Καλλιτεχνική
απεικόνιση του Μανσουρόσαυρου που έκανε όπως είναι ευνόητο πολύ αισθητή την
παρουσία του στην αφρικανική ήπειρο. When it comes to the final days of the
dinosaurs, Africa is something of a blank page. Fossils found in Africa from
the Late Cretaceous, the time period from 100 to 66 million years ago, are few
and far between. That means that the course of dinosaur evolution in Africa has
largely remained a mystery. But in the Egyptian Sahara Desert, scientists have
discovered a new species of dinosaur that helps fill in those gaps. Even though
it was discovered in Egypt, Mansourasaurus shahinae had more
in common with dinosaurs uncovered in Europe than it did with dinosaurs found
in southern Africa. Credit: Andrew
McAfee/Carnegie Museum of Natural History
Στην
Αίγυπτο είναι συνηθισμένο να βρίσκει κανείς πυραμίδες, μούμιες και άλλα αρχαία,
όμως όχι δεινόσαυρους. Αλλά και όλη η Αφρική γενικότερα θεωρείται μία «άγραφη
σελίδα», όσον αφορά τα πλάσματα που κάποτε κυριαρχούσαν στη Γη, με αποτέλεσμα η
εξέλιξη των δεινοσαύρων στη «μαύρη» ήπειρο να αποτελεί εν πολλοίς ένα μυστήριο.
The left dentary,
or lower jaw bone, of the new titanosaurian dinosaur Mansourasaurus shahinae as
it was found in rock of the Upper Cretaceous-aged (~80 million-year-old) Quseir
Formation of the Dakhla Oasis, Egypt. Photo: Hesham Sallam, Mansoura University
Αυτήν
τη φορά, όμως, Αιγύπτιοι και Αμερικανοί επιστήμονες ανακάλυψαν στο αιγυπτιακό
τμήμα της ερήμου Σαχάρα τα απολιθώματα ενός νέου είδους δεινοσαύρου. Πρόκειται
για έναν μεγάλο φυτοφάγο δεινόσαυρο, που ονομάσθηκε «Μανσουρόσαυρος» (Mansourasaurus shahinae), ο οποίος είχε
μήκος λεωφορείου, μακρύ λαιμό και οστέινες πλάκες ενσωματωμένες στην επιφάνεια
του δέρματός του.
Expedition leader
Dr Hesham Sallam (right), of Mansoura University in Egypt, said: 'The discovery
and extraction of Mansourasaurus was such an amazing experience for the team'.
Οι
ερευνητές, με επικεφαλής τον παλαιοντολόγο δρα Χεσάμ Σαλάμ του Τμήματος
Γεωλογίας του αιγυπτιακού Πανεπιστημίου της Μανσούρα (εξ ου και το όνομα του
δεινοσαύρου), έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature Ecology and Evolution».
Ο
ερευνητής δρ Έρικ Γκόρσακ του Μουσείου Φιλντς των ΗΠΑ, ο οποίος συμμετείχε στην
αποστολή, δήλωσε ότι πρόκειται για «μία
σημαντική ανακάλυψη για την αιγυπτιακή και γενικότερα για την αφρικανική
παλαιοντολογία. Η Αφρική παραμένει ένα γιγάντιο ερωτηματικό, όσον αφορά τα ζώα
που την κατοικούσαν στο τέλος της εποχής των δεινοσαύρων», δηλαδή στην
Ύστερη Κρητιδική περίοδο.
Ελάχιστα,
κακοδιατηρημένα και πολύ απομακρυσμένα μεταξύ τους απολιθώματα δεινοσαύρων
έχουν βρεθεί στην Αφρική από εκείνη την εποχή. Ένας λόγος είναι ότι τα όποια
απολιθώματα έχουν εξαφανισθεί κάτω από την πλούσια αφρικανική βλάστηση, κάτι
που δεν συμβαίνει σε άλλες περιοχές με αφθονία απολιθωμάτων, όπως η Παταγωνία
και η έρημος Γκόμπι στη Μογγολία.
A dinosaur as big
as a bus that lumbered across what is now the Sahara Desert 80 million years
ago offers insight into the end of the reptiles' reign. Skeletal reconstruction
of the new titanosaurian dinosaur Mansourasaurus shahinae from the Late
Cretaceous of the Dakhla Oasis, Egypt. Bones shown in color are those that are
preserved in the original fossil; other bones are based on those of closely related
dinosaurs. Credit: Andrew McAfee, Carnegie Museum of Natural History
Αναλύοντας
τον Μανσουρόσαυρο, οι επιστήμονες κατέληξαν στην εκτίμηση ότι έχει μεγαλύτερες
ομοιότητες με δεινόσαυρους από την Ευρώπη και την Ασία, παρά με τη Νότια Αφρική
και τη Νότια Αμερική. Από αυτό συμπεραίνουν ότι τουλάχιστον μερικοί δεινόσαυροι
μπορούσαν τότε -πριν 100 έως 66 εκατ. χρόνια- να μετακινηθούν ανάμεσα στην
Ευρώπη και στην Αφρική.
Ο
Μανσουρόσαυρος ανήκει στην ευρύτερη ομάδα των Τιτανόσαυρων, που ήσαν
μακρυλαίμηδες φυτοφάγοι δεινόσαυροι. Στην ίδια οικογένεια ανήκουν τα μεγαλύτερα
γνωστά ζώα που περπάτησαν ποτέ στη Γη, όπως ο Αργεντινόσαυρος και ο Παταγωτιτάν.
Πηγές: Hesham
M. Sallam, Eric Gorscak, Patrick M. O’Connor, Iman A. El-Dawoudi, Sanaa
El-Sayed, Sara Saber, Mahmoud A. Kora, Joseph J. W. Sertich, Erik R. Seiffert,
Matthew C. Lamanna. New Egyptian sauropod reveals Late Cretaceous
dinosaur dispersal between Europe and Africa. Nature Ecology &
Evolution, 2018; DOI: 10.1038/s41559-017-0455-5 - http://www.tovima.gr/science/article/?aid=938188
