Κάθε ηλικία έχει τη... μουσική της. Rock of Ages: Taste in music DOES change over a lifetime - and even punk-loving teens will listen to classical music in middle age

The study found that, unsurprisingly, the first great musical age is adolescence, which is defined by a short, sharp burst of 'intense' music.

Πολλοί έφηβοι - και κυρίως έφηβες - μπορεί να νομίζουν ότι θα ακούνε το διάσημο νεανικό συγκρότημα One Direction για πάντα και δεν θα ζητούσαν ποτέ από τους γονείς τους να τους δανείσουν ένα CD κλασικής μουσικής, ωστόσο βρετανοί επιστήμονες ανακάλυψαν έπειτα από μεγάλη μελέτη ότι τα μουσικά γούστα του ανθρώπου αλλάζουν κατά τη διάρκεια της ζωής του και ακολουθούν πέντε φάσεις-«κλειδιά».

Γούστα ανάλογα με τις προκλήσεις

Οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ αναφέρουν ότι η μουσική παραμένει σημαντική καθ' όλη τη διάρκεια ζωής του ανθρώπου, ωστόσο τα μουσικά γούστα ταιριάζουν με τις «προκλήσεις» που ο καθένας αντιμετωπίζει σε διάφορες περιόδους του βίου του και καλύπτουν τις εκάστοτε κοινωνικές και ψυχολογικές ανάγκες του.

Συγκεκριμένα οι ερευνητές εντόπισαν πέντε ευρείες κατηγορίες σε ό,τι αφορά τα μουσικά γούστα κατά τη διάρκεια της ζωής ενός ανθρώπου. Όπως διαπίστωσαν έπειτα από ανάλυση στοιχείων που αφορούσαν περισσότερα από 250.000 άτομα και συνελέγησαν σε διάστημα μιας δεκαετίας, οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τη μουσική για να πειραματιστούν με την ταυτότητά τους, να βρουν τη θέση τους στον κόσμο, ως κοινωνικό «όχημα» για να δημιουργήσουν ομάδες και να βρουν σύντροφο, αλλά και ως «όχημα» για να εκφράσουν το πνεύμα τους, την κοινωνική θέση τους και για να κατανοήσουν συναισθηματικά τους άλλους (και συγχρόνως να γίνει κατανοητό το δικό τους συναίσθημα).

Οι επιστήμονες από το Κέιμπριτζ αναφέρουν στη μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο «Personality and Social Psychology» ότι είναι η πρώτη που καταγράφει ενδελεχώς τη σχέση των ανθρώπων με τη μουσική από την εφηβεία ως και τη μέση ηλικία.

Το μοντέλο MUSIC

Στην επαναστατική φάση της εφηβείας είναι... επαναστατικά και τα ακούσματα και κυριαρχούν η πανκ και η μέταλ. 'Intense' music, such as punk and metal peaks in adolescence and declines in early adulthood, while 'contemporary' music such as pop begins a rise that plateaus until early middle age. Dr Rentfrow said teenage years are often dominated by the need to establish identity and music is a cheap way to do this.

Προκειμένου να καταλήξουν στα συμπεράσματά τους οι ειδικοί χώρισαν τα είδη μουσικής σε πέντε μεγάλες κατηγορίες, τις οποίες ονόμασαν «μοντέλο MUSIC» [αρκτικόλεξο των λέξεων Μellow (γλυκιά), Unpretentious (απροσποίητη), Sophisticated (εκλεπτυσμένη), Intense (έντονη), Contemporary (σύγχρονη)]. Στη συνέχεια μελέτησαν τα μοτίβα της προτίμησης διαφορετικών ηλικιακών ομάδων με βάση τις κατηγορίες.

Οι ευρείες αυτές κατηγορίες περιλαμβάνουν πολλά είδη μουσικής τα οποία έχουν κοινά χαρακτηριστικά - όπως την ένταση ή την πολυπλοκότητα.

Από τη μελέτη προέκυψε ότι η πρώτη σημαντική «μουσική ηλικία» είναι η εφηβεία, η οποία χαρακτηρίζεται από έντονο ρυθμό και «ξεσπάσματα» (όπως αυτά που συναντάμε στην πανκ και στη μέταλ). Στα πρώτα ενήλικα χρόνια η έντονη αυτή μουσική αντικαθίσταται σε μεγάλο βαθμό από σύγχρονα ακούσματα όπως ποπ και ραπ - κάτι που συνεχίζεται ως τις αρχές της μέσης ηλικίας.

Η επαναστατική μουσική της εφηβείας

As 'intense' gives way to the rising tide of 'contemporary' and 'mellow', like R&B, in early adulthood, the next musical age emerges. Dr Rentfrow said 'these forms of music reinforce the desire for intimacy and complement settings where people come together with the goal of establishing close relationships'.

Όπως εξήγησε ο δρ Τζέισον Ρέντφροου, πρώτος ερευνητής της νέας μελέτης, «τα χρόνια της εφηβείας είναι εκείνα που ο άνθρωπος θέλει να βρει την ταυτότητά του και η μουσική αποτελεί έναν φθηνό, αποτελεσματικό τρόπο για να το καταφέρει. Η έντονη μουσική είναι επιθετική και χαρακτηρίζεται από δυνατό ήχο που ταιριάζει με την επαναστατική φάση των εφήβων οι οποίοι επιθυμούν να αυτονομηθούν».

Ο ερευνητής συνέχισε λέγοντας ότι το έντονο στάδιο δίνει τη θέση του στις πρώτες δεκαετίες της ενήλικης ζωής σε πιο σύγχρονα αλλά και πιο ήπια ακούσματα όπως η R&B και η ποπ. Και αυτό διότι «αυτών των ειδών η μουσική είναι πιο ρομαντική, εκφράζει πιο θετικά συναισθήματα ενώ παράλληλα χορεύεται. Μόλις το άτομο ξεπεράσει την ανάγκη για αυτονομία η επόμενη πρόκληση στη ζωή του είναι να αγαπήσει και να αγαπηθεί. Έτσι αναζητεί ακούσματα που ενισχύουν την επιθυμία για εγγύτητα και οικειότητα. Τέτοια ακούσματα συμπληρώνουν την εικόνα σε ένα πάρτι, ένα μπαρ, ένα κλαμπ όπου οι άνθρωποι συναντιούνται και προσπαθούν να χτίσουν στενές σχέσεις». Κατά τον ειδικό, η πρώτη μουσική ηλικία του ανθρώπου έχει ως στόχο την ανεξαρτησία ενώ η επόμενη την αποδοχή των άλλων ανθρώπων.

Η σοφιστικέ μέση ηλικία

As people settle down and middle age begins to creep in, the last musical age, as identified by the researchers, is dominated by 'sophisticated' music, such as jazz and classical and 'unpretentious' tunes, such as country, folk and blues.

Καθώς ο άνθρωπος κατασταλάζει και περνά στη μέση ηλικία φαίνεται ότι προτιμά να ακούει πιο «σοφιστικέ» μουσική, όπως η τζαζ και η κλασική, ενώ σε ακόμη μεγαλύτερη ηλικία πιο «φολκλόρ» ήχοι κυριαρχούν στη ζωή του. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η πιο «διανοούμενη» μουσική ταιριάζει και με τη φάση ζωής του ανθρώπου στην οποία έχει κατακτήσει στόχους στα επαγγελματικά του και θέλει να ακούει ήχους που ταιριάζουν με το πνεύμα και το κοινωνικό στάτους του. Όσο για τους πιο «απροσποίητους» φολκλόρ ήχους, αυτοί εκφράζουν σε μεγάλο βαθμό την οικογένεια, την αγάπη και την απώλεια (εμπειρίες που στην ώριμη μέση ηλικία όλοι αντιμετωπίζουμε με τον έναν ή τον άλλον τρόπο).

The study found that for many middle-aged people, frequently exhausted by work and family, there is a requirement for relaxing, emotive music for down times that reflect the other major life challenge of this stage - that of nurturing a family and maintaining long-term relationships.

Η επικεφαλής της μελέτης δρ Αριέλ Μπονβίλ-Ρουσί από το Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ τόνισε σχετικά με τα ευρήματα της ομάδας της ότι «χάρη στο πολύ μεγάλο δείγμα ατόμων που συλλέξαμε - από online πηγές και κανάλια κοινωνικής δικτύωσης - ήμασταν σε θέση να ανακαλύψουμε πολύ ισχυρές τάσεις σε ό,τι αφορά τις μουσικές προτιμήσεις. Είναι εκπληκτικό να βλέπει κάποιος πώς μια συμπεριφορά όπως η ακρόαση μουσικής συνδέεται με τόσες ψυχολογικές πτυχές του ανθρώπου».