Η αξιολόγηση, η επιτήρηση και η… τιμωρία. The evaluation, monitoring and... punishment

Jan Matejko, Stanczyk, 1862. The jester is depicted as the only person at a royal ball who is troubled by the news that the Russians have captured Smolensk. This event happened in 1514. Το κάλεσμα του υπουργείου Παιδείας για αξιολόγηση των στελεχών της εκπαίδευσης μέσα στο κατακαλόκαιρο στόχο έχει τη νομιμοποίηση της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών της σχολικής τάξης, η οποία θα συμπληρώνει ένα σύνολο κυβερνητικών μέτρων που δεν προωθούν την αναβάθμιση της παιδείας.

Με αιφνιδιαστικό έγγραφο του υπουργού Παιδείας Ανδρέα Λοβέρδου, που στάλθηκε σε όλα τα στελέχη εκπαίδευσης, δίνεται εντολή μέχρι τις 31 Αυγούστου να έχει ολοκληρωθεί η αξιολόγηση των στελεχών εκπαίδευσης (στελέχη εκπαίδευσης εξωτερικού, προϊστάμενοι Επιστημονικής και Παιδαγωγικής Καθοδήγησης, σχολικοί σύμβουλοι, διευθυντές Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης).

Στη συνέχεια του εγγράφου ορίζεται ότι θα ακολουθήσει από τον Σεπτέμβριο του 2014 η αξιολόγηση των διευθυντών των σχολείων αρχικά και στη συνέχεια των εκπαιδευτικών, κατά προτεραιότητα όσων καταθέσουν σχετικό αίτημα.

Το τίμημα

Είναι φανερό ότι το κάλεσμα για αξιολόγηση των στελεχών της εκπαίδευσης μέσα στο κατακαλόκαιρο δεν είναι παρά το τίμημα που πρέπει να «πληρώσει» το υπουργείο Παιδείας για να νομιμοποιήσει το επόμενο βήμα, που είναι η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών της σχολικής τάξης. Έτσι και αλλιώς, η αξιολόγηση των στελεχών της εκπαίδευσης έχει μικρή σημασία, καθώς η επιλογή τους ήταν καθαρά πολιτική επιλογή.

Στο πλαίσιο αυτό η αξιολόγησή τους αφενός θα έχει το στοιχείο του «μοιράσματος» της τράπουλας των στελεχών ανάμεσα στα δύο κόμματα της συγκυβέρνησης, αφετέρου θα χρησιμοποιηθεί ως έξωθεν καλή μαρτυρία του τύπου «η αξιολόγηση αρχίζει από την κεφαλή», όπως είπε με στόμφο παράγοντας του υπουργείου Παιδείας.

Άρα, διώχνοντας την επικοινωνιακή σκόνη, μπορεί εύκολα κανείς να καταλάβει ότι η αξιολόγηση έχει αποκλειστικό στόχο τους εκπαιδευτικούς της τάξης. Παράλληλα, σε μια δύσκολη περίοδο για τους επιτελείς του υπουργείου Παιδείας, θα «κυματίζει» το μήνυμα ότι επιτέλους μπαίνει τάξη στην εκπαίδευση. Η «κοινή γνώμη» πρέπει να τραφεί με αυταπάτες για να αλληθωρίσει.

Γιατί, βέβαια, εδώ και πολλά χρόνια, χέρι χέρι με την εκάστοτε πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας οι μόνιμοι προσηλυτιστές της κοινής γνώμης -δημοσιογράφοι, τεχνοκράτες και «ειδικοί»- εγχαράσσουν στον «σκληρό δίσκο» της κοινής γνώμης, ως αυτονόητο, ότι «η κακοδαιμονία του ελληνικού σχολείου είναι αποτέλεσμα της έλλειψης αξιολόγησης-ελέγχου των εκπαιδευτικών».

Το έδαφος, βεβαίως, είναι εύφορο για την υποδοχή του «αυτονόητου», κοντολογίς για την άκριτη υιοθέτηση, ως φυσικής και εύλογης, της απαίτησης «να ξεκαθαρίσει επιτέλους το εκπαιδευτικό τοπίο από την κόπρο του Αυγείου».

Η αυξανόμενη δυσαρέσκεια των γονέων που αναγκάζονται να «τραυματίζουν» τους οικογενειακούς τους προϋπολογισμούς πληρώνοντας ακριβά -σε καθεστώς «δημόσιας και δωρεάν εκπαίδευσης»- το κόστος του εισιτηρίου για την πολυπόθητη είσοδο των παιδιών τους στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση, σε συνδυασμό με την κάθετη πτώση της αποδοτικότητας της «επένδυσης», πριμοδοτεί την οικοδόμηση πεποιθήσεων, σύμφωνα με τις οποίες, αν ένας μαθητής δεν μαθαίνει γράμματα στο σχολείο ή αναγκάζεται να πληρώνει φροντιστήριο ή το απολυτήριό του δεν του εξασφαλίζει μια θέση στην αγορά εργασίας, για όλα αυτά και για άλλα πολλά ευθύνεται ο εκπαιδευτικός, ο οποίος είναι «αναποτελεσματικός ή άπειρος ή τεμπέλης ή ανίκανος» τόσο όσο και ένας υδραυλικός που δεν μπορεί να επισκευάσει μια βρύση ή ένας γιατρός που δεν είναι ικανός να θεραπεύσει μια γρίπη!

Οφείλουμε να το ξεκαθαρίσουμε: Η αξιολόγηση δεν είναι ένα απλό μεταρρυθμιστικό μέτρο που κάποια στιγμή θα «έρθει» και θα «μάθουμε να ζούμε με αυτή», όπως και με τόσα άλλα. Γι’ αυτούς τους λόγους είναι το σημαντικότερο πολιτικό διακύβευμα στην εκπαίδευση.

Το «πέρασμα» και η «επιβολή» της -μέσω ζαχαρωμένων διακηρύξεων- θα αλλάξει δραματικά τόσο τον χάρτη των συσχετισμών στο σχολείο όσο και την καθημερινή εργασία του εκπαιδευτικού, σε όλες της τις πτυχές: από την εργασιακή του σχέση με την εκπαίδευση (μονιμότητα) μέχρι το κλίμα που θα βιώνει καθημερινά στο σχολείο και τις σχέσεις με τους συναδέλφους του. Θα χειραγωγήσει τον εκπαιδευτικό, θα μετακυλίσει πάνω του όλη την ευθύνη για τη λειτουργία του σχολείου, θα νομιμοποιήσει τα σχέδια για απολύσεις.

Εύστοχο και το πικρό «ερώτημα» πολλών εκπαιδευτικών: Είναι δυνατόν η πολιτική που έχει φτωχύνει τη δημόσια εκπαίδευση και τον εκπαιδευτικό και έχει κλείσει το μέλλον στα υπόγεια να έχει αγαθές προθέσεις;

Τα κριτήρια

Σύμφωνα με τον εκπαιδευτικό, διδάκτορα Παιδαγωγικής, Κώστα Διαμαντή, είναι χαρακτηριστικό ότι η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών της σχολικής τάξης σε καθεμία από τις πολλές κατηγορίες και υποκατηγορίες αποτυπώνεται σε τετράβαθμη περιγραφική κλίμακα αξιολόγησης, η οποία ταυτόχρονα αντιστοιχεί σε εκατοντάβαθμη κλίμακα, με την εξής κατηγοριοποίηση: α) «ελλιπής» (0-30 βαθμοί), β) «επαρκής» (31-60 βαθμοί), γ) «πολύ καλός» (61-80 βαθμοί) και δ) «εξαιρετικός» (81-100 βαθμοί).

Μάλιστα, όπως επισημαίνει ο πανεπιστημιακός Χάρης Αθανασιάδης, ο αριθμός των αξιολογικών κριτηρίων αυξάνεται και η αυστηρότητα της διαδικασίας εντείνεται καθώς κατερχόμαστε από την κορυφή στη βάση της πυραμίδας, πράγμα που είναι πρωτοφανές αλλά συμβατό με τον πειθαρχικό έλεγχο που θέλει να επιβάλει το Π.Δ.

Ένα παράδειγμα: Η περιγραφή των κριτηρίων και των διαδικασιών της αξιολόγησης των σχολικών συμβούλων καλύπτει 5 σελίδες, των εκπαιδευτικών της σχολικής τάξης 20 σελίδες.

Πώς μπορεί να χωρέσει η διδασκαλία στον κατάλογο των κατηγοριών και των κριτηρίων αξιολόγησης, αναρωτιέται ο πανεπιστημιακός Γιώργος Μαυρογιώργος; Ποιος είναι αυτός ο αξιολογητής που θα βάλει βαθμό από το 0 έως το 100 σε μια ρευστή και εξελισσόμενη παιδαγωγική σχέση που μπορεί ακόμη και να «καταργεί» ή να «σκοτώνει» την αυθεντία του δασκάλου; Αν «η διδασκαλία είναι αϋπνία… δημιουργική αϋπνία» (George Steiner), ποια «Αρχή Διασφάλισης Ποιότητας» μπορεί «να διαμορφώνει, να οργανώνει, να εξειδικεύει, να τυποποιεί… διαδικασίες αξιολόγησης, κριτήρια και δείκτες…»;

Σύμφωνα με τον πανεπιστημιακό Γιώργο Γρόλλιο, το Προεδρικό Διάταγμα 152 εντάσσεται στην κυβερνητική εκπαιδευτική πολιτική των σαρωτικών περικοπών των λειτουργικών δαπανών και των συγχωνεύσεων των σχολικών μονάδων, των ελάχιστων διορισμών, των διαθεσιμοτήτων και των απολύσεων, της εξάλειψης της επιμόρφωσης και της μετεκπαίδευσης, της ενοχοποίησης των εκπαιδευτικών μέσω του νέου πειθαρχικού δικαίου και της οικονομικής υποβάθμισής τους, ιδιαίτερα των νέων.

Τα αποτελέσματα

Πολλές μελέτες έχουν δείξει τα καταστροφικά αποτελέσματα αυτών των πολιτικών για τη μεγάλη πλειονότητα των εκπαιδευτικών: πτώση του ηθικού τους, πρόωρη εγκατάλειψη του επαγγέλματος, αύξηση των ωρών εργασίας, μειώσεις μισθών, απολύσεις, επέκταση των ελαστικών σχέσεων εργασίας, επιδείνωση των συνθηκών εντός των οποίων διεξάγεται η διδασκαλία.

Όσο για τη μεγάλη πλειονότητα των μαθητών, τα αποτελέσματα είναι αναλόγως αρνητικά: αντιμετώπισή τους ως εμπορευμάτων, εμπέδωση των άτυπων διακρίσεων εναντίον των μαθητών με χαμηλές επιδόσεις από τη μεριά των διευθύνσεων για να μη βρεθούν τα σχολεία τους στην κατηγορία των αποτυχημένων που κλείνουν ή ιδιωτικοποιούνται, τυποποίηση και συντηρητικοποίηση των παιδαγωγικών πρακτικών με στόχο την προσαρμογή τους στις απαιτήσεις των πανεθνικών εξετάσεων, πτώση ή στασιμότητα των μαθητικών επιδόσεων σε μακροχρόνια βάση.

Το Προεδρικό Διάταγμα συμπληρώνει ένα σύνολο κυβερνητικών μέτρων που δεν προωθεί την αναβάθμιση της παιδείας, αλλά την υποβάθμισή της. Η ατομική ιεραρχική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, συνδεόμενη με τη μισθολογική τους εξέλιξη, προσλαμβάνει έναν σαφή τιμωρητικό χαρακτήρα και εάν εφαρμοστεί θα οδηγήσει σε εκπαιδευτικούς πολλών κατηγοριών, με σημαντικό μέρος τους να κινδυνεύει άμεσα με απόλυση.

Η σύνδεση της ατομικής αξιολόγησης των εκπαιδευτικών με τις επιδόσεις των μαθητών παραγνωρίζει κρίσιμους παράγοντες που διαμορφώνουν τις τελευταίες σε σημαντικό βαθμό, όπως η κοινωνικοοικονομική – μορφωτική προέλευση των μαθητών. Η κατάταξη των εκπαιδευτικών σε κατηγορίες με βάση μια ολιγόωρη παρακολούθηση της διδασκαλίας τους, η οποία επιχειρεί να συνοψίσει το τριετές έργο τους, κάθε άλλο παρά αξιόπιστη είναι.

Η κατάτμηση αυτού του έργου σε ένα πλήθος συχνά αλληλοεπικαλυπτόμενων και ασαφών κριτηρίων παραγνωρίζει την πολυπλοκότητα, τον ζωντανό και πολλές φορές απρόβλεπτο χαρακτήρα της διδασκαλίας, παρομοιάζοντάς την με μια μηχανιστική διαδικασία και με ένα μετρήσιμο τεχνικό μέγεθος.

Στην έλευση αυτού του «νέου» σχολείου, το οποίο προωθείται με αυταρχικό τρόπο μέσω (και) της ιεραρχικής αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, ενός σχολείου που έχει στραμμένο το βλέμμα του σε σκοτεινές περιόδους του παρελθόντος, η συναίνεση ή η αδιαφορία των παιδαγωγών μπορεί να αποτελέσει ένα λάθος με ολέθριες συνέπειες.

Του Χρήστου Κάτσικα

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Εξωτικό κοσμικό σώμα. Planet-like object may have spent its youth as hot as a star

Καλλιτεχνική απεικόνιση του σπάνιου καφέ νάνου που εντοπίστηκε και των μεταβολών θερμοκρασίας που βίωσε. Αρχικά ήταν καυτός σαν άστρο και υποχώρησε σταδιακά σε συνθήκες πλανήτη. A four-stage sequence (left to right) showing the possible extreme temperature evolution for WISE J0304-2705. When young the object was as hot as a star, shining with a temperature of at least 2800 degrees C for about 20 million years. After 100 million years or so it had cooled to 1500 degrees C, and by a billion years its temperature was around 1000 degrees C. The final stage is billions of years later, when WISE J0304-2705 had cooled to its current planetary temperature of 100-150 degrees C. Credit: John Pinfield

Διεθνής ομάδα ερευνητών εντόπισε με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου WISE ένα κοσμικό σώμα με κλιματικό ιστορικό που εντυπωσιάζει.

Σπάνιο είδος

This artist's conception illustrates what a "Y dwarf" might look like. Y dwarfs are the coldest star-like bodies known, with temperatures that can be even cooler than the human body. Image credit: NASA/JPL-Caltech

Οι καφέ νάνοι είναι σώματα που οι ειδικοί τα αναφέρουν ως «αποτυχημένα άστρα» και είναι κάτι ανάμεσα σε άστρα και πλανήτες. Οι ερευνητές εντόπισαν στον αστερισμό της Καμίνου ένα υπο-είδος καφέ νάνου, ένα σώμα που ανήκει στη φασματική ομάδα Υ, το οποίο οι επιστήμονες ονομάζουν «Υ νάνο». Πρόκειται για ένα εξαιρετικά σπάνιο είδος κοσμικού σώματος αφού έχουν εντοπισθεί μόλις 20 Υ νάνοι μέχρι σήμερα.

Η θερμοκρασία

This artist's conception illustrates what brown dwarfs of different types might look like to a hypothetical interstellar traveler who has flown a spaceship to each one. Astronomers have discovered an extremely cool object that could have a particularly diverse history - although it is now as cool as a planet, it may have spent much of its youth as hot as a star. The current temperature of the object is 100-150 degrees Celsius, intermediate between that of the Earth and Venus. But the object shows evidence of a possible ancient origin, implying that a large change in temperature has taken place. Image credit: NASA/JPL-Caltech

Ο νέος Υ νάνος βρίσκεται σε απόσταση 33-55 εκ. ετών φωτός από εμάς και ονομάστηκε WISE J0304-2705. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το σώμα αυτό έχει βιώσει ακραίες κλιματικές μεταβολές. Την πρώτη περίοδο της ύπαρξης του στο WISE J0304-2705 αναπτύσσονταν θερμοκρασίες τουλάχιστον 2.800 βαθμών Κελσίου. Η θερμοκρασία αυτή διατηρήθηκε για περίπου 20 εκ. έτη και στη συνέχεια άρχισε σταδιακά να πέφτει.

Όταν πλέον ήταν 120 εκ ετών το WISE J0304-2705 είχε θερμοκρασία 1.500 βαθμών Κελσίου η οποία γρήγορα έπεσε στους χίλιους βαθμούς και διατηρήθηκε σε αυτά τα επίπεδα για περίπου ένα δισ. έτη. Στη συνέχεια η θερμοκρασία του άρχισε να πέφτει και άλλο για να φτάσει στα σημερινά επίπεδα που κυμαίνονται από 100-150 βαθμούς Κελσίου. Η ανακάλυψη του WISE J0304-2705 ρίχνει νέο φως σε αυτή τη σπάνια κατηγορία σωμάτων αλλά προσφέρει και νέα δεδομένα για τις αλλαγές θερμοκρασίας που μπορεί να λαμβάνουν χώρα σε διάφορα κοσμικά σώματα. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Royal Astronomical Society»

Τα άλογα «μιλάνε» με τα… αυτιά τους. Flexible Ears Help Horses Communicate

Diego Vélasquez, Cheval blanc, 1634. Huile sur Toile, 3,10 x 2,45 m, Madrid, Palais royal. Η κίνηση των αυτιών αποτελεί τρόπο επικοινωνίας αφού μεταφράζεται σε πληροφορίες. New research suggests horses communicate through facial expressions such as moving the eyes and ears. The findings, reported in the Cell Press journal Current Biology on August 4, suggest animals communicate in more ways than humans give them credit for.

Ερευνητική ομάδα στη Βρετανία μελετά εδώ και καιρό τη συμπεριφορά των ζώων προσπαθώντας να συλλέξει στοιχεία για την εξέλιξη της κοινωνικότητας τους αλλά και των μηχανισμών επικοινωνίας τους. Οι ερευνητές έκαναν μια αναπάντεχη ανακάλυψη αφού διαπίστωσαν ότι τα άλογα ανάμεσα στους τρόπους επικοινωνίας τους χρησιμοποιούν και τα… αυτιά τους.

Το φαγητό

Horsing around: When a horse's ears are flopping down, it means the creature is relaxed, the study claims. But when the ears are pinned back, and the horse is expressing anger (stock picture shown).

Την έρευνα διεξάγουν ερευνητές του Πανεπιστημίου του Σάσεξ που διαπίστωσαν ότι τα άλογα όταν σκέφτονται κάτι κουνούν με χαρακτηριστικό τα αυτιά τους. Τις κινήσεις αυτές τα άλλα άλογα μπορούν να τις αποκωδικοποιούν και να πράττουν αναλόγως. Οι ερευνητές μελετώντας 72 άλογα διαπίστωσαν ότι με την κίνηση των αυτιών τα άλογα στέλνουν πληροφορίες στα άλλα άλογα για το που θα πάνε να φάνε.

Body language: When a horse is interested in something, it pricks up its ears and swivels them towards whatever has caught its attention. The ability to read each other's interest level is disrupted when the ears are covered up, the researchers found.

Οι ερευνητές συνεχίζουν τα πειράματα με τα άλογα μπλοκάροντας τα μάτια ή τα αυτιά τους για να ανακαλύψουν και άλλες μορφές επικοινωνίας μεταξύ τους ή κάποια επιπλέον είδη μηνυμάτων που ανταλλάσσουν. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Current Biology».

Κρύβει η Σελήνη ενεργειακό θησαυρό; Could the moon fuel Earth for 10,000 years? China says mining helium from our satellite may help solve the world's energy crisis

Ορυχεία στη Σελήνη θα εξάγουν ήλιο-3 το οποίο θα χρησιμοποιείται για την παραγωγή καθαρής ενέργειας. Helium 3, scientists argue, could power clean fusion plants. Two fully-loaded Space Shuttle cargo bay's worth - about 40 tonnes worth - could power the United States for a year at the current rate of energy consumption. Pictured are the stages in getting the material back to Earth.

Η απάντηση είναι ναι αλλά είναι εξαιρετικά δύσκολο να τον αποκτήσουμε. Πράγματι η σκόνη με την οποία είναι καλυμμένη η επιφάνεια της Σελήνης περιέχει ήλιο-3, ένα ισότοπο με το οποίο μπορεί να παραχθεί καθαρή και ασφαλής ενέργεια. H κινεζική κυβέρνηση έκανε γνωστό ότι ενδιαφέρεται για το ήλιο-3 της Σελήνης και μάλιστα κάποιοι Κινέζοι αξιωματούχοι, όπως ο επικεφαλής του κινεζικού προγράμματος εξερεύνησης της Σελήνης, υποστηρίζουν ότι το ήλιο-3 τη Σελήνης μπορεί να καλύψει τις ενεργειακές ανάγκες της ανθρωπότητας για τα επόμενα δέκα χιλιάδες έτη! Κάπου εδώ όμως αρχίζουν τα προβλήματα αφού οι επιστήμονες που έχουν ασχοληθεί με το ήλιο-3 είναι εξαιρετικά επιφυλακτικοί για το αν και πώς μπορούμε να το... εισάγουμε από την Σελήνη.

Ο θησαυρός της σκόνης

Physics concepts like in nuclear energy fission method is used to extract nuclear energy but very difficult to manage the nuclear waste and to control the reaction. So fusion energy using Helium 3 is very much safe. Moreover helium 3 is efficient resource of energy as 1 tonne of helium 3 is enough for power needs of India for 1 year.

Το ήλιο-3 είναι ελαφρώς διαφορετικό από το αέριο που γεμίζει τα μπαλόνια των γενεθλίων. Πρόκειται για ένα σταθερό ισότοπο του ηλίου που του λείπει ένα νετρόνιο, με αυτό το χαμένο νετρόνιο επιτρέπεται να παράγει καθαρή ενέργεια. Στη Γη το ήλιο-3 υπάρχει σε εξαιρετικά μικρές ποσότητες ενώ επίσης παράγεται και ως υποπροϊόν πυρηνικών δοκιμών όπου και πάλι δεν μπορούν να συγκεντρωθούν σημαντικές ποσότητες που θα το καθιστούσαν χρήσιμο.

Helium 3 is a light, non-radioactive isotope of helium with two protons and one neutron. It is abundant in the moon's soil after being dumped there by solar winds. Two fully-loaded Space Shuttle cargo bay’s worth - about 40 tonnes worth - could power the United States for a year at the current rate of energy consumption.

Στη Σελήνη πάλι όπου υπάρχει σε μεγαλύτερη αφθονία θα πρέπει αρχικά να δημιουργηθούν ορυχεία τα οποία κυριολεκτικά θα «ξηλώσουν» ολόκληρη την επιφάνεια της Σελήνης για να εξαχθούν οι απαραίτητες ποσότητες του ισοτόπου.

An artist's impression of what mining in space.  In this image hot gases are seen flowing through chambers.

Επίσης ακόμη και αν αφαιρέσουμε όλη την επιφάνεια της Σελήνης απαιτείται μια δύσκολη διαδικασία διαχωρισμού του ηλίου-3 από τα υπόλοιπα υλικά, διαδικασία που απαιτεί από μόνη της χρήση υψηλών ποσοτήτων ενέργειας για να επιτευχθεί. Ακόμη όμως και αν υποθέσουμε ότι σκάβεται όλη η Σελήνη και επιτυγχάνεται ο διαχωρισμός του ηλίου-3 υπάρχει ένα ακόμη σοβαρό εμπόδιο.

Private groups are also interested in using fuel from the moon by mining water rather than helium.

Ένα διαστημόπλοιο θα μπορεί να μεταφέρει στη Γη στην καλύτερη περίπτωση μερικούς τόνους ηλίου-3. Ακόμη και ένα στόλος διαστημικών-τάνκερ να δημιουργηθεί για την μεταφορά του ηλίου-3 οι ποσότητες που θα φθάνουν στη Γη θα είναι επαρκείς για να αξιοποιηθούν σε τοπικό και όχι πλανητικό επίπεδο. Αυτό που οι επιστήμονες βλέπουν ως πιο πιθανό σενάριο για τη χρήση του σεληνιακού ηλίου-3 είναι το ισότοπο να χρησιμοποιηθεί για τις ενεργειακές ανάγκες των βάσεων αρχικά και των αποικιών αργότερα που θα γίνουν στη Σελήνη ώστε να μην είναι απαραίτητη η μεταφορά καυσίμων εκεί από τη Γη.

Πωλούν γάλα χωρίς μεσάζοντες και γίνονται παγκόσμια είδηση! In Greek dairy war, milkmen cut out the middlemen

Οι Λαρισαίοι έβαλαν τα γυαλιά στην τρόικα και στον Κωστή Χατζηδάκη! Ρεπορτάζ για την ανεξάρτητη προσπάθεια κτηνοτρόφων της επαρχίας να πωλούν γάλα χωρίς μεσάζοντες, απευθείας στους καταναλωτές, με χαμηλότερη τιμή από αυτήν που πωλείται σε σούπερ μάρκετ και άλλα καταστήματα, δημοσιεύει το πρακτορείο Reuters, με το χαρακτηριστικό τίτλο «Στον ελληνικό πόλεμο του γάλακτος, οι γαλακτοπαραγωγοί κόβουν τους μεσάζοντες». Grassroots movements to cut out middlemen have been on the increase since Greece's debt crisis exposed the country's Achilles heel - a bureaucratic system which stifles innovation and encourages corruption. One of the most successful is based in Larissa, near the demi-God's legendary birthplace. The town's new vending machines, have, on a small scale, solved a problem Greece's leaders and their international backers have tried and failed to tackle. They dispense not snacks or soda, but milk, supporting farmers while undercutting prices that have defied economic logic to remain some of the highest in the European Union. A woman waits for a bottle of milk to be dispensed at a vending machine in Larissa town, central Greece June 26, 2014. CREDIT: REUTERS/YORGOS KARAHALIS

Την αξιέπαινη προσπάθεια ενός μικρού συνεταιρισμού στην Λάρισα που πουλά σε αυτόματους πωλητές φρέσκο γάλα, βάζοντας τέλος στους μεσάζοντες, που αποτελούν ένα γραφειοκρατικό σύστημα που καταστέλλει την καινοτομία και ενθαρρύνει τη διαφθορά, επευφημεί το πρακτορείο Reuters.

Όπως γράφει το Reuters: Ένα από τα πιο επιτυχημένα (συστήματα αυτόματης πώλησης γάλακτος) έχει έδρα τη Λάρισα. Τα νέα μηχανήματα αυτόματης πώλησης, έχουν, σε μικρή κλίμακα, λύσει ένα πρόβλημα που οι ηγέτες στην Ελλάδα και οι διεθνείς υποστηρικτές τους απέτυχαν να αντιμετωπίσουν.

Δεν πωλούν σνακ ή αναψυκτικά, αλλά γάλα, στηρίζοντας τους γεωργούς, την ώρα που οι χαμηλές τιμές έχουν αψηφήσει την οικονομική λογική και παραμένουν από τις υψηλότερες στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Greeks, whose average incomes fell by 30 percent since the crisis hit in late 2009, have been flooding in - bringing their own bottles or buying plastic or glass ones from the machines. "People were waiting 20 to 30 minutes in line, to buy milk!" said Constantine Gougoulias, 37, general manager of the dairy cooperative behind the initiative, describing the response on the day the machines were set up. "We were telling them, 'Hold on, we need to fill the machines first'." Today ThesGala or "Want Milk?" has expanded to 14 vending machine outlets in Larissa and plans to double the network in and around the central city over the next year. Consumers buy milk from a vending machine in Larissa town, central Greece June 26, 2014. CREDIT: REUTERS/YORGOS KARAHALIS

Οι Έλληνες, που το μέσο εισόδημά τους μειώθηκε κατά 30% από την αρχή της κρίσης το 2009, κατακλύζουν τα μηχανήματα αυτόματης πώλησης – φέρνοντας τα δικά τους μπουκάλια ή αγοράζουν πλαστικά και γυάλινα από αυτά τα μηχανήματα.

«Οι άνθρωποι περιμένουν 20-30 λεπτά στην ουρά για να αγοράσουν γάλα!» δήλωσε ο Κωνσταντίνος Γκουγκούλιας, γενικός διευθυντής του συνεταιρισμού γαλακτοκομικών που βρίσκεται πίσω από αυτή την πρωτοβουλία, περιγράφοντας την ανταπόκριση που είχαν τα αυτόματα μηχανήματα. «Τους λέγαμε: 'Περιμένετε, πρέπει να εφοδιάσουμε τα μηχανήματα πρώτα'».

Σήμερα το «Θες Γάλα» έχει επεκταθεί σε 14 σημεία στη Λάρισα ενώ αναμένεται να διπλασιάσει το δίκτυο μέσα και γύρω από την πόλη το επόμενο έτος. Οι πωλήσεις από τα μπλε και άσπρα μηχανήματα αντιπροσωπεύουν ένα μικρό μέρος της παραγωγής του συνεταιρισμού γάλακτος, αλλά δείχνουν πως η κρίση ενθαρρύνει την επιχειρηματικότητα, όπου η ιδιοτέλεια κάνει μια κοινωνική στροφή σε μια χώρα που η γραφειοκρατία πνίγει την ανάπτυξη.

Οι πωλήσεις από τα μπλε και άσπρα μηχανήματα αντιπροσωπεύουν ένα μικρό μέρος της παραγωγής του συνεταιρισμού γάλακτος, αλλά δείχνουν πως η κρίση ενθαρρύνει την επιχειρηματικότητα, όπου η ιδιοτέλεια κάνει μια κοινωνική στροφή σε μια χώρα που η γραφειοκρατία πνίγει την ανάπτυξη. Οι περισσότερες από αυτές τις προσπάθειες ήταν άτυπες και οργανώνονταν κυρίως στις παρυφές των πόλεων.

Sales from the blue and white machines account for a small fraction of the cooperative's milk output, but they show how crisis has encouraged entrepreneurship where self-interest has a social twist in a country where bureaucracy stifles development. Most of those efforts have been informal, relying on word of mouth and loosely organized at the outskirts of towns and cities. In 2012, for example, potato farmers began selling their produce directly to consumers at parking lots outside towns in northern Greece to cut out the supermarkets who they accused of hurting both producers and consumers. Since then, the movements have expanded beyond potatoes - in Kozani in the north and the central town of Volos, for example, people have formed groups selling anything from flour to cleaning products.

Το 2012, για παράδειγμα, οι καλλιεργητές πατάτας άρχισαν να πωλούν τα προϊόντα τους απευθείας στους καταναλωτές σε χώρους στάθμευσης έξω από τις πόλεις στη Βόρεια Ελλάδα για να αποκόψουν τα σούπερ μάρκετ που τους κατηγόρησαν ότι βλάπτουν τόσο τους παραγωγούς όσο και τους καταναλωτές.

Από τότε, τα κινήματα αυτά επεκτάθηκαν πέρα από τις πατάτες – στην Κοζάνη και το Βόλο για παράδειγμα οι άνθρωποι σχηματίζουν ομάδες που πωλούν οτιδήποτε από αλεύρι μέχρι προϊόντα καθαρισμού.

«Διαπιστώνουμε μια αύξηση της κοινωνικής αλληλεγγύης και της συνεργασίας στην Ελλάδα κάτι που δεν είχαμε στο παρελθόν» δήλωσε η Φιόρι Ζαφειροπούλου, λέκτορας κοινωνικής επιχειρηματικότητας στο City Unity College της Αθήνας. «Αυτό είναι το θετικό στοιχείο της οικονομικής κρίσης».

Τα σούπερ μάρκετ αρνούνται τις κατηγορίες, λέγοντας πως η κρίση τους έχει χτυπήσει κι αυτούς. Η ελληνική εταιρεία γαλακτοκομικών Όλυμπος, η οποία αγοράζει γάλα από μικρούς παραγωγούς, ισχυρίζεται ότι δεν απειλείται από κινήματα όπως το «Θες Γάλα» και χαιρετίζει τις πρωτοβουλίες όπως τα μηχανήματα αυτόματης πώλησης γάλακτος.

Απορρίπτει τις επικρίσεις πως οι εταιρείες σαν αυτήν ευθύνονται για τις υψηλές τιμές του γάλακτος, δηλώνοντας πως το υψηλό κόστος μεταφοράς και οι κανονισμοί στην Ελλάδα το καθιστούν αδύνατο να συγκριθεί με άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ένα ευρώ την ημέρα

Το «Θες Γάλα» από την άλλη πλευρά, μετρά τις επιτυχίες του. Οι 130 τόνοι παραγωγής ημερησίως του συνεταιρισμού, αντιστοιχεί μόνο το 10% του γάλακτος που παράγεται στην Ελλάδα και μόνο το 7% εξ αυτού πωλείται στα μηχανήματα, αλλά τα μέλη του συνεταιρισμού αναμένουν πως θα αυξηθεί γρήγορα.

Το «Θες Γάλα» από την άλλη πλευρά, μετρά τις επιτυχίες του. Οι 130 τόνοι παραγωγής ημερησίως του συνεταιρισμού, αντιστοιχεί μόνο το 10% του γάλακτος που παράγεται στην Ελλάδα και μόνο το 7% εξ αυτού πωλείται στα μηχανήματα, αλλά τα μέλη του συνεταιρισμού αναμένουν πως θα αυξηθεί γρήγορα.

Ακόμη κι αν ο πρωταρχικός στόχος της ομάδας ήταν να εξασφαλιστούν σταθερές τιμές για τους παραγωγούς, ήθελαν επίσης «να αποδείξουν πως το ποιοτικό γάλα μπορεί να πουληθεί φθηνά στην Ελλάδα» δήλωσε ο πρόεδρος του συνεταιρισμού, Θανάσης Βακάλης.

«Φαίνεται πως πετύχαμε εκεί που η τρόικα και η κυβέρνηση απέτυχαν ακόμη κι αν ο συνεταιρισμός μας αποτελείται από λίγα άτομα».

Andreas Karafyllis, a former software developer who returned to Greece from Germany in 2006 to start a milk farm, pets a calf in Larissa, central Greece June 27, 2014. CREDIT: REUTERS/YORGOS KARAHALIS

Η επιτυχία του «Θες Γάλα» δίνει ώθηση στους μικρούς παραγωγούς γαλακτοκομικών προϊόντων όπως ο Ανδρέας Καραφύλλης, πρώην προγραμματιστής λογισμικού που επέστρεψε στην Ελλάδα από τη Γερμανία το 2006 για να κτίσει ένα αγρόκτημα. Σταμάτησε σχεδόν τις δραστηριότητές του το 2009, όταν οι τιμές που καταβάλλονταν στους παραγωγούς μειώθηκαν τουλάχιστον 6 λεπτά ανά λίτρο κάτω από το κόστος παραγωγής.

Ο Καραφύλλης λέει πως οι λιανοπωλητές πιέζουν τους καταναλωτές με τις υψηλές τιμές και τους παραγωγούς με τις χαμηλές τιμές.

«Το φταίξιμο δεν είναι των παραγωγών – είναι όλων εκείνων που βρίσκονται από πάνω τους» λέει ένα απόγευμα την ώρα που περπατούσε στο αγρόκτημά του κοντά στη Λάρισα.

Το «Θες Γάλα» πληρώνει τους αγρότες 45 λεπτά το λίτρο, δίνοντας στον Καραφύλλη ένα σταθερό και προσοδοφόρο εισόδημα από τις 120 αγελάδες του και τα 80 μικρά μοσχάρια του. Σε αντίθεση με άλλες ad-hoc κινήσεις, ο συνεταιρισμός εκδίδει ετήσιες οικονομικές καταστάσεις και φορολογείται εκ των προτέρων για το γάλα που παραδίδεται, πράγμα που σημαίνει ότι δεν συμβάλλει στην ανθηρή μαύρη αγορά της οικονομίας στην Ελλάδα.

Σε πρόσφατη επίσκεψη ένα καλοκαιρινό βράδυ, μια σταθερή ροή ανθρώπων, από νεαρά ζευγάρια μέχρι πατεράδες με τα μικρά παιδιά τους στα καρότσια, περίμενε υπομονετικά μπροστά από ένα αυτόματο μηχάνημα γάλακτος κοντά στο κέντρο της πόλης και τοποθετούσαν τα γυάλινα μπουκάλια τους κάτω από ένα στόμιο που έδινε γάλα για 90 λεπτά το λίτρο. Η μέση τιμή του γάλακτος στην Ελλάδα ανέρχεται στα 1,28 ευρώ το λίτρο.

«Είναι πολύ καλής ποιότητας και γλιτώνω 1 ευρώ την ημέρα» δήλωσε ο Ιωάννης Παυλίδης, 40 ετών, οδηγός σχολικού λεωφορείου που αγοράζει δύο λίτρα την ημέρα για τις δύο κόρες του. «Η προσπάθεια είναι αξιέπαινη».

Πηγή: Reuters.com