Η γιόγκα «γυμνάζει» το μυαλό. Yoga boosts brain power in the elderly

Συνεδρίες Χάθα γιόγκα τρεις φορές την εβδομάδα βελτιώνουν σημαντικά τη γνωστική λειτουργία του εγκεφάλου σε ηλικιωμένους, σύμφωνα με νέα αμερικανική μελέτη. Researchers found that eight weeks of hatha yoga classes can improve older adults’ cognitive skills. Credit: Neha Gothe

Τις νοητικές επιδόσεις των ηλικιωμένων φαίνεται ότι τονώνει η ήπια γιόγκα, και συγκεκριμένα η λεγόμενη Χάθα (Hatha) γιόγκα. Αμερικανοί επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Ιλινόι διαπίστωσαν ότι συνεδρίες μόλις τρεις φορές την εβδομάδα της εν λόγω σωματικής άσκησης είναι αρκετές για την ενίσχυση της γνωστικής λειτουργίας του εγκεφάλου.

Η Χάθα γιόγκα θεωρείται η βάση όλων των συστημάτων γιόγκα και λόγω του ήπιου χαρακτήρα της ενδείκνυται για άτομα προχωρημένης ηλικίας ή άτομα που έχουν υποστεί τραυματισμούς. Αποτελείται από παραδοσιακές ασάνες - μία σειρά από δυναμικές και στατικές σωματικές στάσεις εμπνευσμένες από τις φυσικές κινήσεις των ζώων και τη σοφία της φύσης -, αναπνοές, τεχνικές χαλάρωσης, διαλογισμού και αποτοξίνωσης. Οι ασκήσεις της πραγματοποιούνται με ήπια ένταση, αργά και σταδιακά, με στόχο τον απόλυτο έλεγχο των κινήσεων του ασκουμένου. 

Καλύτερες επιδόσεις χωρίς στρες

The researchers say skills 'that are relevant to everyday life were dramatically improved.'

Στο πείραμα των επιστημόνων διάρκειας οκτώ εβδομάδων έλαβαν μέρος συνολικά 108 ενήλικοι ηλικίας 55-79 ετών, από τους οποίους οι 61 έκαναν μαθήματα Χάθα γιόγκα. Οι υπόλοιποι εθελοντές ακολουθούσαν διαφορετικό πρόγραμμα σωματικής άσκησης, το οποίο περιελάμβανε εκτάσεις (stretching) και ασκήσεις για τόνωση.

Μετά το πέρας των οκτώ εβδομάδων οι εθελοντές υποβλήθηκαν σε ένα τεστ νοητικών επιδόσεων. Φάνηκε λοιπόν ότι η ομάδα της γιόγκα συγκέντρωνε υψηλότερο σκορ (σε ταχύτητα και ακρίβεια) σε ερωτήσεις που αφορούσαν τη μνήμη, τη νοητική ευελιξία και την εναλλαγή δραστηριοτήτων συγκριτικά με το σκορ που είχε συγκεντρώσει πριν από την έναρξη του ειδικού προγράμματος Χάθα γιόγκα.

A second stretching-and-toning group saw no significant change in cognitive performance over time.

Η ομάδα του stretching πάλι δεν εμφάνιζε σημαντικές βελτιώσεις ως προς τις γνωστικές επιδόσεις των μελών της.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, η ξεκάθαρη διαφοροποίηση μεταξύ των δύο ομάδων δεν σχετιζόταν με την ηλικία, το φύλο, το κοινωνικό status ή κάποιον άλλον δημογραφικό παράγοντα.

«Η Χάθα γιόγκα αποτελεί μια αρχαία πνευματική πρακτική, η οποία βασίζεται στον διαλογισμό, εστιάζει στην αναπνοή ενόσω ο ασκούμενος περνάει από μια σειρά σωματικών στάσεων» εξηγεί η επικεφαλής της μελέτης δρ Νέχα Γκότε. «Η συγκεκριμένη μορφή γιόγκα απαιτεί συγκεντρωμένη προσπάθεια για την επιτυχή κίνηση από τη μία στάση στην επόμενη, γεγονός που σημαίνει καλό και σταθερό έλεγχο σε σώμα και αναπνοή».

Σωματική και ψυχική ισορροπία

Η Χάθα γιόγκα διώχνει το στρες, με αποτέλεσμα την ενίσχυση της γνωστικής λειτουργίας του εγκεφάλου, υποστηρίζουν οι επιστήμονες. Practicing hatha yoga three times a week for eight weeks improved sedentary older adults' performance on cognitive tasks that are relevant to everyday life, researchers report. The findings involved 108 adults between the ages of 55 and 79 years of age, 61 of whom attended hatha yoga classes. The others met for the same number and length of sessions and engaged in stretching and toning exercises instead of yoga.

«Η διαδικασία της συγκέντρωσης και της ισορροπίας ανάμεσα στο σώμα, στο μυαλό και στην αναπνοή ενδεχομένως να βοηθάει σε καταστάσεις πέραν του μαθήματος της γιόγκα, έχοντας ως αποτέλεσμα τη βελτίωση της προσοχής σε γεγονότα και καταστάσεις. Οι εθελοντές που ανήκαν στην ομάδα της γιόγκα εμφάνιζαν σημαντική βελτίωση ως προς τη λειτουργική μνήμη τους, η οποία σχετίζεται με την επεξεργασία πληροφοριών» περιγράφει.

«Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι η γιόγκα καταπολεμά αποτελεσματικά το στρες, έχοντας άμεση θετική επίδραση στην ψυχολογική κατάσταση του ασκουμένου. Είναι σαν να έχει μια δράση αποσιώπησης στο συμπαθητικό νευρικό σύστημα - είναι τμήμα του αυτόνομου νευρικού συστήματος και προετοιμάζει τον οργανισμό για αντίδραση σε διάφορες καταστάσεις, π.χ. ευθύνεται για τη σύσπαση των αγγείων, τη διαστολή της ίριδας κ.ά. - και στη γενικότερη αντίδραση του οργανισμού στο στρες. Γνωρίζοντας ότι το στρες και το άγχος επηρεάζουν τις γνωστικές μας επιδόσεις, φτάνουμε στο συμπέρασμα ότι ενδεχομένως η γιόγκα να βελτίωσε τις επιδόσεις των εθελοντών μέσα από την καταπολέμηση του στρες» λέει η δρ Γκότε.

Μέσα από δημοσίευσή τους στο επιστημονικό έντυπο «The Journals of Gerontology Series A: Biological Sciences and Medical Sciences» οι επιστήμονες ωστόσο υπογραμμίζουν ότι τα ευρήματά τους χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης.

«Απαιτείται περαιτέρω μελέτη για την επιβεβαίωση των αποτελεσμάτων και για την αποκάλυψη των εγκεφαλικών μηχανισμών που κρύβονται πίσω από αυτά» καταλήγουν.