Καταγράφηκαν
εικόνες από τα φαινόμενα που παράγει η καταστροφή ενός άστρου σε μια μελανή οπή.
Καλλιτεχνική απεικόνιση του φαινομένου που παρατήρησαν απευθείας οι ερευνητές
για πρώτη φορά. An artist's concept of a tidal disruption event (TDE)
that happens when a star passes fatally close to a supermassive black hole,
which reacts by launching a relativistic jet. Image credit: NRAO/AUI/NSF/NASA
Είναι
γνωστό πως οτιδήποτε πέφτει στα πανίσχυρα βαρυτικά δίχτυα μιας μελανής οπής
υπογράφει την θανατική του καταδίκη. Όταν μια μαύρη τρύπα… συλλάβει ένα κοσμικό
σώμα (π.χ ένα άστρο) τότε αρχίζει να το καταστρέφει. Η μαύρη τρύπα ρουφάει την
ύλη του κοσμικού σώματος και την καταπίνει στο σύνολο της αυξάνοντας έτσι τον
όγκο της. Η διαδικασία αυτή παράγει διάφορα κοσμικά φαινόμενα κυρίως την
εκπομπή διαφόρων ειδών ακτινοβολίας αλλά και τον σχηματισμό πιδάκων ύλης.
Τα
τελευταία χρόνια χάρις στα διαστημικά τηλεσκόπια αλλά και τα νέας γενιάς
επίγεια τηλεσκόπια έχουν εντοπιστεί ακτινοβολίες αλλά και πίδακες ύλης που έχουν συνδεθεί με αυτή την διαδικασία την
οποία οι επιστήμονες αποκαλούν «γεύμα» μιας μαύρης τρύπας. Όμως μέχρι σήμερα
δεν είχε επιτευχθεί μια απευθείας παρατήρησης αυτού του γεύματος.
An image of the
galaxy Arp299B, which is undergoing a merging process with Arp299A (the galaxy
to the left), captured by NASA's Hubble space telescope. The inset features an
artist's illustration of a tidal disruption event (TDE), which occurs when a
star passes fatally close to a supermassive black hole. A TDE was recently
observed near the center of Arp299B. Credit: Sophia Dagnello, NRAO/AUI/NSF; NASA, STScI
Ομάδα
ερευνητών με επικεφαλής επιστήμονες του Αστροφυσικού Ινστιτούτου της
Ανδαλουσίας στην Ισπανία υποστηρίζει ότι κατάφερε να κάνουν απευθείας
παρατηρήσεις του φαινομένου. Το 2009 είχαν εντοπιστεί πίδακες ύλης προερχόμενοι
από ένα ζεύγος γαλαξιών που βρίσκεται σε διαδικασία συγχώνευσης. Το ζευγάρι
ονομάζεται Arp 299 και βρίσκεται σε απόσταση 150 εκ. ετών φωτός από την Γη.
Over the course of
a decade, astronomers watched the radio-emitting region in Arp 299's western
core stretch out. Expansion indicates jet of particles moving outward. Credit: S. Mattila and M. Perez-Torres et al. / Bill Saxton (NRAO /
AUI / NSF)
Ομάδα
ερευνητών με επικεφαλής επιστήμονες του Αστροφυσικού Ινστιτούτου της
Ανδαλουσίας στην Ισπανία υποστηρίζει ότι κατάφερε να κάνουν απευθείας
παρατηρήσεις του φαινομένου. Το 2009 είχαν εντοπιστεί πίδακες ύλης προερχόμενοι
από ένα ζεύγος γαλαξιών που βρίσκεται σε διαδικασία συγχώνευσης. Το ζευγάρι
ονομάζεται Arp 299 και βρίσκεται σε απόσταση 150 εκ. ετών φωτός από την Γη.
Η
ερευνητική ομάδα με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «Science» υποστηρίζει ότι κατάφερε να καταγράψει εικόνες από τους
πίδακες ύλης που ξεπετάγονται στο Διάστημα καθώς μια μελανή οπή στο γαλαξιακό
ζεύγος καταβροχθίζει ένα άστρο. Η μαύρη τρύπα εκτιμάται ότι έχει μάζα 20 εκ.
φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου, μάζα που αναμένεται να αυξηθεί μετά την
ολοκλήρωση του… γεύματος της. «Δεν είχε επιτευχθεί μέχρι σήμερα η απευθείας
παρατήρηση του σχηματισμού και της εξέλιξης ενός πίδακα ύλης από αυτό το
φαινόμενο» αναφέρει ο Μιγκέλ Πέρεζ Τόρες, μέλος της ερευνητικής ομάδας. Το
επίτευγμα αυτό αναμένεται να φωτίσει τόσο την λειτουργία των μελανών οπών αλλά
και τις γαλαξιακές διεργασίες γενικότερα.
Πηγές: S. Mattila et al. “A dust-enshrouded tidal disruption event with a resolved radio jet in a galaxy merger.” Science. June 14, 2018. - http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=991195
