Οι κλιματικές συνθήκες άλλαξαν το σχήμα της μύτης. Nose form was shaped by climate

Frida Kahlo, Autoportrait au collier, Détail Le visage, Self-portrait with the collar, Detail the face, 1933. Νέα μελέτη αναφέρει ότι η μύτη όσων ζουν σε ζεστά κλίματα είναι πιο πλατιά και κοντή, ενώ η μύτη όσων ζουν σε κρύο και ξηρό κλίμα είναι πιο λεπτή και μακριά. Big, small, broad, narrow, long or short, turned up, pug, hooked, bulbous or prominent, humans inherit their nose shape from their parents, but ultimately, the shape of someone's nose and that of their parents was formed by a long process of adaptation to our local climate, according to an international team of researchers.

Το μέγεθος και το σχήμα της μύτης διαφέρει μεταξύ των ανθρώπων και αυτό εν μέρει οφείλεται στις επιδράσεις του διαφορετικού κατά τόπου κλίματος, σύμφωνα με αμερικανική μελέτη που δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο PLoS Genetics. 

Η νέα αυτή θεωρία έρχεται να ανατρέψει την παγιωμένη αντίληψη ότι τα χαρακτηριστικά του προσώπου επηρεάζονται κυρίως από την κληρονομικότητα.

Μετρώντας... μύτες

Out of all the aspects of nose shape that were studied, only the width of the nose stood out as being more different across populations than expected by chance.

Οι ερευνητές του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια των ΗΠΑ, με επικεφαλής τον καθηγητή Ανθρωπολογίας Μαρκ Σρίβερ, υποστηρίζουν ότι οι περιβαλλοντικές συνθήκες παίζουν εξίσου καθοριστικό ρόλο, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι που ζουν σε ζεστά κλίματα να έχουν πιο πλατιές και κοντές μύτες, ενώ όσοι ζουν σε κρύο και ξηρό κλίμα έχουν μύτες πιο λεπτές και μακριές.

Οι επιστήμονες κατέληξαν στο παραπάνω συμπέρασμα αφού μελέτησαν τρισδιάστατες εικόνες και συνέκριναν πάνω από 2.600 μύτες ανθρώπων από την Αφρική, την Ασία και την Ευρώπη. Συγκεκριμένα, επιβεβαίωσαν ότι οι διαφορές στο μέγεθος και στο σχήμα της μύτης δεν είναι τυχαίες, αλλά συνδέονται με τις διαφορές στις κλιματικές συνθήκες.

Τονίζουν, πάντως, ότι η μύτη έχει πολύπλοκη ιστορία και στη διαμόρφωσή της πρέπει να έχουν παίξει ρόλο τόσο τυχαίοι γενετικοί παράγοντες, όσο και οι προτιμήσεις για την εύρεση συντρόφου.

Ο ελκυστικός σύντροφος από τη μύτη πιάνεται

Όποιος έχει τη «σωστή» μύτη για την εποχή του και για τον τόπο του, έχει μεγαλύτερη πέραση στο άλλο φύλο, άρα έχει μεγαλύτερη αναπαραγωγική επιτυχία. Κάτι τέτοιο επιτρέπει στα γονίδια της «σωστής» μύτης να εξαπλώνονται στον υπόλοιπο πληθυσμό. Differences in the human nose may have accumulated among populations through time as a result of a random process called genetic drift. However, divergent selection -- variation in natural selection across populations -- may also be the reason that different populations have differing noses. Teasing the two apart is difficult, especially in humans. Credit: © schankz / Fotolia

Ανάλογα με το ποια μύτη θεωρεί ένας πολιτισμός πιο ελκυστική - μία μικρή ή μια μεγάλη μύτη - λειτουργεί σταδιακά η διαδικασία της σεξουαλικής επιλογής, έτσι ώστε οι μύτες να διαμορφωθούν ανάλογα. Όποιος ή όποια έχει τη «σωστή» μύτη για την εποχή του και για τον τόπο του/της, έχει μεγαλύτερη πέραση στο άλλο φύλο, άρα έχει μεγαλύτερη αναπαραγωγική επιτυχία και τα γονίδια της «σωστής» μύτης εξαπλώνονται στον υπόλοιπο πληθυσμό.

Γεγονός παραμένει ωστόσο ότι οι ανδρικές μύτες είναι -κατά μέσο όρο- πιο μεγάλες από τις γυναικείες.

Η μύτη δεν χρησιμεύει μόνο για την όσφρηση και την αναπνοή. Κάνει πιο υγρό και ζεστό τον εισπνεόμενο αέρα που φθάνει στους πνεύμονες, μειώνοντας έτσι την πιθανότητα λοιμώξεων. Έτσι και οι επιστήμονες εικάζουν ότι οι διαφορές στη θερμοκρασία και στην υγρασία του αέρα στο μακρινό παρελθόν επηρέασαν το μέγεθος και το πλάτος των ρουθουνιών.

Υπό διερεύνηση εξάλλου είναι το κατά πόσο το σχήμα της μύτης και το μέγεθος της ρινικής κοιλότητας επηρεάζουν τον κίνδυνο ενός ανθρώπου να κολλήσει μια αναπνευστική νόσο, όταν ζει σε ένα κλίμα διαφορετικό από αυτό για το οποίο είναι «φτιαγμένη» η μύτη του. Για παράδειγμα, κάποιος με στενή μύτη, πιθανώς, κινδυνεύει περισσότερο να εκδηλώσει αναπνευστικά νοσήματα σε ένα τροπικό κλίμα.

Πηγές: PLOS Genetics, 2017; 13 (3): e1006616 DOI: 10.1371/journal.pgen.1006616 - http://www.tovima.gr/science/medicine-biology/article/?aid=868190