Αστροφυσικός εντόπισε 21 μυστηριώδη άστρα με ανεξήγητες διακυμάνσεις φωτεινότητας. 'Alien Megastructure' Star May Not Be So Special After All

Φαινόμενα αντίστοιχα του «Tabby's Star». More mysteriously dimming stars have been spotted. Study author Edward Schmidt, an astrophysicist at the University of Nebraska-Lincoln, suggests that he may have discovered more than a dozen stars like Boyajian's star. This artist's illustration depicts a hypothetical dust ring orbiting KIC 8462852, also known as Boyajian's Star or Tabby's Star. (Image: © NASA/JPL-Caltech)

H παρατήρηση ενός «περίεργου» φαινομένου στο άστρο KIC 8462852 (επονομαζόμενο και «Tabby’s Star», από την Ταμπίθα Μπογιατζιάν, την αστρονόμο που το εντόπισε) πριν από λίγα χρόνια (το 2015) είχε πυροδοτήσει σειρά έντονων συζητήσεων για το ενδεχόμενο ύπαρξης γιγαντιαίων τεχνητών δομών γύρω του, κατασκευασμένων από κάποιον προηγμένο εξωγήινο πολιτισμό. Το συγκεκριμένο άστρο παρουσίαζε ανεξήγητες διακυμάνσεις στη φωτεινότητά του, πυροδοτώντας θεωρίες περί ύπαρξης γιγαντιαίων εξωγήινων κατασκευών γύρω του, στο πλαίσιο ενός «Dyson Sphere» (ή έστω ενός ημιτελούς «Dyson Swarm»). 

An artist’s concept of a Dyson sphere, built by an advanced civilization to capture the energy of a star. Image via CapnHack, via energyphysics.wikispaces.com.

Τα «Dyson Spheres» (Σφαίρες του Ντάισον, από τον μαθηματικό Φρίμαν Ντάισον που είχε παρουσιάσει τη σχετική θεωρία) είναι θεωρητικές υπερ-κατασκευές κολοσσιαίων διαστάσεων, που αποτελούν στην ουσία κριτήριο για τη θέση στην οποία βρίσκεται ένας πολιτισμός στην κλίμακα Καρντάσεφ: Ένας προηγμένος πολιτισμός που βρίσκεται στη θέση 2 της κλίμακας αυτής έχει τη δυνατότητα να εκμεταλλεύεται το σύνολο της ενέργειας του άστρου του, περικλείοντάς το σε μια κολοσσιαίων διαστάσεων κατασκευή. Η προαναφερθείσα ανωμαλία (της μεταβαλλόμενης φωτεινότητας), όπως διαπιστώθηκε από δεδομένα του διαστημικού τηλεσκοπίου Kepler, προκάλεσε θύελλα θεωριών, με πολλούς να «βλέπουν» την πρώτη σημαντική ένδειξη ύπαρξης προηγμένου εξωγήινου πολιτισμού, και ακόμα περισσότερους να απορρίπτουν αυτή την ερμηνεία ως εξωπραγματική.

Something massive, with roughly 1,000 times the area of Earth, is blocking the light coming from a distant star known as KIC 8462852, and nobody is quite sure what it is. As astronomer Tabetha Boyajian investigated this perplexing celestial object, a colleague suggested something unusual: Could it be an alien-built megastructure? Such an extraordinary idea would require extraordinary evidence. In this talk, Boyajian gives us a look at how scientists search for and test hypotheses when faced with the unknown.

Πλέον οι περισσότεροι αστρονόμοι θεωρούν πως το άστρο αυτό (πλέον αποκαλείται «Boyajian’s star», όπως σημειώνεται σε σχετικό δημοσίευμα του Space.com), λίγο μεγαλύτερο και θερμότερο από τον Ήλιο μας, σε απόσταση 1.480 ετών φωτός, μάλλον δεν περικλείεται από κάποια Σφαίρα του Ντάισον, αλλά το φαινόμενο οφείλεται σε νέφη σκόνης, κομμάτια κομητών κ.α. Παρόλα αυτά, το άστρο συνέχισε να προκαλεί ενδιαφέρον, καθώς το φαινόμενο αυτό δεν ήταν συνηθισμένο. Αυτό όμως ίσως να αλλάξει, όπως δείχνει η δουλειά του αστροφυσικού Έντουαρντ Σμιντ, του Πανεπιστημίου της Νεμπράσκα- Λίνκολν, ο οποίος εκτιμά πως ίσως να έχει εντοπίσει 21 τέτοια άστρα, που παρουσιάζουν αντίστοιχα φαινόμενα.

Όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα του Space.com, ο Σμιντ αναζήτησε άστρα με αντίστοιχα φαινόμενα με ειδικό λογισμικό, που έψαχνε περιπτώσεις διακύμανσης φωτός (αυξομείωσης φωτεινότητας) μεταξύ 14 εκατ. αντικειμένων που είχαν καταγραφεί στο πλαίσιο της Northern Sky Variable Survey (Απρίλιος 1999 – Μάρτιος 2000). Μετά εξέτασε περισσότερο τους πιο πολλά υποσχόμενους «υποψηφίους» χρησιμοποιώντας δεδομένα από το All-Sky Automated Survey for Supernovae, αποκλείοντας περιπτώσεις που μπορούσαν να έχουν «συμβατικές» εξηγήσεις. Εν τέλει, κατέληξε σε 21 άστρα με ασυνήθιστες διακυμάνσεις φωτός. Από αυτά τα 15 είχαν ρυθμούς αντίστοιχους αυτού του άστρου της Μπογιατζιάν και 6 είχαν ταχύτερους. «Αυτό που με εξέπληξε πιο πολύ ήταν τα άστρα που είχαν πολλές πτώσεις της φωτεινότητας, αυτά που αποκαλώ “rapid dippers”. Περίμενα πιο πολλές περιστασιακές πτώσεις, όπως στο άστρο της Μπογιατζιάν» είπε στο Space.com ο ερευνητής.

Περαιτέρω ανάλυση έδειξε πως επρόκειτο είτε για άστρα με περίπου την ίδια μάζα με τον ήλιο, ή κόκκινους γίγαντες, με τη διπλάσια. Άστρα με σποραδικές πτώσεις φωτεινότητας, όσο με συχνές φαίνονται να ανήκουν και στις δύο ομάδες, κάτι που, σύμφωνα με τον Σμιντ, ίσως υποδεικνύει πως μιλάμε για διαφορετικά επίπεδα του ίδιου μηχανισμού. Επίσης, ο επιστήμονας σημειώνει πως στη Northern Sky Variable Survey, όπου έψαξε για άστρα με φαινόμενα αντίστοιχα αυτού του άστρου της Μπογιατζιάν, το ίδιο το άστρο αυτό δεν είχε καταγραφεί να παρουσιάζει το φαινόμενο- κάτι που υποδεικνύει πως είναι εύκολο να παραβλεφθούν άστρα που μπορεί να σκοτεινιάζουν με αυτόν τον τρόπο, εάν εξετάζονται μόνο κατάλογοι με άστρα που παρατηρούνταν μόνο για μικρές χρονικές περιόδους.

Περαιτέρω ανάλυση δεδομένων από πιο πολλούς καταλόγους μπορεί να αποδώσει ακόμα περισσότερα άστρα, βοηθώντας στην εξήγηση του φαινομένου. «Σκοπεύω να προσπαθήσω να διερευνήσω περισσότερο τους rapid dippers» είπε ο Σμιντ. «Κάτι που αντιλήφθηκα για αυτούς είναι πως τουλάχιστον ένας φαινόταν να επιβραδύνει μέσα στα πέντε χρόνια κάλυψης που έχουμε. Θα ήταν ενδιαφέρον να βρούμε τι συνέβη στο παρελθόν του, που μπορεί να βοηθήσει να έχουμε μια καλύτερη ιδέα ως προς το τι συμβαίνει με αυτά τα άστρα».

Η έρευνα αυτή- και άλλες που αναμένεται να ακολουθήσουν στο συγκεκριμένο αντικείμενο- θεωρείται πως θα μπορούσε να εξηγήσει το μυστηριώδες φαινόμενο, διαπιστώνοντας εάν η αιτία του είναι φυσική- όπως πιστεύουν οι πιο πολλοί αστρονόμοι- ή εάν ισχύουν τα πιο «εξωτικά» σενάρια, που κάνουν λόγο για ύπαρξη γιγαντιαίων τεχνητών δομών προηγμένων εξωγήινων πολιτισμών.

Πηγές: A Search for Analogs of KIC 8462852 (Boyajian's ... – IOPscience -  https://www.space.com/alien-megastructure-mysteriously-dimming-stars.html - https://www.huffingtonpost.gr/entry/astrofesikos-entopise-21-mesteriode-astra-me-anexeyetes-diakemanseis-foteinotetas_gr_5d867105e4b070d468cd8cd4