Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Πέμπτη 29 Αυγούστου 2013

Δίδυμος αδελφός του Ήλιου, 4 δισ. έτη γηραιότερος, Oldest Solar Twin Identified: New Clues to Help Solve Lithium Mystery

Η εξέλιξη ενός άστρου σαν τον Ήλιο, από τη γέννησή του (αριστερά) μέχρ τη μεταμόρφωσή του σε κόκκινο γίγαντα. Το HIP 102152 πλησιάζει το τέλος. This image tracks the life of a Sun-like star, from its birth on the left side of the frame to its evolution into a red giant star on the right. On the left the star is seen as a protostar, embedded within a dusty disc of material as it forms. It later becomes a star like our Sun. After spending the majority of its life in this stage, the star's core begins to gradually heat up, the star expands and becomes redder until it transforms into a red giant. (Credit: ESO/M. Kornmesser)

Χρησιμοποιώντας το ευρωπαϊκό «Εξαιρετικά Μεγάλο Τηλεσκόπιο» που λειτουργεί στην έρημο της Χιλής, διεθνής ομάδα αστρονόμων μελέτησε ένα άστρο που θεωρείται σχεδόν πανομοιότυπο με τον Ήλιο, είναι όμως σχεδόν τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια γηραιότερο. Οι παρατηρήσεις δίνουν μια εικόνα για το πώς θα μοιάζει το μητρικό μας άστρο όταν φτάσει αυτή την προχωρημένη ηλικία.

Ο Ήλιος έχει αλλάξει δραστικά στα 4,6 δισ. χρόνια της ζωής του. Προκειμένου να κατανοήσουν τα στάδια της εξέλιξής του, οι αστρονόμοι μελετούν άστρα με το ίδιο μέγεθος, την ίδια θερμοκρασία και την ίδια σύσταση, τα οποία όμως βρίσκονται σε διαφορετικά στάδια της ζωής του.

Ο πρώτος «ηλιακός δίδυμος», όπως αποκαλούνται αυτά τα άστρα, ανακαλύφθηκε το 1997, και η αναζήτηση συνεχίζεται.

Η τελευταία μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο «Astrophysical Journal Letters», εξετάζει το άστρο HIP 102152, τον αρχαιότερο ηλιακό δίδυμο που έχει ανακαλυφθεί ως σήμερα - σχηματίστηκε πριν από 8,2 δισ. χρόνια, έχει δηλαδή σχεδόν διπλάσια ηλικία.

Ο «παππούς» του Ήλιου

This image shows solar twin HIP 102152, a star located 250 light-years from Earth in the constellation of Capricornus (The Sea Goat). Credit: ESO/Digitized Sky Survey 2. Acknowledgement: Davide De Martin

Η μελέτη του άστρου, το οποίο βρίσκεται σε απόσταση 250 ετών φωτός, στην κατεύθυνση του αστερισμού του Αιγόκερω, ίσως επιτρέπει στους ερευνητές να προβλέψουν τι θα συμβεί στον Ήλιο στα τελικά στάδια της ζωής του.

Ήδη φαίνεται ότι υπάρχει μια σημαντική ανακάλυψη: «Ένα από τα θέματα που θέλαμε να εξετάσουμε είναι το εάν ο Ήλιος είναι ένα τυπικό άστρο όσον αφορά τη σύστασή του» σχολιάζει ο Χορχέ Μαλέντεζ του Πανεπιστημίου του Σάο Πάολο, μέλος της ομάδας. «Το κυριότερο ερώτημα είναι: γιατί ο Ήλιος έχει τόσο μικρή περιεκτικότητα σε λίθιο;»

Το λίθιο, τρίτο ελαφρύτερο στοιχείο στον Περιοδικό Πίνακα, σχηματίστηκε σε μεγάλες ποσότητες μετά τη Μεγάλη Έκρηξη μαζί με το υδρογόνο και το ήλιο. Οι αστρονόμοι αναρωτιούνται εδώ και χρόνια γιατί ορισμένα άστρα είναι πλουσιότερα σε λίθιο από ό,τι άλλα, και η νέα μελέτη προσφέρει μια πιθανή απάντηση.

Ο Ήλιος εκτιμάται ότι είναι 99% φτωχότερος σε λίθιο από ό,τι το νέφος αερίων και σκόνης από το οποίο σχηματίστηκε. Το HIP 102152, όμως, αποδεικνύεται ακόμα φτωχότερο στο σημαντικό αυτό στοιχείο.

Η διαπίστωση αυτή έρχεται να προστεθεί σε προηγούμενες μελέτες που προέβλεπαν ότι η περιεκτικότητα σε λίθιο μειώνεται καθώς τα άστρα γερνούν. Οι παρατηρήσεις δείχνουν ότι το λίθιο των άστρων σαν τον Ήλιο πρέπει σταδιακά να καταστρέφεται, πιθανότατα σε πυρηνικές αντιδράσεις που συμβαίνουν βαθιά μέσα στο άστρο.

Η νέα μελέτη αποκαλύπτει παράλληλα ότι το HIP 102152 μοιάζει με τον Ήλιο και σε ένα άλλο χαρακτηριστικό: είναι ιδιαίτερα φτωχό σε μια σειρά στοιχείων που υπάρχουν σε μεγάλες ποσότητες στη Γη αλλά απουσιάζουν σχεδόν τελείως από τον Ήλιο.

Αυτό υποδηλώνει ότι, όπως και ο Ήλιος, το HIP 102152 είναι πιθανό να διαθέτει βραχώδεις πλανήτες σαν τη Γη, στους οποίους δεν αποκλείεται να έχει σχηματιστεί ζωή.

This wide-field view captures the solar twin HIP 102152 in the constellation of Capricornus (The Sea Goat). Credit: ESO/Digitized Sky Survey 2. Acknowledgement: Davide De Martin

Το επόμενο κεφάλαιο στη ζωή του άστρου θα έρθει σε μερικές εκατοντάδες χρόνια, όταν το HIP 102152 αρχίσει να εξαντλεί τα πυρηνικά του καύσιμα, οπότε σταδιακά θα γίνει θερμότερο, θα διογκωθεί και θα μετατραπεί σε κόκκινο γίγαντα.

Located 250 light-years from Earth, HIP 102152 is more like the Sun than any other solar twin — apart from the fact that it is nearly four billion years older, giving us an unprecedented chance to study how the Sun will look when it ages. It is the oldest solar twin identified to date, and was studied by an international team using ESO's Very Large Telescope, led by astronomers in Brazil. Credit: ESO/Digitized Sky Survey 2/Nick Risinger (skysurvey.org) Music: Kevin MacLeod

Το ίδιο πιστεύεται εξάλλου ότι θα συμβεί και στον Ήλιο σε περίπου 4,5 δισ. χρόνια, οπότε θα φουσκώσει και δεν αποκλείεται ακόμα και να καταπιεί τη Γη.

Θα κάνατε σεξ με ένα ρομπότ; Will we ever want to have sex with robots?

Το σεξορομπότ Roxxxy, που είναι δημιούργημα των αμερικανικών εταιρειών TrueCompanion και TCSystems, έχει ύψος 1,70 μ. και ανάλογα με το μοντέλο κοστίζει από περίπου 750 ευρώ ως 6.500 ευρώ. Meet Roxxxy, the sex robot with a triple XXX. Depending on your view, "she" is either at the cutting edge of the human-robot interface, or a modern reflection on some men's difficulties in relating to real-life partners.

H Roxxxy είναι το πρώτο... σεξορομπότ - εξ ου και τα τρία xxx στο όνομά της. Είναι δημιούργημα των αμερικανικών εταιρειών TrueCompanion και TCSystems και, όπως οι ίδιες αναφέρουν, διαφέρει από τα υπόλοιπα βοηθήματα του σεξ: «Πήραμε την τεχνητή νοημοσύνη και της δώσαμε ανθρώπινη μορφή» λέει ο ηλεκτρολόγος μηχανικός και  εμπνευστής της Ντάγκλας Χάινς. Πρόκειται άραγε για μια εξελιγμένη διεπαφή των ανθρώπων με τα ρομπότ ή για έναν σύγχρονο προβληματισμό γύρω από τις ανθρώπινες σχέσεις; διερωτάται το βρετανικό BBC.

Η Roxxxy έχει ύψος 1,70 μ. (κατασκευάστηκε σύμφωνα με τις αναλογίες μοντέλου σχολής καλών τεχνών) και ανάλογα με το μοντέλο κοστίζει από περίπου 750 ευρώ ως 6.500 ευρώ. Το πιο ακριβό μοντέλο, η RoxxxyGold, βγαίνει μάλιστα σε πέντε προσωπικότητες: ντροπαλή, εξωστρεφής, πρόθυμη, νεαρή και έμπειρη. Η αρσενική εκδοχή της ονομάζεται Rocky.

Το κενό της ανθρώπινης μοναξιάς

Is this really the future of human-robot relations?

Ο Χάινς υποστηρίζει ότι το «σεξορομπότ» είναι απόγονος των ρομπότ που αρχικά σχεδιάστηκαν για την περίθαλψη ηλικιωμένων ατόμων ή ασθενών με αναπηρίες.  Σύμφωνα με τον ίδιο, το ρομπότ δεν πρέπει απλώς να είναι ένα βοήθημα στο σεξ αλλά μια συντροφιά για τον άνθρωπο. «Προσπαθούμε να καλύψουμε αυτό το κενό και είμαστε ήδη πολύ κοντά. Είναι μεγάλη στιγμή για τη μηχανική και τον άνθρωπο» τονίζει ο Χάινς.

Την ώρα που καμία μηχανή δεν μπορεί να ταυτιστεί συναισθηματικά με τον άνθρωπο, ειδικοί υποστηρίζουν ότι ένα ρομπότ μπορεί να καλύψει εν μέρει το κενό της ανθρώπινης μοναξιάς.

Πρόσφατη έρευνα στις ΗΠΑ έδειξε ότι το 9% των ερωτηθέντων νιώθουν έτοιμοι να κάνουν σεξ με ένα ρομπότ, ποσοστό που μεταφράζεται σε 25 εκατ. Αμερικανούς. Σε αυτή την περίπτωση τα κέρδη για τις εταιρείες του κλάδου θα ήταν τεράστια.

Από την άλλη, όπως αναφέρει το BBC, πολλοί προειδοποιούν ότι θα πρέπει να είμαστε πιο επιφυλακτικοί με τα ρομπότ όπως η Roxxxy. Η Σέρι Τερκλ, ψυχολόγος και καθηγήτρια στο αμερικανικό πανεπιστήμιο ΜΙΤ, δηλώνει πως «θα πρέπει να ξανασκεφθούμε το ενδεχόμενο ότι ένα ρομπότ είναι καλύτερο από το τίποτα, γιατί αν προσπαθούμε να λύσουμε το πρόβλημα της μοναξιάς με μια μηχανή, δεν θα το λύσουμε ποτέ με τα άτομα που πρέπει, όπως είναι η οικογένεια, οι φίλοι και η κοινωνία».

Αναδιαμόρφωση των ανθρώπινων αξιών

Magnificent but malevolent - Maria the robot from Fritz Lang's sci-fi classic Metropolis.

«Νομίζουμε ότι απλώς φτιάχνουμε ρομπότ, στην ουσία όμως αναδιαμορφώνουμε τις ανθρώπινες αξίες και σχέσεις» καταλήγει η Τερκλ σχετικά με τις συνέπειες που μπορεί να επιφέρουν τα ρομπότ στη ζωή των ανθρώπων. Tα ανθρωποειδή ρομπότ κυριάρχησαν στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας για δεκαετίες: παράδειγμα, η ταινία «Metropolis» του Φριτς Λανγκ το 1927 και οι ιστορίες με ρομπότ του Ισαάκ Ασίμοφ.

Το 2007 ο Βρετανός σκακιστής και επιστήμονας της τεχνητής νοημοσύνης Ντέιβιντ Λέβι είχε γράψει στο βιβλίο του Love and Sex with Robots (Αγάπη και σεξ με ρομπότ) ότι «σε πέντε χρόνια θα μπορούμε να κάνουμε σεξ με ρομπότ και μέσα σε 40 χρόνια θα μπορούμε να τα ερωτευθούμε κιόλας». Βάσει των εξελίξεων στη ρομποτική μηχανική και στον προγραμματισμό, ο Λέβι χαρακτήρισε τα ρομπότ μια «καταπληκτική εξυπηρέτηση» για την ανθρωπότητα.

«Wi-Fi» για ανθρώπινους εγκεφάλους, Direct Brain-to-Brain Communication in Humans

Telepathic communication has been a cornerstone of science fiction and science alike for decades. From the Jedi knights in Star Wars to Hans Berger (the father of human electroencephalography), it has been regarded the height of efficient communication. Without the aid of technology, this type of communication is not possible; however, brain-computer interface technology (BCI) has brought us one step closer to making direct brain-to-brain communication a reality.

Ένα πειραματικό σύστημα που επιτρέπει τη μετάδοση σημάτων από έναν εγκέφαλο σε έναν άλλο επέτρεψε σε έναν ερευνητή να κουνήσει από μακριά το χέρι ενός συναδέλφου του που βρισκόταν σε διαφορετικό εργαστήριο.

«Το Διαδίκτυο ήταν μέχρι σήμερα ένα μέσο για τη σύνδεση υπολογιστών. Τώρα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη σύνδεση εγκεφάλων» σχολιάζει ο Άντρεα Στόκο, μέλος της ερευνητικής ομάδας στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον.

Η μελέτη, η οποία δεν έχει ακόμα υποβληθεί για δημοσίευση, είναι η πρώτη που επιδεικνύει μια μη επεμβατική μέθοδο για τη σύνδεση των εγκεφάλων δύο ανθρώπων. Έρχεται λίγους μήνες μετά την ανακοίνωση ερευνητών του Χάρβαρντ για τη σύνδεση ανάμεσα στους εγκεφάλους ενός ανθρώπου και ενός ζώου.

Το πρώτο επιτυχές πείραμα σύνδεσης εγκεφάλων είχε πραγματοποιηθεί νωρίτερα σε αρουραίους και παρουσιάστηκε τον περασμένο Φεβρουάριο.

Απώτερος στόχος των πειραμάτων «είναι να μεταφέρουμε τις γνώσεις ενός εγκεφάλου απευθείας σε έναν άλλο εγκέφαλο» λέει τώρα ο δρ Στόκο. Η τελευταία έρευνα, πάντως, αφορά τη μετάδοση πολύ απλούστερων σημάτων.

Το ενδιαφέρον πείραμα

Οι κινήσεις που φανταζόταν ο ερευνητής-πομπός μεταφράστηκαν σε πραγματικές κινήσεις του ερευνητή-δέκτη. University of Washington researcher Rajesh Rao, left, plays a computer game with his mind. Across campus, researcher Andrea Stocco, right, wears a magnetic stimulation coil over the left motor cortex region of his brain. Stocco’s right index finger moved involuntarily to hit the “fire” button as part of the first human brain-to-brain interface demonstration. Credit: University of Washington

Ο ερευνητής Ράγιες Ράο, συνεργάτης του Στόκο, καθόταν στο εργαστήριό του φορώντας ένα καπέλο ηλεκτροεγκεφαλογράφου, το οποίο καταγράφει την ηλεκτρική δραστηριότητα σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου.

Τα σήματα του ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος μεταδίδοντας μέσω Skype στο εργαστήριο του δρ Στόκο, στην άλλη άκρη της πανεπιστημιούπολης. Ο Στόκο δεν έβλεπε και δεν άκουγε τον συνάδελφό του, είχε όμως τοποθετημένη στο κεφάλι του μια συσκευή «μαγνητικής διακρανιακής διέγερσης» ή TMS.

The cycle of the experiment. Brain signals from the “Sender” are recorded. When the computer detects imagined hand movements, a “fire” command is transmitted over the Internet to the TMS machine, which causes an upward movement of the right hand of the “Receiver.” This usually results in the “fire” key being hit.

Η συσκευή αυτή ήταν τοποθετημένη πάνω από τον κινητικό φλοιό του Στόκο, την περιοχή του εγκεφάλου που συντονίζει τις κινήσεις των άκρων.

Όταν ο Ράο παρακολουθούσε ένα βιντεοπαιχνίδι και φανταζόταν ότι κουνάει τον δείκτη του χεριού του για να πατήσει ένα κουμπί στο πληκτρολόγιο. Τα σήματα μεταδίδονταν στον εγκέφαλο του Στόκο και τον ανάγκαζαν να κουνάει κι αυτός τον δείκτη του σαν να πατούσε ένα κουμπί. Ο ίδιος περιγράφει τις ακούσιες κινήσεις του σαν «νευρικό τικ».

«Ήταν ταυτόχρονα συναρπαστικό και απόκοσμο να βλέπω μια φανταστική κίνησή μου να μεταφράζεται σε μια πραγματική κίνηση από έναν διαφορετικό εγκέφαλο» σχολιάζει ο Ράο.

«Ήταν βασικά ένας μονόδρομος για τη ροή της πληροφορία από τον εγκέφαλό μου στον δικό του. Το επόμενο βήμα θα είναι να έχουμε μια περισσότερο ισότιμη επικοινωνία ανάμεσα στους δύο εγκεφάλους» λέει ο ερευνητής. Η δυνατότητα μετάδοσης γνώσεων, πάντως, φαίνεται να απέχει πολύ ακόμα.