The Wake Up Call: το πολιτικό γκράφιτι στον καιρό της κρίσης. The Wake Up Call: political graffiti in times of crisis

By Bleeps

Το The Wake Up Call είναι ένα ντοκιμαντέρ μικρού μήκους για το πολιτικό γκράφιτι στην Αθήνα της κρίσης.

By Absent

Το ντοκιμαντέρ ακολουθεί τέσσερις street artists (Paul, MaPet, Absent και Bleeps) στην προσπάθειά τους να αφήσουν το πολιτικό στίγμα τους στο αστικό τοπίο της Αθήνας. Πολιτική, σάτιρα και χρώματα αναμειγνύονται για να γεννήσουν μια υπαίθρια έκφραση μακριά από την κυρίαρχη ιδεολογία.

By Bleeps

Μέσα από τη δράση των τεσσάρων καλλιτεχνών, το «The Wake Up Call» επιχειρεί να αποτυπώσει την προσπάθεια πολιτικής αφύπνισης στην Ελλάδα της κρίσης, με έργα τέχνης του δρόμου που περιμένουν τη φθορά του χρόνου.

By WD

Ο MaPet το πρωί είναι οδοντίατρος. Στον ελεύθερό του χρόνο κόβει στένσιλ με τον οδοντιατρικό τροχό του και τις νύχτες κάνει αυτό που ο ίδιος αποκαλεί «προπαγάνδα στο δρόμο». 

Ο Absent στήνει ένα πρόχειρο τυπογραφείο και σμιλεύει πολιτική σάτιρα πάνω σε ένα χαρακτικό που υπηρετεί τη δική του αντιπληροφόρηση. 

Από την εποχή του «No Niquita» μέχρι το «Hello Χ-ίτη» οι αφίσες του, τυπωμένες σε λαδόκολλα, δεν έχουν περάσει απαρατήρητες. 

“The real terrorism is the 8 o’clock news” – by Paul

Ο Pol, άλλος ένας «στενσιλάς», απεχθάνεται τον καθωσπρεπισμό της μεγαλοαστικής τάξης και λέει με ειρωνεία «Καθαροί τοίχοι, βρώμικες συνειδήσεις». Ασκεί κριτική στον ρόλο των κυρίαρχων ΜΜΕ και καλεί την κοινωνία σε εξέγερση με ένα μεγάλο έργο στον πεζόδρομου της Ερμού. 

“Wake Up!” by Bleeps (Photo by G. Nikolakopoulos)

Τέλος, ο Bleeps, ίσως ο πιο γνώριμος από όλους, σχεδιάζει μπροστά στο φακό του ντοκιμαντέρ το τελευταίο του έργο, μια αλληγορία για «Το Τίμημα» που καλείται να πληρώσει ο λαός λόγω της οικονομικής κρίσης.

While before I was irreligious, with what I see around me I have started to light… “candles”.

Την τελευταία δεκαετία η Αθήνα έχει αναδειχθεί σε μια από τις σημαντικότερες πρωτεύουσες της street art, της τέχνης του δρόμου. Γκράφιτι έχουν γεμίσει ολόκληρες γειτονιές του κέντρου όπως τα Εξάρχεια, ο Κεραμεικός και το Γκάζι. Ειδικά τα τελευταία δύο χρόνια, με την εμφάνιση της οικονομικής κρίσης, το πολιτικό γκράφιτι έχει βρει εύφορο έδαφος απέναντι στη μονόπλευρη πληροφόρηση και την έλλειψη κριτικής στάσης στα τεκταινόμενα από την πλειονότητα των κυρίαρχων ΜΜΕ. Παράλληλα, η άνοδος της ακροδεξιάς στην ελληνική πολιτική σκηνή αποτέλεσε το έναυσμα για ακόμη περισσότερη κριτική στο πιο ελεύθερο κομμάτι της ελληνικής πρωτεύουσας, τους δρόμους της.

Το «The Wake Up Call» είναι μια καταγραφή του καλλιτεχνικού πολιτικού ακτιβισμού στα χρόνια της κρίσης, ένα «κοινωνικό ημερολόγιο σε δημόσια έκθεση», όπως το αποκαλεί ο Bleeps, εφήμερα αναρτημένο στους τοίχους της Αθήνας. "The Wake Up Call" is a short documentary on the politicized street art that has emerged in Athens during the course of the Greek economic crisis.

The Greek street artist Bleeps painted the above piece in response to a recent street art festival in Athens. Essentially, a mural festival was held ostensibly to spark discussion about the economic crisis in Greece and “on the controversial issue of the value of street art in a period of crisis.”

The documentary follows four Greek street artists (Paul, MaPet, Absent & Bleeps) in their attempt to leave an imprint on the urban landscape of Athens. Politics, satire and colours are merged together to create an outdoor manifestation of ideas, far from the dominant ideology.

Absent’s work has been seen in the streets of Athens the past years, at first it was some posters and then on, bigger stencils and clever installations intrigued the Athenian street art and graffiti scene. Always deeply politically influenced, always in the side of the people, always true.. manages to keep his identity hidden and the ideas he promotes wide in the open. For sure you will not meet him in person, but as you walk by these narrow Athenean streets you can feel his breath around you. An urban city legend brought to you uncensored. ABSENT.

By documenting the work of the four artivists, "The Wake Up Call" reveals an attempt to force a political awakening on crisis-stricken Greece through street art.

Μαθηματικά τέλειοι αποδεικνύονται οι ταραγμένοι ουρανοί του Βαν Γκογκ, Van Gogh painted perfect turbulence

Vincent van Gogh, The Starry Night, 1889, 73.7 x 92.1 cm, Museum of Modern Art, New York. Η Έναστρη Νύχτα (1889) παρουσιάζει τα μαθηματικά μοτίβα των στροβιλιζόμενων ρευστών. The Starry Night has really turbulent swirls.

Οι χαοτικές δίνες που χαρακτηρίζουν τα αριστουργήματα του Βαν Γκογκ ακολουθούν με ακρίβεια τις μαθηματικές περιγραφές των αναταράξεων σε ρευστά υλικά, όπως οι στροβιλισμοί του νερού σε ένα ταραγμένο ρυάκι ή οι πραγματικοί ανεμοστρόβιλοι, διαπιστώνουν έκπληκτοι οι φυσικοί.

Το παράξενο μάλιστα είναι ότι η στατιστική υπογραφή της δυναμικής των ρευστών ανιχνεύεται μόνο στους πίνακες που ζωγράφισε η διαταραγμένη μεγαλοφυία όταν ήταν πνευματικά ασταθής, και όχι στην «ήρεμη» περίοδο της ζωής του, όταν ακολουθούσε φαρμακευτική αγωγή για τις κρίσεις του.

Πρόκειται για ένα ακόμα παράδειγμα καλλιτέχνη που εντελώς διαισθητικά είχε αντιληφθεί τη δυναμική των φυσικών φαινομένων, επισημαίνει άρθρο στο Nature.com. Μαθηματικά μοτίβα φράκταλ, για παράδειγμα, είχαν στο παρελθόν εντοπιστεί στα έργα του Αμερικανού ζωγράφου Τζάκσον Πόλοκ.

Ψυχωτική διαίσθηση

Vincent van Gogh, Autoportrait, Self-portrait, 1888.

«Ταραγμένο είναι το βασικό επίθετο που χρησιμοποιείται για να περιγράψει το έργο του Βαν Γκογκ» σχολιάζει ο φυσικός Χοσέ Λουί Αραγκόν, επικεφαλής των ερευνητών στο Εθνικό Αυτόνομο Πανεπιστήμιο του Μεξικού. «Προσπαθήσαμε αυτό να το ποσοτικοποιήσουμε» εξηγεί.

Η ανάλυση των πινάκων στον υπολογστή αποκάλυψε ένα μοτίβο φωτεινών και σκοτεινών περιοχών που ακολουθούν τις εξισώσεις του Αντρεϊ Κολμογκόροφ, του Σοβιετικού επιστήμονα που τη δεκαετία του 1940 κατάφερε να περιγράψει έστω και εν μέρει τη δυναμική του στροβιλισμού των ρευστών.

Vincent Van Gogh, Road with Cypress and Star, also known as Country Road in Provence by Night, Route de campagne, la nuit en Provence, 1890, Huile sur Toile, 92x73 cm, Otterlo, Kröller-Müller Museum.

Οι ταραγμένοι ουρανοί στην Έναστρη Νύχτα (1889) και στο Δρόμος με Κυπαρρίσι και Άστρο (1890), μεταξύ άλλων, παρουσιάζουν τη λεγόμενη «κλιμάκωση Κολμογκόροφ», εξισώσεις που δίνουν την πιθανότητα δύο οποιοδήποτε σημεία του ρευστού να έχουν μια δεδομένη διαφορά ταχύτητας.

Οι πίνακες αυτοί ζωγραφίστηκαν λίγο πριν ο Βαν Γκογκ αυτοκτονήσει σε ηλικία 37 ετών. Την περίοδο εκείνη, ο ζωγράφος υπέφερε από ψυχωτικά επεισόδια, παραισθήσεις και επεισόδια απώλειας της συνείδησης, πιθανώς συμπτώματα επιληψίας.

Vincent Van Gogh, Autoportrait au chapeau de feutre, 1888, Huile sur Toile,    44x37 cm, Amsterdam Rijksmuseum Vincent Van Gogh.

Αντίθετα, μετά τον αυτοακρωτηριασμό του αφτιού του, ο Βαν Γκογκ φαίνεται ότι είχε χάσει τη μαθηματική του ακρίβεια, όπως δείχνουν για παράδειγμα τα αυτοπορτραίτα του 1888. Την περίοδο εκείνη ο καλλιτέχνης βρισκόταν σε κατάσταση «απόλυτης ηρεμίας» λόγω του βρωμιούχου καλίου που του χορηγήθηκε.

«Πιστεύουμε ότι ο Βαν Γκογκ είχε μια μοναδική ικανότητα να απεικονίζει αναταράξεις σε περιόδους παρατεταμένης ψυχωτικής αναστάτωσης» σχολιάζει ο Αραγκόν.

Edvard Munch, Le cri, The Scream, 1893.

Οι ερευνητές εξέτασαν έργα και άλλων ζωγράφων αναζητώντας τη στατιστική υπογραφή του Κολμογκόροφ, όμως η διαισθητική ικανότητα του Βαν Γκογκ φαίνεται ότι ήταν μοναδική. Η διάσημη Κραυγή του Έντβαντ Μουνχ, για παράδειγμα, είναι γεμάτη από παρόμοιες δίνες, οι οποίες δεν ακολουθούν όμως τις μαθηματικές εξισώσεις. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο διαδικτυακό αρχείο arXiv.org.

Μια μαύρη τρύπα στο εργαστήριο, Light-bending black hole mimic is first you can watch

Κάμψη του φωτός στο εργαστήριο, όπως ακριβώς θα συνέβαινε από πραγματική μαύρη τρύπα. Light curving through the proton sphere, just as it would around a black hole (Image: C. Sheng, H. Liu, Y. Wang, S. N. Zhu and D. A. Genov)

Οι μαύρες τρύπες είναι γνωστό πως «καταπίνουν» ανεπιστρεπτί οποιοδήποτε αντικείμενο – ακόμα και το φως – περάσει από το όριο που ονομάζεται ορίζοντας των γεγονότων.

Ακριβώς έξω από τον ορίζοντα των γεγονότων, υπάρχει ένα άλλο όριο που αποκαλείται «σφαίρα» φωτονίων». Μια ακτίνα φωτός που πλησιάζει αυτή τη νοητή σφαίρα δεν πέφτει μέσα στην τρύπα, αλλά καμπυλώνεται και τίθεται σε τροχιά γύρω της για πάντα.

Οι αστρονόμοι δεν έχουν παρατηρήσει ποτέ μια σφαίρα φωτονίων γύρω από μαύρες τρύπες, διότι εξ’ ορισμού το φως δεν μπορεί να δραπετεύσει και να φτάσει στα μάτια μας. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως είναι αδύνατη η πειραματική μελέτη του φαινομένου.

It isn't dangerous -- but the plastic black hole is helping to demystify one of nature's weirdest objects and might have applications for energy-harvesting devices.

Για να απεικονίσει αυτή τη διαδικασία ο ερευνητής Hui Liu και οι συνεργάτες τους στο Πανεπιστήμιο Nanjing στην Κίνα κατασκεύασαν μια τεχνητή μαύρη τρύπα. Εννοείται πως σε ένα γήινο εργαστήριο είναι αδύνατον να κατασκευαστεί μια πραγματική μαύρη τρύπα, αλλά ακόμα κι αν αυτό ήταν δυνατό να γίνει, θα ήταν καταστροφικά επικίνδυνη εξαιτίας του ισχυρότατου βαρυτικού της πεδίου.

Έτσι ο Liu και οι συνεργάτες του δημιούργησαν κάτι πολύ απλούστερο: ένα φύλλο από ειδικά κατασκευασμένο πλαστικό που μιμείται την δράση της βαρύτητας στο φως, εξαιτίας του μεταβαλλόμενου δείκτη διάθλασής του. Ο δείκτης διάθλασης ενός διαφανούς υλικού καθορίζει το πόσο θα καμφθεί μια ακτίνα φωτός από την αρχική του πορεία. Ο Liu και οι συνεργάτες του ρύθμισαν τον δείκτη διάθλασης του υλικού τους κατά τέτοιο τρόπο ώστε να καμπυλώνει το φως όπως ακριβώς μια μαύρη τρύπα.