Μοναδικό βίντεο εξωπλανήτη να γυροφέρνει το άστρο του. Watch This Amazing Video of an Exoplanet in Motion

Όλα συμβαίνουν στο σύστημα του βήτα Οκρίβαντα (β Pictoris) σε απόσταση 60 ετών φωτός από τη Γη. An annotated diagram of the Beta Pictoris system. Image credit: ESO/A.-M Lagrange et al.

Από τους εκατοντάδες εξωπλανήτες που έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα, ελάχιστοι έχουν γίνει άμεσα ορατοί. Ο μακρινός πλανήτης «β Pic β» διαφέρει, αφού έδωσε την ευκαιρία στους αστρονόμους να παρακολουθήσουν την περιφορά γύρω από το μητρικό του άστρου.

The star β Pictoris (Beta Pictoris) lies about 63 light-years from Earth in the southern constellation of Pictor (The Painter’s Easel). Planet Beta Pictoris b is a gas giant and astronomers captured the best view yet of an exoplanet moving in its orbit. The images, captured between November 2013 to April 2015, show β Pic b as it moves through 1 ½ years of its 22-year orbital period. Credit: ESO/Digitized Sky Survey 2/Nick Risinger, M. Millar-Blanchaer, University of Toronto; R. Marchis (SETI Institute)

Το σπάνιο βίντεο εστιάζει στο σύστημα του βήτα Οκρίβαντα (β Pictoris), ένα φωτεινό, νεαρό άστρο στο νότιο αστερισμό του Οκρίβαντα, το οποίο απέχει από τη Γη 60 έτη φωτός. Περικυκλωμένο από κομμήτες και έναν γιγάντιο δίσκο αερίων και σκόνης, το βήτα του Οκρίβαντα εξάπτει την περιέργεια των αστρονόμων, καθώς τους δίνει την ευκαιρία να παρακολουθήσουν τα αρχικά στάδια του σχηματισμού ενός νέου πλανητικού συστήματος.

Η κίνηση

Η εικόνα του άστρου έχει καλυφθεί με έναν μαύρο κύκλο προκειμένου να αναδειχθεί το αμυδρό φως του πλανήτη δεξιά. This looping animation of a series of images taken between November 2013 and April 2015 with the Gemini Planet Imager (GPI) on the Gemini South telescope in Chile shows the exoplanet β Pictoris b orbiting the star β Pictoris, which lies over 60 light-years from Earth. In the images, the star is at the centre of the left-hand edge of the frame; it is hidden by the Gemini Planet Imager’s coronagraph. We are looking at the planet’s orbit almost edge-on; the planet is closer to the Earth than the star. Image credit: M. Millar-Blanchaer, University of Toronto; F. Marchis, SETI Institute.

Οι τελευταίες παρατηρήσεις δείχνουν τον β Pic b, έναν αέριο πλανήτη με μάζα 12 φορές μεγαλύτερη από του Δία. Χάρη στο μεγάλο μέγεθος και τη σχετικά μικρή απόστασή του από τη Γη, o β Pic b είναι ένας από τους ελάχιστους πλανήτες που έχουν γίνει άμεσα ορατοί με τηλεσκόπια.

The Heavyweight world B Pictoris b vs planets in our solar system… note the rapid rotation rate! Image credit: ESO/I. Snellen (Leiden University)

Ο εξωπλανήτης χρειάζεται 22 γήινα χρόνια για να ολοκληρώσει μια περιφορά γύρω από το μητρικό του άστρο. Μια μεγάλη ευκαιρία ήρθε το 2013, όταν ο β Pic b βρέθηκε στην ιδανική θέση για παρατηρήσεις.

The Gemini Planet Imager on the Gemini South telescope. In the photo, GPI comprises the three box-like components attached to the telescope and hanging closest to the observatory floor. Other box-like components on the telescope are other instruments. Image credit: Manuel Paredes/Gemini Observatory/AURA.

Το προηγμένο όργανο GPI (Gemini Planet Imager), το οποίο έχει εγκατασταθεί ειδικά για την παρατήρηση εξωπλανητών στο τηλεσκόπιο Gemini South στη Χιλή, παρακολούθησε το στόχο για διάστημα 1,5 έτους, μέχρι τον Απρίλιο του 2015. Η συρραφή των εικόνων δείχνει τον πλανήτη να διανύει μια σχετικά μικρή απόσταση καθώς γυροφέρνει το βήτα του Οκρίβαντα.

The location of Beta Pictoris in the southern hemisphere sky. Image credit: Stellarium

«Οι εικόνες αυτές αντιστοιχούν στις ακριβέστερες μετρήσεις της θέσης του πλανήτη που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα» καμαρώνει ο Μάξουελ Μίλαρ-Μπλανσέρ του Πανεπιστημίου του Τορόντο, πρώτος συγγραφέας της μελέτης στο έγκριτο «Astrophysical Journal».