Απρίλιος. April

Henri-Edmond Cross, Cypress, April, 1904.

To “April” είναι το τελευταίο κομμάτι από τον δίσκο Deep Purple III που κυκλοφόρησε το 1969. Έχει διάρκεια 12 λεπτών και θα μπορούσε να πει κανείς πως χωρίζεται θεματικά σε τρία διακριτά μέρη.

Τα δυο πρώτα έχουν ύφος κλασικής μουσικής, ενώ στο τρίτο μέρος το συγκρότημα επιστρέφει στην θεμελιώδη ροκ κατάστασή του, όπου ακούγονται οι στίχοι του Jon Lord:

April is a cruel time(*)

Even though the sun may shine

And world looks in the shade as it slowly comes away

Still falls the April rain

And the valley’s filled with pain

And you can’t tell me quite why

As i look up to the grey sky

Where it should be blue

Grey sky where I should see you

Ask why, why it should be so

I’ll cry, say that I don’t know

Maybe once in a while I’ll forget and I’ll smile

But then the feeling comes again of an April without end

Of an April lonely as they come

In the dark of my mind I can see all too fine

But there is nothing to be done when I just can’t feel the sun

And the springtime’s the season of the night

Grey sky where it should be blue

Grey sky where I should see you

Ask why, why it should be so

I’ll cry, say that I don’t know

I don’t know

Pieter Bruegel the Elder, The Triumph of Death, c. 1562, oil on panel, 117 cm × 162 cm (46 in × 63.8 in), Museo del Prado, Madrid.

(*) Ο στίχος αυτός είναι σχεδόν πανομοιότυπος με τον πρώτο στίχο της Έρημης Χώρας (The Waste Land) που έγραψε ο Τ. S. Eliot το 1922:

“April is the cruelest month, breeding

Lilacs out of the dead land, mixing

Memory and desire, stirring

Dull roots with spring rain.

Winter kept us warm, covering

Earth in forgetful snow, feeding

A little life with dried tubers…”

Ο Γιώργος Σεφέρης που μετέφρασε στα ελληνικά την Έρημη Χώρα απέδωσε τους παραπάνω στίχους ως εξής:

“Ο Απρίλης είναι ο μήνας ο σκληρός, γεννώντας

Μες απ’ την πεθαμένη γη τις πασχαλιές, σμίγοντας

Θύμηση κι επιθυμία, ταράζοντας

Με τη βροχή της άνοιξης ρίζες οκνές.

Ο χειμώνας μας ζέσταινε, σκεπάζοντας

Τη γη με το χιόνι της λησμονιάς, θρέφοντας

Λίγη ζωή μ’ απόξερους βολβούς…”

Περιορισμός θερμίδων «συνταγή» μακροζωίας. Monkey caloric restriction study shows big benefit; contradicts earlier study

Diego Vélasquez, Repas de paysans, 1620, Huile sur Toile, 0,96x1,12 m, Budapest, Szepmüvészeti Museum. Φάνηκε για πρώτη φορά ότι η «δίαιτα των φτωχών» έχει οφέλη και για τα πρωτεύοντα. The latest results from a 25-year study of diet and aging in monkeys shows a significant reduction in mortality and in age-associated diseases among those with calorie-restricted diets. The study, begun in 1989, is one of two ongoing, long-term U.S. efforts to examine the effects of a reduced-calorie diet on nonhuman primates.

Ο συνειδητός περιορισμός των θερμίδων μπορεί να συντελέσει στη βελτίωση της υγείας και στην επίτευξη της μακροζωίας, σύμφωνα με αμερικανική μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Nature Communications.

Διαμάχη για τη «δίαιτα των φτωχών»

Ο περιορισμός των θερμίδων φάνηκε να σώζει από την εμφάνιση ασθενειών αλλά και να καθυστερεί τη γήρανση σε πιθήκους μακάκους. Rhesus monkeys 27-year-old Canto, on a restricted diet (left), and 29-year-old Owen, a control subject on an unrestricted diet (right), were photographed at the Wisconsin National Primate Research Center at the University of Wisconsin-Madison on May 28, 2009. Canto and Owen were among the subjects in a pioneering long-term study of the links between diet and aging in rhesus macaque monkeys. Credit: Jeff Miller, University Communications, UW-Madison

Η μελέτη των ερευνητών του Πανεπιστημίου του Ουισκόνσιν, στο Μάντισον, έρχεται να αναζωπυρώσει τη διαμάχη κατά πόσον η λεγόμενη «δίαιτα των φτωχών» είναι δυνατό να παρατείνει το προσδόκιμο ζωής, χαρίζοντας περισσότερα χρόνια ζωής και μάλιστα πιο υγιή.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη βιοχημικό και επίκουρη καθηγήτρια Γηριατρικής, Ροζαλίν Άντερσον, μελέτησαν 76 μακάκους επί 25 χρόνια. Τα μισά πειραματόζωα ακολουθούσαν διατροφή χωρίς περιορισμούς, ενώ τα άλλα μισά, μετά την ηλικία των επτά και ως τα 14 έτη τους, ακολουθούσαν συστηματικά διατροφή με ως 30% λιγότερες θερμίδες.

Ενώ η μέση διάρκεια ζωής αυτών των ζώων σε αιχμαλωσία είναι περίπου 26 χρόνια, πάνω από τους μισούς μακάκους που έτρωγαν λιτά, έζησαν τουλάχιστον 30 χρόνια. Επιπλέον, τα υπόλοιπα πειραματόζωα που έτρωγαν χωρίς θερμιδικούς περιορισμούς, εμφάνιζαν σχεδόν τριπλάσιο κίνδυνο διαφόρων ασθενειών σχετικών με τη γήρανση. Οι «παμφάγες» μαϊμούδες, σε οποιαδήποτε ηλικία, είχαν διπλάσια πιθανότητα να πεθάνουν, σε σχέση με όσες κατανάλωναν θερμίδες με μέτρο.

Διατροφική στρατηγική για όλα τα πρωτεύοντα

The regulation of longevity by caloric restriction.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι ο θερμιδικός περιορισμός είναι όντως μια διατροφική στρατηγική, η οποία μπορεί να βελτιώσει την υγεία και το προσδόκιμο ζωής όλων των πρωτευόντων ειδών, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων. «Ελέγξαμε την υπόθεση, κατά πόσον ο περιορισμός των θερμίδων καθυστερεί τη γήρανση και νομίζω ότι το αποδείξαμε. Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι τα ευρήματά μας θα επηρεάσουν καθοριστικά τη θεραπεία των ανθρώπων στις γηριατρικές κλινικές σε δέκα χρόνια από σήμερα» σημειώνει η δρ Άντερσον.

Το μυστικό στον θερμιδικό περιορισμό φαίνεται πως βρίσκεται στην καλύτερη διαχείριση της ενέργειας από τον οργανισμό. Σύμφωνα με την ερευνήτρια, «ο περιορισμός των θερμίδων επηρεάζει την επεξεργασία των τροφών από τον οργανισμό και προκαλεί επαναπρογραμματισμό του μεταβολισμού, μεταβάλλοντας έτσι την ικανότητα των κυττάρων να ανταποκρίνονται στις αλλαγές τού περιβάλλοντος, καθώς γερνάνε».

Απαλλαγμένα από διαβήτη

Δεν είναι τυχαίο, σύμφωνα με τους επιστήμονες, ότι τα πειραματόζωα υπό θερμιδικό περιορισμό δεν εμφάνισαν καθόλου διαβήτη (μία κατ' εξοχήν μεταβολική διαταραχή), αντίθετα με τα περισσότερα ζώα που κατανάλωναν άφθονες θερμίδες, τα οποία είχαν διαβήτη, προδιαβήτη ή μεταβολικό σύνδρομο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, οι ερευνητές είχαν πραγματοποιήσει και πειράματα σε λιγότερο εξελιγμένους οργανισμούς (μύγες, σκουλήκια, ζυμομύκητες, ποντίκια κ.α.), που έδειχναν τα πολλαπλά οφέλη του περιορισμού των θερμίδων κατά τη διατροφή, παρατείνοντας ως 40% τη διάρκεια της ζωής αυτών των ειδών.

Επιβεβαίωση των ευρημάτων στα θηλαστικά

«Η νέα μελέτη είναι σημαντική, επειδή δείχνει πως οι ωφέλιμες επιδράσεις που έχουμε κατ' επανάληψη δει σε λιγότερο εξελιγμένους οργανισμούς, ισχύουν επίσης για τα πρωτεύοντα θηλαστικά. Συνεπώς, ενισχύουν την πεποίθηση πως ο θερμιδικός περιορισμός θα έχει ωφέλιμη επίδραση και στους ανθρώπους» σχολιάζει ο δρ Ρίκι Κόλμαν του Εθνικού Κέντρου Ερευνών στα Πρωτεύοντα, στο Ουισκόνσιν.

Επιφυλάξεις

Diego Vélasquez, Trois hommes à Table, 1620, Huile sur Toile, 1,07x1,01 m, Paris, musée du Louvre. Caloric restriction became something of a fad two decades ago, when a few individuals set out to cut their calories by 30 percent to slow the diseases of aging, but the Wisconsin and NIA studies have a much broader focus. "We are not studying it so people can go out and do it, but to delve into the underlying causes of age-related disease susceptibility," says Anderson. "It's a research tool, not a lifestyle recommendation, but some people get caught up: 'What if I did caloric restriction?'" Many of the benefits of caloric restriction are linked to regulation of energy, Anderson says. "It affects how fuel is utilized. Caloric restriction essentially causes a reprogramming of the metabolism. In all species where it has been shown to delay aging and the diseases of aging, it affects the regulation of energy and the ability of cells and the organism to respond to changes in the environment as they age."

Ωστόσο, άλλοι επιστήμονες εμφανίζονται επιφυλακτικοί κατά πόσο μπορεί να εξαχθεί ένα τέτοιο συμπέρασμα και για τους ανθρώπους. Έρευνα του Εθνικού Ινστιτούτου Γήρανσης των ΗΠΑ στη Βαλτιμόρη, σε 120 μαϊμούδες, το 2012, κατά την οποία τα ζώα είχαν επίσης υποβληθεί σε διατροφή περιορισμένων θερμίδων, δεν είχε βρει κάποια διαφορά στην υγεία και στο προσδόκιμο ζωής των πειραματόζωων.

Έτσι, παραμένει ασαφές γιατί οι δύο μελέτες κατέληξαν σε διαφορετικές διαπιστώσεις, αν και πιθανώς να οφείλεται στα διαφορετικά διατροφικά πρωτόκολλα που χρησιμοποιήθηκαν.

Οι ερευνητές του Εθνικού Ινστιτούτου Γήρανσης, με επικεφαλής τον δρα Ραφαέλ ντε Κάμπο, θεωρούν ότι το όφελος από τον θερμιδικό περιορισμό εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως γενετικούς, περιβαλλοντικούς, διατροφικούς κ.α.

Εξέταση των αντικρουόμενων αποτελεσμάτων

Ήδη οι δύο επιστημονικές ομάδες άρχισαν να εξετάζουν από κοινού τα διαφορετικά ευρήματά τους, με την ελπίδα ότι θα βρουν τελικά κοινό έδαφος, ενώ, προς το παρόν, επισημαίνουν ότι είναι πρόωρο να γίνει οποιαδήποτε σχετική διατροφική σύσταση στους ανθρώπους.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, με δεδομένο ότι λίγοι άνθρωποι μπορούν να ανεχτούν μείωση κατά 30% στην ημερήσια πρόσληψη θερμίδων, έχει ήδη εκδηλωθεί μεγάλο ενδιαφέρον από εταιρείες για την ανάπτυξη νέων φαρμάκων, που θα μιμούνται τους μηχανισμούς θερμιδικού περιορισμού, καθυστερώντας έτσι τη γήρανση, τις παθήσεις που σχετίζονται με αυτήν και τον θάνατο.

Ένα μπαλόνι σκάει «κοιτάζοντας» τον Όλυμπο, High Altitude Balloon Burst

Εκπληκτική εικόνα από ενδιαφέρον διαστημικό πρόγραμμα Έλληνα ερευνητή. The photo above shows the remains of a high altitude balloon just after it burst far above the Thessalian Plain of northern Greece. This was Greece's first suborbital photography project. The project that launched the balloon is referred to as SlaRos (Tesla,Ikaros); the mission is called Stratonauts. Mount Olympus is beneath the clouds at top left – to the left of the balloon is the Aegean Sea. The balloon reached an altitude of 111,296 ft (33, 923m) before bursting. All such high altitude balloons burst when the atmospheric air pressure is too low to contain the expanding volume of the gas within the balloon. This balloon’s capsule was retrieved intact and will be re-used for a future launch. Note that since there are too few air molecules at altitudes above about 60,000 ft (18,288 m) to effectively scatter sunlight, the sky appears essentially black. Photographer: Kostas Tamateas

Μια εκπληκτική από πολλές απόψεις φωτογραφία δόθηκε στη δημοσιότητα από το ερευνητικό πρόγραμμα SlaRos εμπνευστής και επικεφαλής του οποίου είναι ο 29χρονος Κώστας Ταματέας απόφοιτος του ΤΕΙ Πληροφορικής της Θεσσαλονίκης.

Το πρόγραμμα χρησιμοποιεί μπαλόνια που ταξιδεύουν στα υψηλότερα στρώματα της ατμόσφαιρας ή και έξω από αυτή στα σύνορα Γης και Διαστήματος. Τα μπαλόνια συλλέγουν ατμοσφαιρικά και άλλα δεδομένα ενώ είναι εφοδιασμένα με κάμερες για να καταγράφουν εικόνες. Στην εικόνα που δόθηκε στη δημοσιότητα ένα από τα μπαλόνια αυτά σκάει σε ύψος 33.923 μέτρων πάνω από τη Βόρειο Ελλάδα. Κάτω από το μπαλόνι εμφανίζεται ο Όλυμπος και το Αιγαίο Πέλαγος.