Ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά εμφανίζει απομονωμένη φυλή του Αμαζονίου. Yanomami, An Amazon Tribe, Could Provide Answers To Antibiotic Resistance

Οι Γιανομάμι βρέθηκε ότι διαθέτουν 60 γονίδια που προσφέρουν ανθεκτικότητα στα περισσότερα γνωστά αντιβιοτικά. Human bacteria from an isolated tribe of Yanomami Indians in the Amazonian jungles of southern Venezuela is about 40 percent more diverse than that of Westerners. © Reuters

Τα μέλη μιας απομονωμένης φυλής του Αμαζονίου που ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με τον έξω κόσμο το 2009 φέρουν το πλουσιότερο μικροβίωμα που έχει ανακαλυφθεί ποτέ σε ανθρώπους. Το περίεργο όμως είναι ότι τα βακτήρια που ζουν στο δέρμα και το έντερό τους είναι ανθεκτικά τόσο στα φυσικά όσο και στα συνθετικά αντιβιοτικά.

Η μελέτη επιβεβαιώνει τις υποψίες ότι ο σύγχρονος τρόπος ζωής μειώνει την ποικιλία των μικροβίων που ζουν μέσα και πάνω μας. Πολλοί ερευνητές πιστεύουν μάλιστα ότι η μειωμένη αυτή ποικιλότητα σχετίζεται με σύγχρονες ασθένειες όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης και ο καρκίνος.

Απομονωμένοι εδώ και 11.000 χρόνια 

H φυλή των Γιανομάμι πιστεύεται ότι ζει απομονωμένη εδώ και 11.000 χρόνια. Davi Kopenawa, Yanomami leader and shaman surrounded by children, Demini, Brazil. © Fiona Watson/Survival

Οι ασθένειες αυτές απουσίαζαν από τη μικρή κοινότητα της φυλής των Γιανομάμι που εντοπίστηκε από ελικόπτερο το 2008 στη ζούγκλα της Βενεζουέλας. Οι Γιανομάμι πιστεύεται ότι ζουν σχεδόν τελείως απομονωμένοι από τον υπόλοιπο κόσμο εδώ και 11.000 χρόνια, και η συγκεκριμένη κοινότητα δεν είχε εκτεθεί ποτέ στη σύγχρονη δίαιτα και τα δυτικά φάρμακα.

A Yanomami maloca. The Yanomami live in large, circular, communal houses called yanos or shabonos. Some can house up to 400 people. The central area is used for activities such as rituals, feasts and games. © Dennison Berwick/Survival

«Ήταν μια ιδανική ευκαιρία για να μελετήσουμε το πώς οι συνδέσεις ανάμεσα στα μικρόβια και τους ανθρώπους εξελίσσονται χωρίς τις επιδράσεις της σύγχρονης κοινωνίας» σχολιάζει ο Γκάουταμ Ντάντας του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον, μέλος της ομάδας που παρουσιάζει τη μελέτη στην επιθεώρηση Scientific Reports.

H διεθνής ερευνητική ομάδα συνέλεξε δείγματα δέρματος, σάλιου και κοπράνων από 34 μέλη της κοινότητας των 54 ανθρώπων. Γενετικές αναλύσεις αποκάλυψαν ότι το μικροβίωμα των Γιανομάμι περιλαμβάνει πολύ περισσότερα είδη από ό,τι τα μικροβιώματα σύγχρονων Αμερικανών, άλλων κυνηγών-τροφοσυλλεκτών από την Κολομβία και αγροτών στο Μαλάουι της Αφρικής.

60 βακτηριακά γονίδια «ανθεκτικότητας»

Yanomami of Demini prepare timbó poison from a vine, used to stun fish, Demini, Brazil. © Fiona Watson/Survival

Αυτό ήταν εν πολλοίς αναμενόμενο. Αυτό που δεν περίμεναν να βρουν οι ερευνητές ήταν περίπου 60 βακτηριακά γονίδια που προσφέρουν ανθεκτικότητα στα περισσότερα γνωστά αντιβιοτικά.

Παραμένει άγνωστο πώς εμφανίστηκε η ανθεκτικότητα στα μικρόβια αυτής της απομονωμένης κοινότητας του Αμαζονίου, αφού τα μέλη της δήλωσαν ότι δεν είχαν χρησιμοποιήσει ποτέ αντιβιοτικά.

Το πιθανότερο είναι ότι τα εν λόγω γονίδια προστατεύουν τα μικρόβια από φυσικά αντιβιοτικά που παράγουν τα βακτήρια του εδάφους για να σκοτώσουν τον ανταγωνισμό. Ίσως επίσης τα προστατεύουν από φυσικές τοξίνες που έχουν δομή παρόμοια με αυτή των συνθετικών αντιβιοτικών.

«Η λίστα των αντιβιοτικών περιλαμβάνει για παράδειγμα τις κεφαλοσπορίνες τρίτης και τέταρτης γενιάς, τις οποίες χρησιμοποιούμε μόνο στις χειρότερες λοιμώξεις» αναφέρει ο δρ Ντάντας.

Η καλή υγεία των Γιανομάμι δείχνει να συνηγορεί υπέρ της θεωρίας ότι ο σύγχρονος τρόπος ζωής επηρεάζει το μικροβίωμα με τρόπο που βλάπτει την υγεία. Όμως ένα άλλο συμπέρασμα που προκύπτει από τη μελέτη είναι ότι το πρόβλημα της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά θα είναι πολύ δύσκολο να αντιμετωπιστεί.