This image shows
how the LOFAR radio telescope opens a new view of the universe. The image shows
galaxy cluster Abell 1314. In shades of grey, a piece of the sky can be seen as
we know it in visible light. The orange hues show the radio emitting radiation
in the same part of the sky. The radio image looks completely different and
changes our assumptions about how galaxies arise and develop. These objects are
located at a distance of approximately 460 million light years from earth. In
the middle of every galaxy there is a black hole. When matter falls into it, an
unbelievable amount of energy is released and electrons are ejected like a
fountain. These accelerated electrons produce radio emission that can extend
over gigantic distances and is not visible at optical wavelengths. Credit:
Rafaël Mostert/LOFAR Surveys Team/Sloan Digital Sky Survey DR13
Μια
διεθνής ομάδα άνω των 200 αστρονόμων από 18 χώρες ανακοίνωσε ότι,
χρησιμοποιώντας το δίκτυο ραδιοτηλεσκοπίων LOFAR (Low Frequency Array), ανακάλυψε εκατοντάδες χιλιάδες άγνωστους έως τώρα γαλαξίες,
άλλη μια απόδειξη για το πόσο ασύλληπτα αχανές είναι το σύμπαν και πόσα ακόμη
έχουμε να μάθουμε γι’ αυτό.
This image shows
M51, also known as the Whirlpool Galaxy. It is 15-35 million light years from
Earth and around 60,000 light years in diameter. At the centre of the spiral
galaxy there sits a supermassive black hole. With the LOFAR data (yellow and
red hues), we can see that the spiral galaxy and its companion are interacting
because there is a bridge of emission joining them. Credit: Sean Mooney/LOFAR
Surveys Team/Digitized Sky Survey
Ένα
ειδικό τεύχος του περιοδικού αστρονομίας και αστροφυσικής «Astronomy & Astrophysics»
είναι αφιερωμένο στις 26 επιστημονικές εργασίες που περιγράφουν τις
ανακαλύψεις, οι οποίες ρίχνουν περισσότερο φως στη φυσική των μαύρων οπών, στην
εξέλιξη των γαλαξιών και σε άλλες κοσμικές διαδικασίες.
Η
ραδιοαστρονομία αποκαλύπτει φαινόμενα που δεν είναι ορατά με τα οπτικά
τηλεσκόπια που δουλεύουν στο ορατό μέρος του φάσματος.
Μέχρι
στιγμής η διάταξη τηλεσκοπίων LOFAR
έχει παρατηρήσει το ένα τέταρτο του ουρανού του βορείου ημισφαιρίου σε χαμηλές
ραδιοσυχνότητες και συνεχίζει σε άλλα μέρη του ουρανού, συνεπώς θα πρέπει να
αναμένονται νέες μαζικές ανακαλύψεις στο μέλλον.
The galaxy cluster
Abell 1314 is located in Ursa Major at at distance of approximately 460 million
light years from earth. It hosts large-scale radio emission that was caused by
its merger with another cluster. Non-thermal radio emission detected with the
LOFAR telescope is shown in red and pink, and thermal X-ray emission detected
with the Chandra telescope is shown in gray, overlaid on an optical image.
Credit: Amanda Wilber/LOFAR Surveys Team/NASA/CXC
Το
LOFAR έχει ήδη
εντοπίσει περίπου 320.000 πηγές ραδιοκυμάτων, που σχεδόν όλες είναι γαλαξίες
στο μακρινό σύμπαν, καθώς και μακρινές τεράστιες μαύρες τρύπες, τα ραδιοσήματα
των οποίων έχουν ταξιδέψει δισεκατομμύρια έτη φωτός για να φθάσουν στη Γη.
This movie gives a
quick tour of four galaxies in the Universe that show the capability of LOFAR
and/or the difference between detecting radio and optical waves. Created by
Rafaël Mostert (Leiden University & ASTRON).
Το
LOFAR, που σχεδιάσθηκε
και διευθύνεται από το Ινστιτούτο Ραδιοαστρονομίας της Ολλανδίας (ASTRON), περιλαμβάνει ένα ευρωπαϊκό δίκτυο
ραδιοκεραιών σε επτά χώρες, που συνδέονται μεταξύ τους από οπτικές ίνες υψηλής
ταχύτητας δεδομένων.
Με
αυτό τον τρόπο, οι διάσπαρτες αντένες από κοινού σχηματίζουν ένα εικονικό
«πιάτο» ραδιοτηλεσκοπίου με διάμετρο 1.300 χιλιομέτρων, το οποίο έχει
μεγαλύτερη ευαισθησία από κάθε άλλο τηλεσκόπιο στη Γη, έως ότου ολοκληρωθεί το
ακόμη μεγαλύτερο και πιο ευαίσθητο ραδιοτηλεσκόπιο SKA (Square Kilometre Array).
Πηγές: T. W.
Shimwell et al. The LOFAR Two-metre Sky Survey, Astronomy &
Astrophysics (2018). DOI: 10.1051/0004-6361/201833559 - https://phys.org/news/2019-02-astronomers-publish-sky-thousands-newly.html - http://www.skai.gr/news/technology/article/397405/anakalufthikan-ekatodades-hiliades-agnostoi-eos-tora-galaxies-video/
