Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Σάββατο 5 Σεπτεμβρίου 2015

Πιθανό σημάδι ζωής η λάμψη εξωγήινων ωκεανών. Alien Oceans' Glint Could Reveal Habitable Water Worlds

Καλλιτεχνική άποψη του εξωπλανήτη Kepler-62f, ο οποίος βρίσκεται σε τέτοια απόσταση από το άστρο του, ώστε να είναι δυνατή η ανάπτυξη ζωής στην επιφάνειά του. This artist's concept shows Kepler-62f, an exoplanet in the habitable zone of its host star, which is located about 1,200 light-years from Earth in the constellation Lyra. Researchers think Kepler-62f may be a "water world." Credit: NASA/Ames/JPL-Caltech

Η φωτεινή αντανάκλαση των ωκεανών, που μπορεί να εντοπισθεί από πολύ μεγάλη απόσταση, μπορεί να αποτελέσει σημαντικό «οδηγό» για τον εντοπισμό εξωπλανητών που ενδεχομένως φιλοξενούν ζωή.

Αυτό υποστηρίζουν επιστήμονες από το ερευνητικό κέντρο Ames της NASA, με επικεφαλής τον Τάιλερ Ρόμπινσον, ερευνητή του κέντρου και ειδικό στη διαστημική επιστήμη και την αστροβιολογία. Συμπέρασμα που βασίζεται στα «σημάδια» τα οποία κατέληξαν πως θα έδινε και η ίδια η Γη σε έναν μακρινό παρατηρητή σχετικά με την ύπαρξή της.

Παρόλο που αρκετοί δορυφόροι «παρακολουθούν» τη Γη, λίγοι από αυτούς απεικονίζουν το σύνολο του πλανήτη μας. Ως αποτέλεσμα, πολλοί επιστήμονες που ασχολούνται με την αναζήτηση μακρινών «κόσμων» στρέφονται σε μοντέλα για να καταλάβουν πώς θα φαινόταν η Γη από μεγάλη απόσταση. Εντούτοις, η ακρίβεια αυτών των μοντέλων είναι δύσκολο να εξακριβωθεί από τα παρατηρησιακά δεδομένα.

Ορισμένες ερευνητικές ομάδες έχουν προσπαθήσει κατά καιρούς να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα. Το 1993, για παράδειγμα, ο διάσημος Αμερικανός αστρονόμος Καρλ Σαγκάν, μαζί με συναδέλφους του, χρησιμοποίησαν δεδομένα από τον δορυφόρο Galileo, ο οποίος μελετούσε τον Δία, για να εξακριβώσουν ποια είναι τα «ίχνη» που προδίδουν πως η Γη είναι κατοικήσιμος πλανήτης.

Το 2009, η αποστολή LCROSS (Lunar Crater Observation and Sensing Satellite), η οποία πραγματοποιήθηκε για τη μελέτη της Σελήνης, αξιοποίησε τη Γη ως παρατηρησιακό «στόχο» για να ελεγχθεί η ακρίβεια των οργάνων του σκάφους.

Μια εικόνα της Γης, που λήφθηκε από τον δορυφόρο της NASA, LCROSS, που δείχνει τον πλανήτη σαν «ημισέληνο». Το μικρότερο φως προς τα αριστερά είναι η Σελήνη. An image of Earth, taken by NASA's LCROSS satellite, shows the planet in its crescent phase. The smaller light to the left is the moon. Credit: NASA

Τότε, ο Τάιλερ Ρόμπινσον και η ομάδα του ανέλυσαν τα δεδομένα και βρήκαν πως οι μετρήσεις του φωτός της Γης στο υπέρυθρο, το υπεριώδες και το ορατό αποτελούσαν μία καλή προσέγγιση για το πώς φαίνεται ο πλανήτης μας από μεγάλες αποστάσεις. Η μελέτη που έκανε με τους συναδέλφους του δημοσιεύτηκε το 2014 στο περιοδικό The Astrophysical Journal.

«Αν και στην αποστολή LCROSS τα δεδομένα χρησιμοποιήθηκαν για τον έλεγχο των οργάνων, αποδείχθηκαν επίσης σημαντικά και για το συγκεκριμένο ερευνητικό αντικείμενο», λέει τώρα.

Αυτά τα δεδομένα έδειξαν πως, παρόλο που η επιφάνεια της Γης ήταν λιγότερο ορατή όταν ένα μέρος της καλυπτόταν από τη σκιά του Ήλιου, σε αυτές τις φάσεις η φωτεινότητά της ήταν αυξημένη. Κάτι που οφειλόταν στην ανάκλαση από τους ωκεανούς.

Έτσι, στο ορατό φάσμα, η ανάκλαση αύξανε τη φωτεινότητα της Γης κατά 40%. Στο υπέρυθρο, μάλιστα, το ανακλώμενο φως ήταν σχεδόν 80% μεγαλύτερο.

Με την ομάδα του, ο Ρόμπινσον μελέτησε την ανάκλαση της Γης δύο φορές ακόμη, το 2005 και το 2010, χρησιμοποιώντας δεδομένα από την αποστολή Deep Impact της NASA. Αν και αυτά τα δεδομένα ήταν λιγότερο ακριβή, με βάση το μοντέλο που δημιούργησαν τώρα συμφωνούν με αυτά από την αποστολή LCROSS.

"Super-Earth" HD 40307g orbits comfortably inside the habitable zone of its parent star. It lies about 42 light-years away from Earth in the constellation Pictor. It is so close by that future telescopes may be able to peer at its surface. It orbits its parent star about 56 million miles (90 million kilometers) away, which is just over half of the Earth-sun distance of 93 million miles (150 million kilometers.) Credit: J. Pinfield, for the RoPACS network at the University of Hertfordshire.

Πάντως, όπως προειδοποιεί, παρόμοιες μετρήσεις από έναν εξωπλανήτη δεν είναι απαραίτητο πως θα προέρχονται από ωκεανούς, αφού τόσο τα νέφη όσο και ο πάγος μεταβάλλουν επίσης τη φωτεινότητα.

Έτσι, θα χρειαστούν περαιτέρω μελέτες της ατμόσφαιράς του, για να αποκλεισθεί αυτό το ενδεχόμενο. Ωστόσο, ακόμη και μία τέτοια υπόνοια ανάκλασης θα είναι ένα εντυπωσιακό εύρημα.

Παρασκευή 4 Σεπτεμβρίου 2015

Δύο τεράστιες μαύρες τρύπες στο πλησιέστερο στη Γη κβάζαρ. Astrophysicists find supermassive black holes in quasar nearest Earth

OU astrophysicist and his Chinese collaborator used observations from NASA's Hubble Space Telescope find two supermassive black holes in Markarian 231. Credit: Space Telescope Science Institute, Baltimore, Maryland

Ο γαλαξίας Markarian 231 που απέχει περίπου 600 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη, φιλοξενεί στο κέντρο του ένα κβάζαρ (ενεργό γαλαξιακό πυρήνα), απέχοντας περίπου 600 εκατομμύρια έτη φωτός. Τώρα, για πρώτη φορά, οι αστρονόμοι ανακάλυψαν ότι στον πυρήνα του ο «Μαρκαριάν 231» διαθέτει όχι μία αλλά δύο υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες, που περιφέρονται η μία γύρω από την άλλη.

Η αποκάλυψη του «χορευτικού διδύμου» μιας μεγάλης και μιας μικρότερης μαύρης τρύπας, που έγινε από αμερικανο-κινεζική επιστημονική ομάδα με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου «Χαμπλ» της NASA, παρουσιάσθηκε στο περιοδικό αστροφυσικής «The Astrophysical Journal».

Η παρατήρηση, με επικεφαλής τον Γιουτζούν Λου του Εθνικού Αστρονομικού Παρατηρητηρίου της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών, κατέστη εφικτή χάρη στην ανάλυση της υπεριώδους ακτινοβολίας που εκπέμπεται από το κέντρο του «Μαρκαριάν». Η ανακάλυψη επιβεβαιώνει ότι τα κβάζαρ τροφοδοτούνται από βίαιες συγχωνεύσεις μεταξύ μαύρων οπών, ένα φαινόμενο που ακολουθεί μετά από τη συγχώνευση δύο γαλαξιών.

Astrophysicists have found two supermassive black holes in Markarian 231, the nearest quasar to Earth. The discovery of two supermassive black holes -- one larger one and a second, smaller one -- are evidence of a binary black hole and suggests that supermassive black holes assemble their masses through violent mergers.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, σιγά-σιγά οι δύο μαύρες τρύπες θα πλησιάζουν ολοένα περισσότερο τη μία την άλλη, εωσότου σε λίγες εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια θα συγκρουστούν, δημιουργώντας ένα κβάζαρ με μια ενιαία ακόμη μεγαλύτερη μαύρη τρύπα.

Τα κβάζαρ είναι γαλαξίες που έχουν ένα ενεργό και τρομερά λαμπρό κέντρο λόγω της ισχυρής ακτινοβολίας που αυτό εκπέμπει. Ένα μόνο κβάζαρ σκεπάζει με τη λάμψη του την ακτινοβολία όλων μαζί των δισεκατομμυρίων άστρων-ήλιων του γαλαξία του.

Η μεγαλύτερη μαύρη τρύπα στο κβάζαρ του «Μαρκαριάν» υπολογίζεται ότι έχει μάζα 150 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο μας, ενώ η μικρότερη έχει τέσσσερα εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη μάζα. Το δυναμικό «ντούετο» χρειάζεται 1,2 γήινα έτη για να ολοκληρώσει μια πλήρη τροχιά (η μία μαύρη τρύπα πέριξ της άλλης).

Markarian 231 is a Type-1 Seyfert galaxy that was discovered in 1969 as part of a search of galaxies with strong ultraviolet radiation. There are clear signs that a powerful active galactic nucleus is present in the center of the galaxy (Wikipedia).

Ο «Μαρκαριάν» είναι ένας άκρως παραγωγικός γαλαξίας που «γεννά» άστρα με ταχύτητα 100 φορές μεγαλύτερη από ό,τι ο δικός μας γαλαξίας. Δυστυχώς ο πραγματικός Μαρκαριάν δεν αποδείχθηκε το ίδιο ικανός στην Εθνική Ελλάδος…

Πηγή: Chang-Shuo Yan, Youjun Lu, Xinyu Dai, Qingjuan Yu. A PROBABLE MILLI-PARSEC SUPERMASSIVE BINARY BLACK HOLE IN THE NEAREST QUASAR MRK 231The Astrophysical Journal, 2015; 809 (2): 117 DOI: 10.1088/0004-637X/809/2/117

Τα μισά δέντρα της Γης έχει κόψει ο άνθρωπος! Earth has 'lost more than half its trees' since humans first started cutting them down

Gustav Klimt, Birch Forest I, 1902. Ο πληθυσμός των δέντρων έχει μειωθεί στο μισό από την στιγμή που ο άνθρωπος ανακάλυψε το... τσεκούρι. The planet of the trees has given way to the planet of the apes. The Earth has lost more than half of its trees since humans first learned how to wield the axe, scientists have found. A remarkable study has calculated that there are about 3 trillion trees on the planet today but this represents just 45 per cent of the total number of trees that had existed before the rise of humans.

Ενδιαφέροντα, ανησυχητικά και ενδεικτικά της αρνητικής επίδρασης του ανθρώπου στο περιβάλλον είναι τα ευρήματα μιας έρευνας από διεθνή ομάδα επιστημόνων για τον πληθυσμό των δέντρων στη Γη. Η μελέτη των νέων δορυφορικών παρατηρήσεων σε συνδυασμό με την ανάλυση διαφόρων σχετικών δεδομένων σε υπερυπολογιστή δείχνουν ότι από την στιγμή που ο άνθρωπος βρήκε τρόπο να κόβει δέντρα ο πληθυσμός των δέντρων στον πλανήτη έχει μειωθεί κατά 45%!

Τα ευρήματα

An area of the Amazon devastated by deforestation, in northern Brazil (Getty).

Οι ειδικοί εκτιμούν ότι πριν από 12 χιλιάδες έτη όταν ο άνθρωπος δεν είχε βρει ακόμη τρόπους να κόβει δέντρα ο πληθυσμός τους στον πλανήτη αριθμούσε περίπου τα 6 τρισεκατομμύρια. Η νέα μελέτη υπολογίζει τον αριθμό των δέντρων που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στη Γη σε περίπου 3 τρισ. και οι ερευνητές θεωρούν ότι στην συντριπτική τους πλειοψηφία τα χαμένα δέντρα έχουν κοπεί από ανθρώπινο χέρι.

Destruction of the rainforest, deforestation in Borneo (Rex Features).

Τα ευχάριστα νέα της νέας μελέτης είναι ότι ο αριθμός των δέντρων στη Γη σήμερα είναι οκτώ φορές μεγαλύτερος από αυτόν που εκτιμούσαν μέχρι σήμερα οι επιστήμονες. Οι ερευνητές υπολογίζουν ότι ο άνθρωπος κόβει περί τα 15 δισ. δέντρα ετησίως με τις περισσότερες απώλειες να έχουν τα τροπικά δάση όπου βρίσκονται τα αρχαιότερα αλλά και μεγαλύτερα σε μέγεθος του πλανήτη. «Η χαρτογράφηση των δέντρων σε παγκόσμια κλίμακα θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε τον κρίσιμο ρόλο που παίζουν ως μέρος του μηχανισμού συντήρησης της ζωής στη Γη» αναφέρει ο Τόμας Κράουθερ, επικεφαλής της μελέτης που εργαζόταν κατά την εξέλιξη της στο Πανεπιστήμιο Yale και τώρα εργάζεται στο Ινστιτούτο Οικολογίας της Ολλανδίας. Η μελέτη έγινε από ερευνητές 15 χωρών και δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature».

Οι οθόνες «σκοτώνουν» τους βαθμούς. Extra hour of screen time per day associated with poorer GCSE grades

Tony Peters,"Television". Κάθε πρόσθετη ώρα μπροστά από τηλεόραση, υπολογιστή, κινητό μειώνει τις επιδόσεις στο σχολείο. An extra hour a day of television, internet or computer game time in Year 10 is linked to poorer grades at GCSE, a Cambridge University study suggests.

Βρετανοί ερευνητές προειδοποιούν γονείς και εκπαιδευτικούς ενόψει της έναρξης της νέας σχολικής χρονιάς. Σύμφωνα με τη μελέτη που πραγματοποίησαν κάθε πρόσθετη ώρα που ένας έφηβος περνάει στο σπίτι του μπροστά σε μια οθόνη (τηλεόρασης, υπολογιστή, παιγνιδοκονσόλας, κινητού), τόσο μειώνονται οι βαθμολογικές επιδόσεις του στο σχολείο. Από όλες τις οθόνες, η πιο επιζήμια για τους βαθμούς βρέθηκε να είναι αυτή της τηλεόρασης.

Ξεκολλήστε τα παιδιά από τις οθόνες

Όσο περισσότερο βρίσκεται μπροστά από μια οθόνη ένας έφηβος τόσο χειρότερες επιδόσεις στο σχολείο φαίνεται ότι έχει. GCSE students would do better if they stopped watching television, scientists have concluded. Photo: PA

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, με επικεφαλής την επιδημιολόγο δρ. Κίρστεν Κόρντερ ανέλυσε στοιχεία για 845 μαθητές 14 έως 16 ετών. Διαπίστωσαν ότι -στη Βρετανία τουλάχιστον- ένας έφηβος περνά κατά μέσο όρο τέσσερις ώρες περίπου μπροστά σε μια οθόνη στον εξωσχολικό χρόνο του. Ακόμη και όταν ένας μαθητής διαβάζει πολύ τα μαθήματά του στο σπίτι του, αν τον υπόλοιπο χρόνο είναι «κολλημένος» στο Interner ή στην τηλεόραση, πάλι έχει σχετικά χειρότερους βαθμούς σε σχέση με όσους μαθητές δεν αφιερώνουν τόσο χρόνο μπροστά σε μια οθόνη. Οι ερευνητές επιβεβαίωσαν επίσης το μάλλον αυτονόητο: όσοι μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης διαβάζουν περισσότερές ώρες τα μαθήματά τους στο σπίτι τους, έχουν σημαντικά καλύτερους βαθμούς σε σχέση με τους συμμαθητές τους. Η μελέτη δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity».

Η σωματική άσκηση

Ditch television to achieve the best grades.  Photo: SWNS

Από την άλλη πλευρά, το επίπεδο σωματικής άσκησης δεν φαίνεται να επηρεάζει θετικά τη σχολική επίδοση, πράγμα που πάντως έρχεται σε αντίθεση με μια άλλη πρόσφατη μελέτη, σύμφωνα με την οποία η γυμναστική και γενικά ή άσκηση έχει θετική επίδραση όχι μόνο στην υγεία, αλλά και στους βαθμούς. Σε κάθε περίπτωση, και οι δύο μελέτες - η παλαιότερη και η νέα- συμφωνούν ότι η σωματική άσκηση δεν κάνει κακό στις επιδόσεις του παιδιού στο σχολείο.

Οι ερευνητές δήλωσαν ότι τα ευρήματά τους θα πρέπει να επιβεβαιωθούν από άλλη μεγαλύτερη μελέτη, αλλά πάντως συνέστησαν στους γονείς να περιορίσουν, όσο μπορούν, τις ώρες που τα παιδιά τους περνάνε μπροστά σε μια οθόνη - πράγμα καθόλου εύκολο, όπως γνωρίζουν όσοι έχουν παιδιά...

Πέμπτη 3 Σεπτεμβρίου 2015

Γιάζρα Χάλεντ, «Αιγαίο ή η κωλοτρυπίδα του θανάτου»

Berthold Klinghofer, Refugees on the Deck of a Ship, 1951.

Το Αιγαίο είναι μία υγειονομική βόμβα
οροθετικές πόρνες παιδιά με τυμπανισμό
μουσουλμάνοι φυματικοί ροφοί με ουλίτιδα (ή στα κάρβουνα
στο νησί «φιλοξενία παράνομων μεταναστών» ο δήμαρχος είναι επιχειρηματίας,
ο παπάς είναι επιχειρηματίας,
ο μπάτσος είναι επιχειρηματίας,
ο χρυσαυγίτης είναι επιχειρηματίας,
ο επιχειρηματίας είναι επιχειρηματίας,
ο ροφός είναι επιχειρηματίας (όλοι ολίγον τι φασίστες επιχειρηματίες
28ος μεσημβρινός (ο σκληρός 27ος μεσημβρινός
(ξηρά εμπρός 26ος μεσημβρινός (ύφαλος! 25ος μεσημβρινός
(το καΐκι μπάζει νερά 24ος μεσημβρινός και 36ος παράλληλος γωνία
(στα βαθιά στο νησί «πνίξτε τους σύριους»
κάθε χωριό είναι κι ένα περιστατικό δυσκοιλιότητας,
κάθε στρατόπεδο συγκέντρωσης και μια ευκαιρία για μπάρμπεκιου,
κάθε κρατητήριο και ένας χώρος γυμναστική,
η ελευθερία δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα μεταφραστικό λάθος
(τούρκικα μόνο μιλάει ο ροφός
το καΐκι μετέφερε 60 άτομα 30 άντρες 26 παιδιά τελικός προορισμός ήταν η βρετανία
(κάτι δεν πάει καλά με τα μαθηματικά στο νησί «διακτινίζουμε λαθρομετανάστες στο άπειρο»…

The shoes of three Syrian migrants are laid on a railroad track to dry out after a long walk to a border crossing on the Greek and Macedonian border September 2, 2015 near Idomeni, Greece. From Idomeni migrants continue north into Macedonia. Since the beginning of 2015 the number of migrants using the so-called 'Balkans route' has exploded with migrants arriving in Greece from Turkey and then travelling on through Macedonia and Serbia before entering the EU via Hungary. The number of people leaving their homes in war torn countries such as Syria, marks the largest migration of people since World War II. CREDIT: WIN MCNAMEE

Πλάνο ενός ναυαγισμένου καραβιού, λίγο πιο έξω από την Ελευσίνα, με όνομα «Mediterranean Sky».

«Αιγαίο ή η κωλοτρυπίδα του θανάτου» είναι ο τίτλος ποιήματος στα ελληνικά του Γιάζρα Χάλεντ (Jazra Khaleed), μετανάστη από την Τσετσενία που ζει στην Αθήνα και εκδίδει εδώ και έξι χρόνια το περιοδικό για ποίηση «ΤΕΦΛΟΝ». Το πολιτικό αυτό ποίημα μετέφερε στην ομώνυμη, πρώτη μικρού μήκους ταινία της η σκηνοθέτης Ελένη Γιώτη, σε ανεξάρτητη παραγωγή. Πρόσφατα διακρίθηκε στο εξωτερικό, σαρώνοντας βραβεία σε Βερολίνο, Παρίσι και Σαράγεβο.

Τελικά ο θεός παίζει ζάρια με τον κόσμο. Quantum ‘spookiness’ passes toughest test yet

John Bell devised a test to show that nature does not 'hide variables' as Einstein had proposed. Physicists have now conducted a virtually unassailable version of Bell's test. (CERN)

Το μελλοντικό Νόμπελ Φυσικής ίσως δοθεί στους πρωτεργάτες ενός πρωτοποριακού πειράματος, το οποίο επιβεβαίωσε, με μεγαλύτερη σιγουριά από κάθε άλλη φορά, ότι η κβαντική σύμπλεξη ή κβαντικός εναγκαλισμός (entanglement), δηλαδή η ακαριαία «επικοινωνία» και αλληλεπίδραση δύο αντικειμένων εξ αποστάσεως, συνιστά αναπόσπαστο συστατικό του κβαντικού κόσμου.

Δείτε ένα ντοκιμαντέρ που γυρίστηκε το 1985 (!) σχετικό με την κβαντική φυσική και την κβαντική σύμπλεξη. Ακούγονται μερικά από τα μεγαλύτερα μυαλά του 20ου αιώνα, όπως ο John Archibald Wheeler, John Stewart Bell, Alain Aspect και David Bohm. Το ντοκιμαντέρ αναφέρεται και στη διαφωνία μεταξύ Bohr και Einstein όσον αφορά την ισχύ της κβαντικής μηχανικής.

Η είδηση αποτελεί άσχημο νέο για τον Άλμπερτ Αϊνστάιν, ο οποίος σιχαινόταν αυτό το μυστηριώδες φαινόμενο επειδή δεν μπορούσε να εξηγηθεί με βάση τις δικές του θεωρίες για το σύμπαν. Εξίσου, όμως, κακό νέο αποτελεί και για τους χάκερ καθώς η μελλοντική κβαντική κρυπτογράφηση θα είναι απείρως δυσκολότερη να «σπάσει» (και θα απαιτεί διδακτορικό στην κβαντομηχανική…).

Experiment plugs loopholes in previous demonstrations of 'action at a distance', against Einstein's objections — and could make data encryption safer. Aerial photograph of the campus of Delft University of Technology. Credit: arXiv:1508.05949 [quant-ph]

Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον Ρόναλντ Χάνσον του ολλανδικού πανεπιστημίου Ντελφτ, έκαναν σχετική προδημοσίευση στον επιστημονικό διαδικτυακό τόπο arXiv [Experimental loophole-free violation of a Bell inequality using entangled electron spins separated by 1.3 km], ενώ εκκρεμεί η επίσημη δημοσίευση σε επιστημονικό περιοδικό με κριτές.

Για «ιστορική στιγμή» έκανε λόγο ο κβαντικός φυσικός Νικολά Γκεζέν του Πανεπιστημίου της Γενεύης. Για «πραγματικά μεγαλοφυές και όμορφο πείραμα» μίλησε ο κορυφαίος κβαντικός φυσικός Άντον Τσάιλινγκερ του Πανεπιστημίου της Βιένης.

Ο κβαντικός φυσικός Μάθιου Λάιφερ του καναδικού ινστιτούτου «Περίμετρος» του Οντάριο δήλωσε ότι δεν θα εκπλησσόταν αν τα επόμενα χρόνια κάποιος από τους ερευνητές, μαζί με άλλους παλαιότερους συναδέλφους του, έπαιρνε το Νόμπελ Φυσικής. Είχαν προηγηθεί άλλα σχετικά πειράματα, αλλά το νέο πείραμα στην Ολλανδία κλείνει τα «παραθυράκια» αμφιβολίας που εκείνα είχαν αφήσει.

Στην κβαντομηχανική, τα αντικείμενα μπορούν να βρίσκονται ταυτόχρονα σε πολλές διαφορετικές καταστάσεις (π.χ. ένα σωματίδιο σε δύο σημεία). Μόνο όταν γίνεται η κατάλληλη μέτρηση από τον επιστήμονα, το αντικείμενο «κατασταλάζει» σε μία δεδομένη κατάσταση.

Επιπλέον όμως -και αυτό είναι ακόμη πιο παράδοξο- οι ιδιότητες δύο μακρινών αντικειμένων, τα οποία απέχουν χιλιόμετρα μεταξύ τους, «διεμπλέκονται» ή «εναγκαλίζονται», με αποτέλεσμα όταν μετριέται κάποια ιδιότητα του ενός αντικειμένου, τότε η αντίστοιχη ιδιότητα του άλλου παίρνει την ίδια τιμή, δηλαδή μεταπίπτει ακριβώς στην ίδια κατάσταση με το πρώτο, παρά την απόσταση μεταξύ τους.

O Άλμπερτ Αϊνστάιν σιχαινόταν το μυστηριώδες φαινόμενο επειδή δεν μπορούσε να εξηγηθεί με βάση τις δικές του θεωρίες για το σύμπαν.

Αυτή η συμπεριφορά (λες και υπάρχει ένα «φάντασμα» στην ύλη) εκνεύριζε τον Αϊνστάιν, καθώς φαίνεται να παραβιάζει τον -υποτίθεται απαραβίαστο- συμπαντικό κανόνα ότι τίποτε δεν μπορεί να ταξιδέψει ταχύτερα από το φως. Στη δεκαετία του ’60, πρώτος ο Ιρλανδός φυσικός Τζον Μπελ πρότεινε ένα πείραμα για να επιβεβαιωθεί η κβαντική σύμπλεξη και να διαψευσθεί ο Αϊνστάιν οριστικά.

Η πειραματική διάταξη του Alain Aspect.

Το πρώτο σχετικό τεστ έγινε το 1981 από τον Αλέν Ασπέκτ (πιθανότατο υποψήφιο για μελλοντικό Νόμπελ) στο Ινστιτούτο Οπτικής στο Παλεζό της Γαλλίας.

Αρκετά ακόμη πειράματα έλαβαν χώρα στα επόμενα χρόνια, αλλά κάθε φορά έμενε κάποια αμφιβολία. Όμως το νέο τεστ -που αφορούσε την κβαντική σύμπλεξη ζευγαριών ηλεκτρονίων και φωτονίων – φαίνεται πως κλείνει πλέον για τα καλά κάθε προηγούμενο κενό.

«Το πείραμα στο Ντελφτ αποτελεί την οριστική απόδειξη ότι η κβαντική κρυπτογραφία μπορεί να είναι απεριόριστα ασφαλής», δήλωσε ο Τσάιλινγκερ. Όμως, στην πράξη, η εφαρμογή αναμένεται να είναι αρκετά δύσκολη.

Πηγή: www.nature.com

Αλγόριθμος που «ζωγραφίζει» σαν Van Gogh ή Picasso. This algorithm can create a new Van Gogh or Picasso in just an hour

The algorithm was given this photo of buildings, left, and a copy of Vincent Van Gogh’s “The Starry Night.” In about an hour it taught itself to mimic Van Gogh’s style, and apply it to the photo of the buildings. (University of Tuebingen)

Ονόματα όπως του Πάμπλο Πικάσο και του Βίνσεντ Βαν Γκογκ έχουν αφήσει τα δικά τους αποτυπώματα στην ιστορία της τέχνης, με μοναδικά αριστουργήματα που αποτελούν σύμβολα της έννοιας των καλών τεχνών.

German researchers find computers can use algorithm to copy famous painting styles, including Picasso’s. A photograph of Obama is transformed into the style of Picasso. Credit: mkaishengtai/GitHub

Ωστόσο, οι καλλιτέχνες αυτοί, ακόμα και πολλά χρόνια μετά τον θάνατό τους, θα είναι σε θέση να «ξαναπιάσουν το πινέλο», κατά κάποιον τρόπο, χάρη στη δουλειά Γερμανών ερευνητών οι οποίοι δημιούργησαν αλγόριθμο που είναι σε θέση να δημιουργήσει εικόνες αντίστοιχου στυλ.

The Eiffel tower gets the Van Gogh treatment. Credit: kaishengtai/GitHub

Όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα της Washington Post, το σχετικό paper [A Neural Algorithm of Artistic Style] περιλαμβάνει εικόνες που θυμίζουν τα έργα καλλιτεχνών όπως ο Βαν Γκογκ, ο Έντβαρντ Μουνκ και ο Πικάσο. Όλες οι εικόνες δημιουργήθηκαν μέσα σε διάστημα μικρότερο της μίας ώρας- χρονικό διάστημα που αναμένεται να μειωθεί καθώς οι ερευνητές βελτιώνουν τις επιδόσεις του αλγορίθμου τους.

Πρόκειται για την πιο πρόσφατη εξέλιξη από τον τομέα του αποκαλούμενου Deep Learning, στο οποίο υπολογιστές ταυτοποιούν και καταχωρούν μοτίβα τα οποία εντοπίζουν σε τεράστιους όγκους δεδομένων. Οι λειτουργικές διαδικασίες αυτές είναι ειδικά σχεδιασμένες για να μιμούνται τον τρόπο που δουλεύει ο ανθρώπινος εγκέφαλος.

Οι νέες εικόνες δημιουργούνται ως εξής: λαμβάνεται μία εικόνα (μπορεί να είναι κάτι απλό, όπως μία γραμμή από σπίτια) και στη συνέχεια μια άλλη, που είναι ζωγραφιά κάποιου μεγάλου καλλιτέχνη.

The algorithm took the top left image and applied the style of the small, inset images to create works with very similar styles. (University of Tuebingen)

Στη συνέχεια χρησιμοποιείται ένα «συνελικτικό νευρικό δίκτυο» (convolutional neural network) για τη δημιουργία μιας νέας εικόνας, στην οποία το στυλ του καλλιτέχνη μεταφέρεται στην αρχική φωτογραφία.

Όπως υπογραμμίζει ο Λεόν Γκάτις, διδακτορικός φοιτητής του Πανεπιστημίου του Τούμπινγκεν και επικεφαλής συντάκτης της έρευνας, οι απεικονίσεις τόσο του περιεχομένου όσο και του στυλ στο δίκτυο είναι ξεχωριστές, οπότε και είναι δυνατή η παρέμβαση και στις δύο ανεξάρτητα, για να προκύψει μία εντελώς νέα εικόνα.