελέτης.

Όπως εξηγεί ο ερευνητής, οι θρησκείες δεν βασίζονταν πάντα στην ηθική. Για πολλές χιλιάδες χρόνια, βασίζονταν μόνο στην τελετουργία και τις βραχυπρόθεσμες επιβραβεύσεις. Αν για παράδειγμα θέλεις να βρέξει, απλά έπρεπε να κάνεις την κατάλληλη θυσία στους κατάλληλους θεούς.

O βουδισμός ήταν από τις πρώτες θρησκείες την εποχή των ηθικών αξιών. The religious values of self-discipline and asceticism may have emerged as societies grew wealthier. NEONOW/FLICKR/CREATIVE COMMONS

Από το 500 μέχρι το 300 π.χ, η κατάσταση άλλαξε δραματικά σε όλη την Ευρασία -ήταν μια περίοδος που βαφτίστηκε «Αξιακή Εποχή» από τον γερμανό φιλόσοφο Καρλ Γιάσπερς, όρος που χρησιμοποιούν και οι ερευνητές. Θρησκείες που ξεπήδησαν εκείνη την εποχή από την Ελλάδα μέχρι την Ινδία και την Κίνα έδωσαν για πρώτη φορά ηθική διάσταση στον ανθρώπινο βίο. Ήταν θρησκείες όπως ο βουδισμός, ο στωικισμός και ο ζαϊνισμός, τις οποίες διαδέχθηκαν ο χριστιανισμός και το ισλάμ.

Προηγούμενες ψυχολογικές μελέτες είχαν δείξει πως, όταν οι άνθρωποι ζουν με λίγους πόρους, η στρατηγική που εφαρμόζουν αφορά την ανταμοιβή στο εδώ και τώρα. Η αποταμίευση πόρων δεν έχει κανένα νόημα αν κανείς πασχίζει να βρει αρκετή τροφή για σήμερα. Όταν όμως οι πόροι επαρκούν, το να προνοεί κανείς για το μέλλον αρχίζει να έχει νόημα. «Η ευμάρεια άλλαξε την ψυχολογία των ανθρώπων και αυτό, με τη σειρά του, άλλαξε τη θρησκεία τους» λέει ο Μπομάρ.

Ιερώνυμος Μπος, Ο Θάνατος του Φιλάργυρου, 1510.

Προηγούμενες ψυχολογικές μελέτες είχαν δείξει πως, όταν οι άνθρωποι ζουν με λίγους πόρους, η στρατηγική που εφαρμόζουν αφορά την ανταμοιβή στο εδώ και τώρα. Η αποταμίευση πόρων δεν έχει κανένα νόημα αν κανείς πασχίζει να βρει αρκετή τροφή για σήμερα. Όταν όμως οι πόροι επαρκούν, το να προνοεί κανείς για το μέλλον αρχίζει να έχει νόημα. «Η ευμάρεια άλλαξε την ψυχολογία των ανθρώπων και αυτό, με τη σειρά του, άλλαξε τη θρησκεία τους» λέει ο Μπομάρ.

Η ερευνητική ομάδα του εξέτασε ιστορικά και αρχαιολογικά δεδομένα για μια μεγάλη ποικιλία πολιτισμών και προσδιόρισε πότε εμφανίστηκαν οι πρώτες ηθικοπλαστικές θρησκείες. Η ανάλυση επέτρεψε τη δημιουργία ενός μαθηματικού μοντέλου που δίνει την πιθανότητα εμφάνισης τέτοιων θρησκειών σε διάφορες κοινωνίες -πλούσιες ή φτωχές, μικρές ή μεγάλες, απλές ή περίπλοκες.

Το μοντέλο έδειξε ότι ένας από τους καλύτερους προγνωστικούς δείκτες για την εμφάνιση ηθοπλαστικών θρησκειών ήταν ο αριθμός των θερμίδων που έχει καθημερινά στη διάθεσή του ο μέσος άνθρωπος, υπό τη μορφή τροφίμων, καυσίμων και άλλων πόρων.

Σε πολιτισμούς που η κατά κεφαλήν διαθέσιμη ενέργεια ήταν κάτω από 20.000 kilocalories την ημέρα, η απουσία ηθικών θρησκειών ήταν ο κανόνας. Πάνω από αυτό το όριο, οι ηθικές θρησκείες ήταν πολύ πιο πιθανές.

Η μελέτη «είναι μακράν η σημαντικότερη εξέλιξη που έχω δει εδώ και καιρό» σχολίασε ο Ρίτσαρντ Σόσις, ανθρωπολόγος του Πανεπιστημίου του Κονέκτικατ που μελετά την εξέλιξη των θρησκειών, αλλά δεν συμμετείχε στην έρευνα.

Θεόδωρος Ράλλης, Τράπεζα σε μοναστήρι του Αγίου Όρους. Théodore Ralli, Refectory In A Greek Monastery.

Διαφορετική γνώμη έχει ωστόσο  Έντουαρντ Σλίνγκερλαντ του Πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολομβίας, μελετητής των αρχαίων θρησκειών της Κίνας. Είναι υποστηρικτής μιας διαφορετικής θεωρίας, σύμφωνα με την οποία ο κρίσιμος παράγοντας για την εμφάνιση ηθικών θρησκειών είναι το μέγεθος και η πολυπλοκότητα κάθε κοινωνίας. Σύμφωνα με το σκεπτικό του, οι άνθρωποι αναγκάστηκαν να συνεργάζονται με όλο και περισσότερο ανθρώπους, και η πίστη σε έναν ηθικό θεό βελτιώνει αυτή τη συνεργασία.

Ο Σλίνγκερλαντ παραδέχεται ωστόσο ότι η θεωρία του πάσχει από έλλειψη στατιστικών δεδομένων. Πιστεύει εξάλλου ότι η τελευταία έρευνα θα ενθαρρύνει τη μελέτη των θρησκειών με αυστηρά επιστημονικούς όρους.

Γη και Σύμπαν συνωμότησαν εναντίον των δεινοσαύρων. New Dates Tie Volcanic Flood to Dinosaur Extinction

Η εξαφάνιση τους οφείλεται πιθανώς στην πτώση ενός αστεροειδή και μακράς διάρκειας ηφαιστειακή δραστηριότητα. Before an asteroid wiped out the dinosaurs, Earth experienced a short burst of intense volcanism. Illustration: Jose-Luis Olivares/MIT

Έχουν διατυπωθεί διάφορες θεωρίες για την εξαφάνιση των δεινοσαύρων που κυριαρχούσαν στον πλανήτη μας για περίπου 200 εκ. έτη. Η κρατούσα θεωρία μιλάει για τη πτώση ενός μεγάλου αστεροειδή που έπεσε στην αμερικανική ήπειρο προκαλώντας αλυσιδωτές επιπτώσεις που εξόντωσαν τους δεινοσαύρους. Νέα ευρήματα στηρίζουν μια πρόσφατη θεωρία που έχει αναπτυχθεί σύμφωνα με την οποία η εξαφάνιση των δεινοσαύρων δεν οφείλεται σε ένα μόνο γεγονός αλλά σε ένα συνδυασμό γεγονότων και πιο συγκεκριμένα στην πτώση του μεγάλου αστεροειδή αλλά και σε έντονη μακράς διαρκείας ηφαιστειακή δραστηριότητα.

Μόνιμη βροχή στάχτης και λάβας

The Deccan Traps form steep cliffs in western India. Credit: Gerta Keller

Ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο Πρίνστον και ΜΙΤ στις ΗΠΑ ανέλυσαν δείγματα πετρωμάτων από την ινδική χερσόνησο και κατέληξαν σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Σύμφωνα με τους ερευνητές στα λεγόμενα «Deccan Traps», μια περιοχή στη δυτική/ κεντρική Ινδία, ξεκίνησε μια έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα περίπου 250 χιλιάδες πριν πέσει ο μεγάλος αστεροειδής και συνεχίστηκε για διάστημα 500 χιλιάδων ετών μετά από την πτώση του αστεροειδή.

A "red bole" layer between lava flows in the Deccan Traps. Credit: Kyle Samperton

Οι ερευνητές θεωρούν ότι η πτώση του αστεροειδή στην αμερικανική ήπειρο δεν μπορούσε από μόνη της να οδηγήσει σε εξόντωση τους δεινοσαύρους σε όλο πλανήτη. Όμως η ηφαιστειακή δραστηριότητα στην Ινδία (πιθανώς και σε άλλα σημεία του πλανήτη) δηλητηρίασε την ατμόσφαιρα και τους ωκεανούς και συνδυασμό με την πτώση του αστεροειδή δημιούργησε ένα φονικό «κοκτέιλ» για τους δεινοσαύρους.