Τριπλά ηλιοβασιλέματα, ημέρες δυο αιώνων. This Could Be The Strangest Exoplanet Found Yet

Το πρώτο μισό κάθε έτους, οι τρεις ήλιοι δεν δύουν ποτέ. Αυτά συμβαίνουν στον εξωπλανήτη HD 131399Ab που είναι ένας από τους πιο ιδιόμορφους που έχουν ανακαλυφθεί. This artist’s impression shows a view of the triple-star system HD 131399 (also known as HIP 72940 and 2MASS J14542529-3408342) from close to the Jupiter-like exoplanet orbiting in the system. HD 131399Ab and appears at the lower-left of the picture. Image credit: L. Calcada / ESO

Για τους πρώτους δυόμισι αιώνες, κάθε μέρα αρχίζει με τριπλή ανατολή και τελειώνει με τριπλό ηλιοβασίλεμα. Για τους επόμενους δυόμισι αιώνες, οι τρεις ήλιοι δεν δύουν ποτέ: βρισκόμαστε σε έναν από τους πιο ιδιόμορφους εξωπλανήτες που έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα, ένα περίεργο της Αστρονομίας που κρυβόταν στον αστερισμό του Κενταύρου.

Πλανήτες με τρία άστρα είχαν ανακαλυφθεί στο παρελθόν, ωστόσο η τεράστια τροχιά που ακολουθεί ο πλανήτης HD 131399Ab, σε απόσταση 320 εκατομμυρίων ετών φωτός, δεν μοιάζει με καμιά άλλη.

Animation που δείχνει την πιθανή τροχιά του HD 131399Ab στο τριπλό σύστημα. This artists impression shows the orbit of the planet in the triple-star system HD 131399. Two of the stars are close together and the third, brighter component is orbited by a gas giant planet named HD 131399Ab. Credits: video courtesy European Southern Observatory/L. Calçada/M. Kornmesser

Σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Science, ο εξωπλανήτης περιφέρεται γύρω από το μεγαλύτερο άστρο της τριάδας, ενώ τα δύο άλλα άστρα κινούνται σε τροχιά γύρω από το πρώτο ενώ ταυτόχρονα γυροφέρνουν το ένα το άλλο σε μικρή απόσταση.

Όπως εκτιμούν οι ερευνητές του Ευρωπαϊκού Αστεροσκοπείου του Νότου (ESO), το έτος του HD 131399Ab διαρκεί 550 γήινα χρόνια. Το πρώτο μισό του έτους πιθανότατα επικρατεί αιώνια μέρα, με τα τρία άστρα μονίμως ορατά. Για το υπόλοιπο μισό, ο πλανήτης απολαμβάνει τρεις ανατολές και τρεις δύσεις κάθε μέρα.

Οι ερευνητές καμαρώνουν μάλιστα ότι ο HD 131399Ab, με μάζα τέσσερις φορές μεγαλύτερη από του Δία και ευχάριστη θερμοκρασία 580 βαθμών Κελσίου, είναι ένας από τους ελάχιστους εξωπλανήτες που έχουν γίνει άμεσα ορατοί από τη Γη -στις περισσότερες άλλες περιπτώσεις, οι αστρονόμοι μπορούν μόνο να συμπεραίνουν την ύπαρξη πλανητών από την αλληλεπίδρασή τους με τα μητρικά άστρα τους.

O εξωπλανήτης HD 131399Ab έγινε άμεσα ορατός με το τηλεσκόπιο VLT του ESO. This annotated composite image shows the newly-discovered exoplanet HD 131399Ab in the triple-star system HD 131399. The image of the planet was obtained with VLT’s SPHERE imager. Image credit: K. Wagner et al / ESO

Παραμένει ωστόσο άγνωστο αν ο εξωτικός εξωπλανήτης θα παραμείνει σε αυτήν την ασυνήθιστη τροχιά: έχει ηλικία μόλις 18 εκατομμυρίων ετών, και δεν αποκλείεται στο μέλλον να εκδιωχθεί από το τριπλό σύστημα λόγω των περίπλοκων βαρυτικών επιδράσεων που αλλάζουν στην πορεία του χρόνου.

«Οι προσομοιώσεις μας δείχνουν ότι οι τροχιές αυτού του είδους μπορούν να είναι σταθερές, αν όμως κάτι αλλάξει ελάχιστα, μπορεί να γίνουν ασταθείς πολύ γρήγορα» λέει ο Ντάνιελ Άπαϊ του Πανεπιστημίου της Αριζόνας, μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Η ανακάλυψή του αποδεικνύει πάντως ότι τα εξωγήινα ηλιοβασιλέματα μπορεί να είναι πιο θεαματικά από ό,τι είχαν φανταστεί οι αστρονόμοι.