Η μελωδία των ατόμων. The Sounds of Atoms

Ο μετασχηματισμός των φασματικών γραμμών κάθε στοιχείου σε μουσικούς τόνους ως διασκεδαστικό παιχνίδι. (Πάνω) Το ορατό φάσμα του υδρογόνου αποτελείται από πολλές διακριτές γραμμές εκπομπής. Όταν οι γραμμές αυτές συνδυάζονται δίνουν ένα χαρακτηριστικό χρώμα ματζέντα (κοκκινο-μωβ). (Κάτω δεξιά) Μετατρέποντας αυτές τις γραμμές σε ήχους με λογισμικό ήχου, οι ερευνητές μπορούν να δημιουργήσουν έναν χαρακτηριστικό ήχο ή κυματομορφή που είναι μοναδική για αυτό το στοιχείο. Transforming the spectral lines of each element into a musical tone provides a fun tool for teasing out patterns in the electronic structures of atoms. (Top) The visible spectrum of hydrogen consists of several emission lines. When hydrogen gas is excited, these lines combine to give a signature magenta color. (Bottom right) By converting these same lines into sounds and combining them in audio software, researchers can create a signature sound or waveform that is unique to this element.

Στο βίντεο που ακολουθεί ακούγονται «οι ήχοι των ατόμων» υδρογόνου (Η), ηλίου (He), λιθίου (Li), των αμετάλλων (C, N, O), των αλογόνων (F, Cl, Br) και των μετάλλων (Au, Hg, Tl, Pb):

This sampling of atom tones compares low-mass elements with high-mass elements. Different groups are represented: noble gases (He), nonmetals (C, N, O), halogens (F, Cl, Br), and metals (Au, Hg, Th, Pb). Credit: J. Linz; APS/M. Schirber

Waveforms of the first 12 elements. From top to bottom, the left column shows hydrogen, helium, lithium, beryllium; the middle column shows boron, carbon, nitrogen, oxygen; and the right column shows fluorine, neon, sodium, magnesium. The sound of each atom can be heard here.

Η αρχική ιδέα για την δημιουργία ενός «ακουστικού» περιοδικού πίνακα στοιχείων προέκυψε στο πλαίσιο των μαθημάτων χημείας για τυφλούς μαθητές που δεν μπορούσαν να δουν γραφήματα ή φασματικές γραμμές.

Πηγές: https://physicsgg.me/2023/01/15 - The Sounds of Atoms

 

Το James Webb επιβεβαιώνει τον πρώτο του εξωπλανήτη. NASA’s Webb Confirms Its First Exoplanet

Πώς εντοπίζουν οι αστρονόμοι έναν μακρινό εξωπλανήτη; Παρατηρώντας τις μεταβολές του φωτός καθώς περιφέρεται γύρω από το άστρο του. Στο διάγραμμα βλέπουμε την λαμπρότητα του άστρου LHS 475 συναρτήσει του χρόνου όπως την κατέγραψε ο φασματογράφος εγγύς υπερύθρου (NIRSpec) του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb της NASA, όταν ο εξωπλανήτης LHS 475 b πέρασε μπροστά από το άστρο του στις 31 Αυγούστου 2022. How do researchers spot a distant planet? By observing the changes in light as it orbits its star. A light curve from NASA’s James Webb Space Telescope’s Near-Infrared Spectrograph (NIRSpec) shows the change in brightness from the LHS 475 star system over time as the planet transited the star on August 31, 2022. LHS 475 b is a rocky, Earth-sized exoplanet that orbits a red dwarf star roughly 41 light-years away, in the constellation Octans. The planet is extremely close to its star, completing one orbit in two Earth-days. The planet’s confirmation was made possible by Webb’s data. Credits: Illustration: NASA, ESA, CSA, L. Hustak (STScI); Science: K. Stevenson, J. Lustig-Yaeger, E. May (Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory), G. Fu (Johns Hopkins University), and S. Moran (University of Arizona)

To διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb μάς «μάγεψε» όλους πέρσι με τα συναρπαστικά ευρήματά του και σίγουρα θα συνεχίσει να κάνει το ίδιο και το 2023, καθώς για πρώτη φορά επιβεβαίωσε την ύπαρξη ενός κοντινού εξωπλανήτη.

 Πρόκειται για τον βραχώδη LHS 475b, ο οποίος έχει σχεδόν παρόμοιο μέγεθος με τη Γη (το 99% της διαμέτρου της), ενώ βρίσκεται σε απόσταση μόνο 41 ετών φωτός στον αστερισμό της Οκτάδος.

 Οι ερευνητές του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Φυσικής (APL) του Πανεπιστημίου Τζον Χόπκινς της Βαλτιμόρης έκαναν τη σχετική ανακοίνωση σε συνέδριο της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας.

 Η αρχική ανακάλυψη του εν λόγω εξωπλανήτη είχε γίνει από το διαστημικό τηλεσκόπιο TESS της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) και ακολούθησε η επιβεβαίωση του με νέες παρατηρήσεις από το ισχυρότερο τηλεσκόπιο Webb.

 Ίδιο μέγεθος με τη Γη, αλλά πολύ πιο θερμός πλανήτης

A flat line in a transmission spectrum, like this one, can be exciting – it can tell us a lot about the planet. Researchers used NASA’s James Webb Space Telescope’s Near-Infrared Spectrograph (NIRSpec) to observe exoplanet LHS 475 b on August 31, 2022. As this spectrum shows, Webb did not observe a detectable quantity of any element or molecule. The data (white dots) are consistent with a featureless spectrum representative of a planet that has no atmosphere (yellow line). The purple line represents a pure carbon dioxide atmosphere and is indistinguishable from a flat line at the current level of precision. The green line represents a pure methane atmosphere, which is not favored since if methane were present, it would be expected to block more starlight at 3.3 microns. Credits: Illustration: NASA, ESA, CSA, L. Hustak (STScI); Science: K. Stevenson, J. Lustig-Yaeger, E. May (Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory), G. Fu (Johns Hopkins University), and S. Moran (University of Arizona)

 Ανάμεσα σε όλα τα τηλεσκόπια, το James Webb είναι το μοναδικό που μπορεί να μελετήσει τις ατμόσφαιρες εξωπλανητών με το μέγεθος της Γης.

 Μέχρι στιγμής πάντως δεν είναι γνωστό αν ο LHS 475b διαθέτει ατμόσφαιρα και τι είδους. Θα ακολουθήσουν επί τούτου πιο ακριβείς μετρήσεις με το τηλεσκόπιο

 Επειδή ήδη το Webb έχει βρει ότι ο συγκεκριμένος εξωπλανήτης είναι μερικές εκατοντάδες βαθμούς Κελσίου πιο ζεστός από τη Γη, δεν αποκλείεται να έχει την ατμόσφαιρα της Αφροδίτης, δηλαδή να περιέχει μεγάλη ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα και πυκνά νέφη.

Ο πλανήτης διαγράφει μια πλήρη περιφορά πέριξ του άστρου του μέσα σε μόνο δύο μέρες (η διάρκεια του έτους του), καθώς κινείται πολύ κοντά στο άστρο του, έναν ερυθρό νάνο που έχει τη μισή θερμοκρασία του Ήλιου.

 Πηγές:  https://www.nasa.gov/feature/goddard/2023/nasa-s-webb-confirms-its-first-exoplanet -  https://www.kathimerini.gr/life/science/562224724/to-james-webb-vrike-ton-proto-toy-exoplaniti-echei-paromoio-megethos-me-ti-gi/

 

TOI-700: Το καλύτερο στοίχημα για εξωγήινη ζωή. Meet TOI-700’s exoplanets: Our best bet for alien life

Το εξωπλανητικό σύστημα TOI-700 διαθέτει δυο πλανήτες, τους TOI 700d και ΤΟΙ 700e, στην κατοικήσιμη. Παρά το γεγονός ότι το μητρικό τους άστρο TOI-700 είναι ερυθρός νάνος θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν ζωή. Red dwarf stars were supposed to be inhospitable. But TOI-700, now with at least two potentially habitable worlds, is quite the exception. The exoplanetary system TOI-700 now has four known planets orbiting it, with the third planet located in the "optimistic" habitable zone and the fourth firmly located in the habitable zone. Despite being a red dwarf star, TOI-700 could quite possibly be home to inhabited planets. Credit: ESA

Το σύμπαν μας είναι γεμάτο από άστρα, πλανήτες και πολύ πιθανώς από ζωή, αν και δεν την έχουμε ανακαλύψει ακόμα, εξαιρώντας τη Γη. 

What do planets outside our solar system, or exoplanets, look like? A variety of possibilities are shown in this illustration. Scientists discovered the first exoplanets in the 1990s. As of 2023, the tally stands at just over 5,000 confirmed exoplanets. None are known to be inhabited, but a few raise tantalizing possibilities. Credit: NASA/JPL-Caltech

Ο ιδανικός υποψήφιος εξωπλανήτης που θα μπορούσε να φιλοξενήσει ζωή, θα έχει το μέγεθος της Γης, και θα περιφέρεται στην κατάλληλη απόσταση (κατοικήσιμη ζώνη) από το μητρικό του άστρο.

This graphic shows a representation of the TOI-178 planetary system, which wasrevealed by ESA’s exoplanet watcher Cheops. Credit: ESA/Cheops Mission Consortium/A. Leleu et al.

Το σύστημα TOI-700 έγινε γνωστό πριν από χρόνια διότι εκεί ανακαλύφθηκε ο TOI 700d, ένας δυνητικά κατοικήσιμος εξωπλανήτης στο μέγεθος της Γης. 

Using data from NASA’s Transiting Exoplanet Survey Satellite, scientists have identified an Earth-size world, called TOI 700 e, orbiting within the habitable zone of its star – the range of distances where liquid water could occur on a planet’s surface. The world is 95% Earth’s size and likely rocky. Music credit: "Dream Box" by Carl David Harms from Universal Production Music. Credit: NASA's Goddard Space Flight Center/Scientific Visualization Studio

Το διαστημικό τηλεσκόπιο TESS ανακάλυψε στο ίδιο σύστημα και έναν δεύτερο εξωπλανήτη, τον ΤΟΙ 700e, επίσης στο μέγεθος της Γης και στην λεγόμενη «αισιόδοξη κατοικήσιμη ζώνη».

Άλλη μία «δεύτερη Γη» ανακαλύφθηκε σε απόσταση 100 ετών φωτός γύρω από το άστρο ΤΟΙ 700

Newly discovered Earth-size planet TOI 700 e orbits within the habitable zone of its star in this illustration. Its Earth-size sibling, TOI 700 d, can be seen in the distance. Credit: NASA/JPL-Caltech/Robert Hurt

Το διαστημικό τηλεσκόπιο TESS της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) ανακάλυψε έναν ακόμη εξωπλανήτη που μοιάζει με τον δικό μας. Πρόκειται για τον ΤΟΙ 700e, που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 100 ετών φωτός και έχει το 95% του μεγέθους της Γης, είναι δηλαδή οριακά μικρότερος, ενώ πιθανότατα είναι και βραχώδης.

The known, current architecture of the TOI-700 system, with four known exoplanets, one in the optimistic habitable zone and one in the conservative habitable zone. More rocky planets may exist further out in the habitable zone as well; we’ll need more and better data to determine whether that’s the case. Credit: NASA’s Goddard Space Flight Center

Αυτή η «δεύτερη Γη» φαίνεται να κινείται πέριξ του άστρου της (ενός μικρού σχετικά ψυχρού ερυθρού νάνου τύπου Μ) σε απόσταση κατάλληλη για την ύπαρξη νερού σε υγρή μορφή και για την ανάπτυξη ζωής. Οι αστρονόμοι είχαν προηγουμένως ανακαλύψει τρεις πλανήτες στο ίδιο σύστημα, τους ΤΟΙ b, c και d. Ο τελευταίος επίσης κινείται στην φιλόξενη για ζωή ζώνη και μοιάζει με τη Γη.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την αστρονόμο Έμιλι Γκίλμπερτ του Εργαστηρίου Αεριώθησης (JPL) της NASA στη Νότια Καλιφόρνια, έκαναν τη σχετική ανακοίνωση σε συνέδριο της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας στο Σιάτλ, ενώ θα ακολουθήσει και δημοσίευση στο περιοδικό αστροφυσικής «The Astrophysical Journal Letters».

TOI 700 e, illustrated here at left, is around 95% Earth’s size and likely rocky. It’s on a 28-day orbit around its star. At right, TESS observations of the planet’s transit. Credit: NASA/JPL-Caltech/Robert Hurt/NASA’s Goddard Space Flight Center

«Πρόκειται για ένα από τα λίγα συστήματα με πολλούς, μικρούς και δυνητικά κατοικήσιμους πλανήτες, που γνωρίζουμε. Αυτό καθιστά το σύστημα ΤΟΙ 700 κατ’ εξοχήν κατάλληλο για περαιτέρω μελέτη. Ο πλανήτης e είναι περίπου 10% μικρότερος από τον πλανήτη d, συνεπώς αποδεικνύεται ότι οι επιπρόσθετες παρατηρήσεις με το TESS μας επιτρέπουν να βρίσκουμε ολοένα μικρότερους κόσμους», δήλωσε η Γκίλμπερτ.

To άστρο ΤΟΙ 700 βρίσκεται στο νότιο αστερισμό της Δοράδος και το 2020 είχε ανακαλυφθεί πέριξ αυτού ο παρόμοιος με τη Γη (και 20% μεγαλύτερος από αυτήν) εξωπλανήτης d. O πιο εσωτερικός πλανήτης b, που έχει το 90% του μεγέθους της Γης, έχει διάρκεια έτους δέκα μέρες (ο χρόνος μιας πλήρους περιφοράς γύρω από το μητρικό άστρο του), ο c είναι 2,5 φορές μεγαλύτερος από τη Γη και έχει έτος διάρκειας 16 ημερών, ο d έχει έτος 37 ημερών, ενώ ο e 28 ημερών.

Το TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite)  είχε εκτοξευθεί τον Απρίλιο του 2018 και σήμερα αποτελεί τον κύριο «κυνηγό» εξωπλανητών της NASA, έχοντας ανακαλύψει 285 επιβεβαιωμένους εξωπλανήτες και περισσότερους από 6.000 υποψήφιους μέχρι σήμερα. ΤΟΙ σημαίνει «TESS Object of Interest» (αντικείμενο ενδιαφέροντος του TESS).

The TRAPPIST-1 system contains the most terrestrial-like planets of any stellar system presently known, and is shown scales to temperature equivalents to our own Solar System. These seven known worlds, however, exist around a low-mass, consistently flaring red dwarf star. None of them may have atmospheres any longer. Credit: NASA/JPL-Caltech

Η παρατήρηση του συστήματος του ΤΟΙ 700 με το TESS, καθώς επίσης με άλλα επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια συνεχίζεται. Το σύστημα του ΤΟΙ 700 είναι το δεύτερο που κεντρίζει τόσο πολύ το ενδιαφέρον των αστρονόμων μετά το κοντινότερο σύστημα Trappist-1 σε απόσταση 39,5 ετών φωτός από τη Γη, το οποίο διαθέτει επτά πλανήτες που έχουν ομοιότητες με τον δικό μας.

Πηγές: https://www.amna.gr/home/article/699908/Alli-mia-deuteri-Gi-anakalufthike-se-apostasi-100-eton-fotos-guro-apo-to-astro-TOI-700 - https://bigthink.com/starts-with-a-bang/toi-700-exoplanet-alien-life/ - https://www.jpl.nasa.gov/news/nasas-tess-discovers-planetary-systems-second-earth-size-world

 

 

 

 

 

Ανακαλύφθηκαν τα πιο μακρινά άστρα στις εσχατιές του γαλαξία μας. Astronomers find the most distant stars in our galaxy halfway to Andromeda

Αστρονόμοι στις ΗΠΑ ανακάλυψαν μερικά από τα πιο μακρινά άστρα που έχουν βρεθεί στον γαλαξία μας, συγκεκριμένα στη γαλαξιακή άλω, δηλαδή στην εκτεταμένη σφαιροειδή περιοχή που περιβάλλει το κύριο σώμα του γαλαξία. Χάρη στις νέες αυτές παρατηρήσεις, οι επιστήμονες έχουν πια μια καλύτερη εικόνα των εξωτερικών ορίων της άλω. Astronomers have discovered more than 200 distant variable stars known as RR Lyrae stars in the Milky Way's stellar halo. The most distant of these stars is more than a million light years from Earth, almost half the distance to our neighboring galaxy, Andromeda, which is about 2.5 million light years away. This illustration shows the Milky Way galaxy's inner and outer halos. A halo is a spherical cloud of stars surrounding a galaxy. Credit: NASA, ESA, and A. Feild (STScI)

The Andromeda Galaxy captured by the NASA Galaxy Evolution Mapper in 2012. Image: NASA/JPL-Caltech

Συγκεκριμένα βρέθηκαν 208 μεταβλητά άστρα του τύπου RR Lyrae, με το πιο μακρινό από αυτά να απέχει πάνω από ένα εκατομμύριο έτη φωτός από τη Γη και να βρίσκεται σχεδόν στη μέση της απόστασης από τον γειτονικό μας γαλαξία της Ανδρομέδας, που απέχει περίπου 2,5 εκατ. έτη φωτός. Τα εν λόγω αρχαία άστρα είναι προβλέψιμης μεταβαλλόμενης φωτεινότητας (αυτή αυξομειώνεται στο πλαίσιο ενός επαναλαμβανόμενου κύκλου) και έτσι θεωρούνται ιδανικά ως σημεία αναφοράς για τη μέτρηση των γαλαξιακών αποστάσεων.

«Η νέα έρευνα επανακαθορίζει τι συνιστά τα απώτατα όρια του γαλαξία μας. Στην πραγματικότητα ο γαλαξίας μας και η Ανδρομέδα είναι και οι δύο τόσο μεγάλοι, που δεν υπάρχει σχεδόν καθόλου κενό ανάμεσα στους δύο γαλαξίες», δήλωσε ο καθηγητής αστρονομίας και αστροφυσικής Ράτζα Γκούχα Θακούρτα του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στη Σάντα Κρουζ, ο οποίος έκανε τη σχετική ανακοίνωση σε συνέδριο της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας στο Σιάτλ.

Οι αστρονόμοι τόνισαν ότι η περιβάλλουσα άλως που αποτελείται από διάφορα διάσπαρτα άστρα, είναι πολύ μεγαλύτερη από τον κυρίως δίσκο του γαλαξία μας, ο οποίος δεν ξεπερνά σε διάμετρο τα 100.000 έτη φωτός. Το ηλιακό μας σύστημα με τη Γη βρίσκεται σε έναν από τους σπειροειδείς βραχίονες του δίσκου. Στη μέση του δίσκου βρίσκεται ένα κεντρικό ‘εξόγκωμα’ και γύρω από αυτό είναι η άλως που περιέχει τα αρχαιότερα άστρα του γαλαξία μας και η οποία εκτείνεται σε απόσταση εκατοντάδων χιλιάδων χιλιομέτρων προς κάθε κατεύθυνση.

Η άλως είναι δύσκολο να μελετηθεί, καθώς απέχει πολύ από τη Γη και επιπλέον τα άστρα της είναι πολύ αραιά σε σύγκριση με εκείνα στον κεντρικό γαλαξιακό δίσκο. Από την άλλη, η άλως κυριαρχείται από τη σκοτεινή ύλη και περιέχει έτσι το μεγαλύτερο μέρος της συνολικής γαλαξιακής μάζας.

Με βάση προηγούμενες εκτιμήσεις, η άλως εκτείνεται σε απόσταση έως 300 κιλοπαρσέκ ή περίπου ένα εκατομμύριο έτη φωτός από το γαλαξιακό κέντρο (ένα κιλοπαρσέκ αντιστοιχεί σε 3.260 έτη φωτός), όμως η νέα μελέτη επεκτείνει το εξωτερικό όριο της άλω έως τουλάχιστον τα 320 κιλοπαρσέκ.

Πηγές: https://phys.org - https://www.amna.gr/home/article/699657/Anakalufthikan-ta-pio-makrina-astra-stis-eschaties-tou-galaxia-mas- – https://www.eurekalert.org/news-releases/975868

 

Ανιχνεύθηκε άνθρακας-12 στον Άρη. NASA’s Curiosity Rover Measures Intriguing Carbon Signature on Mars

Το ρόβερ Curiosity της NASA ανίχνευσε την υπογραφή άφθονου «ελαφρού» άνθρακα στον Άρη, για τον οποίο υπάρχουν τρεις πιθανές εξηγήσεις. This mosaic was made from images taken by the Mast Camera aboard NASA’s Curiosity rover on the 2,729th Martian day, or sol, of the mission. It shows the landscape of the Stimson sandstone formation in Gale crater. In this general location, Curiosity drilled the Edinburgh drill hole, a sample from which was enriched in carbon 12. Credits: NASA/Caltech-JPL/MSSS

Το ρόβερ Curiosity της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) ανίχνευσε την υπογραφή άφθονου «ελαφρού» άνθρακα στον Άρη [Υπάρχουν δυο σταθερά φυσικά ισότοπα άνθρακα, ο ¹²C και ο ¹³C, και ένα ραδιενεργό ο ο ¹⁴C με χρόνο ημιζωής περίπου 5.730 έτη], για τον οποίο υπάρχουν τρεις πιθανές εξηγήσεις: να προέρχεται από χημικές αντιδράσεις στην ατμόσφαιρα λόγω της υπεριώδους ακτινοβολίας, να δημιουργήθηκε από περαστικό νέφος κοσμικής σκόνης ή να έχει «ντόπια» βιολογική προέλευση, έχοντας παραχθεί στο παρελθόν από μορφές μικροβιακής ζωής, όπως συμβαίνει και στη Γη.

A selfie taken by NASA’s Curiosity Mars rover on Sol 2291 at the “Rock Hall” drill site, located on Vera Rubin Ridge. Reduced carbon released from powder from this drill hole was strongly depleted in carbon 13, the surprising carbon isotopic signature reported by the team. The selfie is composed of 57 individual images taken by the rover’s Mars Hand Lens Imager (MAHLI), a camera on the end of the rover’s robotic arm. Credit: NASA/Caltech-JPL/MSSS

Το ρόβερ τριγυρνάει στον γειτονικό πλανήτη από το 2012, παίρνοντας κατά καιρούς δείγματα από την επιφάνεια του και κάνοντας αναλύσεις επιτόπου με το φορητό χημικό εργαστήριο του. Αυτή τη φορά, οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον καθηγητή γεωεπιστημών Κρίστοφερ Χάουζ του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), σύμφωνα με το “Science”, ανακοίνωσαν ότι το Curiosity ανίχνευσε φασματοσκοπικά ένα σήμα που θα μπορούσε να αποτελεί ένδειξη αρχαίας αρειανής ζωής, χωρίς ασφαλώς να αποκλείονται άλλες πιο «πεζές» εξηγήσεις.

Ο άνθρακας που βρέθηκε παγιδευμένος σε αρειανά πετρώματα, είναι εντυπωσιακά εμπλουτισμένος με ελαφριά ισότοπα άνθρακα. Στη Γη ένα τέτοιο σήμα αποτελεί ισχυρή ένδειξη για αρχαία μικροβιακή ζωή. Δεδομένου όμως ότι πρόκειται για τον Άρη – όπου έχουν διαψευστεί οι κατά καιρούς αρχικές εκτιμήσεις – οι ερευνητές είναι διστακτικοί να πανηγυρίσουν. Έτσι, μελετούν παράλληλα όλες τις εναλλακτικές μη βιολογικές ερμηνείες του φαινομένου, κυρίως την επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας στην ατμόσφαιρα του «κόκκινου» πλανήτη και την αστρόσκονη. Πάντως και οι εναλλακτικές αυτές εξηγήσεις είναι εξίσου «εξωτικές» με την πιθανότητα κάποια υπόγεια μικρόβια να παρήγαγαν κάποτε εμπλουτισμένο άνθρακα με τη μορφή αερίου μεθανίου.

Ο άνθρακας υπάρχει σε δύο σταθερές ισοτοπικές μορφές: του «ελαφρού» άνθρακα-12 που αποτελεί τη συντριπτική πλειονότητα του υπάρχοντος άνθρακα, και του βαρύτερου άνθρακα-13. Η ζωή έχει εξελίξει μηχανισμούς στη Γη που ευνοούν τον ελαφρύτερο άνθρακα, με αποτέλεσμα τα περισσότερα οργανικά μόρια που έχουν βιολογική προέλευση, να περιέχουν άνθρακα-12.

This image shows the Highfield drill hole made by NASA’s Curiosity rover as it was collecting a sample on Vera Rubin Ridge in Gale crater on Mars. Drill powder from this hole was enriched in carbon 12. The image was taken by the Mars Hand Lens Imager on the 2,247th Martian day, or sol, of the mission. Credits: NASA/Caltech-JPL/MSSS.

Οι ερευνητές ανέλυσαν τις μετρήσεις του ρόβερ από 24 διαφορετικά δείγματα πετρωμάτων από τον κρατήρα Γκέιλ, ο οποίος κάποτε περιείχε μια αρχαία λίμνη. Σε έξι από αυτά τα δείγματα η αναλογία του άνθρακα-12 σε σχέση με τον άνθρακα-13 ήταν τόσο μεγάλη (πολύ μεγαλύτερη από ό,τι στη Γη), που ο Χάουζ έκανε λόγο για «δραματικά σήματα». Μια πιθανή εύλογη εξήγηση είναι ότι πριν δισεκατομμύρια χρόνια μικρόβια τρέφονταν με άνθρακα από το μάγμα στο αρειανό υπέδαφος και στη συνέχεια παρήγαγαν αέριο μεθάνιο. Μετά, άλλα επιφανειακά μικρόβια θα τρέφονταν με τη σειρά τους με αυτό το μεθάνιο, εμπλουτίζοντας το περαιτέρω με ελαφρύ άνθρακα, ο οποίος τελικά παγιδεύτηκε στα πετρώματα μετά τον θάνατο των μικροοργανισμών.

Μέχρι στιγμής όμως το ρόβερ δεν έχει δει φυσικά ίχνη αρχαίων μικροβίων, συνεπώς μια τροποποιημένη εκδοχή της παραπάνω θεωρίας είναι ότι μετά το αρχικό στάδιο της διαδικασίας που ξεκίνησε από μικρόβια βαθιά στο υπέδαφος, το δεύτερο στάδιο στην επιφάνεια του πλανήτη δεν έγινε από άλλα μικρόβια, αλλά από την υπεριώδη ακτινοβολία που μπορεί να διέσπασε το αέριο μεθάνιο μικροβιακής προέλευσης, εμπλουτίζοντας έτσι τον ελαφρύ άνθρακα.

Εναλλακτικά, η υπεριώδης ακτινοβολία θα μπορούσε να έχει κάνει εξ αρχής όλη τη «δουλειά», χωρίς καθόλου βοήθεια από τα μικρόβια. Η ακτινοβολία αυτή, όπως έχουν δείξει πρόσφατα εργαστηριακά πειράματα στη Γη από Ιάπωνες πλανητικούς επιστήμονες του Ινστιτούτου Τεχνολογίας του Τόκιο, μπορεί να αντιδράσει χημικά με το μονοξείδιο του άνθρακα – που αποτελεί το 96% της αρειανής ατμόσφαιρας – και να παράγει άκρως εμπλουτισμένο άνθρακα-12.

Μια άλλη εναλλακτική εξήγηση είναι ότι, στο νεαρό ακόμη ηλιακό σύστημα, ο Άρης πέρασε μέσα από ένα διαστρικό μοριακό νέφος αερίων και σκόνης, κάτι που πιστεύεται ότι συμβαίνει κάθε 100 εκατομμύρια χρόνια. Ο άνθρακας στη διαστρική σκόνη είναι ελαφρύς και, κρίνοντας από τις αναλύσεις μετεωριτών, θα μπορούσε να εξηγεί τα αυξημένα επίπεδα άνθρακα-12 που παρατηρούνται στον Άρη.

Το Curiosity συνεχίζει να «μυρίζει» τη σημερινή αραιή αρειανή ατμόσφαιρα και έχει ήδη ανιχνεύσει μεθάνιο, αλλά σε συγκεντρώσεις πολύ χαμηλές για να μπορέσει να μετρήσει τα επίπεδα των ισοτόπων του άνθρακα. Προς το παρόν, είναι δύσκολο να πει κανείς πιο από τα παραπάνω σενάρια – ή ίσως κάποιο άλλο – είναι πιο βάσιμο.

Ο Χάουζ δήλωσε, με συγκρατημένη επιφύλαξη, ότι τα νέα ευρήματα ενισχύουν κάπως την πιθανότητα να υπήρχαν κάποτε μικροοργανισμοί στον Άρη, χωρίς μάλιστα να αποκλείεται ότι υπάρχουν ακόμη στο υπέδαφος του. Επεσήμανε ότι «και τα τρία σενάρια υποδηλώνουν έναν ασυνήθιστο κύκλο άνθρακα στον Άρη, πολύ διαφορετικό από οτιδήποτε στη Γη σήμερα. Χρειαζόμαστε όμως περισσότερα δεδομένα για να αποφασίσουμε ποιά είναι η σωστή εξήγηση. Θα ήταν ωραία αν το ρόβερ ανίχνευε μια μεγάλη ποσότητα μεθανίου και μετρούσε τα ισότοπα άνθρακα σε αυτήν, αλλά μέχρι στιγμής οι ποσότητες μεθανίου που έχουν ανιχνευθεί, είναι τόσο μικρές που τα ισότοπα δεν είναι δυνατό να μετρηθούν».

Πηγές: https://www.nasa.gov/feature/goddard/2022/nasa-s-curiosity-rover-measures-intriguing-carbon-signature-on-mars - https://scitechdaily.com/newly-discovered-carbon-on-mars-origin-may-be-biologically-produced-methane/ - https://www.kathimerini.gr/world/561674233/diastima-anichneythike-anthrakas-ston-ari-poy-isos-na-echei-proeleysi-apo-archaia-mikrovia/

 

 

 

Ανακαλύφθηκε ο πρώτος εξωπλανήτης σαν γιγάντια μπάλα ράγκμπι. Cheops reveals a rugby-ball-shaped exoplanet

Η παραμόρφωση οφείλεται στις ισχυρές «παλιρροϊκές» δυνάμεις που ασκεί πάνω στον εξωπλανήτη το μητρικό άστρο του, με ανάλογο – αλλά πολύ πιο έντονο – τρόπο με αυτόν που συμβαίνει στις παλίρροιες της Γης. ESA's exoplanet mission Cheops has revealed that an exoplanet orbiting its host star within a day has a deformed shape more like that of a rugby ball than a sphere. This is the first time that the deformation of an exoplanet has been detected, offering new insights into the internal structure of these star-hugging planets. Artist impression of planet WASP-103b and its host star. Credit: European Space Agency

Η είδηση δεν είναι ότι το διαστημικό τηλεσκόπιο της ESA, Cheops, ανακάλυψε έναν ακόμα εξωπλανήτη, τον WASP-103b, αλλά το ότι ο εν λόγω εξωπλανήτης δεν είναι σφαιρικός και μοιάζει με μπάλα του ράγκμπι. Και είναι η πρώτη φορά που εντοπίζεται ένας τέτοιος παραμορφωμένος εξωπλανήτης.

O εξωπλανήτης WASP-103b ολοκληρώνει μια περιφορά γύρω από το άστρο του μέσα σε 24 ώρες και κινείται πολύ κοντά σ’ αυτό, διαγράφοντας τροχιά ακτίνας περίπου 0,02 αστρονομικές μονάδες. Γι αυτό οι αστρονόμοι περίμεναν ότι η τροχιά σε μια τόσο κοντινή απόσταση θα προκαλούσε ισχυρές παλιρροϊκές δυνάμεις, αλλά δεν ήταν σε θέση να τις μετρήσουν. Χρησιμοποιώντας τα νέα δεδομένα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Cheops, σε συνδυασμό με δεδομένα που είχαν ήδη ληφθεί από τα διαστημικά τηλεσκόπια Hubble και Spitzer, κατάφεραν να διαπιστώσουν την παραμόρφωση εξαιτίας των παλιρροϊκών δυνάμεων του εξωπλανήτη WASP-103b στο σχήμα μιας μπάλας του ράγκμπι.

Οι παλίρροιες στην Γη οφείλονται στην βαρυτική αλληλεπίδραση της Γης με την Σελήνη που περιφέρεται γύρω μας. Κι ο Ήλιος έχει επίσης μια μικρή αλλά σημαντική επίδραση στις παλίρροιες, όμως είναι πολύ μακριά από τη Γη για να προκαλέσει μεγάλες παραμορφώσεις στον πλανήτη μας. Δεν μπορούμε να πούμε το ίδιο και για τον WASP-103b, που περιφέρεται πολύ κοντά στο άστρο του.

Η αντίσταση ενός υλικού στην παραμόρφωση εξαρτάται από τη σύνθεσή του. Για παράδειγμα, οι παλιρροϊκές δυνάμεις στην Γη λόγω Σελήνης και Ήλιου, προκαλούν την ‘υδατική παραμόρφωση’, δηλαδή τις παλίρροιες, αλλά δεν καταφέρνουν να παραμορφώσουν σημαντικά το βραχώδες τμήμα της.

Ο εξωπλανήτης WASP-103b έχει διπλάσια ακτίνα και 1,5 φορές μεγαλύτερη μάζα σε σχέση με τον πλανήτη Δία, και απέχει 0,02 αστρονομικές μονάδες (AU) από το άστρο του (1AU= μέση απόσταση Γης-Ήλιου). ESA’s exoplanet mission Cheops has revealed that an exoplanet orbiting its host star within a day has a deformed shape more like that of a rugby ball than a sphere. This is the first time that the deformation of an exoplanet has been detected, offering new insights into the internal structure of these star-hugging planets. Credit: European Space Agency

Οι αστροφυσικοί συσχετίζουν την παλιρροϊκή παραμόρφωση με τον αριθμό Love. Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός αυτός, τόσο πιο παραμορφωμένος είναι o πλανήτης. Ο αριθμός Love του WASP-103b είναι περίπου ίδιος με τον αντίστοιχο του του Δία, κι αυτό δείχνει ότι μάλλον έχουν παρόμοια εσωτερική δομή, παρά το γεγονός ότι ο WASP-103b έχει διπλάσια ακτίνα. Οι ερευνητές θα επιχειρήσουν την διερεύνηση των λεπτομερειών της εσωτερικής του δομής του με μελλοντικές παρατηρήσεις, ώστε να κατανοήσουν γιατί είναι τόσο παραμορφωμένος. Σημαντικό ρόλο στην ερμηνεία θα παίξει και ο προσδιορισμός του μεγέθους του πυρήνα του.

Δεδομένου ότι η αβεβαιότητα στην τιμή του αριθμού Love είναι προς το παρόν αρκετά μεγάλη, απαιτούνται επιπλέον παρατηρήσεις με τα διαστημικά τηλεσκόπια Cheops και James Webb. Η εξαιρετικά υψηλή ακρίβεια του Webb θα βελτιώσει τις μετρήσεις της παλιρροιακής παραμόρφωσης των εξωπλανητών, επιτρέποντας μια καλύτερη σύγκρισή τους με τους πλανήτες-γίγαντες του ηλιακού μας συστήματος.

Όμως υπάρχει άλλο ένα μυστήριο που περιβάλλει τον WASP-103b. Οι παλιρροϊκές αλληλεπιδράσεις μεταξύ άστρου και του συγκεκριμένου εξωπλανήτη έπρεπε να προκαλέσουν μείωση της τροχιακής περιόδου του και τη σταδιακή προσέγγιση στο άστρο του με τελικό αποτέλεσμα την σύγκρουσή του με αυτό. Όμως οι μετρήσεις του WASP-103b δείχνουν αντίθετα ότι η τροχιακή περίοδος ίσως να αυξάνεται και ότι ο εξωπλανήτης απομακρύνεται αργά από το άστρο του. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι κάτι διαφορετικό από τις παλιρροϊκές δυνάμεις είναι ο βασικός παράγοντας που επηρεάζει αυτόν τον εξωπλανήτη.

Έτσι, οι αστροφυσικοί εξέτασαν και άλλα πιθανά σενάρια. Θα μπορούσε για παράδειγμα, η δυναμική του συστήματος να επηρεάζεται από την παρουσία ενός δεύτερου άστρου ή η τροχιά του πλανήτη να είναι ελαφρώς ελλειπτική. Δεν μπόρεσαν να επιβεβαιώσουν αυτά τα σενάρια, αλλά ούτε και να τα αποκλείσουν. Για να απαντηθούν με βεβαιότητα όλα τα ερωτήματα θα απαιτηθούν επιπλέον παρατηρήσεις των διελεύσεων του WASP-103b (μπροστά από το άστρο του) από το Cheops και άλλα τηλεσκόπια.

Το σίγουρο είναι πως η ακρίβεια των παρατηρήσεων του διαστημικού τηλεσκοπίου Χέωψ (CHaracterising ExOPlanets Satellite), που έτυχε να είναι συνονόματο με έναν σκληρό και αδίστακτο Φαραώ, αποκάλυψε για πρώτη φορά το περίεργο σχήμα του WASP-103b, ανοίγοντας νέους δρόμους όσον αφορά την μελέτη εξωπλανητών.

Πηγές: S. C. C. Barros et al, Detection of the tidal deformation of WASP-103b at 3 σ with CHEOPS, Astronomy & Astrophysics (2021). DOI: 10.1051/0004-6361/202142196 - https://phys.org/news/2022-01-cheops-reveals-rugby-ball-shaped-exoplanet.html - https://www.tovima.gr/2022/01/11/science/anakalyfthike-o-protos-eksoplanitis-san-gigantia-mpala-ragkmpi/ - https://physicsgg.me/2022/01/11/

 

 

Για πρώτη φορά οι αστρονόμοι είδαν το εκρηκτικό τέλος ενός άστρου ερυθρού υπεργίγαντα, λίγο πριν γίνει σουπερνόβα. Astronomers Capture Red Supergiant Star Exploding in Massive Supernova – For the Very First Time

Tο εκρηκτικό τέλος ενός ερυθρού υπεργίγαντα… λίγο πριν γίνει σουπερνόβα. For the first time ever, astronomers have imaged in real time the dramatic end to a red supergiant’s life — watching the massive star’s rapid self-destruction and final death throes before collapsing into a type II supernova. An artist’s impression of a red supergiant star in the final year of its life emitting a tumultuous cloud of gas. This suggests at least some of these stars undergo significant internal changes before going supernova. Credit: W.M. Keck Observatory/Adam Makarenko

Αμερικανοί αστρονόμοι παρατήρησαν για πρώτη φορά σε πραγματικό χρόνο το δραματικό εκρηκτικό τέλος της ζωής ενός άστρου ερυθρού γίγαντα, καταγράφοντας την αυτοκαταστροφή και τον τελικό θάνατό του, λίγο πριν αυτό καταρρεύσει βαρυτικά και δημιουργήσει έναν υπερκαινοφανή αστέρα (σουπερνόβα) τύπου ΙΙ, τον SN 2020tlf.

Το σουπερνόβα SN 2020tlf στον ξενιστή γαλαξία NGC 5731.

Οι επιστήμονες κατάφεραν να παρατηρήσουν το άστρο στη διάρκεια των τελευταίων 130 ημερών πριν την κατακλυσμική έκρηξή του. Το άστρο βρίσκεται στον γαλαξία NGC 5731 σε απόσταση περίπου 120 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη και έχει μάζα δεκαπλάσια από τον Ήλιο μας.

An artist’s rendition of a red supergiant star transitioning into a Type II supernova, emitting a violent eruption of radiation and gas on its dying breath before collapsing and exploding. Credit: W. M. Keck Observatory/Adam Makarenko

Οι ερευνητές των πανεπιστημίων Northwestern και Καλιφόρνιας-Μπέρκλεϊ, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστροφυσικής «The Astrophysical Journal», έκαναν τις παρατηρήσεις τους με δύο τηλεσκόπια της Χαβάης, το Keck και το Pan-STARSS. Η ανακάλυψη επιφέρει αναθεώρηση στις προηγούμενες θεωρίες για το πώς εξελίσσονται οι ερυθροί γίγαντες λίγο πριν εκραγούν. Υπήρχε η αντίληψη ότι τα τεράστια αυτά άστρα παραμένουν σχετικά ήσυχα πριν τον θάνατό τους, χωρίς βίαιες εκρήξεις ή φωτεινές αναλαμπές, αλλά οι νέες παρατηρήσεις έδειξαν την εκπομπή μιας πολύ ισχυρής και φωτεινής ακτινοβολίας, λίγο πριν το τέλος του συγκεκριμένου άστρου. Αυτό δείχνει ότι τουλάχιστον μερικά από αυτά τα τεράστια και ασταθή άστρα υφίστανται σημαντικές αλλαγές στην εσωτερική δομή τους λίγο πριν την κατάρρευσή τους.

«Πρόκειται για μεγάλη πρόοδο στην κατανόησή μας σχετικά με το τι κάνουν τα υπερμεγέθη άστρα μερικές στιγμές προτού πεθάνουν. Η άμεση ανίχνευση της προ-σουπερνόβα δραστηριότητας σε έναν άστρο ερυθρό υπεργίγαντα δεν είχε ποτέ έως τώρα παρατηρηθεί πριν μια κανονική έκρηξη σουπερνόβα τύπου ΙΙ. Για πρώτη φορά παρακολουθήσαμε ένα άστρο ερυθρό υπεργίγαντα να εκρήγνυται», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Γουίν Τζέικομπσον-Γκαλάν του Μπέρκλεϊ.

Aναπαράσταση του προγεννήτορα του SN 2020tlf την στιγμή της έκρηξης.

«Είναι σαν να παρακολουθείς μια ωρολογιακή βόμβα. Ποτέ έως τώρα δεν είχαμε επιβεβαιώσει μια τέτοια βίαιη δραστηριότητα σε έναν θνήσκοντα ερυθρό υπεργίγαντα, τον οποίο είδαμε να παράγει μια τόσο φωτεινή εκπομπή ακτινοβολίας, μετά να καταρρέει και να εκρήγνυται», ανέφερε η αναπληρώτρια καθηγήτρια αστρονομίας και αστροφυσικής Ραφαέλα Μαργκούτι του Northwestern.

Πηγές: “Final Moments. I. Precursor Emission, Envelope Inflation, and Enhanced Mass Loss Preceding the Luminous Type II Supernova 2020tlf” by W. V. Jacobson-Galán, L. Dessart, D. O. Jones, R. Margutti, D. L. Coppejans, G. Dimitriadis, R. J. Foley, C. D. Kilpatrick, D. J. Matthews, S. Rest, G. Terreran, P. D. Aleo, K. Auchettl, P. K. Blanchard, D. A. Coulter, K. W. Davis, T. J. L. de Boer, L. DeMarchi, M. R. Drout, N. Earl, A. Gagliano, C. Gall, J. Hjorth, M. E. Huber, A. L. Ibik, D. Milisavljevic, Y.-C. Pan, A. Rest, R. Ridden-Harper, C. Rojas-Bravo, M. R. Siebert, K. W. Smith, K. Taggart, S. Tinyanont, Q. Wang and Y. Zenati, 6 January 2022, The Astrophysical Journal. DOI: 10.3847/1538-4357/ac3f3a - https://scitechdaily.com/astronomers-capture-red-supergiant-star-exploding-in-massive-supernova-for-the-very-first-time/ - https://www.amna.gr/home/article/613873/Gia-proti-fora-oi-astronomoi-eidan-to-ekriktiko-telos-enos-astrou-eruthrou-upergiganta%E2%80%93ligo-prin-ginei-soupernoba - https://physicsgg.me/2022/01/07/

 

 

 

 

Ανακαλύφθηκε τεράστιος εξωπλανήτης γύρω από το μεγαλύτερο αστρικό «δίδυμο». An unexpected giant planet is orbiting a massive pair of stars

Ευρωπαίοι και Αμερικανοί αστρονόμοι ανακοίνωσαν ότι ανακάλυψαν και «φωτογράφησαν» ένα νέο αέριο γιγάντιο εξωπλανήτη γύρω από το διπλό αστρικό σύστημα Βήτα Κενταύρου. This image shows the most massive planet-hosting star pair to date, b Centauri, and its giant planet b Centauri b. This is the first time astronomers have directly observed a planet orbiting a star pair this massive and hot.  The star pair, which has a total mass of at least six times that of the Sun, is the bright object in the top left corner of the image, the bright and dark rings around it being optical artefacts. The planet, visible as a bright dot in the lower right of the frame (noted by the arrow), is ten times as massive as Jupiter and orbits the pair at 100 times the distance Jupiter orbits the Sun. The other bright dot in the image (top right) is a background star. By taking different images at different times, astronomers were able to distinguish the planet from the background stars. The image was captured by the SPHERE instrument on ESO’s Very Large Telescope and using a coronagraph, which blocked the light from the massive star system and allowed astronomers to detect the faint planet. Credit: ESO/Janson et al.

Ευρωπαίοι και Αμερικανοί αστρονόμοι ανακοίνωσαν ότι ανακάλυψαν και «φωτογράφησαν» ένα νέο αέριο γιγάντιο εξωπλανήτη γύρω από το διπλό αστρικό σύστημα Βήτα Κενταύρου, που είναι ορατό με γυμνά μάτια. Ο εξωπλανήτης είναι περίπου δεκαπλάσιος από τον Δία σε μάζα και κινείται γύρω όχι από ένα αλλά από δύο άστρα, των οποίων η συνδυασμένη μάζα είναι σχεδόν δεκαπλάσια του Ήλιου.

Πρόκειται για το πιο καυτό και πιο μεγάλο σε μάζα αστρικό σύστημα με εξωπλανήτη που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα. Μερικοί αστρονόμοι δεν πίστευαν ότι είναι δυνατό να βρεθούν πλανήτες – και μάλιστα τόσο μεγάλοι – γύρω από τόσο μεγάλα και καυτά άστρα.

This artist’s impression shows a close up of the planet b Centauri b, which orbits a binary system with mass at least six times that of the Sun. This is the most massive and hottest planet-hosting star system found to date. The planet is ten times as massive as Jupiter and orbits the two-star system at 100 times the distance Jupiter orbits the Sun. Credit: ESO/L. Calçada

Ο εξωπλανήτης με την ονομασία b Centauri b ή b Centauri (AB)b βρίσκεται σε απόσταση περίπου 325 ετών φωτός από τη Γη στον αστερισμό του Κενταύρου. Κινείται σε μεγάλη απόσταση από τα άστρα του διπλού του αστρικού συστήματος, 560 φορές μεγαλύτερη από την απόσταση Γης-Ήλιου ή 100 φορές την απόσταση Δία-Ήλιου, μια από τις μεγαλύτερες αποστάσεις ανάμεσα σε έναν εξωπλανήτη και στο άστρο του που έχουν ποτέ παρατηρηθεί.

Εκτιμάται επίσης ότι η μάζα του πλανήτη είναι σχεδόν 11 φορές μεγαλύτερη εκείνης του Δία, γεγονός που τον καθιστά έναν από τους πιο γιγάντιους εξωπλανήτες που έχουν ποτέ βρεθεί, ενώ η ηλικία του άστρου του είναι μόνο 15 εκατομμυρίων ετών και η μάζα του άστρου του τουλάχιστον εξαπλάσια εκείνης του Ήλιου. Το βασικό άστρο του διπλού συστήματος είναι τύπου Β, τουλάχιστον τρεις φορές πιο καυτό από τον Ήλιο, και λόγω της τόσο υψηλής θερμοκρασίας του εκπέμπει μεγάλες ποσότητες υπεριώδους και ακτίνων Χ-ακτινοβολίας.

ESO’s Very Large Telescope has captured an image of a planet orbiting b Centauri, a pair of stars that can be seen with the naked eye. Find out why this next-door planetary system is extreme in this short video. Credit: ESO

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Σουηδό αστρονόμο Μάρκους Γιάνσον του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης, οι οποίοι παρατήρησαν τον πλανήτη με το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο (VLT) του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου στη Χιλή, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature».

Οι αστρονόμοι επεσήμαναν ότι έως τώρα δεν υπήρχαν παρατηρήσεις αέριων εξωπλανητών γύρω από άστρα που έχουν μάζα μεγαλύτερη από τρεις ηλιακές μάζες. Στη συγκεκριμένη όμως περίπτωση ο εν λόγω εξωπλανήτης κινείται γύρω από δύο άστρα που έχουν συνδυασμένη μάζα έξι έως δέκα φορές μεγαλύτερη του Ήλιου. Η ανακάλυψη επιβεβαιώνει ότι είναι δυνατό να υπάρξουν πλανήτες σε τέτοια ακραία αστρικά περιβάλλοντα.

«Είχαμε πάντα μια αντίληψη πολύ επηρεασμένη από το δικό μας ηλιακό σύστημα, όσον αφορά το πώς υποτίθεται ότι μπορεί να μοιάζει ένα σύστημα πλανητών. Τα τελευταία δέκα χρόνια όμως, η ανακάλυψη πολλών πλανητικών συστημάτων με απρόσμενους και τελείως διαφορετικούς σχηματισμούς μάς έχει οδηγήσει να διευρύνουμε την προηγούμενη ιστορικά στενή άποψή μας. Η νέα ανακάλυψη έρχεται να προσθέσει ένα νέο συναρπαστικό κεφάλαιο σε αυτή την ιστορία, αυτή τη φορά αναφορικά με μεγάλα άστρα», ανέφερε ο Γερμανός αστρονόμος Ματίας Σάμλαντ του Ινστιτούτου Αστρονομίας Μαξ Πλανκ της Χαϊδελβέργης.

Πηγές:  Nature, DOI: 10.1038/s41586-021-04124-8 - https://www.eso.org/public/news/eso2118/ - https://www.newscientist.com/article/2300742-an-unexpected-giant-planet-is-orbiting-a-massive-pair-of-stars/ - https://www.kathimerini.gr/world/561621622/diastima-anakalyfthike-terastios-exoplanitis-gyro-apo-to-megalytero-astriko-didymo/

 

 

Το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης ExoMiner ανακάλυψε 301 νέους εξωπλανήτες. New Deep Learning Method Adds 301 Planets to Kepler's Total Count

Οι επιστήμονες της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας επιβεβαίωσαν την ύπαρξη άλλων 301 εξωπλανητών, οι οποίοι έρχoνται να προστεθούν στους 4.569 ήδη βεβαιωμένους πλανήτες εκτός του ηλιακού συστήματός μας. Over 4,5000 planets have been found around other stars, but scientists expect that our galaxy contains millions of planets. There are multiple methods for detecting these small, faint bodies around much larger, bright stars. Credit: NASA/JPL-Caltech

Η ανακάλυψη έγινε με τη βοήθεια του νέου συστήματος τεχνητής νοημοσύνης ExoMiner που χρησιμοποιεί τον υπερυπολογιστή Pleiades της NASA και μπορεί, όταν αναλύει τα δεδομένα των αστρονομικών παρατηρήσεων των τηλεσκοπίων, να διακρίνει τους πραγματικούς εξωπλανήτες από τους «πλαστούς» (ψευδώς θετικούς).

 

Ανίχνευση εξωπλανητών με την μέθοδο της διέλευσης. When a planet crosses directly between us and its star, we see the star dim slightly because the planet is blocking out a portion of the light. This is one method scientists use to find exoplanets. They make a plot called a light curve with the brightness of the star versus time. Using this plot, scientists can see what percentage of the star's light the planet blocks and how long it takes the planet to cross the disk of the star. Credit: NASA's Goddard Space Flight Center

Το ExoMiner ανέλυσε τα στοιχεία του διαστημικού τηλεσκοπίου «Κέπλερ» της NASA και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι άλλοι 301 υποψήφιοι έως τώρα εξωπλανήτες μπορούν πλέον να πάρουν τη «βούλα» του επιβεβαιωμένου εξωπλανήτη.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον πλανητικό επιστήμονα Γιον Τζένκινς του Κέντρου Ερευνών Ames της NASA στην Καλιφόρνια, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση [ExoMiner: A Highly Accurate and Explainable Deep Learning Classifier to Mine Exoplanets] στο περιοδικό αστροφυσικής «Astrophysical Journal», τόνισαν ότι, χάρη στην μεγαλύτερη ακρίβεια του νέου «έξυπνου» συστήματος, «όταν το ExoMiner λέει πως κάτι είναι ένας πλανήτης, μπορείς να είσαι σίγουρος ότι πράγματι είναι».

NASA’s Eyes on Exoplanets shows the location of over 4,500 planets around other stars outside our solar system. Users can also see information about the physical features of the planets (where known) and the stars they orbit. View the full interactive experience at Eyes on Exoplanets.

Κανένας από τους 301 εξωπλανήτες δεν φαίνεται να μοιάζει με τη Γη ή να είναι φιλόξενος για ζωή.

Πηγές: https://www.jpl.nasa.gov/news/new-deep-learning-method-adds-301-planets-to-keplers-total-count - https://www.amna.gr/home/article/603060/I-NASA-epibebaiose-allous-301-neous-exoplanites-me-ti-boitheia-tis-technitis-noimosunis-ExoMiner