Το ιστολόγιο "Τέχνης Σύμπαν και Φιλολογία" είναι ένας διαδικτυακός τόπος που αφιερώνεται στην προώθηση και ανάδειξη της τέχνης, της επιστήμης και της φιλολογίας. Ο συντάκτης του ιστολογίου, Κωνσταντίνος Βακουφτσής, μοιράζεται με τους αναγνώστες του τις σκέψεις του, τις αναλύσεις του και την αγάπη του για τον πολιτισμό, το σύμπαν και τη λογοτεχνία.
Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.
Κοντινή
λήψη των λαμπερών κηλίδων στον κρατήρα της Δήμητρας. The brightest spots
on Ceres. The largest is about four miles (seven kilometers) across. While a
picture is worth a thousand words, “wow” might summarize this picture pretty
well. The famous bright spots at the bottom of Ceres' Occator crater appear to
be sublimating material into space, creating a localized atmosphere within the
walls of the 57-mile-wide (92 kilometers) hole in the ground, new observations
by NASA's Dawn spacecraft suggest. Image credit:
NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA.
Από
τον περασμένο Μάρτιο το διαστημικό σκάφος Dawn βρίσκεται στη Δήμητρα, έναν πλανήτη νάνο
του ηλιακού μας συστήματος, και την εξερευνά. Όταν πλησίασε το «Dawn» στη Δήμητρα εντόπισε δύο ασυνήθιστα
λαμπερές κηλίδες μέσα στη λεκάνη ενός κρατήρα, διαμέτρου 98 χλμ.
There is bright
material easily visible inside and around the crater near the upper right. Did
the powerful impact that excavated the crater deposit bright material that it
brought from elsewhere in space, excavate bright material from underground or
create the conditions that subsequently caused some material to become bright?
The reason for the greater reflectivity is not yet known. Image credit:
NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA.
Η
φύση τους παραμένει αδιευκρίνιστη, ωστόσο οι ερευνητές εικάζουν ότι πρόκειται
για πάγο ή άλατα που ήρθαν στην επιφάνεια λόγω κάποιας πρόσκρουσης. Άλλοι
επιστήμονες εικάζουν ότι πιθανώς πρόκειται για ένα ηφαίστειο που αντί για
πυρακτωμένα υλικά εκτοξεύει νερό.
The investigation
into the dwarf planet Ceres' mysterious bright spots has taken an intriguing
new twist. The famous bright spots at the bottom of Ceres' Occator crater
appear to be sublimating material into space, creating a localized atmosphere
within the walls of the 57-mile-wide (92 kilometers) hole in the ground, new
observations by NASA's Dawn spacecraft suggest. "If you look at a glancing angle, you can see what seems to be haze, and
it comes back in a regular pattern," Dawn principal investigator
Christopher Russell, of UCLA, said during a presentation.
Ερευνητές
του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας μελετώντας τα δεδομένα που στέλνει το Dawn κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι στον κρατήρα
που ονομάστηκε Occator
δημιουργείται πολύ συχνά μια ομίχλη. Πρόκειται για ένα τοπικό ατμοσφαιρικό
φαινόμενο στον πλανήτη.
Dawn has also
spotted numerous long, linear features whose cause is unknown, as well as one
big mountain that mission team members have dubbed "The Pyramid."
This massif, which is about 3 miles (5 km) tall and 19 miles (30 km) wide,
features a flat top and strangely streaked flanks, Russell said. Credit:
NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA.
Αν
ο ισχυρισμός των ερευνητών επιβεβαιωθεί, ταυτόχρονα λύνεται και το μυστήριο της
ταυτότητας των λαμπερών κηλίδων, αφού η ύπαρξη τέτοιας ατμοσφαιρικής
δραστηριότητας μπορεί να συνδέεται με την παρουσία πάγου και όχι αλάτων.
Όπως
φαίνεται, οι ρίζες της δημοκρατίας δεν βρίσκονται στην αρχαία Αθήνα αλλά σε
πολύ προγενέστερους χρόνους και τόπους. Ancient Greece is
widely thought of as being the birthplace of democracy, but recent research
suggests the political system may have begun evolving as long ago as two
million years in early human ancestors. The painting above by Cesare Maccari
depicts Cicero denouncing Catiline in the Roman Senate.
Διεθνής
ομάδα επιστημόνων ρίχνει στο τραπέζι μια νέα, ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, θεωρία
για τις σχέσεις των ανθρώπων και ειδικότερα για τη γέννηση της δημοκρατίας.
Σύμφωνα με αυτή τη νέα θεωρία, τα πρώτα σημάδια της δημοκρατίας παρουσιάστηκαν
στις κοινότητες των Homo erectus οι
οποίοι έκαναν την εμφάνισή τους στην Αφρική πριν από περίπου δύο εκατ. έτη,
επεκτάθηκαν σε πολλές περιοχές του πλανήτη και εξαφανίστηκαν πριν από περίπου
700 χιλιάδες έτη.
Η
δημιουργία των πρώτων όπλων υποχρέωσε τις κοινότητες του Homoerectus να έρχονται
σε συνεννόηση και όχι σε συγκρούσεις. Homo erectus are thought to have been sophisticated hunters who
used weapons to bring down large prey. These same weapons could have also led
to the development of a political system that many think of as being a uniquely
modern and western innovation - democracy. PicturedaboveisaHomoerectusskullfromKenya.
Η
καινούργια θεωρία υποστηρίζει ότι οι κοινότητες των Homo erectus υπάκουαν στον νόμο του πιο δυναμικού, του πιο ισχυρού
μέλους της κοινότητας ως τη στιγμή που εμφανίστηκαν τα πρώτα εργαλεία για
κυνήγι ή για άλλες δραστηριότητες τα οποία μπορούσαν να λειτουργήσουν και ως
όπλα.
The invention of
weapons changed the balance of power in early human social groups to make them
more egalitarian. Anthropologists argue in a new scientific paper that this led
to the birth of democracy more than a million years ago. These 500,000 stone
spear tips, found in South Africa earlier this year, are the oldest stone
weapons yet to be discovered but it is thought humans began hunting with
weapons up to 2 million years ago.
Οι
ερευνητές του Ινστιτούτου Σάντα Φε στο Νέο Μεξικό εκτιμούν ότι έχοντας στα
χέρια τους αυτά τα εργαλεία-όπλα τα πιο αδύναμα μέλη των κοινοτήτων υποχρέωναν
τα πιο ισχυρά να γίνουν πιο διαλλακτικά, να κάνουν διαβούλευση μέσα στις
κοινότητες και να μην επιβάλλουν τη θέλησή τους αλλά να προσπαθούν να πείσουν
τα υπόλοιπα μέλη να ακολουθούν την ηγεσία.
Αυτό,
σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην επιθεώρηση «Current
Anthropology», ήταν ουσιαστικά η πρώτη εκδήλωση δημοκρατικών διαδικασιών
στις ανθρώπινες κοινότητες, γεγονός που όπως υποστηρίζουν οι επιστήμονες,
έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη μετέπειτα εξέλιξη του ανθρώπινου είδους.
Τα
αρχαιότερα εργαλεία
The stone pictured
above is thought to be the oldest stone tool ever discovered dating to around
3.3 million years ago - long before the evolution of the Homo genus to which
modern humans belong. As tool use became more common this changed the political
systems that held early human groups together, scientists say.
Μπορεί
η νέα θεωρία για την εμφάνιση των δημοκρατικών διαδικασιών να θέτει ως
προϋπόθεση ότι τα πρώτα εργαλεία έκαναν την εμφάνισή τους πριν από 1-2 εκατ.
έτη αλλά αμερικανική ερευνητική ομάδα υποστηρίζει ότι η χρήση εργαλείων ίσως
είναι αρχαιότερη από το ανθρώπινο γένος Homo και δεν αποκλείεται να ξεκίνησε
από τους αυστραλοπιθήκους. Οι ερευνητές κατέληξαν σε αυτό το συμπέρασμα μετά
την ανακάλυψη κατεργασμένων λίθων στην Κένυα που χρονολογήθηκαν στα 3,3
εκατομμύρια χρόνια.
These stone spear
tips were found at a site in South Africa and are thought to be 500,000 years
old. Researchers have suggested they may have been used by Homo heidelbergensis or Homo
erectus.
Τα
λίθινα εργαλεία, τα οποία βρέθηκαν σχεδόν κατά τύχη στην περιοχή της λίμνης
Τουρκάνα της Κένυας, γνωστής από προηγούμενες ανακαλύψεις, πρέπει να είναι
700.000 χρόνια παλαιότερα από τον προηγούμενο κάτοχο του ρεκόρ, ανέφερε η
ερευνητική ομάδα σε συνέδριο της Εταιρείας Παλαιοανθρωπολογίας που έλαβε χώρα
τον περασμένο Απρίλιο στο Σαν Φρανσίσκο. Ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τη δρα
Σόνια Χάρμαντ του Πανεπιστημίου Stony Brooks της Νέας Υόρκης επισκέφθηκε τη
λίμνη Τουρκάνα αναζητώντας στοιχεία για έναν πιθανό πρόγονο του ανθρώπου με την
ονομασία Kenyanthropus platyops. Η
Χάρμαντ εντόπισε αυτό που η ίδια ονομάζει «αδιαμφισβήτητα» λίθινα εργαλεία στην
επιφάνεια του εδάφους και σε μικρό βάθος. Εκτός από τα ίδια τα εργαλεία οι
ερευνητές συνέλεξαν τις πέτρες από τις οποίες είχαν αποκοπεί φολίδες για να
χρησιμοποιηθούν ως εργαλεία. Βρήκαν ακόμη λίθινα «αμόνια» πάνω στα οποία
τοποθετούνταν άλλες πέτρες για κατεργασία.
Stone-tool culture
associated with Homo dates back around 2.6 million years. Homo habilis - known as 'the handy man' - in Ethiopia used
techniques known as Oldowan and a traditional Oldowan 'chopper' is pictured.
Η
χρονολόγηση λίθινων ευρημάτων που βρέθηκαν στην επιφάνεια είναι αδύνατη. Οι
ερευνητές μπόρεσαν ωστόσο να χρονολογήσουν τα ιζήματα μέσα στα οποία βρέθηκαν
θαμμένα άλλα εργαλεία. Εφαρμόζοντας τις λεγόμενες παλαιομαγνητικές τεχνικές, οι
οποίες παρακολουθούν τις περιοδικές αντιστροφές του μαγνητικού πεδίου της Γης,
κατέληξαν στην εκτίμηση των 3,3 εκατ. ετών. Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι
τα πρώτα μέλη του γένους Homo (όπως ο Ηomo
habilis, ο Ηοmo ergaster και ο Homo erectus) εμφανίστηκαν πριν από
περίπου 2,8 εκατομμύρια χρόνια, πολύ μετά την κατασκευή αυτών των εργαλείων.
Αυτό
οδηγεί στην υπόθεση ότι πρόκειται για εργαλεία αυστραλοπιθήκων, όπως η περίφημη
«Λούσι» που έζησε πριν από περίπου 3,2 εκατ. χρόνια, ή για εργαλεία του
αμφιλεγόμενου Kenyanthropus.
H
ανακάλυψη, εφόσον επιβεβαιωθεί, δείχνει να συμπληρώνει τις αναφορές για ίχνη
εσκεμμένης κοπής σε οστά ζώων που χρονολογήθηκαν στα 3,4 εκατ. χρόνια.
Δεδομένου ότι εργαλεία δεν είχαν ανακαλυφθεί σε προηγούμενες ανασκαφές στην
ίδια περιοχή, ο ισχυρισμός είχε προκαλέσει αντιδράσεις. Η επιβεβαίωση της
υπόθεσης ότι τα λίθινα εργαλεία εμφανίστηκαν πριν από την εμφάνιση του γένους
Homo θα έδειχνε ότι η τεχνολογία της δημιουργίας τους πιθανότατα έπαιξε
καθοριστικό ρόλο στην ανθρώπινη εξέλιξη.
Conventional
theories predict that dark matter particles would not collide, rather they
would slip past one another. Hochberg et al. predicts dark matter SIMPs would
collide and interact with one another. Credit: KavliIPMU
Μια
παραλλαγή ενός σωματιδίου γνώριμου στους επιστήμονες εδώ και δεκαετίες είναι το
«συστατικό» της σκοτεινής ύλης, σύμφωνα με Αμερικανούς φυσικούς από το
πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ και το Κορνέλ στη Νέα Υόρκη. Οι επιστήμονες
περιγράφουν τη θεωρία τους σε άρθρο στο περιοδικό Physical Review Letters, εξηγώντας πώς η συμπεριφορά
του «σκοτεινού πιονίου», όπως έχουν ονομάσει το σωμάτιο, θα μπορούσε να
εξηγήσει συμπαντικά φαινόμενα, όπως την πυκνότητα ορισμένων γαλαξιών-νάνων.
Astronomers know
more about what dark matter is not than what it actually is. See what
scientists know about dark matter in this SPACE.com infographic. Credit: Karl
Tate, SPACE.com Infographics Artist
Σύμφωνα
με τους κοσμολόγους, η σκοτεινή ύλη αντιστοιχεί στο 85% της συνολικής ύλης του
σύμπαντος, ενώ η φύση της παραμένει ακόμη άγνωστη αφού ούτε απορροφά ούτε εκπέμπει φως, με συνέπεια να μην μπορεί
να παρατηρηθεί άμεσα. Η ύπαρξή της, όπως το ποσοστό με το οποίο «συμμετέχει»
στη σύσταση του σύμπαντος, προκύπτει από τη βαρυτική της επίδραση σε κοσμικές
δομές όπως οι γαλαξίες.
Με
βάση την καινούρια θεωρία, η σκοτεινή ύλη αποτελείται από μία άγνωστη έως
σήμερα παραλλαγή των πιονίων, μιας κατηγορίας υποατομικών σωματιδίων που
συντίθενται από κουάρκ και αντικουάρκ και τα οποία έχουν ανακαλυφθεί από τη
δεκαετία του 1930. Σε αντίθεση με άλλες θεωρίες για τη φύση της σκοτεινής ύλης,
οι Αμερικανοί φυσικοί υποστηρίζουν πως αυτά τα «σκοτεινά πιόνια» αλληλεπιδρούν ισχυρά
μεταξύ τους, ώστε όταν έρχονται σε επαφή να αλληλοεξουδετερώνονται εν μέρει και
έτσι να παράγεται συμβατική ύλη.
Για
να συμβεί αυτό, θα πρέπει να συγκρουσθούν τρία «σκοτεινά πιόνια». Τότε, ένα
ποσοστό από τα κουάρκ τους αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και μετατρέπονται σε
συμβατική ύλη, ενώ η υπόλοιπη σκοτεινή ύλη παραμένει ανεπηρέαστη. Ο
συγκεκριμένος μηχανισμός, σύμφωνα με τους Αμερικανούς φυσικούς, είναι η αιτία
που οι αναλογίες σκοτεινής και συμβατικής ύλης στο σύμπαν είναι αυτές που
παρατηρούνται σήμερα.
Οι
επιστήμονες υποστηρίζουν επίσης πως, στο «νεαρό» σύμπαν, η σύγκρουση των
«σκοτεινών πιονίων» μείωσε την ποσότητα της σκοτεινής ύλης. Καθώς όμως το
σύμπαν διαστελλόταν, ο αριθμός των συγκρούσεων περιοριζόταν ολοένα περισσότερο,
φθάνοντας στη σημερινή κατάσταση, όπου η αραιή χωρική κατανομή των σωματιδίων
έχει ελαττώσει δραστικά τη συχνότητα εμφάνισης του μηχανισμού.
Ο
συγκεκριμένος τρόπος αλληλεπίδρασης παραπέμπει στο αποτέλεσμα της σύγκρουσης
τριών θετικά φορτισμένων πιονίων, δηλαδή σε ένα φαινόμενο που διαπιστωμένα
συμβαίνει στη φύση. Ωστόσο, για να ισχύει η θεωρία, τα «σκοτεινά πιόνια» θα
πρέπει να μην αποτελούνται από συμβατικά κουάρκ, όπως τα συμβατικά πιόνια, αφού
σε αυτή την περίπτωση δεν θα μπορούσαν να εξηγήσουν τις ιδιότητες της σκοτεινής
ύλης.
Αντίθετα,
προσθέτουν οι Αμερικανοί φυσικοί, τα «σκοτεινά πιόνια» αποτελούνται από κουάρκ
σκοτεινής ύλης, δηλαδή στοιχειώδη σωμάτια τα οποία δεν είναι ίδια με τα
συμβατικά κουάρκ. Επίσης, κρατούνται ενωμένα από γλουόνια σκοτεινής ύλης που,
σε αντίθεση με τα συμβατικά γλουόνια, έχουν μάζα.
Αν
και η υπόθεση της επιστημονικής ομάδας ανοίγει τον δρόμο για έναν καινούριο
«κόσμο» στοιχειωδών σωματιδίων, οι ίδιοι υποστηρίζουν πως αυτή καταφέρνει να
εξηγήσει πιο αποτελεσματικά την πυκνότητα ορισμένων γαλαξιών-νάνων. Κι αυτό
γιατί οι υπολογιστικές προσομοιώσεις που «επιστρατεύουν» εναλλακτικές θεωρίες
για τη σύσταση της σκοτεινής ύλης, καταλήγουν στην αναπαράσταση των κοσμικών
δομών με πολύ μεγαλύτερη πυκνότητα στο κέντρο τους, από αυτήν που προκύπτει από
τις αστρονομικές παρατηρήσεις.
Physicist Jeremy
Mock inspects the Large Underground Xenon experiment detector, cylinder at
center, that has now been lowered into its 70,000-gallon home in a water tank a
mile beneath the earths surface in a shuttered gold mine in Lead, S.D. (AP
PHOTO/COURTESY SANFORD LAB, MATT KAPUST)
Καθώς
όμως αυτό το στοιχείο αποτελεί απλώς ένδειξη για την ισχύ της θεωρίας, και όχι
απόδειξη, η ερευνητική ομάδα εκτιμά πως πιο αδιάσειστα στοιχεία μπορεί να
προκύψουν κατά τη δεύτερη φάση λειτουργίας του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) στο CERN στη Γενεύη. Κάτι ανάλογο μπορεί να συμβεί
με το πείραμα LUX (LargeUndergroundXenon), το οποίο λαμβάνει χώρα σε ένα ορυχείο
1.500 μέτρα κάτω από την επιφάνεια του εδάφους στη Νότια Ντακότα των ΗΠΑ και
βρίσκεται σε διαδικασία αναβάθμισης, για την αύξηση της ευαισθησίας του.
Παράλληλα,
οι επιστήμονες μελετούν τους πιθανούς τρόπους με τους οποίους τα «σκοτεινά
πιόνια» αλληλεπιδρούν με τη συμβατική ύλη. Έτσι, αισιοδοξούν πως θα καταλήξουν
στα είδη των παρατηρήσεων που θα μπορούσαν να επιβεβαιώσουν τη θεωρία τους.
Πηγή: Yonit
Hochberg, Eric Kuflik, Hitoshi Murayama, Tomer Volansky, Jay G. Wacker. Model
for Thermal Relic Dark Matter of Strongly Interacting Massive Particles. Physical Review Letters, 2015; 115 (2) DOI:10.1103/PhysRevLett.115.021301
Μπριζόλα
είχε το καθημερινό... μενού των σαρκοβόρων δεινοσαύρων, γεγονός που, σύμφωνα με
τους επιστήμονες, τους εξόπλισε με τα κατάλληλα δόντια-«μαχαίρια». Στην
καλλιτεχνιική απεικόνιση ένας Γοργόσαυρος καταβροχθίζει έναν Κορυθόσαυρο, πριν
από περίπου 75 εκατομμύρια χρόνια. The Tyrannosaurus rex and its fellow
theropod dinosaurs that rampage across the screen in movies like Jurassic World
were successful predators partly due to a unique, deeply serrated tooth
structure that allowed them to easily tear through the flesh and bone of other
dinosaurs, says new research. Gorgosaurus is shown using its specialized teeth
for feeding on a young Corythosaurus in Alberta, 75 million years ago. Credit: PaintingbyDanielleDufault
Στα
δόντια του Τυραννόσαυρου Ρεξ κρύβεται το μυστικό της επιτυχίας του αιμοσταγούς
κυνηγού της Ιουράσιας περιόδου. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα τρομακτικά
θηρόποδα είχαν για δόντια… οδοντωτά μαχαίρια τα οποία τους επέτρεπαν να κόβουν
τη σάρκα, ακόμα και τα οστά των
θηραμάτων τους.
Ο
Τ-Ρεξ υπολογίζεται ότι εμφανίστηκε στη Γη πριν από περίπου 200 εκατ. χρόνια και
αποτελούσε τον σαρκοβόρο «τρόμο» μέχρι τη στιγμή που οι δεινόσαυροι
εξαφανίστηκαν από τη Γη – περίπου πριν από 65 εκατ. χρόνια.
Στην
κόψη του… δοντιού
Η
οδοντωτή δομή των δοντιών τους, επέτρεπε στα θηρόποδα να κόβουν με μεγάλη
ευκολία τη σάρκα και τα οστά των θηραμάτων τους. A detail of a thin
section through the tooth of a large theropod, Gorgosaurus, from Alberta. Credit: Danielle Default
Στο
πλαίσιο της μελέτης του Πανεπιστημίου του Τορόντο, στο Μισισάουγκα (UTM) του
Οντάριο, καναδοί παλαιοντολόγοι εξέτασαν τις περιπτώσεις οκτώ ειδών θηροπόδων,
αποκαλύπτοντας τη μέχρι πρότινος άγνωστη περιπλοκότητα της τρομακτικής τους
οδοντοστοιχίας.
Σύμφωνα
με τους ειδικούς, οι εσωτερικοί οδοντικοί ιστοί ήταν «οργανωμένοι» με τρόπο που χάριζε στα δόντια των
«δολοφόνων» της Ιουράσιας περιόδου πρωτόγνωρη αντοχή, δύναμη και διάρκεια ζωής.
Το πλαϊνό και εξωτερικό μέρος των δοντιών θύμιζε οδοντωτό μαχαίρι, γεγονός που
εξηγεί την ευκολία με την οποία σκότωναν και στη συνέχεια καταβρόχθιζαν το
άτυχο θήραμά τους.
Τρώγοντας
έρχεται η όρεξη
Lead author Kirstin
Brink, University of Toronto Mississauga, is shown with the tooth and thin
section of the large theropod Carcharodontosaurus. Credit: Kirstin Brink
Δόντι
που εκτιμάται ότι άνηκε στον Τυραννόσαυρο Ρεξ, εντοπίστηκε σε απολίθωμα οστού
θηράματος. «Η οδοντωτή δομή του δοντιού ήταν εκείνη που επέτρεπε την
αποτελεσματική διάτρηση της σάρκας και της αποκοπής μεγάλων κομματιών από το
θήραμα» εξηγεί η παλαιοντολόγος δρ Κριστίν Μπρινκ.
Με
τη βοήθεια ηλεκτρονικής μικροσκοπίας, οι ερευνητές ανέλυσαν διαφορετικά
στρώματα απολιθωμένων δοντιών που έχουν βρεθεί ως σήμερα, αποκαλύπτοντας τις
χημικές τους ιδιότητες. Συγκεκριμένα μελέτησαν δόντια του μικρόσωμου είδους
Κοιλόφυσις, του είδους που θύμιζε πτηνό Τρόοδον, όπως επίσης και μεγαλόσωμων
θηρευτών όπως ο Αλλόσαυρος, ο Γοργόσαυρος, ο Δασπλετόσαυρος, ο Τυραννόσαυρος, ο
Καρχαροδοντόσαυρος και ο γιγάντιος ημι-αμφίβιος Σπινόσαυρος.
Τα
δόντια μάλιστα του Τυραννόσαυρου και του Καρχαροδοντόσαυρου άγγιζαν σε μήκος τα
23 εκατοστά.
«Στην
περίπτωση των θηροπόδων, οι οδοντωτές δομές είναι μεγαλύτερες και βαθύτερες από
ό,τι φαίνεται στο δόντι εκ πρώτης όψεως. Κάτι τέτοιο τους χάριζε μεγαλύτερη
δύναμη και διάρκεια ζωής, ενώ προστάτευε τα δόντια από τυχόν φθορές»
επισημαίνει ο καθηγητής Παλαιοντολογίας δρ Ρόμπερτ Ράιτ.
Ανανέωση
δοντιών εφ’ όρου ζωής
Ο
δράκος του Κόμοντο, έχει περίπου 60 μικρά και αιχμηρά «οδοντωτά» δόντια ώστε να
μπορεί τεμαχίζει το θήραμά του. Κατά τους ειδικούς μπορεί να καταναλώσει γεύμα
που αγγίζει ακόμα και το 80% του βάρους του σώματός του. A
combination of venom and sharp teeth makes the Komodo dragon's bite absolutely
deadly. Photo Credit: Anna
Yu/Getty Images
Τα
δόντια των δεινοσαύρων σύμφωνα με τον ίδιο, δεν σταματούσαν να φυτρώνουν,
ανεξάρτητα από την ηλικία τους. Για παράδειγμα, όταν ένα δόντι έσπαγε, ένα άλλο
το αντικαθιστούσε. «Η αντικατάσταση ενός σπασμένου δοντιού απαιτούσε δύο χρόνια
π.χ. στην περίπτωση του Τυραννόσαυρου. Για τον λόγο αυτόν, τα ιδιαίτερα
ενισχυμένα δόντια σήμαιναν μικρότερο κίνδυνο φθοράς και λιγότερα κενά στην
οδοντοστοιχία, με στόχο το αποτελεσματικό κυνήγι και την επαρκή κατανάλωση
κρέατος» προσθέτει ο ειδικός.
Σύμφωνα
με τους επιστήμονες, ο δράκος του Κόμοντο που ζει στην Ινδονησία, θυμίζει
γιγάντια σαύρα και αγγίζει σε μήκος τα 3 μέτρα, αποτελεί το μοναδικό έμβιο
ερπετό το οποίο διαθέτει... οδοντωτά
δόντια παρόμοια με εκείνα που είχαν τα θηρόποδα πριν από αρκετά εκατομμύρια
χρόνια.
Πηγή: K. S.
Brink, R. R. Reisz, A. R. H. LeBlanc, R. S. Chang, Y. C. Lee, C. C. Chiang, T.
Huang, D. C. Evans. Developmental and evolutionary novelty in the
serrated teeth of theropod dinosaurs. Scientific Reports, 2015; 5: 12338 DOI:10.1038/srep12338
Καλλιτεχνική
απεικόνιση της επιφάνειας του Kepler-452b ο οποίος είναι πιθανώς ο πιο φιλικός στη
ζωή εξωπλανήτης που έχει εντοπιστεί μέχρι σήμερα. Artist impression
of the surface of Kepler 452b. With a radius 60% larger than Earth, the planet
has a better than even chance of having a rocky composition, and is likely to
have a thick atmosphere and a significant amount of water. Because we can’t yet
measure the mass of Kepler 452b, astronomers rely on models to estimate a range
of possible masses, with the most likely being 5 times that of Earth. Such a
massive rocky planet would likely still have active volcanism. Kepler 452b is
orbiting a close cousin of our Sun, but one that is 1.5 billion years older. In the scenario depicted here, the planet is
just entering a runaway greenhouse phase of its climate history. The increasing energy from its aging sun
could be evaporating any oceans, leaving behind large lakes ringed with mineral
deposits. Kepler 452b could be giving us a preview of what the Earth will
undergo more than a billion years from now, as the Sun ages and grows brighter.
Credit: SETI
Institute/Danielle Futselaar
Η
NASA ανακοίνωσε ότι
εντοπίστηκε ένας εξωπλανήτης που έχει μέγεθος παρεμφερές με αυτό της Γης,
βρίσκεται σε τροχιά γύρω από ένα άστρο παρόμοιο με τον Ήλιο και επιπλέον
βρίσκεται στην λεγόμενη κατοικήσιμη ζώνη, όπως δηλαδή και ο πλανήτης μας.
This artist's
concept compares Earth (left) to the new planet, called Kepler-452b, which is
about 60 percent larger in diameter. Credits: NASA/JPL-Caltech/T. Pyle
Είναι
η πρώτη φορά που εντοπίζεται ένας πλανήτης μακριά από το ηλιακό μας σύστημα που συγκεντρώνει όλα τα κρίσιμα χαρακτηριστικά (μέγεθος, κατηγορία μητρικού άστρου
και απόσταση από αυτό) ώστε να έχει σημαντικές πιθανότητες να διαθέτει συνθήκες
ευνοϊκές στην παρουσία της ζωής.
Στον
αστερισμό του Κύκνου
Καλλιτεχνική
απεικόνιση του πλανήτη Kepler-452b που συγκεντρώνει όλα τα χαρακτηριστικά για
να είναι φιλόξενος στη ζωή. This artist's concept depicts one possible appearance
of the planet Kepler-452b, the first near-Earth-size world to be found in the
habitable zone of star that is similar to our sun. Credits: NASA/JPL-Caltech/T.
Pyle
Ο
πλανήτης βρίσκεται σε απόσταση 1.400 ετών φωτός από εμάς στον αστερισμό του
Κύκνου. Βρίσκεται σε τροχιά γύρω από το άστρο Kepler-452 που ανήκει στην ίδια κατηγορία άστρων
με τον Ήλιο (G2)
και έχει την ίδια θερμοκρασία με το μητρικό μας άστρο.
The exoplanet
Kepler-452b is a planet very much like and the closest cousin or twin to our
planet yet found. See all about planet Kepler-452b in our full infographic. Credit: ByKarlTate, InfographicsArtist
Ο
πλανήτης που ονομάστηκε Kepler-452b ανήκει στην κατηγορία των Υπέρ-Γαιών και
έχει διάμετρο 60% μεγαλύτερη από αυτή της Γης. Αν και οι επιστήμονες δεν έχουν
ακόμη στη διάθεσή τους δεδομένα για τη μάζα και τη σύνθεσή του, όλα τα υπόλοιπα
στοιχεία υποδεικνύουν ότι έχει πολλές πιθανότητες να είναι βραχώδης, άρα
πολλαπλασιάζονται και οι πιθανότητες να είναι φιλικός στη ζωή. «Μπορούμε να θωρήσουμε τον Kepler 452-b ως μια μεγαλύτερη εξαδέλφη της Γης που θα
μας δώσει πολύτιμες πληροφορίες για την εξέλιξη του πλανήτη μας» ανέφερε σε συνέντευξη Τύπου ο Γιον
Τζένκινς, επικεφαλής της ομάδας των αναλυτών δεδομένων της αποστολής Kepler.
This size and scale
of the Kepler-452 system compared alongside the Kepler-186 system and the solar
system. Kepler-186 is a miniature solar system that would fit entirely inside
the orbit of Mercury. Credits: NASA/JPL-CalTech/R. Hurt
Με
απλά λόγια πρόκειται για τον δυνητικά πιο φιλόξενο στη ζωή πλανήτη που
γνωρίζουμε. Ας δούμε ορισμένα από τα πιο σημαντικά και ενδιαφέροντα στοιχεία
για τον Kepler-452b που οι επιστήμονες της NASA τον χαρακτήρισαν ως «εξαδέλφη της Γης»:
·
Βρίσκεται σε απόσταση 1.400 ετών φωτός από εμάς.
·
Ολοκληρώνει μια περιστροφή γύρω από το μητρικό του άστρο σε 385 ημέρες.
·
Έχει διάμετρο 60% μεγαλύτερη από αυτή της Γης.
·
Δεν γνωρίζουμε ακόμη τη μάζα του και αν είναι βραχώδης, αν και όλες οι
ενδείξεις δείχνουν ότι μάλλον είναι βραχώδης, γεγονός που θα αυξήσει ακόμη
περισσότερο τις πιθανότητες να διαθέτει ή να διέθετε στο παρελθόν συνθήκες
ευνοϊκές στην παρουσία της ζωής.
·
Υπολογίζοντας την ηλιοφάνεια, τη θερμοκρασία και την ακτινοβολία που δέχεται
από το μητρικό του άστρο οι επιστήμονες θεωρούν ότι οι συνθήκες στον Kepler-452b ευνοούν τα μέγιστα στην ανάπτυξη χλωρίδας.
Με απλά λόγια ο πλανήτης πιθανώς να είναι ένας παράδεισος φυτών.
·
Εκτιμάται ότι ο πλανήτης έχει διπλάσια βαρυτική έλξη από αυτή της Γης, γεγονός
που ίσως δυσκολεύει αλλά σε καμία περίπτωση δεν απαγορεύει την παρουσία της
ζωής.
·
Ακόμη και αν διαπιστωθεί ότι ο Kepler-452b είναι κατοικήσιμος, με τα σημερινά τεχνικά
μέσα που διαθέτουμε δεν υπάρχει περιθώριο οποιουδήποτε είδους αποστολής,
επανδρωμένης ή μη. Το ταχύτερο διαστημικό σκάφος που έχει κατασκευαστεί μέχρι
σήμερα είναι το NewHorizons που βρίσκεται
στο σύστημα του Πλούτωνα. Αν η NASA
έδινε εντολή στο NewHorizons να συνεχίσει
το ταξίδι του για να πάει στον Kepler-452b το σκάφος θα έφτανε στον εξωπλανήτη σε
περίπου 26 εκ. έτη!
The mission of the
Kepler Space Telescope is to identify and characterize Earth-size planets in
the habitable zones of nearby stars. See how NASA's planet-hunting Kepler
spacecraft works in this Space.com infographic. Credit: Karl Tate, SPACE.com
contributor
To διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler στα περίπου δύο χρόνια λειτουργίας του
εξερεύνησε δεκάδες χιλιάδες άστρα του γαλαξία μας και υπέδειξε την ύπαρξη 4.696
πλανητών.
There are 4,696
planet candidates now known with the release of the seventh Kepler planet
candidate catalog - an increase of 521 since the release of the previous
catalog in January 2015. Credits:
NASA/W. Stenzel
Μέχρι σήμερα έχει πιστοποιηθεί η ύπαρξη 1.030 εξ αυτών με τους
επιστήμονες να αναζητούν και τους υπόλοιπους. Συνολικά έχουν εντοπιστεί περίπου
δύο χιλιάδες εξωπλανήτες στον γαλαξία μας. Η νέα εντυπωσιακή ανακάλυψη
δημοσιεύεται παράλληλα με την ανακοίνωσή της από τη NASA στην επιθεώρηση «TheAstronomicalJournal».
Άποψη
του κάστρου της Βελίκας. Βρίσκεται σε κατάφυτο λόφο στη βόρεια άκρη της
παραλίας της Βελίκας και δίπλα στη μονή του Θεολόγου. Μοναδική οχυρωματική
θέση, που έλεγχε όλη την παραλία από το Δερματά μέχρι το Μαυροβούνι και
απετέλεσε, σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες, τη θέση της αρχαίας Μελιβοίας.
Διατηρεί οχύρωση τριών περιόδων, από την αρχαία μέχρι την κυρίως βυζαντινή
περίοδο. Στους πρόποδες του λόφου υπήρχαν τα νεκροταφεία, ενώ η πόλη θα πρέπει
να απλωνόταν στην ελεύθερη έκταση μέχρι την παραλία.
Ως
σημαντικό μνημείο, θρησκευτικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής αναδεικνύουν την
εκκλησία του κάστρου Βελίκας, Δήμου Αγιάς, τα ευρήματα της πέμπτης ανασκαφικής
περιόδου, που διεξήχθη φέτος, στο πλαίσιο του πενταετούς ερευνητικού
προγράμματος το οποίο εγκρίθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού μεταξύ της Εφορείας
Αρχαιοτήτων Λάρισας και του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας – Τμήμα Ιστορίας,
Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας.
Στη
διάρκεια της φετινής ανασκαφής ολοκληρώθηκε η έρευνα της τρίκλιτης βασιλικής
του 6ου αιώνα.
Στη
διάρκεια της φετινής ανασκαφής ολοκληρώθηκε η έρευνα της εκκλησίας, που είναι
μια τρίκλιτη βασιλική του 6ου αιώνα, και συνεχίστηκε η αποκάλυψη των κτιρίων
του άμεσου περιβάλλοντος χώρου της. Τα έξοδα της πανεπιστημιακής αποστολής
κάλυψε ο Δήμος Αγιάς, ενώ την ευθύνη του προγράμματος είχαν ο καθηγητής
Αρχαιολογίας, Γιάννης Βαραλής, και η αρχαιολόγος Σταυρούλα Σδρόλια.
Εύρημα
από την ανασκαφή στο Κάστρο Βελίκας.
Σημαντικά
αποτελέσματα προέκυψαν στη λεγόμενη «οικία του ιερέα» στη νότια πλευρά, όπου
είχε βρεθεί πέρυσι ποτήριο Θείας Κοινωνίας και φιαλίδιο μύρου. Φέτος, εκτός από
την άφθονη κεραμική του 6ου αι. μ.Χ., βρέθηκε χάλκινος μικρός δίσκος,
υαλόλιθος, του χαρακτηριστικού τύπου για διακόσμηση πολυτελών κιβωτιδίων και
αρκετά Ιουστινιάνεια νομίσματα κοπής Θεσσαλονίκης, που πιστοποιούν ότι το κάστρο
ανήκε στη σφαίρα επιρροής της Θεσσαλονίκης, από την οποία εξαρτώνταν και η
φρουρά.
Επίσης,
αποκαλύφθηκαν για πρώτη φορά τα βόρεια προσκτίσματα του ναού, που καταλαμβάνουν
όλο το μήκος εξωτερικά του βορείου κλίτους και ο ρόλος τους τελεί υπό έρευνα.
Εύρημα
από την ανασκαφή στο Κάστρο Βελίκας.
Τα
κινητά ευρήματα, όπως και των άλλων ανασκαμμένων κτιρίων του κάστρου, που
πρόσφατα αναδείχθηκαν μέσω του ΕΣΠΑ, πιστοποιούν για πρώτη φορά τις εμπορικές
σχέσεις της περιοχής με πολλά κέντρα του Αιγαίου και της Μαύρης Θάλασσας. Στις
σχέσεις αυτές κεντρικό ρόλο διαδραμάτιζε η διακίνηση ελαιολάδου, που έφτανε
μέχρι τα σύνορα του Δούναβη για την τροφοδοσία του στρατού.
Πηγή:
Υπουργείο Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων (Δελτίο Τύπου).
Μια
από τις εικόνες της δεύτερης παγωμένης οροσειράς που εντόπισε το NewHorizons στον Πλούτωνα. Βρίσκεται σε απόσταση 110 χλμ
από εκείνη που εντόπισε πριν λίγες μέρες το σκάφος NewHorizons. A newly discovered mountain range lies
near the southwestern margin of Pluto’s Tombaugh Regio (Tombaugh Region), situated
between bright, icy plains and dark, heavily-cratered terrain. This image was
acquired by New Horizons’ Long Range Reconnaissance Imager (LORRI) on July 14,
2015 from a distance of 48,000 miles (77,000 kilometers) and sent back to Earth
on July 20. Features as small as a half-mile (1 kilometer) across are visible. Image
Credit: NASA/JHUAPL/SWRI
Συνεχίζει
να εντυπωσιάζει τους επιστήμονες ο Πλούτωνας αφού είναι πολύ πιο ενδιαφέρον
κόσμος από όσο πίστευαν οι επιστήμονες. Το σκάφος NewHorizons που βρίσκεται από τις 14 Ιουλίου στο
σύστημα του πλανήτη νάνου του ηλιακού μας μεταδίδει εικόνες και δεδομένα που
αποκαλύπτουν συνεχώς νέα και «απρόσμενα» χαρακτηριστικά του Πλούτωνα. Πριν από
λίγες μέρες το NewHorizons εντόπισε στον
πλανήτη νάνο μια οροσειρά τα βουνά της οποίας αποτελούνται από πάγο. Η
ανακάλυψη προκάλεσε αίσθηση αφού είναι η πρώτη φορά που εντοπίζονται… παγόβουνα
πάνω στην επιφάνεια ενός σώματος στο ηλιακό μας σύστημα. Οι νέες εικόνες που
έστειλε το NewHorizons αποκάλυψαν την
ύπαρξη άλλης μιας παγωμένης οροσειράς στον Πλούτωνα.
Σύμφωνα
με τα μέλη της αποστολής του NewHorizons η οροσειρά
αυτή βρίσκεται σε απόσταση περίπου 110 χλμ από την άλλη και οι κορυφές τους
βρίσκονται σε ύψη που κυμαίνονται από χίλια ως χιλιαεξακόσια μέτρα.
Στις
νέες εικόνες που έστειλε το NewHorizons απεικονίζονται
και δύο από τους δορυφόρους του η Νύχτα (αριστερά) και η Ύδρα (δεξιά). Pluto’s
moon Nix (left), shown here in enhanced color as imaged by the New Horizons
Ralph instrument, has a reddish spot that has attracted the interest of mission
scientists. The data were obtained on the morning of July 14, 2015, and
received on the ground on July 18. At the time the observations were taken
New Horizons was about 102,000 miles (165,000 km) from Nix. The image shows features
as small as approximately 2 miles (3 kilometers) across on Nix, which is
estimated to be 26 miles (42 kilometers) long and 22 miles (36 kilometers)
wide. Pluto’s small, irregularly shaped moon Hydra (right) is revealed in this
black and white image taken from New Horizons’ LORRI instrument on July 14,
2015, from a distance of about 143,000 miles (231,000 kilometers). Features as
small as 0.7 miles (1.2 kilometers) are visible on Hydra, which measures 34
miles (55 kilometers) in length. Image Credit: NASA/JHUAPL/SWRI
Εκτός
από την νέα οροσειρά το NewHorizons έστειλε και
νέες εικόνες των δορυφόρων του Πλούτωνα. Πέντε είναι οι γνωστοί δορυφόροι του Πλούτωνα: Ο Χάροντας, η Στυξ, η
Νύχτα, ο Κέρβερος και η Ύδρα.
Η
Νύχτα και η Ύδρα είναι ο δεύτερος και τρίτος κατά σειρά δορυφόρος που
ανακαλύφθηκαν μετά τον Χάροντα. Μπορεί να έχουν το ίδιο μέγεθος αλλά η
ομοιότητες τελειώνουν εκεί.
Το
διαστημικό σκάφος «Νέοι Ορίζοντες» μας έστειλε την πρώτη έγχρωμη φωτογραφία της
Νύχτας. Στην εικόνα αυτή αναδεικνύεται μια περίεργη περιοχή σε σχήμα φασολιού,
με μέγεθος 42×36 χιλιόμετρα.
Όσον
αφορά την Ύδρα, στην πιο καθαρή εικόνα που μας έστειλε το «NewHorizons», φαίνεται να έχει ακανόνιστο σχήμα που
μοιάζει με την πολιτεία του Michigan.
Η εικόνα αυτή λήφθηκε στις 14 Ιουλίου 2015 από απόσταση 231,000 χιλιομέτρων και
στην επιφάνεια του δορυφόρου φαίνονται δυο μεγάλοι κρατήρες. Οι επιστήμονες
εκτιμούν από την φωτογραφία ότι οι διαστάσεις της Ύδρας είναι 55 χιλιόμετρα
μήκος και 40 χιλιόμετρα πλάτος.
Αυτό
το νέο πακέτο εικόνων έφθασε στο κέντρο της αποστολής στις 20 Ιουλίου και όπως
ανακοίνωσε η NASA
νέες εικόνες αναμένονται να φθάσουν την Παρασκευή οπότε πιθανώς να έχουμε
ανακοινώσεις για κάποια νέα ανακάλυψη στον παγωμένο κόσμο στην άκρη του ηλιακού
μας συστήματος.