Αυτή η πρόσφατη ανακάλυψη των μυστήριων ραδιοκυμάτων, που στέλνονται σαν μικρές εκρήξεις (Fast Radio Burst), σηματοδοτεί την πρώτη φορά που οι επιστήμονες καταφέρνουν να δουν ένα συγκεκριμένο ρυθμό από ένα από αυτά τα μυστήρια σήματα. A recently discovered fast radio burst turns out to be pulsing on a steady 16-day cycle, marking the first time scientists have been able to see a specific tempo from one of these mysterious signals. Image: NASA / Swift / Aurore Simonnet, Sonoma State University
Οι πρόσφατα ανιχνευθείσες γρήγορες ραδιοφωνικές εκρήξεις (FRB=Fast Radio Burst) προβληματίζουν τους αστρονόμους, καθώς φαίνεται να επαναλαμβάνονται κάθε 16 μέρες, κάτι που εγείρει πολλά ερωτήματα.
Τι είναι τα FRB;
Είναι εξαιρετικά ισχυρές εκπομπές ραδιοσυχνοτήτων που διαρκούν για μόνο μερικά κλάσματα του δευτερολέπτου. Οι πηγές αυτών των εκρήξεων είναι απόλυτα μυστήρια για τους αστρονόμους και από τις εκατοντάδες που έχουν εντοπιστεί μέχρι τώρα, έχουν εντοπιστεί μόνο οι πέντε.
Οποιοδήποτε συμβάν παράγει αυτές τις εκπομπές, παράγει πάνω από δεκάδες χιλιάδες φορές περισσότερη ενέργεια από τον ήλιο. Ενώ τα περισσότερα FRB είναι σήματα που στέλνονται μια φορά, μερικά έχουν ανιχνευθεί πολλές φορές να επαναλαμβάνονται, χωρίς εξήγηση.
Οι επιστήμονες βρίσκονται σε διαμάχη γύρω από υποθέσεις που σχετικά με τις κοσμικές συγκρούσεις και τις αστραπιαίες εκλάμψεις σε άστρα με εξαιρετικά μαγνητισμένα νετρόνια.
Τι γνωρίζουμε για αυτό τα FRB;
Είναι επαναλαμβανόμενες εκρήξεις, που ανιχνεύτηκαν για πρώτη φορά στις 16 Σεπτεμβρίου 2018. Προέρχονται από έναν τεράστιο σπειροειδή γαλαξία στον οποίο δημιουργούνται άστρα, 500 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά, πλούσιο σε βαρέα μέταλλα και χαμηλό μαγνητισμό.
Τι νέο υπάρχει εδώ;
Astronomers have pinpointed the source galaxy of the fast radio burst known as FRB 180916.J0158+65 (FRB 180916 for short) — making it the closest known example to us and only the second repeating fast radio burst source to have its location pinpointed in the sky. This image from the 8-m Gemini North telescope shows SDSS J015800.28+654253.0 (center), the host galaxy of FRB 180916 (green circle). Image credit: Gemini Observatory / NSF’s National Optical-Infrared Astronomy Research Laboratory / AURA.
Μετά από την αρχική ανακάλυψη του τελευταίου FRB, το Canadian Hydrogen Intensity Mapping Experiment (CHIME) άρχισε τις παρατηρήσεις για 13 μήνες, εντοπίζοντας 28 επιπλέον εκρήξεις. Οι εκρήξεις συνέβαιναν για 4 μέρες ενώ στη συνέχεια ακολουθούσαν 12 ημέρες «σιωπής», υποδηλώνοντας ότι η πηγή που παράγει το FRB λειτουργεί σε κανονικό κύκλο 16 ημερών. Τα ευρήματα αναφέρθηκαν σε ένα νέο έγγραφο που προστέθηκε πρόσφατα στο arXiv.
Τι σημαίνει αυτό;
An artist's conception of the localization of Fast Radio Burst 180916.J0158+65 to its host galaxy. The host galaxy image is based on real observations using the Gemini-North telescope atop Mauna Kea in Hawaii. The impulsive burst emanating from the galaxy is based on real data recorded using the 100-meter Effelsberg radio telescope in Germany. Credit: Danielle Futselaar (artsource.nl)
Το γεγονός ότι το FRB έχει συνολικό κύκλο 16 ημερών υποδεικνύει ότι η πηγή μπορεί να περιστρέφεται γύρω από ένα μαζικό αντικείμενο κάποιου είδους (όπως η μαύρη τρύπα χαμηλής μάζας) που πιθανώς διεγείρει ή εκλείπει την εκπομπή του σήματος με βάση τη διάρκεια της τροχιάς. Μια ξεχωριστή μελέτη υποδηλώνει ότι το FRB παράγεται από ένα αστέρι νετρονίων σε ένα δυαδικό σύστημα με ένα πολύ πιο μαζικό αστέρι.
Είναι εξωγήινοι;
A consortium of five dozen astronomers reported the discovery of eight new bursts that may lead to an answer. The objects were found with the Canadian Hydrogen Intensity Mapping Experiment, or CHIME. This unusual-looking radio telescope, about the size of a football field, consists of four metal mesh cylinders — like skateboard half-pipes — that collect and focus incoming radio waves. CHIME is in a sparsely populated, mountainous region of British Columbia about 30 miles north of the U.S. border. Credit: SETI Institute
Σχεδόν σίγουρα όχι. Τα σήματα είναι ένα σημάδι ενεργητικών γεγονότων που βρίσκονται στην ακραία κλίμακα του Κόσμου. Ακόμα και ένα εξαιρετικά ευφυές είδος θα ήταν πολύ απίθανο να παράγει τέτοιες ενέργειες. Και δεν υπάρχει μέχρι στιγμής κανένα ανιχνεύσιμο μοτίβο που να υποδηλώνει ότι υπάρχει κάτι τέτοιο.
Πηγές: B. Marcote et al. A repeating fast radio burst source localized to a nearby spiral galaxy, Nature (2020). DOI: 10.1038/s41586-019-1866-z - https://arxiv.org/pdf/2002.01920.pdf - https://www.technologyreview.com/f/615167/astronomers-have-found-a-deep-space-radio-burst-that-pulses-every-16-days/ - https://www.skai.gr/news/technology/nea-mystiria-radiosyxnotita-mas-stelnoun-simata-eksogiinoi
