To μεγαλύτερο «μελίσσι» άστρων στο Σύμπαν, Hubble uncovers largest known group of star clusters, clues to dark matter

Μια από τις εικόνες που κατέγραψε το Hubble στην οποία εικονίζονται ορισμένα από τα δεκάδες χιλιάδες σφαιρωτά σμήνη στο Abell 1689. This new Hubble image shows galaxy cluster Abell 1689. It combines both visible and infrared data from Hubble's Advanced Camera for Surveys (ACS) with a combined exposure time of over 34 hours (image on left over 13 hours, image on right over 20 hours) to reveal this patch of sky in greater and striking detail than in previous observations. This image is peppered with glowing golden clumps, bright stars, and distant, ethereal spiral galaxies. Material from some of these galaxies is being stripped away, giving the impression that the galaxy is dripping, or bleeding, into the surrounding space. Also visible are a number of electric blue streaks, circling and arcing around the fuzzy galaxies in the center. These streaks are the telltale signs of a cosmic phenomenon known as gravitational lensing. Abell 1689 is so massive that it bends and warps the space around it, affecting how light from objects behind the cluster travels through space. These streaks are the distorted forms of galaxies that lie behind the cluster. Credit: NASA, ESA, the Hubble Heritage Team (STScI/AURA), J. Blakeslee (NRC Herzberg Astrophysics Program, Dominion Astrophysical Observatory), and H. Ford (JHU)

Μια ακόμη εκπληκτική ανακάλυψη στο Σύμπαν έκανε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Τα όργανα του τηλεσκοπίου εστίασαν σε ένα απομακρυσμένο γιγάντιο σμήνος γαλαξιών, το Abell 1689 που βρίσκεται σε απόσταση περίπου δύο δισ. ετών φωτός από εμάς. Υπολογίζεται ότι στο Abell 1689 υπάρχουν περισσότεροι από χίλιοι γαλαξίες.

The image on the left, taken by Hubble’s Advanced Camera for Surveys (ACS), shows the numerous galaxies that make up Abell 1689. The box near the centre outlines one of the regions sampled by Hubble, containing a rich collection of globular clusters. The view on the right zooms into the region of this cluster that has been found to be packed with globular clusters. They appear as thousands of tiny white dots, like a blizzard of snowflakes. The larger white blobs are entire galaxies full of stars. Credit: NASA, ESA, J. Blakeslee (NRC Herzberg Astrophysics Program, Dominion Astrophysical Observatory), and K. Alamo-Martinez (National Autonomous University of Mexico) Acknowledgment: H. Ford (JHU)

Το Hubble εντόπισε στο Abell 1689 ένα τεράστιο αριθμό σφαιρωτών αστρικών σμηνών με τις πρώτες εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για 160 χιλιάδες τέτοια σμήνη. Είναι ο μεγαλύτερος αριθμός σφαιρωτών σμηνών που έχει εντοπιστεί μέχρι σήμερα σε ένα γαλαξιακό σμήνος. Συγκριτικά στον δικό μας γαλαξία υπάρχουν 150 σφαιρωτά αστρικά σμήνη.

Τα σφαιρωτά σμήνη

This view zooms into the region of this cluster that has been found to be packed with globular clusters. They appear as thousands of tiny white dots, like a blizzard of snowflakes. The larger white blobs are entire galaxies full of stars. Credit: NASA, ESA, J. Blakeslee (NRC Herzberg Astrophysics Program, Dominion Astrophysical Observatory), and K. Alamo-Martinez (National Autonomous University of Mexico) Acknowledgment: H. Ford (JHU)

Σφαιρωτό σμήνος ή σφαιρωτό αστρικό σμήνος ονομάζεται στην αστρονομία μία σχετικώς πυκνή συγκέντρωση αστέρων με σφαιρικό ή σχεδόν σφαιρικό σχήμα, που περιφέρεται γύρω από το κέντρο ενός γαλαξία ως δορυφόρος του. Οι αστέρες που αποτελούν τα σφαιρωτά σμήνη είναι ισχυρώς δεσμευμένοι από τη βαρύτητα του κάθε σμήνους, πράγμα που δίνει στα σμήνη αυτά το σφαιρικό τους σχήμα.

Η μελέτη των σφαιρωτών αστρικών σμηνών είναι εξαιρετικά σημαντική για να συνθέσουν οι επιστήμονες το παζλ των κοσμικών διεργασιών που οδήγησαν στη μαζική παραγωγή άστρων στο πρώιμο Σύμπαν η οποία σηματοδότησε τη δημιουργία των γαλαξιών. Την ανακάλυψη έκανε διεθνής ομάδα επιστημόνων και δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal».