Η περιέργεια ανοίγει το «παράθυρο» της μνήμης. How curiosity changes the brain to enhance learning

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η περιέργεια ανοίγει ένα «παράθυρο» στη μνήμη διευκολύνοντας την αφομοίωση νέων στοιχείων και ενισχύοντας παράλληλα τη διαδικασία της μάθησης. Curiosity helps learning and memory, scientists say. Anonymous painter, 15th century – Cahiers de Science et Vie no. 114.

Όσο μεγαλύτερη περιέργεια έχει κάποιος γύρω από ένα θέμα, τόσο ευκολότερο είναι για τον ίδιο να αφομοιώσει πληροφορίες που σχετίζονται με αυτό. Τα νέα ευρήματα έρχονται από ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Ντέιβις και σύμφωνα με αυτά, η περιέργεια ενισχύει την ικανότητα της μάθησης αλλά και τη μνήμη μας.

«Βάσει των αποτελεσμάτων μας φάνηκε ότι η περιέργεια – μια μορφή εγγενούς κίνητρου – επηρεάζει τη μνήμη. Με τη βοήθεια των συγκεκριμένων ευρημάτων θα μπορούσαμε να βρούμε νέους τρόπους για να ενισχύσουμε π.χ. τη διαδικασία της μάθησης μέσα σε μια τάξη ή σε άλλα περιβάλλοντα» εξηγεί ο κύριος συγγραφέας της μελέτης δρ Ματίας Γκρούμπερ.

Η περιέργεια… τόνωσε τη μνήμη

The more curious we are about a topic, the easier it is to learn information about that topic. New research provides insights into what happens in our brains when curiosity is piqued. The findings could help scientists find ways to enhance overall learning and memory in both healthy individuals and those with neurological conditions. “Our findings potentially have far-reaching implications for the public because they reveal insights into how a form of intrinsic motivation – curiosity – affects memory,” said Dr Matthias Gruber, who is the first author of the paper published in the journal Neuron. Credit: © Sergey Nivens / Fotolia

Στο πλαίσιο της μελέτης, οι εθελοντές κλήθηκαν να αξιολογήσουν τα επίπεδα της περιέργειάς τους απαντώντας σε ερωτήσεις γνώσεων και αναγνωρίζοντας πρόσωπα στο πλαίσιο μιας δοκιμασίας μνήμης. Κατά τη διάρκεια του πειράματος οι ερευνητές ήταν σε θέση να παρακολουθούν τις εγκεφαλικές διεργασίες των εθελοντών με τη βοήθεια απεικονιστικών μεθόδων.

Φάνηκε λοιπόν ότι όταν οι εθελοντές εμφάνιζαν αυξημένη περιέργεια ως προς την απάντηση μιας ερώτησης, αφομοίωναν καλύτερα την συγκεκριμένη πληροφορία. Σύμφωνα με τους ειδικούς αρκετά εντυπωσιακό ήταν το «παράθυρο» που άνοιγε κατά τη διέγερση της περιέργειας στη μνήμη. Οι «περίεργοι» εθελοντές φάνηκε πως ήταν σε θέση να αφομοιώνουν ακόμα και άσχετες πληροφορίες που συναντούσαν και για τις οποίες δεν εμφάνιζαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

«Η περιέργεια ενδεχομένως να βάζει τον εγκέφαλο σε μια κατάσταση η οποία του επιτρέπει να συγκρατεί οποιαδήποτε πληροφορία, και ως δίνη με το σωστό κίνητρο ρουφάει οτιδήποτε είμαστε διατεθειμένοι να μάθουμε, αλλά και οτιδήποτε άλλο υπάρχει γύρω από αυτό» αναφέρει ο δρ Γκρούμπερ.

Ανοίγοντας το «παράθυρο» της αφομοίωσης

Researchers reported increased activity in the hippocampus, as well as increased interactions between the hippocampus and reward circuit. The image is for illustrative purposes only and shows a microscope image of a human hippocampus. Credit: MethoxyRoxy

Τα απεικονιστικά στοιχεία που συνέλεξαν οι ερευνητές έδειξαν ότι κατά τη διέγερση της περιέργειας, η περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με την ανταμοιβή εμφάνιζε αυξημένη δραστηριότητα. Το συγκεκριμένο εγκεφαλικό «δίκτυο» βασίζεται στη ντοπαμίνη – νευροδιαβιβαστής του εγκεφάλου, υπεύθυνος για τη μεταφορά μηνυμάτων ανάμεσα στους νευρώνες. Οι ειδικοί εντόπισαν ακόμα, αυξημένη δραστηριότητα στην περιοχή του ιππόκαμπου, η οποία σχετίζεται με τη δημιουργία νέων αναμνήσεων.

«Η περιέργεια, λοιπόν, φάνηκε να ενεργοποιεί το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου αλλά και τη συνεργασία ανάμεσα σε αυτό και την περιοχή του ιππόκαμπου, γεγονός το οποίο θέτουν τον εγκέφαλο σε μια κατάσταση που οδηγεί στη μάθηση και στην συγκράτηση πληροφοριών – ακόμα και πληροφοριών που μπορεί να μην θεωρούμε σημαντικές τη συγκεκριμένη στιγμή» λέει ο κύριος ερευνητής της μελέτης δρ Τσαράν Ρανγκανάθ.

Τα ενδιαφέροντα ευρήματα των ερευνητών παρουσιάζονται στο επιστημονικό έντυπο «Neuron».