Ρενέ
Μαγκρίτ, Το βέλος του Ζήνωνα, 1964. Ως σόφισμα του βέλους χαρακτηρίζεται η
αρχαία φράση "βέλος φερόμενον έστηκε",
(= βέλος που εκτοξεύτηκε ακινητεί), του
φιλόσοφου Ζήνωνα του Ελεάτη. Ο Ζήνωνας μ΄ αυτή την «αφορισματική» του φράση
προσπάθησε ν΄ αποδείξει δια της λογικής ότι η "κίνηση" ενός
ριπτόμενου βέλους, από ένα τοξότη, σε στιγμιαίο χρόνο, είναι αδύνατη. Για την
απόδειξη αυτού, ο Ζήνωνας έκανε τον ακόλουθο συλλογισμό που οδηγούσε στην εις
άτοπον απαγωγή: «Το βέλος που κινείται
ανά χρονική στιγμή κατέχει ορισμένο χώρο. Αλλά το να κατέχει αυτό χώρο,
σημαίνει ότι τούτο ηρεμεί (ακινητεί). Φανερό λοιπόν είναι ότι, το βέλος που
φαίνεται ότι κινείται στην πραγματικότητα αυτό ηρεμεί, και δεν κινείται αφού
δεν μπορεί το ίδιο πράγμα σε ορισμένη χρονική στιγμή να ηρεμεί και να κινείται
ταυτόχρονα». Ο Αριστοτέλης εξετάζοντας τον συλλογισμό του Ζήνωνα τον
χαρακτήρισε παραλογισμό, σημειώνοντας ότι ο Ζήνων στη πρότασή του αυτή έλαβε το
χρόνο ως συγκείμενο από αδιαίρετες χρονικές στιγμές. Έτσι οι νεώτεροι
χαρακτήρισαν την παραπάνω αφορισματική φράση σόφισμα όμοιο με εκείνο "περί
του Αχιλλέα και της χελώνας".
Διδακτική
πρόταση - Παρουσίαση με διαφάνειες του Κεφαλαίου 3: Αναζητώντας τη γνώση.
Ενότητα 1. Το ερώτημα για τη δυνατότητα της γνώσης 1. Η σκεπτικιστική
πρόκληση-Διαφορετικά είδη σκεπτικισμού. α) Αμφισβήτηση της δυνατότητας γνώσης
και επιδίωξη της αταραξίας (αρχαίος σκεπτικισμός), στο μάθημα της Φιλοσοφίας
της Β’ τάξης Ημερησίου Γενικού Λυκείου
με βάση το σχολικό βιβλίο Αρχές Φιλοσοφίας των Σ. Βιρβιδάκη, Β. Καρασμάνη, Χ.
Τουρνά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου