Τιτάνια… κύματα. First hints of waves on Titan's seas

Οι θάλασσες του Τιτάνα όπως φαίνεται... κυματίζουν. This false-color mosaic, made from infrared data collected by NASA's Cassini spacecraft, reveals the differences in the composition of surface materials around hydrocarbon lakes at Titan, Saturn's largest moon. Image credit: NASA/JPL-Caltech/University of Arizona/University of Idaho

Η ωκεανογραφία μάλλον δεν πρέπει να θεωρείται πια μία αποκλειστικά γήινη επιστήμη. Ερευνητές στις ΗΠΑ πιστεύουν ότι ανακάλυψαν πολύ μικρά κύματα σε έναν ωκεανό που δεν βρίσκεται στη Γη. Πιο συγκεκριμένα οι ερευνητές εντόπισαν το φαινόμενο στον Τιτάνα, τον μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου, που έχει διαπιστωθεί ότι διαθέτει λίμνες και θάλασσες υδρογονανθράκων. Αν η ανακάλυψη επιβεβαιωθεί, θα πρόκειται για τον εντοπισμό των πρώτων εξωγήινων κυμάτων.

Οι αντανακλάσεις

Almost all of the hydrocarbon seas and lakes on the surface of Saturn's moon Titan cluster around the north pole, as can be seen in this mosaic from NASA's Cassini mission. This mosaic, made from near-infrared images of Titan obtained by Cassini's imaging science subsystem, shows a view from the north pole (upper middle of mosaic) down to near the equator at the bottom. Image credit: NASA/JPL-Caltech/SSI/JHUAPL/Univ. of Arizona

Την ανακάλυψη έκαναν δύο ανεξάρτητες ερευνητικές ομάδες, μία με επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Αϊντάχο και του Πανεπιστημίου Τζον Χόπκινς και η άλλη με επιστήμονες του Πανεπιστημίου Κορνέλ, Οι δύο ομάδες μελέτησαν δεδομένα του διαστημικού σκάφους Cassini που μελετά τον Κρόνο και τα φεγγάρια του από το 2004. Οι δύο ερευνητικές ομάδες κατέληξαν σε παρεμφερή συμπεράσματά και τα δημοσίευσαν στην επιθεώρηση «Nature».

Ultracold hydrocarbon lakes and seas (dark shapes) near the north pole of Saturn's moon Titan can be seen embedded in some kind of bright surface material in this infrared mosaic from NASA's Cassini mission. Image credit: NASA/JPL-Caltech/SSI/JHUAPL/Univ. of Arizona

Το Cassini κατέγραψε ασυνήθιστες αντανακλάσεις του ηλιακού φωτός από την επιφάνεια των θαλασσών του Τιτάνα, το 2012 και 2013. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι οι αντανακλάσεις αυτές προέρχονται από χαμηλούς κυματισμούς που «ρυτιδώνουν» την επιφάνεια των θαλασσών από υδρογονάνθρακες. «Μην ετοιμάζεστε να κάνετε σέρφινγκ στον Τιτάνα, γιατί τα κυματάκια πιθανώς δεν ξεπερνούν τα μερικά εκατοστά σε ύψος» είπε χαρακτηριστικά ένας εκ των ερευνητών σε επιστημονικό συνέδριο στο οποίο παρουσίασε την ανακάλυψη.

Οι θάλασσες του Τιτάνα

This artist's concept envisions what hydrocarbon ice forming on a liquid hydrocarbon sea of Saturn's moon Titan might look like. Image credit: NASA/JPL-Caltech/USGS

Το Cassini επισκέπτεται συχνά τον Τιτάνα. Έχει εντοπίσει εκεί μικρές λίμνες και μεγάλες θάλασσες μεθανίου, αιθανίου και άλλων υδρογονανθράκων, οι οποίοι πέφτουν στην επιφάνεια με μορφή βροχής, δημιουργώντας ένα «εξωτικό» και πολύπλοκο κλιματολογικό σύστημα.

Lakes on Saturn's moon Titan reflect radio waves in varying ways in this image from NASA's Cassini spacecraft. Image credit: NASA/JPL-Caltech/ASI/Cornell

Μέχρι πρόσφατα οι θάλασσες του Τιτάνα φαίνονταν ακίνητες σαν γυαλί, καθώς δεν είχαν εντοπιστεί να φυσούν αισθητοί άνεμοι. Όμως, νεότερα στοιχεία έδειξαν ότι όντως υπάρχουν άνεμοι που δυναμώνουν περιοδικά ανάλογα με την εποχή του «τιτάνιου» έτους που διαρκεί περίπου 29 γήινα έτη.

Οι ερευνητές περιμένουν ότι νέες ασφαλέστερες ενδείξεις για τη δημιουργία ωκεάνιων κυμάτων στον Τιτάνα θα έλθουν στο φως κατά τα επόμενα χρόνια, καθώς αναμένεται να ενισχυθούν οι άνεμοι στο βόρειο ημισφαίριο του δορυφόρου, όπου βρίσκονται και οι περισσότερες θάλασσές του.