Η σιέστα αποκαθιστά τις βλάβες της έλλειψης ύπνου. Napping reverses health effects of poor sleep, study finds

Edward Cucuel, Sleepy. Ένας υπνάκος 30 λεπτών μέσα στην ημέρα μπορεί να φέρει τον οργανισμό στα... ίσια του όταν υποφέρει από έλλειψη ύπνου, σύμφωνα με νέα στοιχεία. A short nap can help relieve stress and bolster the immune systems of men who slept only two hours the previous night, according to a new study.

Ένας δυναμωτικός 30λεπτος υπνάκος μέσα στην ημέρα μπορεί να «επιδιορθώσει» πλήρως τις βλάβες που έχει προκαλέσει μια προηγούμενη άυπνη νύχτα, σύμφωνα με νέα μελέτη.

Μείωση του στρες, ώθηση στο ανοσοποιητικό

Συγκεκριμένα ερευνητές στη Γαλλία ανακάλυψαν ότι ο υπνάκος του ημιώρου μπορεί να ανακουφίσει το άτομο από το στρες και να δώσει ώθηση στο ανοσοποιητικό σύστημα αποκαθιστώντας τις ορμόνες του οργανισμού σε φυσιολογικά επίπεδα. Όπως αναφέρουν οι επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Paris Descartes - Sorbonne Paris Cité στους οποίους ανήκει η νέα μελέτη, ελπίζουν ότι τα ευρήματά τους θα βοηθήσουν τους εργαζόμενους σε βάρδιες αλλά και όσους υποφέρουν από αϋπνίες, μειώνοντας τις βλάβες που προκαλούν οι λίγες ή οι άστατες ώρες ύπνου στον οργανισμό.

Η έλλειψη ύπνου θέτει το άτομο σε αυξημένο κίνδυνο ατυχημάτων λόγω κούρασης. Υπάρχουν όμως και μακροπρόθεσμες συνέπειες που αφορούν την ανάπτυξη χρόνιων προβλημάτων υγείας, όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης, η υψηλή αρτηριακή πίεση και η κατάθλιψη.

Όπως σημείωσε ο επικεφαλής της μελέτης δρ Μπρις Φαρό, «τα στοιχεία μας μαρτυρούν ότι ένας 30λεπτος ύπνος μέσα στην ημέρα μπορεί να αναστρέψει την ορμονική επίδραση μιας νύχτας έλλειψης ύπνου». Ο ειδικός συμπλήρωσε ότι η συγκεκριμένη μελέτη «είναι η πρώτη που έδειξε πως η σιέστα μπορεί να αποκαταστήσει τους βιοδείκτες της νευροενδοκρινικής και ανοσολογικής υγείας σε φυσιολογικά επίπεδα». Σύμφωνα με τον δρα Φαρό λίγα λεπτά ύπνου μπορούν να προσφέρουν στον οργανισμό έναν τρόπο αντιμετώπισης της έλλειψης ύπνου μέσω της «ανάρρωσης» του ανοσοποιητικού και του νευροενδοκρινικού συστήματος.

Η μελέτη

Στο πλαίσιο της νέας μελέτης εξετάστηκε η σχέση μεταξύ των ορμονών και του ύπνου σε μια ομάδα 11 υγιών ανδρών ηλικίας 25-32 ετών. Οι εθελοντές κοιμήθηκαν την πρώτη νύχτα ένα γεμάτο (κανονικό) οκτάωρο. Τη δεύτερη νύχτα αναγκάστηκαν να κοιμηθούν μόλις δύο ώρες. Την ημέρα μετά την... αγρύπνια τους επετράπη να πάρουν δύο 30λεπτους υπνάκους προτού κοιμηθούν και πάλι κανονικά τη νύχτα.

Κατά τη διάρκεια και των τριών ημερών οι ειδικοί έλαβαν δείγματα ούρων και σάλιου από τους νεαρούς εθελοντές τα οποία και ανέλυσαν προκειμένου να προσδιορίσουν πώς η έλλειψη ύπνου αλλά και η σιέστα επηρέαζαν τα επίπεδα των ορμονών (σε σύγκριση μάλιστα με τον φυσιολογικό νυχτερινό ύπνο).

Όπως φάνηκε, μετά τη νύχτα του λίγου ύπνου οι άνδρες παρουσίασαν αύξηση κατά δυόμισι φορές στα επίπεδα νορεπινεφρίνης, μιας ορμόνης και νευροδιαβιβαστή που εμπλέκεται στην απόκριση του οργανισμού στο στρες. Η νορεπινεφρίνη αυξάνει τον καρδιακό ρυθμό, την αρτηριακή πίεση και τα επίπεδα σακχάρου του αίματος.

Όταν όμως οι άνδρες έπαιρναν έναν 30λεπτο ύπνο μετά την άυπνη νύχτα, τα επίπεδα της νορεπινεφρίνης επανέρχονταν στο φυσιολογικό.

Επίδραση και στην ιντερλευκίνη-6

Francisco de Goya, Sleep, 1800. Για πρώτη φορά μελέτη δείχνει ότι 30 λεπτά ύπνου μέσα στην ημέρα επαναφέρουν στο φυσιολογικό τις ορμόνες του οργανισμού οι οποίες έχουν διαταραχθεί ύστερα από μια άυπνη νύχτα. Lack of sleep can lower the levels of interleukin-6, a virus fighting protein, and increase levels of the stress hormone norepinephrine. Half an hour of nap, however, appears to reverse these unwanted effects.

Η έλλειψη ύπνου φάνηκε να επιδρά και στα επίπεδα της ιντερλευκίνης-6, μιας πρωτεΐνης με αντι-ιικές ιδιότητες που εντοπίζεται στο σάλιο. Μετά τη νύχτα περιορισμένου ύπνου τα επίπεδα ιντερλευκίνης-6 έπεφταν αλλά επέστρεφαν στο φυσιολογικό μετά τη σιέστα.

Οι ερευνητές σημειώνουν στην επιθεώρηση «Journal of Clinical Endocrinology & Μetabolism» ότι οι αλλαγές αυτές στα ορμονικά επίπεδα δείχνουν πως ο σύντομος ύπνος μπορεί να ωφελήσει το ανοσοποιητικό σύστημα. Καταλήγουν υπογραμμίζοντας ότι «τα ευρήματα δείχνουν πως απαιτείται η ανάπτυξη πρακτικών στρατηγικών που θα αφορούν ομάδες του πληθυσμού οι οποίες στερούνται χρονίως τον ύπνο, όπως τα άτομα που εργάζονται νύχτα ή σε βάρδιες».

Η γονιδιακή δικαίωση των μπαμπάδων. Humans Are Genetically More Similar to Their Fathers, Study Finds

Pablo Picasso, Paternité, Paternity, 1971. Οι μπαμπάδες μπορούν να νιώσουν καλύτερα αφού μπορεί τα παιδιά τους να μοιάζουν εξωτερικά στη μαμά τους αλλά εσωτερικά «μοιάζουν» σε εκείνους. You might resemble or act more like your mother, but a novel research study reveals that mammals are genetically more like their dads.

Στην αιώνια διελκυστίνδα που «παίζεται» στη φύση ανάμεσα στα γονίδια του πατέρα και σε εκείνα της μητέρας, φαίνεται πως τα πρώτα επικρατούν, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα. Αυτό σημαίνει, κατά τους επιστήμονες, πως ακόμη κι αν ένα παιδί μοιάζει εξωτερικά περισσότερο στη μαμά του, θα είναι γενετικά μάλλον πιο όμοιο με τον μπαμπά του.

  

Τα πειράματα

Newborn baby and his father's hand. Specifically, the research shows that although we inherit equal amounts of genetic mutations from our parents -- the mutations that make us who we are and not some other person -- we actually "use" more of the DNA that we inherit from our dads. Credit: © millaf / Fotolia

Οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Β. Καρολίνα, με επικεφαλής τον καθηγητή Φερνάνδο Πάρδο Μανουέλ πραγματοποίησαν πειράματα με διάφορες ομάδες ποντικιών, που είχαν σκοπίμως μεταλλαχθεί, ώστε να εμφανίζουν γενετικές διαφορές μεταξύ τους Μετά από την αναπαραγωγή διαδοχικών γενεών πειραματόζωων, οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα γονίδια εκείνα που ήσαν πιο ενεργά («εκφρασμένα»), προέρχονταν αναλογικά περισσότερο από την πλευρά του πατέρα.

Οι άνθρωποι και τα άλλα ζώα κληρονομούν ίσες ποσότητες γενετικού υλικού από κάθε γονέα, όμως, όπως δείχνει η νέα μελέτη, τα γονίδια του μπαμπά είναι πιο πιθανό να ενεργοποιηθούν στο DNA του απογόνου. Αυτό, μεταξύ άλλων, όπως έδειξαν τα πειράματα, αφορά και τον εγκέφαλο του παιδιού. Η ανακάλυψη αυτή έχει σημασία για την μελέτη διαφόρων ασθενειών (καρκίνου, διαβήτη, σχιζοφρένειας, καρδιοπάθειας κ.α.), καθώς μια δυνητικά επικίνδυνη μετάλλαξη θα έχει πιθανώς μεγαλύτερη επίπτωση στο παιδί, αν κληρονομηθεί από τον πατέρα, παρά από τη μητέρα του. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature Genetics».

Ένα ποτήρι κρασί μας κάνει πιο ελκυστικούς. How drinking one glass of wine improves your looks

Caravaggio, The Young Bacchus, c.1589. Ένα ποτήρι κρασί αυξάνει την ελκυστικότητα μας αναφέρει η νέα μελέτη. Scientists claim that wine and other alcohol can dilate pupils, bring on rosy cheeks and relax facial muscles to make a person appear more approachable. But to look your best, they advise sticking to just one glass.

Ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον εύρημα προέκυψε από μια μικρή μελέτη ερευνητών του Πανεπιστήμιου του Μπρίστολ στη Βρετανία. Οι ερευνητές ζήτησαν από 40 άτομα να καταναλώσουν διαφορετικές ποσότητες αλκοόλ και μελέτησαν τις επιπτώσεις που είχε η κατανάλωση αυτή στην εξωτερική τους εμφάνιση και ειδικότερα στα χαρακτηριστικά του προσώπου τους. Διαπίστωσαν ότι ένα ποτήρι κρασί βελτιώνει την εξωτερική μας όψη, μας κάνει πιο ελκυστικούς. Σύμφωνα με τους ερευνητές αυτή η ευεργετική δράση στην εξωτερική μας εμφάνιση οφείλεται στο ότι το κρασί χαλαρώνει τους μύες του προσώπου με τέτοιο τρόπο ώστε να εμφανιζόμαστε πιο ελκυστικοί.

Jean Béraud, The Drinkers, 1908. Προσοχή όμως γιατί το επόμενο διαγράφει τις ευεργετικές επιπτώσεις του πρώτου. Any more than two glasses of wine or beer, and rosy cheeks will turn red, and relaxed facial muscles will start looking unnatural, according to the Bristol University study.

Είναι σημαντικό ότι οι ερευνητές αναφέρουν ότι πίνοντας κάποιος ένα ποτήρι κρασί γίνεται ελκυστικός στα μάτια του ατόμου που βρίσκεται απέναντι του ακόμη και όταν το άτομο αυτό δεν έχει πιει καθόλου αλκοόλ. Η επισήμανση είναι σημαντική γιατί έχουν υπάρξει μελέτες που αναφέρουν ότι πως η κατανάλωση αλκοόλ μειώνει τα στάνταρτ αισθητικής αξιολόγησης ενός ατόμου. Όσοι ενδιαφέρονται να φαίνονται ελκυστικοί θα πρέπει να παραμείνουν στο ένα ποτήρι κρασί γιατί όπως διαπιστώθηκε στην νέα μελέτη από το δεύτερο κιόλας ποτήρι οι ευεργετικές επιπτώσεις στο πρόσωπο του διαγράφονται.

Στο φως η «διπλή προσωπικότητα» του... φωτός. The first ever photograph of light as both a particle and wave

Η εικόνα που έδωσε στη δημοσιότητα η ερευνητική ομάδα και αποτυπώνει την διττή συμπεριφορά του φωτός. Light behaves both as a particle and as a wave. Since the days of Einstein, scientists have been trying to directly observe both of these aspects of light at the same time. Now, scientists have succeeded in capturing the first-ever snapshot of this dual behavior. Energy-space photography of light confined on a nanowire, simultaneously shows both spatial interference and energy quantization. Credit: Fabrizio Carbone/EPFL

Eίναι γνωστό ότι το φως συμπεριφέρεται ταυτόχρονα ως κύμα και ως σωματίδιο, αλλά μέχρι σήμερα οι επιστήμονες είχαν καταφέρει να το παρατηρήσουν μόνο σε μία από τις δύο καταστάσεις. Μια ομάδα ερευνητών του EPFL (Ecole Polytechnique Federale de Lausanne) ανέπτυξε μια νέα τεχνική απεικόνισης και με τη βοήθεια ενός ισχυρού ηλεκτρονικού μικροσκοπίου κατέγραψε για πρώτη φορά σε μια εικόνα το φως στην διπλή του φύση. Το επίτευγμα που παρουσιάζεται στην επιθεώρηση «Nature Communications» μπορεί σύμφωνα με τους ειδικούς να αποδειχθεί ιδιαίτερα χρήσιμο στην έρευνα επαναστατικών τεχνολογιών όπως για παράδειγμα, σε αυτή για τους κβαντικούς υπολογιστές.

Η μέθοδος

Diagram of the experiment. Credit: Fabrizio Carbone/EPFL

Οι ερευνητές επινόησαν μια καινούργια στρατηγική στην προσπάθεια τους να καταγράψουν την διττή φύση του φωτός. Χρησιμοποίησαν ένα μεταλλικό σύρμα νανομετρικών διαστάσεων το οποίο «χτύπησαν» με παλμούς λέιζερ. Στόχος ήταν να προσδώσουν ενέργεια στα φορτισμένα σωματίδια του σύρματος τα οποία τελικά άρχισαν να ταλαντώνονται. Η διάδοση του φωτός μέσα στο σύρμα γινόταν σε δύο αντίθετες κατευθύνσεις. Όταν ένα κύμα συναντούσε ένα άλλο που ερχόταν από αντίθετη κατεύθυνση το αποτέλεσμα ήταν να σχηματιστεί ένα νέο κύμα που ανήκει στην κατηγορία των λεγόμενων στάσιμων κυμάτων. Τα κύματα αυτά ονομάζονται έτσι επειδή δεν διαδίδουν ενέργεια στον χώρο. Τα στάσιμα κύματα με τη σειρά τους λειτουργούσαν ως πηγές φωτός ακτινοβολώντας μέσα στο σύρμα.

Τα ηλεκτρόνια

Όταν σχηματίζονταν τα στάσιμα κύματα οι ερευνητές εξέπεμπαν δέσμες ηλεκτρονίων κοντά στο σύρμα, χρησιμοποιώντας τις δέσμες για να απεικονίσουν τα στατικά κύματα. Τα ηλεκτρόνια αλληλεπιδρούσαν με τα στάσιμα κύματα και άλλα επιταχύνονταν ενώ άλλα επιβραδύνονταν. Παρόλο που με αυτό το φαινόμενο εκδηλωνόταν η κυματική φύση του φωτός, ταυτόχρονα αποκάλυπτε και τη σωματιδιακή του συμπεριφορά. Χρησιμοποιώντας ένα πανίσχυρο μικροσκόπιο οι ερευνητές κατάφεραν να καταγράψουν το φαινόμενο με τον φακό να αποτυπώνει και τις δύο φύσεις του φωτός.