Κωνσταντίνος Π. Καβάφης, «Η Μάχη της Mαγνησίας». Constantine P. Cavafy, “The Battle of Magnesia”

Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς, Οι συνέπειες του πολέμου, 1638–1639

Έχασε την παληά του ορμή, το θάρρος του.

Του κουρασμένου σώματός του, του άρρωστου

σχεδόν, θάχει κυρίως την φροντίδα. Κι ο επίλοιπος

βίος του θα διέλθει αμέριμνος. Aυτά ο Φίλιππος

τουλάχιστον διατείνεται. Aπόψι κύβους παίζει·

έχει όρεξι να διασκεδάσει. Στο τραπέζι

βάλτε πολλά τριαντάφυλλα. Τι αν στην Μαγνησία

ο Aντίοχος κατεστράφηκε. Λένε πανωλεθρία

έπεσ’ επάνω στου λαμπρού στρατεύματος τα πλήθια.

Μπορεί να τα μεγάλωσαν· όλα δεν θάναι αλήθεια.

Είθε. Γιατί αγκαλά κ’ εχθρός, ήσανε μια φυλή.

Όμως ένα «είθε» είν’ αρκετό. Ίσως κιόλας πολύ.

Ο Φίλιππος την εορτή βέβαια δεν θ’ αναβάλει.

Όσο κι αν στάθηκε του βίου του η κόπωσις μεγάλη,

ένα καλό διατήρησεν, η μνήμη διόλου δεν του λείπει.

Θυμάται πόσο στην Συρία θρήνησαν, τι είδος λύπη

είχαν, σαν έγινε σκουπίδι η μάνα των Μακεδονία.—

Ν’ αρχίσει το τραπέζι. Δούλοι· τους αυλούς, τη φωταψία.

Δίδραχμο του Φιλίππου Ε’, 184-179 π.Χ. Didrachm, Pella, Ca. 184-179. Diademed head of Philip V to right Rev. ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥ Club with one monogram above and two below; all within oak wreath; to left, trident upwards.

(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984)

The Battle of Magnesia

Umberto Boccioni, The Charge of the Lancers, 1915

He’s lost his old fire, his courage.

Now his tired, almost decrepit body

will be his first concern. And the rest of his life he’ll spend

without worrying. So Philip says, anyway.

Tonight he’s playing a game with dice;

he’s in a mood to amuse himself.

Cover the table with roses. What if Antiochos

was defeated at Magnesia? They say

the bulk of his brilliant army was totally crushed.

Maybe they’re stretching it a bit; it can’t all be true.

Let’s hope so anyway. Because though enemies, they do belong to our race.

But one “let’s hope so” is enough. Perhaps even too much.

Of course Philip won’t put off the festivities.

However much his life has worn him out,

one blessing remains: his memory is still intact.

He recalls the extent of their mourning in Syria, the kind of sorrow they felt,

when Macedonia, their motherland, was smashed to pieces.

Let the banquet begin. Slaves! The music, the lights!

Bronze from Pergamon, likely depicting the Battle of Magnesia, in 190 BC, with Roman infantry, Seleucid phalangites and Attalid cavalrymen.

Translated by Edmund Keeley/Philip Sherrard

(C.P. Cavafy, Collected Poems. Translated by Edmund Keeley and Philip Sherrard. Edited by George Savidis. Revised Edition. Princeton University Press, 1992)