Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Δευτέρα 29 Ιουνίου 2015

Guillermo Pilía, «Οι Δάσκαλοι». Guillermo Pilía, “Los Maestros”

Ο Πίνδαρος. Bust of Pindar. Marble, Roman copy after a Greek original of the 5th century BCE.

Οκτώ ώρες μελέτη την ημέρα: τότε που
μου μάθαιναν γράμματα οι δάσκαλοί μου — φοιτητής εγώ
των Αρχαίων Ελληνικών και των Λατινικών. Πόσα
πρωινά, πόσες νύχτες, πόσα και πόσα απογεύματα
με ήλιο και βροχή σκυμμένος
πάνω από τον Πίνδαρο και τον Βιργίλιο…
Τόση ξερή γραμματική μπας και γράψω
δυό-τρεις λέξεις, δάσκαλοί μου, ή κάτι στίχους
ελαφρώς περιπετειώδεις. Τί θλιβεροί οι μήνες, εκεί οπού
περίμενα τις εξετάσεις, επαναλαμβάνοντας
αόριστους βήτα και κλίσεις ονομάτων… Και όμως, ναι,
τί λαχτάρα αυτή που νιώθω τώρα να πάω να δανειστώ
βιβλία που δεν είμαι πλέον υποχρεωμένος να διαβάσω…
— Κι αν σήμερα ο καθηγητής των Ελληνικών
που τόσο αγαπούσα δεν υπάρχει, ούτε και των Λατινικών
που με τρομοκρατούσε, και αν ακόμα και οι δυό τους
είναι πια γη και σποδός, όμοιοι με τις νεκρές τους τις γλώσσες …
εγώ είμαι, δάσκαλοί μου, εσείς: είμαι ο γιός σας
που δίπλα σας διδάχτηκε να νοσταλγεί
το φως το αρχαίο, αλλά όχι για να πεθάνει· είμαι ο δικός σας γιός
που μαζί με τον Πίνδαρο και τον Βιργίλιο σας θυμάται σήμερα.

Προτομή του Βιργιλίου. Ancient Roman bust (so-called "Bust of Vergil") from the Tomb of Vergil in Naples, Italy.

Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής.

Guillermo Pilía, Los Maestros

Sur ce tableau de Jean-Auguste Dominique Ingres, l’Apothéose d'Homère, (1827, Musée du Louvre), Pindare figure dans le groupe de droite, aux côtés de Phidias et de Périclès.

Ocho horas diarias de estudio: era el tiempo
que me recomendaban los maestros, en mis años
de estudiante de griego y latín. Cuántas
mañanas, cuántas noches, cuántas tardes
de sol o de lluvia sobre Píndaro y Virgilio...
Tanta seca gramática para escribir
estas tres palabras, maestros, algunos versos
medianamente venturosos... Qué tristes meses
aguardando un examen, repitiendo
aoristos y declinaciones... Pero también,
qué añoranza siento ahora al recorrer los lomos
de libros que hoy no tengo obligación de leer...
—Si hoy ya no existe el profesor de griego
al que tanto quería, el de latín
que me aterrorizaba, si ambos son
hierba y sonido, igual que lenguas muertas...
Yo soy también vosotros, maestros: soy el hijo
que aprendió a vuestro lado la nostalgia
de la luz antigua, pero no a morir; el hijo
que hoy en Píndaro y Virgilio os recuerda.

The great Latin poet, Virgil, holding a volume on which is written the Aenid. On either side stand the two muses: "Clio" (history) and "Melpomene" (tragedy). The mosaic, which dates from the 3rd Century A.D., was discovered in the Hadrumetum in Sousse, Tunisia and is now on display in the Bardo Museum in Tunis, Tunisia.

Guillermo Pilía

Μυστηριώδης σκοτεινή κηλίδα στον Χάροντα. A Mysterious Dark Spot on Pluto's Biggest Moon

These images taken by New Horizons’ LORRI long-range camera resolve some surface features of Pluto’s largest moon Charon, including an odd dark patch near one of its poles. Credit: NASA/Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory/Southwest Research Institute

85 χρόνια μετά την ανακάλυψη του Πλούτωνα από τον αστρονόμο Clyde Tombaugh, στις 14 Ιουλίου 2015 ένα διαστημικό σκάφος της ΝΑΣΑ, το New Horizons, θα περάσει πολύ κοντά από το σύστημα του Πλούτωνα με τους 5 δορυφόρους του.

These images, taken by New Horizons' Long Range Reconnaissance Imager (LORRI), show numerous large-scale features on Pluto's surface. Credit: NASA/Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory/Southwest Research Institute

Ήδη φτάνουν πολλές εικόνες του Πλούτωνα και των δορυφόρων του. Σε μια από αυτές φαίνεται μια μυστηριώδης σκοτεινή κηλίδα σε έναν από του πόλους τους Χάροντα. Οι αστρονόμοι βλέπουν συχνά φωτεινές κηλίδες στην επιφάνεια ενός πλανήτη εξαιτίας του πάγου, όχι όμως σκοτεινές κηλίδες.

"Who ordered that?" asked Alan Stern of the Southwest Research Institute and leader of the New Horizons mission, echoing a famous phrase by which the physicist Isidor Rabi once responded to the discovery of a new unexpected subatomic particle. Images of Pluto’s largest moon Charon taken by New Horizon’s long-range camera suggest that the Texas-size moon has a broad, dark, region at its pole. Credit: NASA

«Ποιος την παρήγγειλε αυτή;» αναρωτήθηκε Alan Stern που ηγείται της αποστολής New Horizons, επαναλαμβάνοντας την περίφημη ρήση του φυσικού Isidor Rabi όταν πριν από δεκαετίες ανακαλύφθηκε απρόσμενα ακόμη ένα σωματίδιο, το μιόνιο.

Πηγή: nytimes.com

Θωμάς Γκόρπας, «Νταλκάδες»

Κωνσταντίνος Βολανάκης, Ψαρόβαρκα. Λάδι σε χαρτόνι, 18 x 27 εκ. Συλλογή Ιδρύματος Ε. Κουτλίδη.

Στον Ανδρέα Εμπειρίκο

Η τέντα του καλοκαιρινού κινηματογράφου είναι σαν μεγάλο ατλαζωτό φυσερό κάνει ήχο όταν ανοίγει ή κλείνει. Σαν το ήχο που κάνουν τα καράβια μπαίνοντας ή βγαίνοντας απ’ το λιμάνι.

Το ίδιο ήχο κάνουν και πάμπολλα ποιήματα του Εμπειρίκου οι βεντάλιες κάποτε των γυναικών.

Ευάγγελος Ιωαννίδης, Ρεμβάζοντας Ανάμεσα σε Αρχαία Μνημεία, 1932.

Πηγαίνουμε στα δάση πηγαίνουμε στα έρημα λιμάνια πηγαίνουμε πηγαίνουμε σε καλοκάγαθα νοικοκυρεμένα μαγαζιά σε άκρα της πόλεως για να κάνουμε επαφή με το μακρινό το μέλλον το μέλλον μας τ’ ανώνυμα σουραύλια του παρελθόντος τα επώνυμα προσκλητήρια.

Η μισή τραγουδάει η άλλη μισή μελαγχολεί περιμένοντας ολόκληρη. Από τα παιδικά μου χρόνια στη σημερινή καρδιά μου εισελαύνουν φράχτες νυχτερινοί και της μέρας χαρμόσυνα κουδουνίσματα.

Γεώργιος Ροϊλός, Οι Ποιητές, π. 1915.

Η Ποίηση είναι ένας δρόμος σπαρμένος με καρφιά είναι μια στρατιά καρφιά όπου φιλοξενούν στο ρετιρέ τους ρόδα.

Εσύ δεν είσαι καμωμένη από ρόδα δεν είσαι καρφί αλλά μια απελπισμένη άγνωστη παραλία που έχασε για πάντα κολυμβητάς και βάρκες και ψαρέματα και τα ελάχιστα εκείνα μοναδικά ζευγάρια τα τόσο ευχαριστημένα και θλιμμένα.

Όταν με κυνήγαγε η πολιτική με κυνήγαγες κ’ εσύ. Τώρα που σε κυνηγάω εγώ έγινα σαν την πολιτική και ίσως πλέον αφόρητος και πλέον ανελέητος απ’ αυτήν.

Σ’ αγαπάω σημαίνει τρυπάω με καρφίτσα παλιά σύννεφα και πέφτει βροχή. Μαζεύω τη βροχή όπως μια κόρη μαζεύει παπαρούνες στον αγρό. Μεταξύ των σπλάχνων μου και των χειλιών μου συναντάω πάλι τη λέξη πλάγια αλλά αυτή από καιρό δεν είναι λέξη πια αλλά τα μαλλιά σου ή φωτιά συνθλιβομένη από φορμαρισμένα ερωτικά φύλλα χείλη δροσιάς.

Πλaγιά διαλεγμένη από καουμπόυς μια κατακίτρινη από το κακό της αγκαλιά πλαγιά διαλεγμένη για το φετινό καλοκαίρι - που σε γέμισε άνθη δακρύων και πληγών κ’ επικίνδυνη νοσταλγία λυσσασμένη.

Θεόδωρος Μανωλίδης, Πικ - Νίκ, (Λεπτομέρεια), 1980.

Έχουμε μιαν ακρογιαλιά μα δεν έχουμε καρδιά για πέταμα έχουμε γένια μα δεν έχουμε χτένια μας τα φέρνουν άλλοι.

Σ’ ορισμένες περιοχές της νύχτας μας ενοχλούσε ΙΧ φτωχοπουτάνες φυματικά μπαρ κομψοί και χαμογελαστοί ρουφιάνοι.

Έρημες ομορφιές έρημες γυναίκες έρημες ιδεολογίες στον τόπο τους πια δεν φυτρώνει τίποτε και μόνο ταινίες αστυνομικές μας ξεκουράζουν.

Χρειάζονται πια έργα μνημειακά για το καλό του μέλλοντος για το κακό και για το τίποτε.

Σκοροφαγωμένες ιστορίες βγαίνουν απ’ τις ντουλάπες τους και δίνουν στους σύγχρονους φουκαράδες λίγη χαρά:

Το παιδάκι μου… Οι καλοί συνάδελφοι… Ο κουμπάρος… Η κουμπάρα… Το αμάξι μου… Το διαβατήριο μου…

Τα κέρατά σας τα τράγια τα κρέατα σας το σάντουίτς σας στις 11 το πρωί το σήριάλ σας στις 11 το βράδι – τα περασμένα χρόνια τι γρήγορα που περνούν… Δε νομίζω… Δε νομίζω…

Τ’ αγιόκλημα ο δυόσμος και ο βασιλικός της εποχής είναι τα σκουπίδια σας σε σακούλες νάυλον αλλά δεν τα ζωγραφίζει κανείς…

Νίκος Εγγονόπουλος, Η ιστορία των Αθηνών, 1962.

Η πολιτική είναι βρόμικη καθορίζει με αναπόληση παιδικών ιστοριών ή μελλοντικών απορρυπαντικών και μετά χέσ’ την.

Οι πραιτωριανοί συλλαμβάνουν για λογαριασμό κάποιου Χ που πρόκειται να συλληφθεί τον άλλο μήνα υποψήφιους ήρωες φαρμακωμένους φοιτητές και καμουφλαρισμένους πράκτορες.

Ύστερα από λίγες μέρες οι μεν ξεχνάν τα ποιήματα και τα ουίσκια της καρδιάς υποτίθεται οι Δε μένουν με ενάμισι πόδι ή τρώγονται στο σκοτάδι και οι άλλοι παρατάν τα προσχήματα.

Σαράντης Καραβούζης, Κεφαλή Αγάλματος και Μάσκα, π. 1986.

Κάποτε τελειώνουν τα λόγια και το ξινισμένο σεξ και τα μασκοφόρα όνειρα γατί εμφανίζονται επιτέλους οι αναμενόμενοι πιστολάδες – ούτε άργησαν ούτε μας ξέχασαν ήρθαν στην ώρα τους που αποδείχθη η ώρα μας.

Προσοχή να μη σε κάνουν γεφύρι.

Όταν χάνονται όλα τα κλειδιά ασφαλείας γεμίζουμε Ασφάλειες.

Χόρτασα λεμονιές κατσίκια τα Χριστούγεννα στα χωριά. Οι χωριάτες έχουν τηλεοράσεις μοντέλα αλλά παλιά τσαπιά. Οι παλιοί χωματένιοι δάσκαλοι χάθηκαν. Οι καινούργιοι αδυνατίζουν με τη ρόδα.

Νίκος Γκίκας  -  Χατζηκυριάκος, Οπωροπωλείον "Απόλλων", 1939.

Αυτοεξόριστοι Κενυάτες υποψήφιοι Πρόεδροι Δημοκρατίας στα τζουκ μποξ της Αθήνας βάζουν «Το 13 το κελλί» του Λαύκα. Στις ταβέρνες μπεκρήδες της αναμονής οι μαιτρ της παγκόσμιας απελπισίας κλείνουν το ξενύχτι με χαλβά του μπακάλη – με κανέλα και λεμόνι.

Αράπικο φιστίκι
Αράπικο λουλούδι
Αράπικο άλογο
Αράπικο πετρέλαιο…

Με των πολλών τη λογική
δεν συμφωνώ καθόλου
βγαίνω απ' τη στράτα του Θεού
και μπαίνω στου διαόλου.

Ρωμάνου, Εμπρήσκους και Χριστού*
και βρύση του Βαρσάμου
νερό κατάκρυο δωστε μου
να σβήσω τη φωθιά μου.

*πηγές στα Ανωγειανά όρη