Οι Νεάντερταλ και οι πρόγονοί μας είχαν παρόμοια τραύματα στο κεφάλι. Neandertals may have led no more violent lives than humans

Απεικόνιση κυνηγιού Νεάντερταλ. Σύμφωνα με τη δρα Χαρβάτη, «πρέπει να αναθεωρηθεί η αντίληψη πως οι συμπεριφορές των Νεάντερταλ οδηγούσαν σε υψηλά επίπεδα τραυματισμών». Neanderthals are commonly thought to have relied on dangerous close range hunting techniques, using non-projectile weapons like the thrusting spears depicted here; this hunting approach is thought to have brought them into violent contact with large mammals, resulting in high levels of injury especially to the head and neck when compared to modern humans; Beier et al found similar head injury levels in both Neanderthals and Upper Paleolithic humans, casting doubt on this hypothesis. Image credit: Gleiver Prieto / Katerina Harvati.

Οι Νεάντερταλ και οι παλαιολιθικοί πρόγονοί μας (Homo sapiens), που ζούσαν πριν από 20.000 έως 80.000 χρόνια, έφεραν στο κεφάλι παρόμοια τραύματα, σύμφωνα με μια νέα έρευνα με επικεφαλής μια Ελληνίδα επιστήμονα της διασποράς.

Η ανακάλυψη αυτή ανατρέπει την έως τώρα στερεοτυπική αντίληψη ότι οι Νεάντερταλ, οι οποίοι ζούσαν στη δυτική Ευρασία ήδη πριν από 400.000 χρόνια, είχαν μια πιο βίαιη και επικίνδυνη ζωή, συνεπώς έφεραν και πιο σοβαρούς τραυματισμούς από ό,τι οι κατοπινοί κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες. Έτσι, η νέα μελέτη έρχεται να ενισχύσει την πεποίθηση ότι οι διαφορές μεταξύ των Νεάντερταλ και των προγόνων μας ήταν πολύ μικρότερες από ό,τι είχε θεωρηθεί στο παρελθόν.

Some 200 skulls show similar rates of damage between humans and our evolutionary cousins. A Western European Neandertal skull from around 40,000 years ago includes a healed bone injury, indicated by two arrows. Credit: CLAIRE ARTEMYZ

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την καθηγήτρια παλαιοανθρωπολογίας Κατερίνα Χαρβάτη, του Κέντρου Σέκενμπεργκ για την Ανθρώπινη Εξέλιξη και το Παλαιοπεριβάλλον του γερμανικού Πανεπιστημίου του Τίμπινγκεν, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», ανέλυσαν περισσότερα από 800 απολιθώματα, τόσο Νεάντερταλ όσο και παλαιολιθικών ανθρώπων, μεταξύ των οποίων 114 κρανία Νεάντερταλ και 90 κρανία προϊστορικών ανθρώπων. Συνολικά βρέθηκαν ενδείξεις τραυματισμού σε 295 οστά Νεάντερταλ και 541 οστά ανθρώπων.

Δεν διαπιστώθηκε καμία διαφορά στα τραύματα που έφεραν οι πρόγονοί μας και τα «ξαδέρφια» μας οι Νεάντερταλ. Αυτό που όμως βρέθηκε, είναι ότι οι άνδρες και στα δύο είδη του γένους Homo έφεραν πολύ συχνότερα τραύματα από ό,τι οι γυναίκες, κάτι που συμβαίνει μέχρι σήμερα και επιβεβαιώνει ότι ανέκαθεν –και ανεξάρτητα από το αν ένας άνδρας ήταν Νεάντερταλ ή sapiens– ζούσε πιο βίαια και επικίνδυνα.

Η μόνη διαφορά μεταξύ Νεάντερταλ και Sapiens ήταν ότι υπήρχαν περισσότερα τραύματα στο κεφάλι των πιο νέων σε ηλικία Νεάντερταλ (κάτω των 30 ετών), ενώ στους προγόνους του συγχρόνου ανθρώπου τα τραύματα στο κεφάλι υπήρχαν σε όλες τις ηλικιακές ομάδες.

Neanderthal (left) and modern human skeleton. Neanderthals have commonly be considered to show high incidences of trauma compared to modern humans. Credit: Ian Tattersall, American Museum of Natural History

Οι επιστήμονες πίστευαν έως τώρα ότι τα τραύματα στο σκελετό των Νεάντερταλ οφείλονταν είτε σε βίαιες συγκρούσεις, είτε σε ατυχήματα, είτε σε επιθέσεις από μεγάλα σαρκοβόρα ζώα όπως αρκούδες ή ύαινες. Οι Νεάντερταλ εκτιμάται ότι είχαν χειρότερα και μικρότερου βεληνεκούς όπλα από τους Homo sapiens, άρα κατώτερη και εκ των πραγμάτων πιο ριψοκίνδυνη κυνηγετική τεχνική.

Όμως, όπως δήλωσε η δρ Χαρβάτη, «τα ευρήματά μας καταρρίπτουν την υπόθεση ότι οι Νεάντερταλ ήταν πιο επιρρεπείς σε τραυματισμούς στο κεφάλι από ό,τι οι σύγχρονοι άνθρωποι, αντίθετα με την κοινή πεποίθηση. Συνεπώς πιστεύουμε ότι πρέπει να αναθεωρηθεί η αντίληψη πως οι συμπεριφορές των Νεάντερταλ, όπως η βίαιη συμπεριφορά και οι κατώτερες κυνηγετικές ικανότητες, οδηγούσαν σε υψηλά επίπεδα τραυματισμών».

Πηγές: J. Beier et al. Similar cranial trauma prevalence among Neanderthals and Upper Palaeolithic modern humans. Nature. Published online November 14, 2018. doi:10.1038/s41586-018-0696-8. - M.M. Lahr. The not-so-dangerous lives of Neanderthals. Nature. Published online November 14, 2018. doi: 10.1038/d41586-018-07343-8. - https://uni-tuebingen.de/en/university/news-and-publications/press-releases/press-releases/article/not-so-dangerous-neanderthals-and-early-modern-humans-show-similar-levels-of-cranial-injuries/?tx_news_pi1%5Baction%5D=detail - ΑΠΕ-ΜΠΕ (Παύλος Δρακόπουλος).