Ντίνος Χριστιανόπουλος, Ιθάκη

Δεν ξέρω αν έφυγα από συνέπεια

ή από ανάγκη να ξεφύγω από τον εαυτό μου,

τη στενή και μικρόχαρη Ιθάκη

με τα χριστιανικά της σωματεία

και την ασφυκτική της ηθική.

Πάντως δεν ήταν λύση· ήταν ημίμετρο.

Κι από τότε κυλιέμαι από δρόμο σε δρόμο

αποχτώντας πληγές κι εμπειρίες.

Οι φίλοι που αγάπησα έχουνε πια χαθεί

κι έμεινα μόνος, τρέμοντας μήπως με δει κανένας

που κάποτε του μίλησα για ιδανικά...

Τώρα επιστρέφω με μιαν ύστατη προσπάθεια

να φανώ άψογος, ακέραιος, επιστρέφω

κι είμαι, Θεέ μου, σαν τον άσωτο που αφήνει

την αλητεία, πικραμένος, και γυρνάει

στον πατέρα τον καλόκαρδο, να ζήσει

στους κόλπους του μιαν ασωτία ιδιωτική.

τον Ποσειδώνα μέσα μου τον φέρνω,

που με κρατάει πάντα μακριά·

μα κι αν ακόμα δυνηθώ να προσεγγίσω,

τάχα η Ιθάκη θα μου βρει τη λύση;

Από τη συλλογή «Εποχή των ισχνών αγελάδων» (1950)

Ντίνος Χριστιανόπουλος

Αυτο-οδηγούμενο αυτοκίνητο χωρίς τιμόνι. Just press go: designing a self-driving vehicle

Στη φωτογραφία εικονίζεται το πρωτότυπο όχημα της νέας γενιάς αυτοκινήτων που αναπτύσσει η Google. Google has been rethinking self-driving cars from the ground up. Today we unveiled a prototype self-driving car built by Google.

Τα δικά της πλήρως αυτόνομα αυτοκίνητα χωρίς οδηγό, τιμόνι και φρένα θα αρχίσει σύντομα να κατασκευάζει η Google, αντί να κάνει τροποποιήσεις αυτοματισμού σε οχήματα άλλων κατασκευαστών. Το «πανέξυπνο» διθέσιο ηλεκτρικό αυτοκίνητο θα διαθέτει μόνο δύο πλήκτρα ενεργοποίησης απενεργοποίησης (go-stop) και θα οδηγείται μόνο του.

Μίλα του

Πατάς απλώς το κουμπί «ξεκίνα», λες στον υπολογιστή του αυτοκινήτου-ρομπότ που θέλεις να πας και αυτό σε πάει. Αν πανικοβληθείς ή θέλεις να σταματήσεις, πατάς το «στοπ». Θα μπορείς επίσης να καλέσεις το όχημα -χάρη στο κατάλληλο λογισμικό του- μέσω του «έξυπνου» κινητού τηλεφώνου σου. Πρόκειται για μια περαιτέρω βελτίωση και αυτοματοποίηση του (απλώς) «έξυπνου» αυτοκινήτου της Google, το οποίο διαθέτει παράλληλα τιμόνι και πεντάλ - για την περίπτωση που ο οδηγός χρειαστεί να επέμβει. Ήδη μερικοί ονειρεύονται ταξί χωρίς οδηγό.

Η αμερικανική εταιρεία, η οποία μετά το διαδίκτυο φιλοδοξεί να φέρει επανάσταση και στις μεταφορές, παρουσίασε σε συνέδριο στην Καλιφόρνια εικόνες του πρώτου υπό ανάπτυξη πλήρως αυτόνομου  αυτοκινήτου της, που προορίζεται για μετακινήσεις στις πόλεις και τα προάστια και όχι σε δρόμους υψηλής ταχύτητας. Σκοπίμως το αυτοκίνητο διαθέτει ένα φιλικό «πρόσωπο», σχεδόν σαν αστείο καρτούν, ώστε να καθησυχάζει όσους τρέμουν και μόνο στην ιδέα ενός αυτοκινήτου που θα κινείται στους δρόμους χωρίς ανθρώπινο έλεγχο, αλλά μόνο υπό την καθοδήγηση ενός υπολογιστή.

Φιλικό και ασφαλές

Η εταιρεία δήλωσε ότι το αυτοκίνητό της (που μοιάζει λίγο με Fiat 500 ή με Smart) θα βελτιώσει τις ζωές των ανθρώπων και θα μεταμορφώσει τον τρόπο που μετακινούνται, μειώνοντας τα τροχαία, τα μποτιλιαρίσματα και τη ρύπανση. Αλλοι ειδικοί είναι πάντως πιο επιφυλακτικοί, φοβούμενοι ότι η νέα τεχνολογία οδήγησης άνευ οδηγού μπορεί να κάνει το κυκλοφοριακό πρόβλημα ακόμη χειρότερο, ενθαρρύνοντας τις μετακινήσεις με αυτοκίνητο (και όχι με τα μέσα μαζικής μεταφοράς), από τη στιγμή που δεν θα χρειάζεται κανείς να οδηγεί ο ίδιος.

Αν και προς το παρόν ο σχεδιασμός του αυτοκινήτου αποτελεί μυστικό, νέα στοιχεία βλέπουν πλέον το φως. Το παραδοσιακό καπό θα έχει εξαφανιστεί και οι τέσσερις ρόδες θα βρίσκονται στις γωνίες του οχήματος. Θα μπορεί να δεχτεί δύο ανθρωππους (οδηγό και συνοδηγό), ο κινητήρας του θα είναι ηλεκτρικός και η αρχική ταχύτητά του (για λόγους ασφάλειας και εμπέδωσης ενός αισθήματος εμπιστοσύνης στο ευρύ κοινό) δεν θα ξεπερνά τα 40 χιλιόμετρα την ώρα.

Τεχνικά χαρακτηριστικά

Κατά την αρχική φάση των δοκιμών, το αυτοκίνητο θα διαθέτει και συμβατικά χειριστήρια ελέγχου (πεντάλια, τιμόνι κ.α.), ώστε ο οδηγός να μπορεί να ανακτήσει τον έλεγχο του οχήματος, αν κάτι δεν πάει καλά με το αυτόματο σύστημα. Όμως, καθώς θα εμπεδώνεται η εμπιστοσύνη στο αυτοκίνητο-ρομπότ, δεν θα παραμείνει τελικά τίποτε περισσότερο από δύο μόνα πλήκτρα που θα δίνουν τις εντολές «ξεκίνα» ή «σταμάτα».

Το μπροστινό τμήμα του οχήματος -στη θέση του προφυλακτήρα- θα είναι επενδυμένο με ένα μαλακό αφρώδες υλικό, ώστε να προστευτεί ο πεζός σε περίπτωση ατυχήματος, ενώ το παρμπρίζ θα είναι από εύκαμπτο υλικό, προς αποφυγή τραυματισμού των επιβατών σε ένα τροχαίο.

A snapshot of how a Google car sees the world around it. (Alexis Madrigal).

Η αυτόνομη οδήγηση θα βασίζεται σε ένα συνδυασμό λέιζερ και αισθητήρων ραντάρ, σε συνδυασμό με τα στοιχεία από τις κάμερες που θα καταγράφουν συνεχώς το δρόμο μπρος-πίσω και αριστερά-δεξιά σε μια περιμετρική ακτίνα περίπου 200 μέτρων. Φυσικά, θα γίνεται αξιοποίηση των ψηφιακών χαρτών της Google και του δορυφορικού συστήματος πλοήγησης GPS.

Η παραγωγή

The lasers and cameras of a Google self-driving car.

Αρχικά, η Google θα κατασκευάσει 100 πλήρως αυτόνομα αυτοκίνητα  χωρίς τιμόνι και πεντάλια και αισιοδοξεί ότι το πρώτο θα κυκλοφορεί δοκιμαστικά στους δρόμους σε ένα περίπου χρόνο (στόχο που πολλοί θεωρούν υπεραισιόδοξο). Ήδη τα πιλοτικά οχήματά της (με πρόσθετα συμβατικά χειριστήρια ελέγχου) έχουν διασχίσει εκατοντάδες χιλιάδες χιλιόμετρα και πλέον δοκιμάζονται σε πολυσύχναστους δρόμους πόλεων.

Αυτοκινητοβιομηχανίες όπως η Mercedes, η BMW και η Volvo αναπτύσσουν τα δικά τους αυτόνομα οχήματα, δεν έχουν όμως φτάσει στο σημείο να «ξεφορτωθούν» τελείως τον οδηγό, όπως η Google. Ήδη τρεις αμερικανικές πολιτείες (Καλιφόρνια, Νεβάδα, Φλόριντα) επιτρέπουν την κυκλοφορία αυτόνομων οχημάτων στους δρόμους τους, αλλά με δεδομένο ότι ο οδηγός θα έχει τα κατάλληλα χειριστήρια σε περίπτωση ανάγκης. Πάντως η Google ελπίζει ότι στο απώτερο μέλλον θα πείσει τις αρμόδιες Αρχές ότι ούτε καν αυτό δεν θα χρειάζεται.

Όμως ο διευθυντής του Κέντρου Έρευνας Αυτοκίνησης του Πανεπιστημίου Στάνφορντ προειδοποίησε ότι εξαιτίας των αυτόνομων οχημάτων οι άνθρωποι σιγά-σιγά θα ξεχάσουν να οδηγούν, πράγμα επικίνδυνο σε μια επείγουσα περίπτωση, όταν ο υπολογιστής του αυτοκινήτου «κολλήσει» και χρειαστεί να αντιδράσουν οι ίδιοι.

Ο εντοπισμός εξωγήινης ζωής θα είναι δυνατός στα επόμενα 20 χρόνια, αλλά θα χρειαστεί αρκετή τύχη! Want to Find Alien Life? It Will Take A Lot of Luck

Humanity will have the tools to detect alien life in the next two decades, but whether scientists can actually find life in another solar system depends a lot on luck, a panel of experts said Wednesday (May 21).

Η ανθρωπότητα στα επόμενα 20 χρόνια θα έχει την τεχνική δυνατότητα να ανιχνεύσει εξωγήινη ζωή, αλλά το αν οι επιστήμονες πράγματι θα εντοπίσουν ζωή σε ένα άλλο ηλιακό σύστημα θα εξαρτηθεί πολύ από την τύχη. Την άποψη αυτή διατύπωσε μια ομάδα εμπειρογνωμόνων πριν από μια εβδομάδα.

The James Webb Space Telescope (JWST) is the successor to the Hubble Space Telescope, and it will be almost three times the size of Hubble. JWST has been designed to work best at infrared wavelengths. This will allow it to study the very distant Universe, looking for the first stars and galaxies that ever emerged. Credit: ESA

Ενώ το 2018 αναμένεται να μπει σε τροχιά το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, που θα είναι σε θέση να ερευνήσει για τις χημικές υπογραφές της ζωής στις ατμόσφαιρες εξωπλανητών, δεν είναι σίγουρο ότι οι επιστήμονες θα βρουν εξωγήινη ζωή κάπου στο σύμπαν.

A sci-fi imagining of an alien civilization -- where are the intelligent aliens of sci-fact? Credit: Corbis

Σύμφωνα με τους επιστήμονες που έλαβαν μέρος στο αμερικανικό εθνικό συμπόσιο για το διάστημα, ο εντοπισμός είναι δύσκολος γιατί κανείς δεν είναι σίγουρος για το πώς η ζωή αρχίζει ή για το αν είναι πανταχού παρούσα.

17 percent of the stars surveyed by NASA's Kepler space telescope have Earth-sized worlds in orbit, underlining the preponderance of small exoplanets in our galaxy. Credit: David A. Aguilar (CfA)

Σύμφωνα με τον John Grünsfeld, υποδιευθυντή επιστημονικών αποστολών της NASA: «Δεν γνωρίζουμε πόσους πλανήτες θα χρειαστεί να εξετάσουμε πριν βρούμε ζωή, και αν δε βρούμε στους πρώτους 10 ή 100, δε θα σημαίνει πως δεν υπάρχει. Αυτό είναι το δύσκολο».

The radio signal detected by the 100-meter Green Bank Telescope in West Virginia while scanning the exoplanetary candidate KOI 817. This is the kind of signal SETI scientists would expect to find if an alien civilization is transmitting. There have been a few false alarms when listening out for a SETI signal. As we're looking for a specific, narrow-band radio signal (something that could only be generated by a form of technology), terrestrial interference can show up in SETI searches. Fortunately, astronomers are a savvy bunch and usually know the difference between aliens and Aunt Sally gossiping on her cellphone. Credit: UC Berkeley/SETI

Η κατασκευή νέων, ισχυρότερων διαστημικών τηλεσκοπίων θα βοηθήσει τους ερευνητές να δουν περισσότερα άστρα, αυξάνοντας τις πιθανότητες εύρεσης ιχνών ζωής στην ατμόσφαιρα εξωπλανήτη – όπως το οξυγόνο που παράγεται από φυτά ή το μεθάνιο.

Artist's impression of HP 56948. Forget "habitable exoplanets" for now -- how about directing a search at stars that are similar in temperature, size and chemical composition to our sun? The sun, after all, provides our planet with energy, and all the chemicals that form our planet came from the protoplanetary disk surrounding our newborn star 4.5 billion years ago... why not just look for sun-like stars? Well, in 2012, astronomers discovered HP 56948 -- the sun's "clone" only 200 light-years away. Although no exoplanets have been discovered in orbit so far, it's interesting to ponder whether to target "Earth-like" planets or "sun-like" stars as potentially habitable places for alien civilizations. Credit: ESO

Σύμφωνα με την Sara Seager αστροφυσικό του MIT που ψάχνει για εξωπλανήτες: «Δεν μπορούμε να πούμε τι ακριβώς είναι η ζωή και το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να εργαστούμε με αυτό που κάνει η ζωή. Η ζωή μεταβολίζει και παράγει αέρια και αυτά είναι που ψάχνουμε … Τα καλά νέα είναι, πως ότι κι αν είναι η ζωή, εφόσον χρησιμοποιεί τη χημεία, θα είμαστε σε θέση να την εντοπίσουμε».

A sunflower-shaped 'starshade' launched to space with a simple telescope could help scientists on the ground hunt for another Earth. Credit: NASA/JPL/Caltech

Μια αποστολή που βρίσκεται ακόμα στα πρώτα στάδια ανάπτυξης θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει τους επιστήμονες να ερευνήσουν για εξωγήινους κόσμους, ακόμη και χωρίς τη χρήση ενός μεγάλου τηλεσκοπίου, ονομάζεται «starshade». Ένα διαστημικό σκάφος που μοιάζει με γιγαντιαίο ηλιοτρόπιο, θα κρύβει το φως του άστρου-ήλιου, επιτρέποντας έτσι στο κατάλληλα τοποθετημένο διαστημικό τηλεσκόπιο, να παρατηρεί τις ατμόσφαιρες των πλανητών που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από το άστρο-ήλιο.

A protytpe "petal" for a giant starshade being studied by NASA for a future planet-hunting mission. The petals would unfold in space to block the light of distant stars so an accompanying telescope can attempt to directly image alien planets. Credit: NASA/Doug Lisman

Με την χρήση του starshade, σύμφωνα με τους επιστήμονες είναι πολύ πιθανό μέσα στις επόμενες δύο δεκαετίες, να εντοπιστούν ίχνη ζωής σε έναν εξωπλανήτη παρόμοιο με τη Γη.

NASA's Mars Phoenix lander as seen from orbit. Why stop at the moon? If an advanced alien species has cruised through the solar system at some point in our sun's history, perhaps they left some artifacts littered about the solar system. Credit: NASA/JPL-Caltech

Βέβαια, εκτός από την πιθανή ύπαρξη μορφών ζωής σε εξωπλανήτες, υπάρχει και η πιθανότητα εύρεσης εξωγήινης ζωής και μέσα στο ίδιο το ηλιακό μας σύστημα. Όπως για παράδειγμα στον ωκεανό της Ευρώπης, του δορυφόρου του Δία, ή στον Άρη την επιφάνεια του οποίου ερευνά ήδη το Curiosity.

The spiral galaxy M51 -- see any bubbles of darkness? Could the absence of stars in a galaxy reveal the presence of immense alien technology? Why not! In 1964, Soviet astronomer Nikolai Kardashev hypothesized that some alien civilizations may become so advanced that they utilize all the energy coming from a star. Such extraterrestrial civilizations are known as "Type II" on the Kardashev scale. How can they do this? Well, by creating the sci-fi favorite Dyson Sphere around a star. This shell would collect all the energy from the star, thus hiding it to any outside observer. From our perspective, if we saw a lack of star light in dark pockets in nearby galaxies, perhaps that's due to these types of civilizations constructing huge spheres around stars. Credit: NASA, ESA

Για τους ερευνητές είναι πολύ σημαντικό να εντοπίσουν ένα πρώτο παράδειγμα εξωγήινης ζωής. Αν βρουν ένα, τότε θα μπορούν να ισχυριστούν ότι η ζωή είναι τελικά νόμος του σύμπαντος.