Οκτώ επιστημονικές ειδήσεις που αναμένονται το 2017. Eight science stories we can't wait to follow in 2017

NASA's Juno spacecraft will get into serious science-gathering around Jupiter in 2017. (NASA / JPL-Caltech)

1. Νεώτερα για τον Δία από την αποστολή Juno

Το διαστημικό σκάφος Juno εκτοξεύθηκε το 2011 και έφθασε στον Δία στις 4 Ιουλίου 2016 και ήδη έχει στείλει πολλά νέα σημαντικά στοιχεία για τον πλανήτη. Ανάμεσα στα μυστήρια που θα μπορούσε να απαντήσει η αποστολή Juno είναι: από τι συνίσταται ο πυρήνας του Δία, πόσο νερό κρύβεται στην πυκνή ατμόσφαιρά του, τι τροφοδοτεί το ισχυρό (και επικίνδυνο) μαγνητικό πεδίο του Δία; Το σκάφος από τις στις 19 Οκτωβρίου 2016 τέθηκε σε πιο κοντινή τροχιά διάρκειας 14 ημερών και μέσα στο 2017 αναμένονται νέα ευρήματα.

2. Φινάλε της αποστολής Cassini

An artist's concept shows Cassini's final orbits between the innermost rings and Saturn's cloud tops. (NASA/ JPL)

Τον επόμενο Σεπτέμβριο αναμένεται να ολοκληρωθεί η αποστολή Cassini της NASA, με τη «βουτιά» του διαστημοπλοίου στην ατμόσφαιρα του Κρόνου. Το Cassini εκτοξεύθηκε από τη Γη το 1997, μαζί με τη διαστημοσυσκευή Huygens, φθάνοντας στον Κρόνο το 2004.

3. Πρώτη «φωτογράφηση» μίας μαύρης τρύπας

The researchers expect to see hot gas shining in a crescent shape as it swirls around the black hole. (C-K CHAN/D PSALTIS/F OZEL)

Για πρώτη φορά, τον Απρίλιο του 2017 ένα δίκτυο εννέα επίγειων ραδιοηλεσκοπίων θα αποπειραθεί να απαθανατίσει το «προφίλ» μιας μαύρης τρύπας. Στόχος του Event Horizon Telescope (ΕΗΤ), όπως ονομάζεται το πρότζεκτ, είναι να «φωτογραφήσει» τον Τοξότη Α*, τη μαύρη τρύπα που βρίσκεται στο κέντρο του Γαλαξία μας.

Οι μαύρες τρύπες είναι τα «απομεινάρια» πολύ μεγάλων άστρων, τα οποία έχουν τόσο μεγάλη πυκνότητα που «καταπίνουν» οποιοδήποτε φωτόνιο ή σώμα βρεθεί στην εμβέλεια του πανίσχυρου βαρυτικού τους πεδίου, ή αλλιώς στον ορίζοντα γεγονότων, όπως ονομάζεται. Επομένως, οι επιστήμονες δεν θα απαθανατίσουν την ίδια τη μαύρη τρύπα αλλά το «προφίλ» του ορίζοντα γεγονότων, μέσω της ποσότητας θερμού αερίου που περιδίνεται στην περιφέρειά του, πριν εξαφανισθεί για πάντα στο εσωτερικό του Τοξότη Α*.

4. Νέος «κυνηγός» εξωπλανητών

NASA's planet-hunting TESS spacecraft is set to launch in late 2017. (MIT Kavli Institute for Astrophysics and Space Research)

Τον επόμενο Δεκέμβριο αναμένεται να εκτοξευθεί από τη NASA ο TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite), ένας δορυφόρος που θα αναζητήσει πλανήτες σε άλλα ηλιακά συστήματα.

Όπως και ο δορυφόρος Kepler της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας, ο TESS θα εντοπίζει τους εξωπλανήτες από τη μείωση που προκαλούν στη φωτεινότητα των άστρων, καθώς περνούν από μπροστά τους. Συγκριτικά όμως με τον προκάτοχό του, θα μπορεί να «σαρώνει» 400πλάσιες σε μέγεθος περιοχές του διαστήματος.

5. Η μάχη της ευρεσιτεχνίας για τον «ελβετικό σουγιά» της γενετικής τροποποίησης

The U.S. Patent and Trademark Office is set to resolve a dispute over rights to the CRISPR-Cas9 gene-editing system. (Ernesto del Aguila III / NHGRI via MIT)

Μέσα στη φετινή χρονιά αναμένεται η απόφαση του αμερικανικού Γραφείου Ευρεσιτεχνιών και Εμπορικών Σημάτων, σχετικά με τα πνευματικά δικαιώματα της CRISPR-Cas9, μίας νέας επαναστατικής τεχνικής γενετικής τροποποίησης.

Η τεχνική αυτή βασίζεται στο ένζυμο CAS9, χάρις στο οποίο οι επιστήμονες μπορούν να παρέμβουν με πρωτόγνωρη ακρίβεια στο γενετικό υλικό, ακόμη και για να αφαιρέσουν ή να αντικαταστήσουν μία μικρή αλληλουχία νουκλεοτιδίων από τα δισεκατομμύρια που υπάρχουν στο γενετικό υλικό ενός ζωντανού οργανισμού.

Γι’ αυτό τον λόγο, η Crispr-Cas9 χαρακτηρίζεται ως «ελβετικός σουγιάς» της γενετικής τροποποίησης, ανοίγοντας πιθανά τον δρόμο για τη θεραπεία μίας πολύ μεγάλης γκάμας από ασθένειες, αλλά και τη βελτίωση των γεωργικών καλλιεργειών.

Με δεδομένο επίσης πως είναι φθηνή και εύκολη, η άδεια χρήσης της από το ίδρυμα που κατέχει τα πνευματικά δικαιώματα θα μεταφραζόταν σε εκατομμύρια δολάρια. Κάτι που εξηγεί γιατί το πανεπιστήμιο Berkeley μαζί με το γερμανικό ινστιτούτο Max Planck, από τη μια μεριά, και το Ινστιτούτο Broad μαζί με το πανεπιστήμιο Harvard από την άλλη, διεκδικούν να τους κατοχυρωθεί η αντίστοιχη ευρεσιτεχνία.

Τον Δεκέμβριο, οι δύο ομάδες έδωσαν το «παρών» σε ακρόαση του αμερικανικού Γραφείου Ευρεσιτεχνιών, το οποίο αναμένεται μέσα στη φετινή χρονιά να εκδώσει την ετυμηγορία του.

6. To ψυχρότερο σημείο του Σύμπαντος

An illustration shows how NASA's Cold Atom Laboratory will use lasers to chill rubidium and potassium to extremely low temperatures. (NASA / JPL)

Το Απρίλιο η NASA θα στείλει στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό το Cold Atom Laboratory ή CAL. To CAL είναι μια πειραματική διάταξη που θα εκμεταλλευτεί τις συνθήκες έλλειψης βαρύτητας που επικρατούν στον Διαστημικό Σταθμό για να μελετηθούν κβαντικά φαινόμενα που στη Γη δεν ανιχνεύονται.

Η διάταξη αυτή θα έχει τη δυνατότητα να ψύξει την ύλη μέχρι το ένα δισεκατομμυριοστό του βαθμού Κέλβιν πάνω από το απόλυτο μηδέν, δημιουργώντας έτσι ένα από τα πιο ψυχρά σημεία του Σύμπαντος. Το περιβάλλλον μικροβαρύτητας του διαστημικού σταθμού θα βοηθήσει τους επιστήμονες να παρατηρήσουν άτομα ρουβιδίου και καλίου σε εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες και να μελετήσουν την εξωτική κατάσταση της ύλης που ονομάζεται συμπύκνωma Bose-Einstein.

7. Τ-κύτταρα κατά του καρκίνου

Μία νέα περίπλοκη αντικαρκινική ανοσοθεραπεία, ονόματι CAR-T, βρίσκεται προ των πυλών. Οι φαρμακευτικές εταιρείες Kite Pharma και Novartis έχουν ζητήσει το «πράσινο φως» για την εφαρμογή της, χρησιμοποιώντας γενετικά τροποποιημένα Τ λεμφοκύτταρα από το ανοσοποιητικό σύστημα του ίδιου του ασθενούς, για την εξάλειψη των όγκων.

Παρόλο που στις κλινικές μελέτες των εταιρειών έχουν ανακύψει παρενέργειες, σύμφωνα με το Nature είναι πολύ πιθανό η CAR-T να εγκριθεί φέτος, για ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στις συμβατικές θεραπείες.

8. H ολική έκλειψη Ηλίου στις ΗΠΑ

For the first time in nearly four decades, Americans in the continental United States will get to see a total solar eclipse. (AP)

Στις 21 Αυγούστου μια ολική έκλειψη Ηλίου θα είναι ορατή στις ΗΠΑ, για πρώτη φορά  μετά από 38 χρόνια. Η σκιά της Σελήνης θα διασχίσει όλη τη χώρα, όπως βλέπουμε στο βίντεο που ακολουθεί:

Μπορεί η έκλειψη Ηλίου να είναι ένα συνηθισμένο αστρονομικό φαινόμενο, αλλά το γεγονός ότι θα διασχίσει τις Ηνωμένες Πολιτείες αρκεί για να το κάνει το πιο δημοφιλές αστρονομικό γεγονός του 2017.

Πηγή: latimes.com