Εκ βαθέων

Είχα ένα όνειρο. Πίστευα ότι το κλειδί για να ανοίξεις τα μυαλά των μαθητών σου ήταν πρώτα να ανοίξεις τις ψυχές τους. Πίστευα ότι μπορεί να μη χρειαστούν ποτέ στη ζωή τους τη διακρίνουσα τριωνύμου, αλλά πάντα θα χρειάζονταν το διερευνητικό στοχασμό, την αυτοπειθαρχία, την αυτοεκτίμηση και το σεβασμό των άλλων. Πίστευα ότι αυτές οι αρετές δεν αποκτώνται με κουρίκουλουμ ούτε, βέβαια, με πλάνο για να βγει η ύλη, αλλά με προσέγγισή τους, με ενδυνάμωση της αυτοπεποίθησής τους, με την καλλιέργεια εσωτερικών κινήτρων για την απόκτηση της γνώσης.

 Ilya Repin, Preparation for the Examination, 1864

Πίστευα ότι οι τελικές εξετάσεις δεν έχουν καμιά παιδαγωγική αξία, αφού δεν δίνουν περιθώριο βελτίωσης, αλλά απλώς κατατάσσουν τους μαθητές μέσω μιας κλίμακας που δεν λέει τίποτε. 

Leonid Pasternak, The Night Before the Examination, 1895

Πίστευα ότι, εφόσον υπάρχουν, στόχο έχουν να δώσουν στο μαθητή την αφορμή να συνοψίσει και να οργανώσει τις γνώσεις του και να τον ασκήσουν στη συγκέντρωση της σκέψης σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο και όχι να τον απορρίψουν ή να του ανοίξουν το δρόμο για μια επαγγελματική πορεία. 

Πίστευα ότι η γνώση είναι προνόμιο ελεύθερων ανθρώπων και μεταδίδεται με ενδιάμεσο ελεύθερους ανθρώπους που αγαπούν αυτό που κάνουν. Πίστευα ότι οι μαθητές δεν μαθαίνουν όπως οι μηχανές, εκτός αν στόχος μας είναι να παραγάγουμε υβρίδια ανθρωπομηχανών. Πίστευα ότι, όταν η κοινωνία βρίσκεται σε πνευματική και ηθική έξαρση, το σχολείο στοχεύει στην ένταξη των μαθητών σ’ αυτή την κοινωνία, αλλά όταν η κοινωνία βρίσκεται σε παρακμή, το σχολείο παλεύει να προετοιμάσει ανθρώπους που θα αλλάξουν την κοινωνία.

Είχα ένα όνειρο. Πτυχές του τις έβλεπα να υλοποιούνται σε ένα βαθμό στο σχολείο μου. Έλεγα πάντα ότι η εκπαιδευτική διαδικασία είναι τόσο ανθρώπινη, ώστε όλοι οι εκπαιδευτικοί, παρά τα όσα γύρω τους συμβαίνουν, θέλουν να ζήσουν το ίδιο όνειρο με μένα. Στο Μουσικό Σχολείο του Πειραιά, θες χάρη στη μουσική, θες χάρη στο ότι μια κρίσιμη ομάδα ανθρώπων έδινε πολύ περισσότερα από όσα τυπικά υποχρεούνταν, θες γιατί οι σχέσεις όλων των μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας δημιουργούσαν ένα κλίμα οικογένειας, θες γιατί καθένας έβλεπε ότι μπορεί στο χώρο αυτό να νιώθει ζεστασιά, γαλήνη, δημιουργικότητα, το όνειρο δεν φαινόταν πολύ μακρινό.

Δεν ξέρω κανένα δείκτη που να μπορεί να αποτυπώσει αυτή τη μαγική ατμόσφαιρα. Μα κάθε νέος εκπαιδευτικός που ερχόταν για μια χρονιά με απόσπαση, αν και δούλευε πολύ περισσότερο και με πολύ χειρότερο ωρολόγιο πρόγραμμα – λόγω του αυξημένου ωραρίου λειτουργίας – προσευχόταν να μπορούσε να μείνει για πάντα. Ο άνθρωπος, αν διαθέτει τα αναγκαία για την επιβίωση, έχει κυρίως ψυχικές ανάγκες. Είναι ψυχική ανάγκη να ευχαριστιέσαι τη δουλειά σου, να βλέπεις να έχει αποτέλεσμα, να συμμετέχεις σε μια ομάδα που δημιουργεί. Τις ίδιες εντυπώσεις αποκόμιζε και κάθε επισκέπτης του σχολείου. Δεν θέλω να ωραιοποιήσω την εικόνα. Και διαμάχες υπήρχαν, και ορισμένοι δεν έδειχναν τον ίδιο βαθμό συνέπειας, και τα παιδιά δεν ήταν όλα και πάντα όπως θα ήθελε καθένας. Όμως, σε σύγκριση με το «έξω» το σχολείο ήταν παράδεισος.

Κι άρχισε να θαμπώνει το όνειρο. Η κατάσταση δεν έχει ακόμη ριζικά αλλάξει, αλλά το ράγισμα έχει αρχίσει. Η απίστευτη επίθεση της πολιτείας, αλλά δυστυχώς και μέρους της κοινωνίας, στους εκπαιδευτικούς έχει αρχίσει να ξηλώνει τον καμβά. Βλέπω στα μάτια πολλών συναδέλφων μια βαθιά απογοήτευση και μια αίσθηση ματαιότητας για όσα μέχρι σήμερα έκαναν με έμπνευση.

Βλέπω τα παιδιά να είναι πιο αρνητικά στην εκπαιδευτική διαδικασία. Βλέπω τον εαυτό μου να κλείνει την πόρτα της Α΄ Λυκείου βγαίνοντας και να νιώθει μια βαθειά απογοήτευση γιατί, αν και έβλεπε στα μάτια των μαθητών την απορία, έκανε το κορόιδο για να βγει η ύλη, αφού η τράπεζα θεμάτων μπορεί να κληρώσει το τελευταίο κεφάλαιο.

Βλέπω να έρχεται η αξιολόγηση που θα συντρίψει κάθε διάθεση ψυχικής προσφοράς, αφού αυτή δεν μετριέται με δείκτες. Βλέπω τα πιο φτωχά παιδιά που δεν διαθέτουν χρήματα για ιδιαίτερα να παίρνουν το δρόμο της ήττας. Βλέπω τους «χορηγούς» να περιμένουν σαν κοράκια να διαφημιστούν φτηνά σε στοχευμένο κοινό για να μπορέσει το σχολείο να λειτουργήσει με καλυμμένες τις στοιχειώδεις ανάγκες του. Βλέπω την παρασκευή των υβριδίων που προανέφερα να γίνεται ο πρώτιστος «εκπαιδευτικός» στόχος. Βλέπω τους αριθμούς να εξαφανίζουν τους ανθρώπους.

Είχα ένα όνειρο. Όσοι το έχετε ακόμη, δώστε μου κουράγιο. Αν το είχατε κι άλλοι, ελάτε να το αναστήσουμε ξανά. Συλλογικά, δυναμικά, μαχητικά.

Του Υποδιευθυντή του Μουσικού Σχολείου Πειραιά Στέλιου Μαρίνη.

Το κείμενο αυτό γράφεται μια μέρα αργότερα από την υποβολή της πιο κάτω παραίτησης από τη θέση του Υποδιευθυντή του Μουσικού Σχολείου Πειραιά:

Ανέλαβα τα καθήκοντα του Υποδιευθυντή του Μουσικού Σχολείου Πειραιά με στόχο να συμβάλω στο συντονισμό για να βοηθηθεί η εκπλήρωση των παιδαγωγικών, αλλά, όσο αφορά το σχολείο μας, και των καλλιτεχνικών σκοπών.

Συνέντευξη με τον Ομότιμο Καθηγητή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Γιώργο Μαυρογιώργο για την αξιολόγηση και την εκπαίδευση.

Μετά τις ραγδαίες αλλαγές στη λειτουργία των σχολείων, τις αυξήσεις του ωραρίου των εκπαιδευτικών, την άκρα γραφειοκρατικοποίηση με τις νέες ηλεκτρονικές πλατφόρμες, τη μετατροπή του «νέου» Λυκείου σε φίλτρο ταξικής εκκαθάρισης, την αίσθηση της απειλής να επικρέμαται πάνω από τα κεφάλια όλων των εκπαιδευτικών ύστερα από τις απολύσεις συναδέλφων μας απαραίτητων για τη λειτουργία της εκπαίδευσης και, τέλος, της αξιολόγησης, η οποία θεωρώ βάσιμα ότι όχι μόνο δεν θα συμβάλει στην αναβάθμιση της εκπαίδευσης και των εκπαιδευτικών, αλλά  θα δώσει τη χαριστική βολή στο ταλαίπωρο εκπαιδευτικό μας σύστημα, η παραμονή μου σε διοικητική θέση είναι απολύτως ασύμβατη με τις ιδεολογικές και παιδαγωγικές μου αρχές. Για τους λόγους αυτούς παρακαλώ να γίνει δεκτή η παραίτησή μου από τη θέση του Υποδιευθυντή του σχολείου.

Πηγή: ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ