Η αρχαιότερη καταγεγραμμένη ηλιακή έκλειψη έγινε σαν σήμερα, το 1207 π.Χ. Annular Solar Eclipse of 1207 BC Helps Date Egyptian Pharaohs

Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι αυτή η ανακάλυψη θα βοηθήσει στην ακριβέστερη χρονολόγηση των Αιγυπτίων Φαραώ και μπορεί να έχει γενικότερες επιπτώσεις για τη χρονολόγηση άλλων γεγονότων στην αρχαιότητα. Using a combination of the Biblical text and an ancient Egyptian text, Professor Humphreys and Dr. Graeme Waddington were able to refine the dates of the Egyptian pharaohs. Image credit: Pete Linforth

Βρετανοί επιστήμονες πιστεύουν ότι εντόπισαν την ημερομηνία της αρχαιότερης καταγεγραμμένης ηλιακής έκλειψης, την οποία προσδιόρισαν στις 30 Οκτωβρίου 1207 π.Χ. Μάλιστα, υποστηρίζουν ότι αυτή η ανακάλυψη θα βοηθήσει στην ακριβέστερη χρονολόγηση των Αιγυπτίων Φαραώ και μπορεί να έχει γενικότερες επιπτώσεις για τη χρονολόγηση άλλων γεγονότων στην αρχαιότητα.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, με επικεφαλής τον καθηγητή Κόλιν Χάμφρεϊς, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστρονομίας και γεωφυσικής «Astronomy & Geophysics» της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας της Βρετανίας, πήραν ως αφετηρία τους ένα απόσπασμα από το βιβλίο του Ιησού του Ναυή της Παλαιάς Διαθήκης, όπου αναφέρεται ότι, καθώς οι Ισραηλίτες εισέβαλαν στη γη Χαναάν, ο Ήλιος και η Σελήνη ακινητοποιήθηκαν, ώσπου οι επιτιθέμενοι εξόντωσαν τους εχθρούς τους.

Joshua Commands the Sun to Stand Still (Josh. 10:12-14). Doré's English Bible, Wikipedia Commons.

Σύμφωνα με τη Βίβλο, «Είπε τότε ο Ιησούς προς τον Κύριον· «ας σταθή ο ήλιος επάνω από την Γαβαών και η σελήνη επάνω από την κοιλάδα Αιλών». Και πράγματι εστάθη ο ήλιος και έμεινεν εις την θέσιν της η σελήνη, μέχρις ότου ο Θεός απέκρουσε τελείως τους εχθρούς των Ισραηλιτών. Ο ήλιος εσταμάτησεν ακίνητος στο μέσον του ουρανού. Δεν επροχώρει προς δυσμάς επί μίαν ολόκληρον ημέραν».

Ανατρέχοντας στο πρωτότυπο εβραϊκό κείμενο, οι ερευνητές πρότειναν ως πιο σωστή την εναλλακτική ερμηνεία ότι τα δύο ουράνια σώματα απλώς έπαψαν να λάμπουν με τον συνηθισμένο τρόπο. Με αυτό το σκεπτικό, υποστήριξαν ότι επρόκειτο για ένα πραγματικό αστρονομικό φαινόμενο, μια ηλιακή έκλειψη, κατά την οποία το φεγγάρι παρενεβλήθη ανάμεσα στη Γη και στον Ήλιο, σκιάζοντας τον τελευταίο.

Η ερμηνεία τους αυτή, όπως υποστηρίζουν, ενισχύεται από το ότι η εβραϊκή λέξη που μεταφράσθηκε «έμειναν ακίνητα», έχει την ίδια ρίζα με τη βαβυλωνιακή λέξη που χρησιμοποιείται στα αρχαία αστρονομικά κείμενα για να περιγράψει τις εκλείψεις.

Researchers have pinpointed the date of what could be the oldest solar eclipse yet recorded. The event, which occurred on Oct. 30, 1207 BC, is mentioned in the Bible, and could have consequences for the chronology of the ancient world. Total solar eclipse corona. Credit: University of Cambridge

Αν και δεν είναι η πρώτη φορά που κάποιος επιστήμονας υποστήριξε ότι το συγκεκριμένο βιβλικό απόσπασμα παραπέμπει σε έκλειψη, είναι η πρώτη φορά που, μετά από υπολογισμούς, κάποιος εκτίμησε ότι η εν λόγω έκλειψη δεν ήταν μια ολική ή μερική έκλειψη, αλλά σχετικά ασυνήθιστη δακτυλιοειδής έκλειψη, δηλαδή σχηματίσθηκε ένα ηλιακό «δαχτυλίδι φωτιάς» γύρω από το σκοτεινό σώμα της Σελήνης. Τέτοιου είδους έκλειψη ορατή από την αρχαία Χαναάν (σημερινή περιοχή Ισραήλ και Παλαιστίνης), σύμφωνα με τους ερευνητές, μπορούσε να έχει συμβεί μόνο το απόγευμα της 30ής Οκτωβρίου 1207 π.Χ.

Με δεδομένο ότι οι ηλιακές εκλείψεις χρησιμοποιούνται ως σταθερά σημεία στο χρόνο για τη χρονολόγηση διαφόρων συμβάντων, οι ερευνητές εκτιμούν ότι η έκλειψη του 1207 π.Χ. βοηθά να χρονολογηθεί καλύτερα η βασιλεία του φαραώ Ραμσή του Μέγα και των διαδόχων του. Με βάση τις εκτιμήσεις τους, ο Ραμσής βασίλεψε από το 1276 έως το 1210 π.Χ (συν/πλην ένα έτος).

Πηγές: http://www.skai.gr/news/technology/article/358760/i-arhaioteri-katagegrammeni-iliaki-ekleipsi-egine-san-simera-to-1207-ph-/ – http://www.cam.ac.uk/research/news/oldest-recorded-solar-eclipse-helps-date-the-egyptian-pharaohs - Colin Humphreys and Graeme Waddington. ‘Solar eclipse of 1207 BC helps to date pharaohs.’ Astronomy & Geophysics (2017). DOI: 10.1093/astrogeo/atx178.

Σε εξωπλανήτη βρέχει... αντηλιακό! Hubble Observes Exoplanet that Snows Sunscreen

Εντοπίστηκε σε απόσταση 1.730 ετών φωτός από εμάς πλανήτης με μοναδικά χαρακτηριστικά. Καλλιτεχνική απεικόνιση του Kepler 13-Ab. The NASA/ESA Hubble Space Telescope has found a blistering hot-Jupiter exoplanet where it ‘snows’ titanium dioxide, the active ingredient in sunscreen. The Hubble observations are the first detections of this ‘snow-out’ process — called a ‘cold trap’ — on an exoplanet. This illustration shows Kepler-13Ab that circles very close to its host star, Kepler-13A. In the background is the star’s binary companion, Kepler-13B, and the third member of the multiple-star system is the orange dwarf star Kepler-13C. Image credit: NASA / ESA / G. Bacon, STScI

Η ανακάλυψη εξωπλανητών έχει γίνει πλέον ρουτίνα αφού σχεδόν κάθε εβδομάδα ανακοινώνεται ο εντοπισμός κάποιου πλανήτη σε κάποιο κοντινότερο ή πιο μακρινό σημείο του γαλαξία μας. Αρκετοί από αυτούς δεν μοιάζουν καθόλου με τους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος και η ύπαρξη τους ανατρέπει τις κρατούσες θεωρίες των επιστημόνων για τον σχηματισμό, την λειτουργία αλλά γενικότερα την «φύση» των πλανητών. Ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον αστρονόμο Τόμας Μπίτι του Πολιτειακού Πανεπιστημίου Penn στις ΗΠΑ εντόπισαν με την βοήθεια του τηλεσκοπίου Hubble ένα εξωπλανήτη σε απόσταση 1.730 ετών φωτός από την Γη. Πρόκειται για ένα πλανήτη με χαρακτηριστικά που όμοια του δεν έχουν παρατηρηθεί μέχρι σήμερα.

Ο Kepler 13-Ab όπως ονομάστηκε ο πλανήτης αυτός βρίσκεται σε «κλειδωμένη» τροχιά γύρω από το άστρο του, έτσι ώστε μόνο η μια πλευρά του αντικρίζει μόνιμα το μητρικό του άστρο. Σύμφωνα με τους ερευνητές στην πλευρά που κοιτάζει μόνιμα το άστρο του αναπτύσσονται θερμοκρασίες που αγγίζουν τους 2.800 βαθμούς Κελσίου ενώ αντίθετα η άλλη πλευρά είναι ένας απόλυτα σκοτεινός και παγωμένος κόσμος όπου συχνά βρέχει και χιονίζει. 

Όμως στον Kepler 13-Ab δεν πέφτουν σταγόνες νερού ή νιφάδες παγωμένου νερού αλλά βρέχει και χιονίζει διοξείδιο του τιτανίου. Το διοξείδιο του τιτανίου είναι ένα φυσικό λευκό μετάλλευμα το οποίο χρησιμοποιείται, μεταξύ άλλων, για τη λεύκανση των καλλυντικών. Λόγω της ικανότητας που έχει να αντανακλά τις ηλιακές ακτίνες και να απορροφά τις ακτίνες UV, χρησιμοποιείται εκτεταμένα στη παρασκευή αντηλιακών προϊόντων. Σύμφωνα με τους ερευνητές το διοξείδιο του τιτανίου μεταφέρεται με τους ανέμους στην σκοτεινή πλευρά του πλανήτη συμπυκνώνεται σχηματίζοντας νέφη και τελικά πέφτει στην επιφάνεια είτε ως βροχή είτε με την μορφή χιονιού.

This is an artist’s impression of Kepler-13Ab as compared in size to several planets in our Solar System. Image credit: NASA / ESA / A. Feild, STScI

Είναι η πρώτη φορά που εντοπίζεται αυτό το φαινόμενο σε κάποιο αντικείμενο του Σύμπαντος. Όπως είναι ευνόητο η ανακάλυψη παρέχει νέα στοιχεία για τις ατμοσφαιρικές και καιρικές συνθήκες που μπορούν να διαμορφωθούν σε ένα πλανήτη.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον επίκουρο καθηγητή αστρονομίας Τόμας Μπίτι του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστρονομίας «The Astronomical Journal». Μεταξύ των ερευνητών ήταν ο Άγγελος Τσιάρας του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου (UCL).

Οι εκτιμήσεις των επιστημόνων βασίζονται στις φασματοσκοπικές παρατηρήσεις που έκαναν με την κάμερα ευρέος πεδίου του Hubble στην ατμόσφαιρα του εξωπλανήτη, στο μήκος κύματος του εγγύς υπέρυθρου.

Πηγές: http://www.amna.gr/home/article/199893/Anakalufthike-enas-exoplanitis-opou-chionizeiantiliako – https://www.nasa.gov/feature/goddard/2017/hubble-observes-exoplanet-that-snows-sunscreen